تحلیل مضمونی و تصویری خودستایی و دیگرستیزی در شعر فارسی از قرن چهارم تا قرن هشتم ه.ق

خودستایی و دیگرستیزی گونه ی ادبی پرکاربردی در شعر فارسی است که شاعران، آثار متنوعی را درمورد آن پدید آورده اند؛ از جمله مضامین خودستایی شاعران کهن فارسی می توان به ستایش گوهر شعر و سخن، مرتبه ی ممدوحان، همّت والا و مناعت طبع شاعر، مراتب دانش و فضل و ... اشاره کرد که این مضامین، از نظر فراوانی کاربرد، متفاوتند. از سویی، دیگرستیزی- که از فروع خودستایی است- با مضمون هایی هم چون حسادت حاسدان، تحقیر دیگران و برتری خویش بر دیگر شاعران، به کاررفته است؛ البتّه شاعرانی که جایگاه خود را ممتاز و فراتر از دیگران می پنداشته اند، در زمینه ی دیگرستیزی، بیشتر هنرنمایی کرده اند. از سوی دیگر، شاعران مذکور از عناصر خیالی کنایه و تشبیه، برای اثبات برتری خویش بر رقیبان، استفاده کرده اند و برای بیان مراتب دانش و هنر خود، تشبیهات و استعاره های بدیع و غرّایی را با موضوع خودستایی و دیگرستیزی، خلق نموده اند.