در این پژوهش ابتدا تلاش شده است تا کلیاتی درباره فن ترجمه، ترجمه وترجمه های قرآن کریم پرداخته شود و اینکه فهم درست قرآن نیاز به ترجمه به زبان هایی جز زبان عربی را ناگزیر می نماید. لذا مترجمان اقدام به ترجمه قرآن به روش های مختلف از جمله ترجمه ی تحت اللفظی و یا لفظ به لفظ و ترجمه ی آزاد و یا معنوی و ترجمه ی تفسیری کرده اند. ترجمه ی لفظی نارساترین ترجمه می باشد و اکثر ترجمه های کهن به این روش انجام می گرفت.لذا مترجمان به ترجمه ی آزاد روی آورده اند و اکثر ترجمه های امروزین قرآن کریم به این سبک نگارش می یابد. هرچند از دیر باز مخالفت هایی در زمینه نهی و یا جواز ترجمه صورت گرفته است و هر یک از علما در رد و یا تأیید آن نظراتی را بیان داشته اند ودر یک جمع بندی کلی و با توجه به قرائن موجود در قرآن به این نتیجه رسیده اند که هیچ منع شرعی برای ترجمه قرآن وجود ندارد. لذا شرایطی را برای مترجم و ترجمه قرآن بیان داشته اند که رعایت آن در ترجمه ضروری می باشد وعدم رعایت آن موجب ترجمه به رأی و حرام می باشد . همچنانکه مترجم فاضل سید علی موسوی گرمارودی برای دست یابی به ترجمه روان واستوار شرایط لازم در ترجمه را رعایت فرموده اند و برای ترجمه ای زیبا و وفادار خود را مقید به اصولی دانسته اند و این اصول را از ابتدا تا انتها در صدد اعمال در ترجمه خود بوده اند گرچه در مواردی نیز از آن عدول کرده اند. مترجم فاضل در این چاپ از ترجمه قرآن خود را مقید به اصولی دانسته اند از جمله یکسان سازی در ترجمه و دقت در ترجمه قواعد صرفی و نحوی و ساختاری. اما در این ترجمه می بینیم که ایشان گهگاهی موارد مذکور را در ترجمه رعایت نکرده و ترجمه ای متفاوت در زمینه های مذکور ارائه داده اند. البته این موارد در ده جزء اول قرآن کریم حاکی از آن است که مترجم در این چاپ از قرآن با آنکه در چاپ های قبلی نیز اصلاحاتی بر روی آن صورت گرفته است باز مواردی از دست ایشان خارج شده و آنچه در موخره یاد آور شده اند به آن پایبند نبوده اند. و با تمام این اوصاف اگر هر تلاوتگر قرآنی، تورقی بر ترجمه ی گرمارودی زند، اولین چیزی که به چشم می آید ترجمه ای روان، زیبا و دلنشین است و به جرأت می توان گفت ترجمه ی استاد فرزانه سید علی موسوی گرمارودی از ترجمه های ممتاز و زیبا در عصر حاضر است. کلید واژه: قرآن، ترجمه، مترجم، نقد، سید علی موسوی گرمارودی.

از آن جا که یکی از زیباترین و مهمترین انواع مجازها استعاره می باشد،پایان نامه ی حاضر در سه فصل به این مقوله ی بیانیرداخته است.در فصل اول به سیر تطور بلاغت در دوره های مختلف و در فصل دوم پس از پرداختن به مقوله ی علم بیان،به طور مختصر به مبحث تشبیه پرداخته شده است،زیرا علاقه ی مجاز بالإستعاره مشابهت می باشد،بنابراین ضروری است قبل از ورود به بحث استعاره و مجاز،مختصری پیرامون تشبیه توضیح داده شود.پس از آن انواع مجاز به ویژ استعاره به طور مفصل مورد کنکاش واقع شده است.