زانتن ها دسته ای از ترکیبات هتروسیکل هستند که طیف گسترده ای از خواص درمانی، بیولوژیکی و فتودینامیک را دارا می باشند. از این رو بهینه سازی روش های تهیه این دسته از ترکیبات و یا ارائه روش های نوین سنتزی از اهمیت خاصی برخوردار است. در این تحقیق روش سبز و مناسب برای تهیه مشتقات زانتن از جمله 14-(آریل یا آلکیل)-14-هیدروژن –دی بنزو [a,j]زانتن و 1-8-دی اکسا اکتا هیدرو زانتن توسط واکنش تراکمی بین انواع آلدهید ها با ?-نفتول یا دیمدون در حضور حلال های سازگار با محیط زیست و در حضور نمک های سدیم دودسیل فسفونیت و زیرکونیوم دودسیل فسفونیت به عنوان کاتالیست مورد بررسی قرار گرفته است. استفاده از خصلت سورفکتانتی نمک سدیم مربوطه به منظور ایجاد محیط مایسلی، استفاده از آب به عنوان حلال سبز برای انجام واکنش، همچنین دارا بودن شرایط مناسب دمایی و زمانی و راندمان بالای محصولات از یک سو و جداسازی آسان محصولات و سهولت در بازیابی کاتالیست زیرکونیم دودسیل فسفونیت از سوی دیگر تاییدی بر توانایی و سادگی این روش است. تولید لیگاند های مهم برای سنتز دیگر ترکیبات آلی نیز، از مهمترین مزایای این روش به حساب می آید.

ترکیبات آلی فسفر یک سری از مشتقات فسفر هستند که در آنها یک گروه آلی (آلکیل یا آریل ) به طور مستقیم و یا غیر مستقیم و به وسیله اتمهای دیگر مثل اکسیژن به اتم فسفر متصل شده باشند ترکیبات آلی فسفر به سبب خواص فیزیکی و بیو لوژیکی که دارند طیف وسیعی از کاربردها را در گستره صنعت،کشاورزی، شیمی دارویی و غیره به خود اختصاص داده اند. دسته بسیار مهم این ترکیبات –?هیدروکسی فسفونیت ها هستند که روش های مختلفی در منابع علمی برای تهیه آنها گزارش شده است. ارائه روش های جدید، مناسب و دوست دار محیط زیست برای سنتز این ترکیبات در حال حاضر بسیار حائز اهمیت است .در این پروژه روش های مناسب و کلی برای سنتز این ترکیبات گزارش شده است. در بخش اول پروژه تهیه –? هیدروکسی فسفونیت ها در اثر یک واکنش دو جزئی تک مرحله ای بین آلدهیدها، دی اتیل هیدروژن فسفیت در حضور کاتالیز سدیم دو دسیل فسفونیت مورد بررسی قرار گرفت، و نتایج نشان داد که این واکنش در شرایط حلال آب و در دمای 60 درجه سانتی گراد، محصولات –? هیدروکسی فسفونیت ها را در زمان های (30 تا 120 دقیقه) و با بهره های بسیار خوب(82 تا 98) ایجاد می کند. در بخش دوم پروژه تهیه –? هیدروکسی فسفونیت ها در اثر یک واکنش دو جزیی تک مرحله ای بین آلدهیدها، تری اتیل فسفیت در حضور کاتالیز سدیم دو دسیل فسفونیت مورد بررسی قرار گرفت، ونتایج نشان داد که این واکنش در شرایط حلال آب و در دمای 60 درجه سانتی گراد، محصولات فراوان –? هیدروکسی فسفونیت ها را در زمان های (30 تا 480 دقیقه) و با بهره های بسیار خوب(92 تا 95 درصد) ایجاد می کند. در بخش سوم پروژه تهیه –? هیدروکسی فسفونیت ها از آلدهیدها، با تری اتیل فسفیت در حضور کاتالیزور اکسید روی نانو مورد بررسی قرار گرفت ونتایج نشان داد که این کاتالیزور هم در شرایط بدون حلال و در دمای60 درجه سانتی گراد ،محصولات –? هیدروکسی فسفونیت ها در زمان های کوتاه (5 تا 180 دقیقه) و با بهره های بسیارخوب(90 تا98 درصد) ایجاد می کند. در بخش چهارم پروژه تهیه –? آمینو فسفونیت ها از آلدهیدها، آمین ها با تری متیل فسفیت در حضور کاتالیزوراکسید روی نانو مورد بررسی قرار گرفت، ونتایج نشان داد که این کاتالیزور هم در شرایط بدون حلال و در دمای 60 درجه سانتی گراد، محصولات –? آمینو فسفونیت ها مربوطه را در زمان های کوتاه (2 تا480 دقیقه) و با بهره های بسیار خوب (75 تا 97 ) ایجاد می کند. مزایایی روش های جدید ارایه شده شامل عدم استفاده از حلال، یا حلال سبز آب، انجام واکنش در دمای پایین 60 درجه سانتی گراد، زمان های بسیار کوتاه واکنش، ارزان و غیر سمی بودن کاتالیزور و نیز جدا سازی بسیار آسان آن از محصول واکنش می باشد.

