موضوع پژوهشی که پیش رو دارید: «فرهنگ سنگ های قیمتی(احجار کریمه) و کانی ها در نظم فارسی تا اواخر قرن ششم» است. نگارنده بر آن است تا به شیوه ای تحقیقی و مستند به منابع موجود، نشان دهد که اولا چه سنگ ها و کانی هایی در نظم فارسی مد نظر شاعران بوده است و این سنگ ها با چه ویژگی ها و مشخصه هایی نمود پیدا کرده اند و نیز خواص این سنگ ها و کانی ها در درمان امراض و یا سایر خاصیت های آن به چه نحوی بوده است. ثانیا اهداف شاعران از کاربرد این احجار و کانی ها چه بوده است و بالاخره این که شاعران در بعد هنر آفرینی و صور خیال از این سنگ ها چه بهره ای برده اند. به همین منظور آثار و منابع مختلف منظوم تا قرن ششم مورد بررسی قرار گرفت. از شاعران بی دیوان تا دیوان های شاعران مبرز این دوره اعم از رودکی، منوچهری، فرخی، عنصری، ناصرخسرو، قطران و امیر معزی که استادی خویش را در وصف طبیعت و جلوه های آن نشان داده اند و نیز انوری و سنایی و نظامی و خاقانی که به حق فحول بی بدیل عرصه ادب فارسی اند، همگی مورد توجه قرار گرفت. پس از فیش برداری از دیوان ها و استخراج حدود 62 عنوان سنگ و کانی و دسته بندی آن ها، جهت شرح و توضیح مدخل ها به منابع و مآخذ متعدد از جمله کتاب های طب و ادویه و جواهر نامه مراجعه شد. این عناوین به ترتیب الفبایی مرتب گردید. در هر مدخلی ابتدا به املاء فونوتیکی و توضیح واژگانی و معرفی آن سپس به ذکر ویژگی های هر عنصر و خواص دارویی آن پرداخته شد و در آخر نیز معادن و منابع آن ذکر گردید. در ضمن هر مدخل نیز با توجه به متن، شاهد شعری مورد نظر مطابق با ترتیب زمانی دواوین گنجانده شد. مضاف بر این در هر مدخل، در بعد هنر آفرینی شاعران در صور خیال نیز به بیان شواهد شعری پرداخته شده است.