اما در فصل سوم که همان موضوع اصلی مورد بحث می باشد به بررسی انواع استعاره در جزءهای 21 تا 27 قرآن کریم پرداخته شده است.به این ترتیب که ابتدا متن عربی آیه به همراه ترجمه ی آن بیان گردیده و سپس به شرح استعاری آیات موردنظر از جنبه های مختلف پرداخته شده است و در برخی از آیات نیز نکاتی بلاغی از بعضی از صاحب نظران نقل گردیده است.آنچه به عنوان نتیجه می توان ذکر کرد،این است که استعاره در قرآن کریم از جایگاه والایی برخوردار است زیرا موارد متعددی از انواع استعاره در آیات نورانی این کتاب مقدس به چشم می خورد،به گونه ای که با این فن بیانی معانی و مفاهیم قرآنی جلوه و جذابیت خاصی پیدا نمموده و دارای تأثیر عمیقی در روان آدمی است.این استعاره ها نقش به سزایی را در بیان اغراض موردنظر خداوند و دست یابی به فواید معجزه آسای بلاغی در تفهیم حقایق قرآنی به مخاطبان دارد،بنابراین استعاره یکی از موثرترین روش ها،برای رساندن پیام الهی است.مطلب دیگر کاربرد تقریبا یکسان انواع استعاره در جزء های مذکور می باشد و از آن جا که هدف اصلی و اولیه علم بلاغت درک و فهم اعجاز بیانی قرآن کریم می باشد،این استعاره ها هر کدام به نوبه ی خود سهم به سزایی در نزدیک کردن معانی روحانی این کتاب آسمانی به اذهان جستجوگر بشریت داشته است. واژگان کلیدی:قرآن کریم ،بلاغت،بیان،مجاز،استعاره

یکی ازعلومی که در سایه سار قرآن کریم سربرآورده و از چشمه ی سرشار و پرفیض آن سیراب گشته، علم بلاغت می باشد. وجود قدیمی ترین کتب بلاغی که به منظور اثبات اعجاز قرآن به رشته ی تحریر درآمده اند، بهترین شاهد این مدّعاست. از طرفی یکی از موضوعاتی که درعلم بلاغت دارای جایگاه ویژه ای می باشد، موضوع انواع مجازهاست که استعاره از زیباترین وموثّرترین آنها به شمار می رود. به طوری که صاحب نظران بلاغی، آن را ملکه ی تشبیهات مجازی خوانده اند.این پایان نامه با عنوان «بررسی انواع استعاره درجزء های 14تا20 قرآن کریم» در سه فصل تنظیم گردیده است. در فصل اوّل به سیر تطوّر بلاغت در دوره های مختلف و در فصل دوم به انواع مجاز از جمله استعاره واقسام مختلف آن پرداخته شد. امّا فصل سوم که موضوع اصلی رساله می باشد، به شرح انواع استعاره های موجود در جزء های یاد شده می پردازد. به این ترتیب که هر آیه به صورت مستقل مورد بررسی قرار گرفته، ابتدا متن عربی آیه، سپس ترجمه ی ساده ی آن و در انتها نیز بررسی استعاره یا استعاره های موجود در آن آیه به صورت کامل بیان شده است. در برخی از آیات نیز نکاتی پیرامون بلاغت و زیبایی استعاره ی موجود در همان آیه از دیدگاه ادباء ومفسّران مختلف ذکر گردیده است.خلاصه ی نتایج به دست آمده نشان می دهد که انواع گوناگون استعاره تقریباً به صورت یکسان در جزءهای مذ کور به کار رفته و این استعاره ها سبب جلوه وجذّابیت خاصّی در مفاهیم والای قرآنی شده و آنها را به ذهن بشر نزدیک تر ساخته است، به گونه ای که تأثیر عمیقی در روان آدمی بر جای می گذارد. واژگان کلیدی: قرآن کریم، بلاغت، مجاز، استعاره.

