نام پژوهشگر: فاطمه حیات غیبی بلداجی

برآورد سهم آب زاینده رود در اقتصاد استان اصفهان
پایان نامه وزارت علوم، تحقیقات و فناوری - دانشگاه فردوسی مشهد - دانشکده کشاورزی 1388
  فاطمه حیات غیبی بلداجی   منصور زیبایی

در حال حاضر آب در بسیاری از مناطق جهان در حال تبدیل شدن به یک بحران جدی است. در بین مناطق مختلف ایران، استان اصفهان و به ویژه نواحی شرقی آن جزء مناطقی است که با محدودیت منابع آبی مواجه است، تا حدی که آب را می توان مهم ترین چالش پیش روی این استان تلقی نمود. مهم ترین رودخانه فلات مرکزی ایران یعنی زاینده رود، اصلی ترین منبع تأمین آب های سطحی و زیرزمینی استان اصفهان است. علاوه بر تولیدات بخش کشاورزی این استان که به میزان زیادی متأثر از آب زاینده رود می باشند، بخش های صنعت و خدمات آن نیز که جزو بخش های پیشتاز اقتصادی در کشور هستند به طور مستقیم و غیرمستقیم از منابع آبی این رودخانه تأثیر پذیرفته و رونق گرفته اند. در مطالعه حاضر، ضمن تهیه جدول داده- ستانده برای استان اصفهان و تبیین ارتباط بخش های مختلف اقتصاد این استان با یکدیگر، ارزش اقتصادی آب رودخانه زاینده رود در این استان در چارچوب تدوین یک الگوی تلفیقی داده- ستانده و برنامه ریزی خطی با پارامترهای فازی، که در آن اهداف برنامه چهارم توسعه و حداکثر نمودن ارزش افزوده استان، مدنظر قرار گرفته، برآورد شده است. بر اساس نتایج حاصل از روش حذف فرضی، 15 بخش استان در زمره بخش های کلیدی قرار می گیرند. بخش ساخت فلزات اساسی بزرگ ترین بخش کلیدی استان است. همچنین دو زیر بخش از کشاورزی ("زراعت و باغداری" و "پرورش حیوانات، کرم ابریشم، زنبور عسل و شکار") در گروه بخش های کلیدی قرار دارند. با توجه به نتایج الگوی تدوین شده، ارزش واقعی هر مترمکعب آب در استان اصفهان حداقل 10400 ریال می باشد، بر این اساس سهم آب زاینده رود حدود 55/13 درصد ارزش افزوده استان اصفهان است. همچنین، جهت دستیابی به اهداف برنامه چهارم توسعه لازم است حداقل رشد سالانه سرمایه گذاری در استان، 86/7 درصد باشد. افزایش سرمایه گذاری و مدیریت منابع آب در دسترس دو عامل مهم در کاهش ریسک فعالیت های تولیدی در ساختار فعلی اقتصاد استان می باشد.