نام پژوهشگر: مهران عباسپور عرشی

پیش بینی الگوی رسوب گذاری در مخزن سد ونیار با استفاده از نرم افزارهای (hec-6) و (gstars 3.0)
پایان نامه وزارت علوم، تحقیقات و فناوری - دانشگاه تبریز 1389
  مهران عباسپور عرشی   یوسف حسن زاده

انباشت رسوب یک پروسه طبیعی و در عین حال سودمند است. بیشتر زمین های قابل کشت بدون بهره گیری از این پروسه نمی توانست وجود داشته باشد. البته ته نشین شدن رسوبات، عوارضی را نیز در محلهای مختلف ایجاد می کند که می توان به ایجاد جزایر آبرفتی در مسیر رودخانه ها، کاهش راندمان پمپ ها و توربین ها، ممانعت از کشتیرانی، افزایش سطح آزاد آب و افزایش میزان تبخیر و بسیاری از مشکلات دیگر اشاره نمود. ولی مهمترین مشکل رسوب گذاری در مخازن سدها می باشد، که کاهش عمر مفید، کاهش کیفیت آب شرب و نیز احتمال واژگونی سد از عمده مسائلی می باشد، که رسوبگذاری در مخازن سد در پی دارد. با توجه به این مسائل، اهمیت بررسی مقدار و الگوی رسوبگذاری جهت ارائه راهکارهای مدیریتی در مخازن سدها به صورت امری اجتناب ناپذیر نمود پیدا می کند. در پایان نامه حاضر رسوب گذاری 50 ساله و الگوی ته نشست رسوب در مخزن سد ونیار توسط دو مدل ریاضی gstars 3.0 و hec-6 مورد شبیه سازی قرار گرفته است. توزیع رسوب در قسمتهای مرتفع مخزن، یعنی خارج از حجم مرده آن پدیده پیچیده ای است و با آنکه روابط تحلیلی زیادی برای آن ارائه شده است ولی هنوز از روابط تجربی استفاده می شود. به همین دلیل و همچنین به علت عدم آبگیری سد ونیار و در نتیجه عدم دسترسی به داده های آبنگاری مخزن این سد، روش تجربی کاهش سد به عنوان معیاری جهت کالیبراسیون مدل های ریاضی، مورد استفاده قرار گرفته است. همچنین در این پایان نامه سعی گردیده است، که از روشهای تحلیلی و نتایج کارهای پیشین، ضرایب و فاکتورهای تعیین کننده در مسئله الگوی ته نشست حاصل گردد. پس از شبیه سازی یک دوره 50 ساله رسوب گذاری در مخزن سد ونیار نتیجه گردید، که در ترازهای پایین مخزن اختلاف مابین روشهای ریاضی و تجربی زیاد بوده ولی در در ترازهای بالا، مدل gstars 3.0 تطابق بهتری نسبت به مدل hec-6 با روش تجربی کاهش سطح نشان می دهد. همچنین مدل های یک بعدی کارکرد مناسبی در رابطه با تخمین الگوی رسوب گذاری نشان نمی دهند و وارد کردن ابعاد دوم و سوم در روند محاسبات می تواندنقش مفیدی را در پروسه تخمین الگوی رسوب گذاری مخازن ایفا نماید.