نام پژوهشگر: زهره صدیقی فر

آموزش جملات شرطی زبان فارسی به غیر فارسی زبانان (ضرورت و راهکارها)
پایان نامه وزارت علوم، تحقیقات و فناوری - دانشگاه علامه طباطبایی 1389
  زهره صدیقی فر   محمد دبیرمقدم

در بحث آموزش زبان فارسی، جمل? شرطی حائز اهمیت می نماید. در این تحقیق تلاش بر این است، تا با توجه به ظرایف نحوی و معنایی موجود در ساخت این مقوله، یک روش آموزشی موثر مبتنی بر نظریه ی تکلیف- محورپیشنهاد گرددکه درآن، زبان آموزان توسط تعامل ارتباطی و هدفمند، ساخت های شرطی را فرا بگیرند. چارچوب نظری شامل روش تدریس تکلیف- محور می باشد که در تدریس زبان دوم، از پاره ای از تکالیف بهره می-جوید. این نوع روش تدریس در پی آن است که زبان آموزان را در حین تدریس به انجام تکالیفی وا دارد که بوسیل? انجام آن تکالیف، در امر یادگیری خود سهیم گردند. بوسیل? روش تدریسی با چنین ویژگی است که فضای کلاس درس، از معلم- محور بودن به دانش آموز- محور بودن تغییر جهت می دهد.در این راستا معلم نقش هدایت کننده به خود می گیرد؛ در نتیجه، توانش ارتباطی و ادراکی زبان آموزان افزایش می یابد. پرسش های پژوهش عبارتند از: 1- چه رابطه ای، بین یادگیری جملات شرطی ونوع روش تدریس (ساختاری و تکلیف- محور) وجود دارد؟ ?- آیا رابط? معناداری، بین روش تدریس تکلیف- محور و یادگیری جملات شرطی وجود دارد؟ متناظر با پرسش های فوق به ترتیب فرضیه های زیر مطرح است : - به نظر می رسد، رابطه ای بین انواع روش تدریس و یادگیری جملات شرطی وجود دارد. - به نظر می رسد، رابط? معناداری بین تدریس به روش تکلیف- محور و یادگیری جملات شرطی وجود دارد. تحقیق حاضر در دو بخش کتابخانه ای و عملی صورت پذیرفته است. در بخش نخست، پیشین? مطالعات و مبانی نظری پژوهش گردآوری شد. سپس به روش تجربی، روش آموزش مورد نظر مورد بررسی قرار گرفت و در پایان نیز مورد ارزیابی واقع گردید. در بخش آموزش، ابتدا از زبان آموزان خارجی سطح متوسطه زبان فارسی در دو گروه کنترل و آزمایشی پیش آزمونی بعمل آمد و سپس یک دور? آموزشی بر مبنای نظری? آموزش تکلیف – محور برای زبان آموزان خارجی گروه آزمایشی که همگی عرب زبان و از کشور لبنان بودند به مدت 3 ساعت در دو جلس? آموزشی 90 دقیقه ای اجرا گردید. پس از انجام دور? آموزشی، هم از گروه کنترل و هم از گروه آزمایشی، آزمونی بعمل آمد. شیو? تدریس نیز شیو? تکلیف- محور بوده است. مبنای نظری این نوع آموزش، تأکید بر تقدم معنا بر صورت و در نتیجه آموزش صورت های دستوری با هدف کاربرد در دنیای واقعی و نه فقط فراگیری محض برای پاسخگویی در آزمونهاست. دو گروه زبان آموز بزرگسال عرب زبان لبنانی در رد? سنی 18- 25 سال در این تحقیق شرکت کردند. در گروه کنترل، به روش ساختاری یعنی آموزش معلم – محور که اساس کاری آن، ارائ? الگو و سپس آوردن نمونه هاو مثال ها مطابق الگوی تدریس شده می باشد، آموزش دیدند. در این نوع آموزش مدرس به صورت صریح، الگوی دستوری را ارائه می کند و زبان آموزان پس از تدریس به حل تمرین ها مشغول می شوند. اما گروه دوم عرب زبان لبنانی که همگی مرد بودند، به روش نوین تکلیف – محور آموزش دیدند. در این نوع آموزش، زبان آموزان بوسیل? انجام تکالیفی که هم راستا با هدف تدریس طراحی گردیده اند، درگیر تعامل و برقراری ارتباط بوسیل? ساخت مورد نظر می گردند. در این تحقیق آشکار گردید که روش تدریس تکلیف- محور نسبت به روش ساختاری در آموزش شرطی های زبان فارسی از مزیت بیشتری برخوردار است