چکیده موضوع این پایان نامه مقایسه دو ترجمه ی قرآن کریم محمد مهدی فولادوند و علی موسوی گرمارودی از 15جزءاول است این پژوهش مشتمل بر 3 فصل است که در فصل اول به ریشه شناسی ترجمه، مفاهیم لغوی ترجمه، ارکان ترجمه، ابعاد ترجمه، انواع ترجمه،پیشینه ترجمه قرآن، اهمیت و ضرورت ترجمه قرآن، آرای مخالفان ترجمه قرآن، ادله موافقان ترجمه قرآن، ترجمه های قبل از انقلاب،ترجمه های بعد از انقلاب، تأثیر دانش های مترجم در ترجمه قرآن، تأثیر دانش فقه در ترجمه قرآن، تأثیر دانش تفسیر در ترجمه قرآن، تأثیر واژه شناسی در ترجمه قرآن، تأثیر علوم تجربی در ترجمه قرآن، شرایط مترجم قرآن کریم، درباره مترجم، شرایط مترجم قرآن کریم، شرایط ترجمه قرآن از دیدگاه آیت الله خوئی، ترجمه قرآن و پیشنیازهای آن پرداخته ایم. و در فصل دوم به زندگی نامه فولادوند و گرمارودی و بیان آثار آن ها پرداخته شده است و در فصل سوم ترجمه های فولادوند و گرمارودی از لحاظ لغوی، صرفی،نحوی، بلاغی مورد بررسی قرار گرفته است. از آن جایی که ترجمه ی قرآن کریم، کاری پر زحمت و دقیق است و حتی از تفسیر قرآن نیز دشوارتر است، مترجم قرآن لازم است که شرایط یک مفسر (همچون دانستن ادبیات عرب، لغت، فقه، اصول، تاریخ،آگاهی از علوم تجربی و ...)دارا باشد و علاوه برآن دقتهای زیادی در زمینه ی زبان مقصد و علائم نگارشی و یکسان سازی ترجمه بنماید. از این رو لازم است ترجمه قرآن به صورت جمعی صورت گیرد تا هر کدام از افراد گروه بتواند در یک علم و یا یک بعد ترجمه دقت و کنترل لازم را مبذول دارند. کلید واژه ها: قرآن، گرما رودی، فولادوند، مترجم، ترجمه

برخی از شاعران عصر جاهلی با پایبندی به دین یا تأثیر پذیری از آن شعر خود را به موضوع توحید و یکتاپرستی اختصاص داده اند. أمیة بن أبی الصلت از شاعران عصر جاهلی و صدر اسلام است،او به عنوان تاجر به سیر و سفر در سرزمین ها و تمدّن های شکوفا پرداخت، و با راهبان در دیرها بر سر راه شام همنشین شد و کتاب های آسمانی پیشین مثل تورات و انجیل را مطالعه کرد و با زبان های سریانی و عبری و حبشی آشنا شد و بدین ترتیب اخبار دینی و ادبی بسیاری را به دست آورد. در این پایان نامه سعی بر آن داریم تا اشعار دینی أمیة بن أبی الصلت را در دیوان او مورد بررسی قراردهیم،از این رو پایان نامه را به چهار فصل و مقدّمه و خاتمه اصلی تقسیم بندی کرده ایم. فصل اوّل را به موضوع عوامل تأثیر گذار بر اندیشه ی شاعر، فصل دوّم: زندگی شاعر و ابیات دینی او،فصل سوّم: ابیاتی که شاعر در سرودن آنها از آیات قرآن کریم استفاده کرده است و در نهایت فصل چهارم:أغراض شعری شاعر را مورد بررسی قرار می دهیم. از مهمترین نتایجی در این پایان نامه به آن دست یافته ایم این است که با توجه به آشنائی شاعر از کتب مقدّس،برخی او را یهودی و برخی دیگر او را مسیحی می دانند. امّا بیشتر پژوهشگران معتقدند که او بر آئین حنیف است، همچنین حنیف بودن شاعر از میان اشعارش نمایان است. بر خلاف برخی از شاعران آن زمان که در اشعار خود هم از الله یاد می کنند و هم از بت های معروف آن زمان امّا اشعار أمیة کاملاً از آثار شرک خالی است. او اشعاری را در مدح و یکتائی خداوند و توصیف فرشتگان و ... سروده است و در سرودن این اشعار از کتب مقدّس و اسطوره های ملل استفاده کرده است. او معتقد است اگر چه انسان ها عمر طولانی داشته باشند باید روزی دنیا را ترک کنند و در روز رستاخیز پرهیزگاران در بهشت از نعمت ها بهره مند می شوند و گناهکاران به واسطه ی گناهانشان به جهنّم می روند.او بیشتر از همه ی شاعران جاهلی به موضوع رستاخیز پرداخته است تا آنجا که می توان او را شاعر آخرت نامید. او همچنین ابیاتی را سروده است که این ابیات از لحاظ لفظ و معنا به آیات قرآن کریم نزدیک است ،این به خاطر آن است که شاعر مدّتی از عمر خود را با پیامبر(ص) هم عصر بود و قرآن کریم را شنید و در سرودن این ابیات از آیات قرآن کریم استفاده کرده است.