نام پژوهشگر: الیکا سادات طیبی فرد

نیلوفر و مفاهیم آن در هنر ایران، مصر، هند و چین
پایان نامه وزارت علوم، تحقیقات و فناوری - دانشگاه هنر - دانشکده هنرهای کاربردی 1388
  الیکا سادات طیبی فرد   حسن سلطانی

گل نیلوفر آبی یکی از شاخصترین نمادهای گیاهی و باستانی است و با توجه به بررسی های انجام شده ، در کشورهای ایران ، مصر ،هند و چین بیشتر از سایر کشورها مورد توجه قرار گرفته است. نظر به اینکه اکثر مقالات و کتب به زبان فارسی شامل پژوهش در حیطه گل نیلوفر در ایران است ، بررسی این گل در کشورهای دیگر ضروری به نظر می رسد. ازطرف دیگر بیان دقیق مفاهیم گل نیلوفر آبی در ایران نیز می تواند به زنده نگاه داشتن این نقوش در هنر های معاصر کمک کند. مطالعه نقوش گل نیلوفر آبی در کنارمفاهیم نمادین آن حائز اهمیت است که می تواند به طور مجزا یا همزمان بررسی شود.هدف از این تحقیق ، بررسی جنبه های مختلف این نماد در اقوام مختلف و ارتباط آن با ادیان و آداب مذهبی کشورها و مشاهده ارتباط این گل با مفاهیم باز زایی، فراوانی و صلح است. همچنین می توان به ارتباط این گل با عناصر طبیعی مانند خورشید، آب و خاک نیزاشاره کرد. در این پایان نامه ، ابتدا منابع فارسی که شامل کتب و مقالات و پایان نامه های دانشگاهی و کتب موجود و مجلات چاپ شده در پنجاه سال اخیر مورد استفاده قرار گرفته است .در راستای تکمیل داده ها، از منابع خارجی به صورت کتب و همچنین مقالات ، از طریق اینترنت بهره گرفته شده است و مطالب مرتبط جمع آوری و با توجه به اهمیت آن دسته بندی گردیده است. با توجه به مطالب به دست آمده، به اهمیت گل نیلوفر آبی به خصوص در کشورهای مورد بحث بالاخص در مصر و هند پی برده شد. در مصر باستان از این گل برای آئین تدفین و زندگی پس ازمرگ استفاده می شد و در کشورهای هند و چین با الهه گان و خدایان ارتباط داشته است . در ایران نیز با توجه به پیوند آن با آفتاب و آب، معمولاً همراه با الهه های میترا و آناهیتا معرفی می شود. اَشکال گل نیلوفر در مصر باستان اغلب به صورت نیمه باز و در هند به طور شکفته و در ایران و چین به هر دو صورت نیمه باز و شکفته دیده می شود . در ایران این گل جایگاه خاصی نزد پادشاهان پارسی داشته و به طور کلی می توان گفت که در تمام کشورهای مذکور رد پای گل نیلوفر در فرهنگ و ادیان و آداب و رسوم آنها وجود دارد.