انجدان رومی گیاهی چند ساله از تیره چتریان می¬باشد که در بسیاری از کشورهای دنیا به منظور استفاده از مواد موثره آن جهت معالجه بیماری سنگ کلیه و مجاری ادرار به طور وسیع کشت می¬شود .به¬منظور بررسی اسانس موجود در میوه این گیاه، این آزمایش با گیاهان کشت شده در شهر شیراز انجام شد. نمونه-های میوه در مرحله رسیدگی کامل جمع¬آوری شدند و پس از خشک¬شدن در سایه و در دمای 25 درجه سانتی¬گراد، استخراج اسانس به روش تقطیر با آب (دستگاه کلونجر) به مدت سه ساعت انجام گردید. بازده متوسط تولید اسانس 4 درصد حجمی - وزنی تعیین گردید. جهت شناسایی اجزای اسانس، از دستگاه¬های کروماتوگرافی گازی و کروماتوگرافی گازی متصل شده به طیف سنج جرمی استفاده گردید. نتایج آنالیز اسانس¬ها نشان داد که 17 ترکیب فرار در میوه این گیاه وجود دارد که از بین آن¬ها، آلفاپینن با 70/23 درصد، بیشترین و ترکیب¬های هومولن و میلتایل -4(12)-ان با 96/0 درصد، کمترین ماده موجود در این گیاه بودند. در ادامه پژوهش خواص ضد باکتریایی این اسانس مورد مطالعه قرار گرفت. کمینه غلظت بازداری برای این اسانس در مقابل میکرواروگانیسم¬های b. subtilis و e. coli به ترتیب برابر 5/4 و 5/15 مشاهده شد.

مشتقات کومارین طبقه مهمی از ترکیبات هتروسیکل محسوب می شوند و کاربرد فراوانی در عطرها، لوازم آرایشی و بهداشتی، صنایع کشاورزی و دامداری و همچنین در پزشکی به عنوان داروی ضد انعقاد دارند. به منظور تهیه این ترکیبات روش های متعددی ارائه شده که هر یک دارای مزایا و معایب خود می باشند. با توجه به اهمیت این ترکیبات، در این پروژه از روش تراکمی پکمن که روشی ساده و کارآمد می باشد جهت تهیه مشتقات کومارین استفاده شده است. بدین منظور، فنول ها و اتیل یا متیل استو استات در حضور مقدار کاتالیزوری اسید جامد جدید تهیه شده (خاک اره سولفونیک اسید) در 110 و بدون حلال واکنش داده که منجر به تشکیل محصولاتی با راندمان های خوب تا عالی oc دمای و نقطه ذوب و مقایسه با نمونه های nmr ،ft-ir 55-99 درصد) گردید که توسط طیف سنجی ) مرجع شناسایی شده اند.

