تحلیل تاریخنگاری خلیج فارس درقرن بیستم میلادی درایران

چکیده اهمیت منطقه ی خلیج فارس به عنوان یکی از مناطق استراتژیک جهان، سبب شده تا این منطقه همواره کانون توجهات بسیاری در طول تاریخ گردد. به طوری که می توان گفت، هیچ دریای دیگری بیش از خلیج فارس نیست که توجه علمای معرفه الارض، مورخین و جغرافیانویسان، باستان شناسان،سیاستمداران ومنفعت طلبان را به خود معطوف کرده باشد. با این وجود، تا مدت زمانی قبل، این منطقه ی مهم و استراتژیک از جنبه های مختلف سیاسی، اقتصادی، اجتماعی و فرهنگی برای مردم ایران ناشناخته بود که مهم ترین دلیل این امر را می توان عدم توجه حکومت ها نسبت به منطقه ی خلیج فارس دانست. اما در قرن بیستم میلادی، علاقه و توجهی که برخی از سیاستمداران ایرانی در جهت حفظ منافع ملّی در این منطقه از خود نشان دادند، سبب شد مردم ایران نیز تا حدودی به اهمیت حساس سیاسی و اقتصادی خلیج فارس پی ببرند. به دنبال این مسأله، از این زمان بتدریج، شاهد خلق آثاری در ایران هستیم که به طور اختصاصی و ویژه با موضوع بررسی منطقه ی خلیج فارس به رشته ی تحریر درآمده اند. اگرچه در ابتدا تعداد این گونه آثار چندان چشمگیر نبود، اما نشان دهنده رشد آگاهی و توجه ایرانیان به اهمیت این منطقه بود. درروند روبه رشد مطالعات و تحقیقات در زمینه ی خلیج فارس در قرن بیستم میلادی عواملی چون، تلاش بیگانگان برای توسعه ی نفوذ وسلطه براین منطقه، کشف ذخایرعظیم نفتی، افزایش تعداد دانشگاه ها و دانشگاهیان، ایجاد رشته-های تخصصی در حوزه ی مطالعات خلیج فارس نقش بسزایی داشتند. با شکل گیری میزان گسترده ای از مطالعات وتحقیقات در این زمینه، بررسی وضعیت تاریخنگاری خلیج فارس برای آگاهی از نیازمندی ها و ضرورت های موجود در حوزه مطالعات خلیج-فارس لازم می نماید. در این پژوهش تلاش شده تا حد امکان به سوال « وضعیت تاریخنگاری خلیج فارس در قرن بیستم میلادی در ایران چگونه بوده است؟» پاسخ داده شود. براین اساس، متون مربوط به خلیج فارس به دسته های سیاسی، اقتصادی، اجتماعی و نظامی تقسیم بندی شده تا در نهایت بتواند به تحلیل و بررسی محتوایی آنها بپردازد. به طورکلی، هدف ازاین پژوهش تحلیل وبررسی تاریخنگاری خلیج فارس درقرن بیستم میلادی درایران به روش توصیفی ـ تحلیلی با استفاده از ابزار کتابخانه ای می باشد. واژگان کلیدی : تاریخنگاری، خلیج فارس، منابع، مطالعات وتحقیقات تاریخی