نام پژوهشگر: صالح آذرخش

بررسی نقش روستاشهرها در توسعه روستاهای پیرامونی (مطالعه موردی: روستاشهر چرام از شهرستان دهدشت )
پایان نامه وزارت علوم، تحقیقات و فناوری - دانشگاه سیستان و بلوچستان 1388
  صالح آذرخش   فرامرز بریمانی

صنعتی شدن کشورها زمینه هایی را ایجاد کرده که نتیجه آن افزایش سریع جمعیت و اسکان بیش از پیش آنان در شهرها بود. روی آوردن روستاییان به این گونه مراکز، به حاشیه نشینی شهری، رشد حلبی آباد و در نهایت پدیده شبه شهر نشینی یا شهری شدن کاذب منجر شده است. تجلی فضایی این ساز و کار، عدم تعادل های منطقه ای است که به حرکت منطقی جمعیت های مهاجر به سوی کانونهای برگزیده(شهرها) می انجامد؛ تعدادی از صاحبنظران، برای پر کردن این فاصله و ایجاد روابط دو سویه بین دو جامعه شهری و روستایی، تقویت شهرهای میانی و تبدیل مکانهای مرکزی به نقاط شهری را مطرح نمودند. از این منظر هدف کلی این پژوهش تبیین نقش شهرهای کوچک در توسعه روستایی است. در این راستا اقدام به جمع آوری اطلاعات از طریق روشهای مختلف کتابخانه ای، پرسشنامه، مصاحبه، مشاهده و غیره شده است. حال با توجه به کارکردهای مختلف شهرهای کوچک این سوال پیش می آید که آیا تبدیل روستا به شهرمی تواند برخی از اهداف مهم توسعه روستایی از جمله تثبیت جمعیت در نواحی روستایی، کاهش وابستگی ساکنین روستاهای پیرامونی به شهرهای بزرگتر و تجهیز آبادی های تحت نفوذ به امکانات و خدمات را برآورده سازد؟ مطالعات انجام شده بر روی روستاشهر چرام حاکی از این است که: - تبدیل چرام به شهر در افزایش و بهبود کارکردهای خدماتی ـ رفاهی آبادیهای پیرامونی نقش موثری داشته است، به طوری که مقایسه به عمل آمده بین تعداد انواع امکانات و خدمات این آبادی ها در قبل و بعد از تبدیل چرام به شهر بیانگر تفاوت آشکار و افزایش تعداد انواع خدمات آنها در بعد از شهر شدن است. - تبدیل مکان مرکز چرام به یک نقطه شهری در کاهش مهاجرت روستاییان به شهرهای بزرگتر و تثبیت جمعیت در نواحی روستایی مورد مطالعه نقش چندانی نداشته و این مرکز کوچک شهری توانایی تثبیت جمعیت را در آبادی های اطراف نداشته است. - تبدیل چرام به شهر در کاهش وابستگی آبادی های حوزه نفوذ چرام به مراکز شهری بزرگتر بسیار موثر بوده است به گونه ای که درصد بسیاری از آبادی ها، روستاشهر چرام را به عنوان مقصد اول برای عرضه محصولات خود و دریافت خدمات مختلف برگزیدند.