نام پژوهشگر: جمیله شیروانی شیری

بررسی تحولات سیاسی،اجتماعی، اقتصادی و فرهنگی داراب از ورود اسلام تا پایان حکومت خوارزمشاهیان
پایان نامه وزارت علوم، تحقیقات و فناوری - دانشگاه شیراز - دانشکده ادبیات و علوم انسانی 1388
  جمیله شیروانی شیری   ابوالقاسم فروزانی

کوره ی (ناحیه) دارابگرد به مرکزیت شهر داراب در دوره قبل از اسلام، یکی از کورههای پنجگانه فارس بوده است. ورود اسلام به ایران که همراه با یک انقلاب عمیق و اساسی بود علاوه بر اوضاع نظامی و سیاسی، اساس اعتقاد، مبانی فکری و جغرافیای انسانی سرزمین ایران را به کلی دگرگون ساخت. کوره ی دارابگرد نیز در پی فتوحات اسلامی و در زمان عمر، خلیفه دوم، به دست مسلمانان افتاد. این منطقه بعد از ورود اسلام همچنان به عنوان یکی از کورههای پر اهمیت فارس باقی ماند و شاهد تحولات متعددی در عرصههای سیاسی، اجتماعی، اقتصادی و فرهنگی بوده است. تحولات یاد شده پس از ظهور آل-بویه در صحنه ی سیاسی ایران به صورتی چشمگیر، نمایان گردید. از آن جا که کوره ی دارابگرد بر سر شاهراهی که از مرکز فارس به بندر هرمز در ساحل دریای عمان و قسمت جنوب کرمان میرفت واقع شده بود، از جایگاه اقتصادی فوقالعادهای برخوردار بوده است. به طوری که این منطقه به عنوان مرکز معاملات بازرگانی و تجمع بازرگانان فارس نام برده شده است. از یک طرف ثروت سرشار کوره ی دارابگرد به عنوان منطقه ای حاصل خیز و مستعد در زمینه ی کشاورزی، و از طرف دیگر پیشرفت آن در زمینه صنعت نساجی از نظر طرح و بافت و صدور فرآورده های صنعتی به همراه محصولات کشاورزی به نواحی دوردست، از آن کوره ای مرفه ساخته بود. آن چه قابل ذکر است این که جایگاه اقتصادی کوره-ی دارابگرد به پویایی فرهنگی و اجتماعی منطقه نیز کمک شایانی کرده است به طوری که ما شاهد ظهور طبقه ی علما و دانشمندان گوناگونی هستیم که خلافت اسلامی و حکومت مرکزی از حضور آن ها در زمینههای مختلف استفاده میکرده است.