نام پژوهشگر: سیده فرشته عسگری

اصطلاح نامه پزشکی دوره اسلامی بر اساس تحلیل محتوایی و واژگانی کتاب الاغراض الطبیه
پایان نامه وزارت علوم، تحقیقات و فناوری - دانشگاه پیام نور - دانشگاه پیام نور استان تهران - دانشکده ادبیات و علوم انسانی 1388
  سیده فرشته عسگری   هوشنگ خسروبیگی

کتاب الاغراض الطبیه و المباحث العلائیه به همراه کتاب ذخیره خوارزمشاهی در ردیف بهترین ومهم ترین کتابها در زمینه علم طب هستندکه به طور جامع به فار سی نگاشته شده اند. اگر چه قبل از این دو کتاب ،نوشته های فارسی به طور پراکنده وجود داشت لکن نمی توانست کار گشای علم طب در آن زمان و زمان حال باشد،به همین دلیل لازم دانسته شدکه برای ترسیم فضای کلی تطور دانش پزشکی در تاریخ اسلام (بین قرون اول تا سیزدهم هجری) و دست یافتن به دانسته های عمیق در این حوزه ،واژگان فنی و بنیادی این دانش را از متون تخصصی تاریخ پزشکی دوره اسلامی،استخراج،بررسی،تعریف سطح روابط معنایی شده و در نهایت تنظیم الفبایی شود. در این پژوهش تحلیل محتوایی و واژگانی کتاب الاغراض الطبیه والمباحث العلا ئیه تألیف سیداسماعیل جرجانی برای تهیه اصطلاح نامه پزشکی دوره اسلامی در نظر گرفته شده است که این کتاب از منابع اصیل واژگان و ترکیب کلمات فارسی اصیل است که خلاصه ای از کتاب ذخیرهخوارزمشاهی است. در این پژوهش سعی شده است سطح روابط معنایی - تاریخی واژگان کهن پزشکی در کتاب الاغراض الطبیه و المباحث العلائیه محور اصلی قرار گیرد و کتاب مذکور از نظر تاریخ پزشکی و نقش این کتاب در متون پزشکی به زبان فارسی مشخص و تعریف شود. به این دلیل که چنین پژوهشی تاکنون انجام نگرفته ، در جهت ترسیم نقشه کلی تاریخ پزشکی اسلامی با استناد به متون پزشکی ،چنین تحقیقی ضروری است. واژگان کلیدی: اصطلاحات پزشکی، الاغراض الطبیه و المباحث العلائیه ، اندام ،بیماری، جرجانی،خوارزم،دارو،ذخیره خوارزمشاهی.