در باره ی تأثیر نوسان ارزش پول در تعهدات پولی تردیدی وجود ندارد، ولی درجه ی این تأثیر و شرایطی که موجبات این تأثیر را بوجود می آورد، محل بحث است . در این تحقیق، تبیین جایگاه پول و نقش آفرینی آن و ماهیتی که برای پول در جوامع اقتصادی امروز، مطرح می باشد. به دلیل حائز اهمیت، به عنوان نقطه ی آغازین تحقیق کاملاً مورد تجزیه و تحلیل گرفته است، و با در نظرگرفتن این نکته که تنوع انواع پول در مباحث اقتصادی موجب تداخل شناخت هریک از آنها خواهد شد به تفکیک آن پرداخته و پول به عنوان "وجه نقد" یا "وجه رایج" را مجزا نموده است، چرا که در تعهدات پولی، وجه رایج، ملاک پرداخت است. وجه رایج که گاهی در شکل اسکناس و گاهی در شکل سکه های فلزی ضرب شد ، مورد استعمال عموم می باشد، فاقد ثبات دائم و ارزش یک نواخت است و باتوجه به عوامل متفاوت از نظر ارزش دارای فراز و نشیب است، و تحت تأثیر عواملی که در این رساله مورد استناد قرارگرفته است، ارزش آن دچار نوسان می باشد. بنابراین در تعهدات پولی، یعنی تعهداتی که می بایست با مقداری وجه رایج متعهد به تعهد خود عمل نماید، این مقدار مورد سئوال واقع شده که آیا مقدار اسمی برای ایفاء تعهد کفایت می کند و یا اینکه مقدار ارزشی آن به منزله ی انجام تعهد به حساب می آید؟ با ارائه نقطه نظرات و دیدگاههای راجع به نحوه ی جبران نوسان ارزش پول در تعهدات پولی و تجزیه و تحلیل و نقد آنها در جمع بندی به دیدگاه جدیدی دست یافته ایم، و با ذکر شاخصه هایی از جبران نوسان ارزش پول در تعهدات پولی موجود، مبانی و دلائل آن را بررسی نموده و راه حل قانونی برای آن ارائه داده ایم.