مهدی اله بخشی اصغر اکبری ازیرانی
نقش ترانسفورمرها در قابلیت اطمینان شبکه های تولید وانتقال با فرارسیدن موج پیری ترانسفورمرها و خصوصی سازی از اهمیت بیشتری برخوردار شده است. از یکسو بهره برداران سعی در استفاده حداکثری از این تجهیزات داشته و از طرف دیگر بروز خرابی ناخواسته در این تجهیزات علاوه بر هزینه های ناشی از خرابی و تعمیرات، جریمه های ناشی از خروج ازمدار را نیز به بهره بردار تحمیل خواهد کرد. بنابر ملاحظه فوق روشهای تعمیر و نگهداری از حالت مبتنی بر تعمیرات دوره ای در بازه های زمانی مشخص به تعمیر و نگهداری مبتنی بر وضعیت تجهیز در حال تغییر هستند. استفاده از این روش تعمیر ونگهداری نیازمند داشتن روشهای ارزیابی وضعیت موثری است که بتواند به صورت برخط وضعیت تجهیز را پایش نموده و به بهره بردار اطلاعات لازم راجع به وضعیت فعلی ترانسفورمر را ارائه نماید. تاکنون روشهای مختلفی جهت ارزیابی وضعیت ترانسفورمر معرفی شده اند. پاره ای از این روشها به صورت کلاسیک مورد استفاده قرار می گرفته اند و پاره ای از آنها نیز در سالهای اخیر معرفی و تکمیل شده اند. در این پژوهش تلاش شده است تا از روشهائی استفاده شود که از قابلیت ارزیابی برخط برخوردار بوده و از قدرت همپوشانی در اظهارنظر راجع به عیوب مشترک برخوردار باشند. برای این منظور روشهای تحلیل گازهای حل شده در روغن، اندازه گیری برخط تخلیه جزئی، مدلسازی حرارتی، اندازه گیری میزان لرزش و پایش وضعیت بوشینگ انتخاب شدند. هر روش به منظور استفاده به صورت برخط توسعه داده شد و علاوه بر این در روش تحلیل گازهای حل شده در روغن و مدل حرارتی از روشهای ترکیب اطلاعات جهت بهبود کارآئی استفاده گردید. در نهایت یک مدل ارزیابی ترکیبی وضعیت عایقی ترانسفورمر براساس پارامترهای استخراجی هر روش و همپوشانیهای موجود ارائه گردید. به جهت وسعت دامنه پارامترها و وجود دانش مورد نیاز در این زمینه برای این کار از یک سیستم فازی استفاده شد. چنین سیستمی با استفاده از نرخ تولید گاز مربوط به هر عیب و پارامتر کمکی(انحراف مدل حرارتی، غلظت گازهای محلول در روغن و یا میزان تخلیه جزئی) به تعیین شدت عیب ترانسفورمر پرداخته که نهایتاً بر اساس آن به ارزیابی وضعیت ترانسفورمر پرداخته شده است. وضعیت بوشینگ و شدت لرزشهای مکانیکی نیز به صورت موازی جهت تشخیص وضعیت مورد استفاده قرار گرفته است. نتایج بررسیهای مذکور به صورت عملی نیز در یک سیستم جامع پیاده سازی گردیده و اعتبار روشها مورد تحقیق قرار گرفته است.
