نام پژوهشگر: معصومه محمدنژاد

اندازه گیری برخی از یون های فلزی و ترکیبات دارویی با استفاده از روش اسپکتروفلوریمتری و اسپکتروفتومتری و آنالیز مخلوط های چند جزئی با استفاده از روش های کمومتری
پایان نامه وزارت علوم، تحقیقات و فناوری - دانشگاه بوعلی سینا - دانشکده علوم پایه 1390
  معصومه محمدنژاد   طیبه مدرکیان

اسپکترومتری فلورسانس به دلیل حساسیت و گزینش پذیری بالا و کم هزینه بودن برای آنالیز کمی به کار گرفته شد. روش ساده، گزینش پذیر و حساس بر اساس خاموشی فلورسانس برای اندازه گیری کرم (vi) بر اساس تشکیل زوج یون بین رنگ فلورسانس دهنده رودامین 6 جی و -3i تولید شده از اکسیداسیون i- توسط کرم (vi) در محیط مایسلی تویین 80 در حضور کرم (iii) ارائه شده است. علاوه بر این روش های کمومتری مانند شبکه های عصبی مصنوعی و تفکیک طیفی چند متغیره همراه با کاهش مربعات متناوب برای اندازه گیری های چند گونه ای مورد استفاده قرار گرفتند. تعیین اسپکتروفلوریمتری همزمان لوودوپا و پروپرانولول بر اساس اندازه گیری فلورسانس ذاتی این دارو ها در محیط مایسلی سدیم دودسیل سولفات انجام شد. شبکه عصبی مصنوعی به همراه آنالیز گونه های اصلی برای تفکیک طیف های دارای همپوشانی به کار رفت. روش با اندازه گیری دو دارو در مخلوط های سنتزی و نمونه های ادرار مورد ارزیابی قرار گرفت. جیوه و پالادیوم نیز با استفاده از یک روش سینتیکی به طور همزمان تعیین شدند. جذب واکنشگر سنتزی نیترو بنزوئیل متیلن دی فنیل متیل فسفوران در حضور hg2+ و pd2+ با سرعت های متفاوت کاهش می یابد. برای کاربرد شبکه عصبی مصنوعی به همراه آنالیز گونه های اصلی برای تعیین همزمان این دو گونه از پروفایل های سینتیکی استفاده شد. روش کمومتری دیگر تفکیک طیفی چند متغیره همراه با کاهش مربعات متناوب برای تعیین فلوریمتری پاراستامول و مفنامیک اسید در محیط مایسلی به کار رفت. این روش بر اساس ثبت طیف های نشری در طول موج های تحریکی مختلف انجام شد. داده های به دست آمده دارای مزیت مرتبه دو و دوخطی بودن می باشند. تفاوت در هر دو جهت طیفی تحریک و نشر آنالیت ها اساس اندازه گیری آنها در مجاورت هم می باشد. تحت شرایط بهینه 4ph= و غلظت sds برابر mol l-1 05/0 پاراستامول و مفنامیک اسید به ترتیب در محدوده خطی?gml?1 0/20-0/4 و ?gml?1 0/5-8/0 در نمونه ادرار تعیین شدند. این روش همچنین برای اندازه گیری لوودوپا در حضور متابولیت هایش در نمونه ادرار مورد استفاده قرار گرفت. اساس روش بر پایه اختلاف در سرعت واکنش لوودوپا و متابولیت هایش با 4-آمینوبنزوئیک اسید در حضور پریدات در 4ph= می باشد. اختلاف طیفی و سینتیکی برای ساخت ماتریس مرتبه دو به کار رفت. روش ارائه شده به طور موفقیت آمیزی برای تعیین لوودوپا در نمونه های ادرار به کار گرفته شد. دو روش کمومتری برای مطالعات کیفی برخی سیستم های بیولوزیکی مورد استفاده قرار گرفتند. آنالیز فاکتوری کاهش مرتبه برای بررسی اسپکتروفلوریمتری تعادل اسید-باز ریبوفلاوین در حضور ?- سیکلودکسترین استفاده شد. بر این اساس مقادیر ثابت اسیدی ریبوفلاوین و ثابت تشکیل کمپلکس درونی فرم آنیونی ریبوفلاوین و ?- سیکلودکسترین در ph ثابت تعیین شد. مقادیر حاصل عبارتند از: pka = 9/70±0/04 و kf = 11/00±2/00. برهمکنش بین ویتامین b1، b3 و b6 با رنگ رزازورین در محیط های مایسلی مختلف بررسی شد. ثابت های تعادل واکنش انتقال پروتون با استفاده از برازش نیوتن- گاوس در محیط های آبی و مایسلی تعیین گردید. مقادیر ? محاسبه شده در محیط های مختلف نشان داد که برهمکنش بین رزازورین و ویتامین ها در حضور سورفکتانت های کاتیونی و آنیونی کاهش می یابد در حالی که سورقکتانت های غیر یونی هیچ گونه تاثیری روی واکنش ندارند. همچنین روش تفکیک طیفی چند متغیره و آنالیز فاکتوری کاهش مرتبه برای تفکیک واکنش انتقال بار بین مورفولین و لیگاند سنتزی 2و4و6- تری مورفولین-1و3و5-تری آزین با ید به کار رفت. پروفایل های طیفی و غلظتی بدون تخمینی از مدل شیمیایی محاسبه شدند و ثابت های تشکیل در حلال های مختلف تعیین شدند.