بنیادهای اندیشه غالیانه صفویان از شیخ جنید تا پایان سلطنت شاه طهماسب اول( 851- 984) نقش آئین های اهل حق، شبک،علوی و کاکه ئی

طریقت صفوی در سیر بدست گیری قدرت دنیوی سه مرحله از تحول اندیشه ای متمایز را تجربه نمود. شافعیگری – صوفیگری از تأسیس این طریقت تا زمان شیخ جنید مشی غالب بود. این مرحله از طریقت صفوی فاقد برنامه ای جهت رسیدن به قدرت سیاسی بود و همچون بیشتر گرایش های صوفیانه بر زهد و گوشه گیری و کرامات رهبران تأکید داشت. مرحله دوم با کوچ اجباری شیخ جنید به آناتولی و شام آغاز گردید. در این دوره، اندیش? مبارزه طلبانه غالیانه وارد این طریقت گردید و به صورت عملی و نظری طریقت صفوی به دو حوز? غربی و شرقی تقسیم شد. بدین معنی که در حوز? غربی فرزندان ابراهیم شیخ شاه به صورت کامل شافعی گری را کنار گذاشتند. به جای آن اندیشه و باورداشتی وارد طریقت صفوی گردید که به اندیش? «غالیانه» موسوم است. در تقابل این دو برای ریاست فائقه و مسند نشینی طریقت صفوی، حوز? غربی دست بالا را یافت. این امر با حذف شیخ جعفر به عنوان نمایند? حوز? شرقی شروع شد و با تأسیس سلسله صفوی صورت عملی به خود گرفت. تقریبا همه پژوهش ها و تحقیقات جدید دور? نوین اندیشه صفویان را تأئید می نمایند. منتها اختلاف در آغاز، منشاء و چگونگی تحول این دوره جدید است.