دعاوی مرتبط ، آثار و احکام آن در آیین دادرسی مدنی ایران

دعوای مرتبط دعوایی است که ارتباط کامل و دو سویه ای با دعوای دیگر داشته باشد که صدور رای در آن تکلیف دعوای دیگر را مشخص کند و آن را از انشاء رای بی نیاز کند و همین ارتباط کامل سبب رسیدگی توام به این دو دعوا می شود . روش مورد استفاده در این پژوهش تحلیلی – توصیفی و اطلاعات آن به صورت کتابخانه ی و فیش برداری به دست آمده است . دعاوی مرتبط موضوع ماده103 قانون آیین دادرسی مدنی ایران است که برای این دعاوی مبانی مهمی همچون جلوگیری از صدور آراء متعارض ، اجرای صحیح عدالت ، جلوگیری از اطاله دادرسی و صرفه جویی در زمان و هزینه ها ذکر شده است ؛ با این وجود ابهاماتی در قانون سابق و کنونی در این زمینه وجود داشته که بررسی ضروری است .خلاء های قانونگذاری ایران در مورد دعاوی مرتبط و مسائل مربوطه آن به گونه ای است که بسیاری از حقوقدانان برای این دعاوی وجود مستقلی قائل نیستند و آن را با دعاوی متعدد در یک دادخواست ، دعاوی طاری ، متفرعات دعوا و ایراد امر مطروحه یکی می دانند. تفکیک و اعلام ماهیت مستقل برای دعاوی مرتبط از موارد مذکور، بیان و بررسی خلاء های چون عدم ارائه ی تعریفی از دعاوی مرتبط و ویژگی های آن ، عدم تعیین مرجعی برای اعلام ارتباط دو دعوا در صورت مختلف بودن دادگاه ها ، مشخص نبودن زمانی برای طرح ارتباط دو دعوا ، نبود ضمانت اجرای برای عدم بیان این ارتباط ، عدم تعیین تکلیف دادگاه در مواجه با دعاوی مرتبطی که در شعب مختلف یک دادگاه یا دادگاه بدوی و تجدید نظر و حتی در دادگاه خارجی مطرح باشد ، نبود راه حلی برای حل اختلاف دادگاه ها در تشخیص ارتباط ، غیر قابل اعتراض بودن تصمیم دادگاه در تشخیص ارتباط ، پیش بینی نکردن مرحله ای برای اعتراض بر تصمیمات دادگاه در صورت صدور آراء متعارض و ... ، لزوم اختصاص فصلی در آیین دادرسی مدنی به این دعاوی و پیش بینی مواد جدیدی برای قانونگذاری های بعدی برای جبران این خلاء ها از جمله دستاورد های این پژوهش است .