گیاه گلپر (گونه persicum - چتریان) به دلیل مقادیر زیاد اسانس، به عنوان یکی از معروف ترین گیاهان دارویی شناخته شده است و کاربردهای وسیعی در طب سنتی دارد. در این پایان نامه، میوه گیاه رشد یافته گلپر، از ارتفاعات بختیاری جمع آوری شده و به مدت 20 روز در سایه خشک گردید. اسانس آن با روش کلونجر استخراج شده و توسط دستگاه کروماتوگرافی گازی- جرمی شناسایی شد. نوزده ترکیب فرار از میوه این گیاه جدا شد، که سیزده مورد آن استر می باشند. به طوری که ترکیب هگزیل بوتانوات با 95/34 درصد، بیش ترین و ترکیب ایزوپروپیل 3-متیل-2- بوتانوات با 58/0 درصد، کم ترین ماده موجود در این گیاه بود. همچنین فعالیت آنتی اکسیدانی اسانس میوه گیاه گلپر از طریق سیستم به دام اندازی رادیکال آزاد dpph مورد ارزیابی قرار گرفت. این اسانس فعالیت آنتی اکسیدانی خوبی نشان داد.

نانو متال اکسیدها دسته مهمی از کاتالیزورهای هتروژن هستند که در زمینه های مختلف علم شیمی استفاده های فراوان داشته اند. در میان این اکسیدهای فلزی، نانو اکسید روی به دلیل مزایایی مانند قیمت ارزان، غیر سمی و دوستدار محیط زیست بودن توجه زیادی را به خود معطوف کرده است. از طرفی دیگر، ترکیبات هتروسیکل حاوی اتم اکسیژن مانند بنزوپیران ها و کومارین ها، واحدهای کلیدی بسیاری از ترکیبات طبیعی دارای فعالیت های بیولوژیکی می باشند. با توجه به نکا ت اشاره شده، ما تصمیم گرفتیم که این کاتالیست را برای سنتز مشتقات بنزوپیران و کومارین استفاده کنیم. در این پایان نامه، ما روشی ساده و سبز برای سنتز بنزوپیران های جدید با استفاده از واکنش دو جزئی بین ترکیبات کربونیل دار ? و ?- غیر اشباع و مشتقات سالیسیل آلدهید با استفاده از اکسید روی نانو به عنوان کاتالیزور در حلال الکلی و شرایط رفلاکس ارائه داده ایم.همچنین این کاتالیست می تواند به عنوان یک کاتالیست موثر در واکنش بین مشتقات سالیسیل آلدهید و ترکیبات غیر حلقوی ? و ? غیر اشباع، به منظور تهیه مشتقات کومارین عمل کند. ساختار محصولات جدید توسط طیف سنجی های مادون قرمز، nmr هیدروژن و کربن تعیین شده است.

چکیده ندارد.

این پایان نامه شامل کاربردهای دودسیل فسفونیک اسید، دودسیل سولفامیک اسید و منیزیم دودسیل فسفونیت به عنوان کاتالیزورهای جدید در سنتز انواع مختلف ترکیبات آلی می باشد. تحقیقات ما نشان داد که دودسیل فسفونیک اسید و دودسیل سولفامیک اسید کاتالیزورهای موثری در سنتز کینولین های چند استخلافی، بنزوزانتان ها و دی هیدروپیریمیدینون ها می باشند. همچنین از این دو کاتالیست در استیل دار کردن موثرگرو ههای عاملی الکل، آمین و فنول توسط استیک انیدرید و تحت شرایط بدون حلال استفاده شد. در ادامه، تهیه گزینشی آمیدها با استفاده از واکنش مستقیم کربوکسیلیک اسیدهای آلیفاتیک و مشتقات آمین و تهیه مشتقات جدید 2-آلکیل بنزوکسازول ها و پیرازول های n-استخلافه در حضور دودسیل فسفونیک اسید به عنوان کاتالیزور انجام شد. در پایان واکنش آمیناسیون کاهشی انواع مختلف آلدهید ها و کتون ها توسط سدیم بورو هیدرید به عنوان عامل کاهش دهنده و نمک منیزیم دودسیل فسفونیت به عنوان کاتالیزور صورت گرفت.