در نهایت او به پیامبر (ص) ایمان نیاورد،ایشان وقتی شعر أمیة را در توحید و ثنای پروردگار شنیدند،فرمودند:أمیة در شعرش ایمان آورده است ولی قلبش کفر ورزیده است. برخی از آثار شعری او دارای اسلوب سنّتی بدوی است ،او در سرودن این ابیات از معانی و الفاظی که از محیط اجتماعی و عادات و سنّت های آن زمان سرچشمه می گیرد استفاده کرده است. امّا بیشتر اشعار دینی او پر از کلمات غریب و بیگانه است و این به خاطر آشنائی او با کتب مقدّس و زبان های سریانی و عبری و حبشی است. او بر همان اوزانی شعر سروده است که بیشتر شاعران جاهلی این کار را انجام داده اند. واژگان کلیدی: عصر جاهلی،أمیة بن أبی الصلت،آئین حنیف،اشعار دینی

یکی از موضوعاتی که خداوند برای بیان مفاهیم به وصف آن در قرآن پرداخته است? طبیعتمی باشد.ویکی از شاخه های آن (طبیعت) که کلام باریتعالی بسیار به تصویرگری آن پرداخته ?زمین وپدیده های موجود در آن است.خداوند بسیار از زمین وپدیده های آن درقرآن یاد می کند.درواقع خداوند با ذکر این پدیده ها بخشی از آیات خود را در آن ها به معرض نمایش می گذارد.به صورتی که پاره ای از آن ها مبین نظم وقانونمندی جهان می باشد و برخی بازگو کننده ارتباط و وحدت بین اجزای جهان است .برخی زیبایی خلقت را توصیف می کند وبرخی دیگر هم اشاره به تحول هستی وعظمت قدرت باریتعالی دارد.در تصویرگری زمین وپدیده های آن در قرآن کریم گاهی از تشبیه و مجاز وگاهی از کنایه واستعاره استفاده شده است.از خصوصیات بارزدرآن ?دو ویژگی تحرک و پویایی ودقت و ریزه کاری های موجود در آن می باشد.تصویر گری نیز در آن بدان صورت می باشد که گویی عین ممثل له است وبه تعبیری به گونه ای است که سبب می شود که مخاطب تمامی تصاویر را در خانه ذهن خود مشاهده کندو احضار کننده حالت ممثل له در ذهن مخاطب می گردد. در قرآن کریم 461 بار از واژه( أرض)استفاده شده است. ضمنا باید بیان کرد که از میان صور بیانی به کاربرده شده در قرآن کریم ?کنایه بااستعمال 238موردبیشترین صورت بیانی رابه خود اختصاص داده است وبعد از آن مجازوتشبیه با76 موردواستعاره با 65 مورد صورت های بیانی ما را در این تحقیق به خود اختصاص داده اند.

نحویان برای حروف، معانی مختلفی ذکر می کنند که از میان آنها یکی و بعضاً دو تا، معنای اصلی به شمار می آیند و بقیه معنای مجازی آن حرف محسوب می شوند. آنها علت کاربرد حروف را در معنای مجازی بر اساس قاعده تضمین توجیه می کنند. بلاغیون نیز علت کاربرد حروف را در این معانی با جاری نمودن استعاره تبعیه در حرف و یا فعل همراه آن توجیه می نمایند؛ امّا ذکر تضمین و یا استعاره به تنهایی گویای اغراض نظم قرآنی و لطائف آن نیست و تنها تلاشی است در جهت تصحیح کاربرد های حروف جر با فعلهایی که ظاهراً نمی بایست با آنها همراه می شده اند. مسأله ای را که در این رساله در صدد حلش بر آمدیم آنستکه حروف جر گاهی در معنای اصلی خود و گاهی در معانی مجازی به کار می روند. این موارد در بلاغت جملات نقش عمده ای را ایفا می کنند. همچنین در آیات قرآن کریم بسیار دیده می شود که متعلَّقها با حرف جری که برای آنها در اصل وضع نشده، به کار می روند. تشخیص حقیقت یا مجاز بودن معانی حروف جر و ارتباط این حروف با متعلقهایشان از جمله دستاوردهای این رساله بوده که با هدف فهم دقیق تر مفاهیم قرآنی انجام پذیرفته است. این تحقیق بر اساس استقراء تام و دقیق به صورت گسترده و طبقه بندی شده در کل قرآن کریم صورت گرفته و رابطه حروف جر با سلسله جنبانهایشان یعنی متعلقها از افعال و مشتقات آنها مشخص شده و آمارگیری از تعداد به کارگیری هر معنا برای حروف جر به صورت تفکیکی در کل قرآن انجام پذیرفته و رسم نمودارها و جدولهای در خور هر بخش برای تبیین بیشتر دستاوردها آورده شده است. همچنین در این رساله به کشف لطائفی پرداخته شده که حروف جر در آیات قرآنی ایجاد نموده اند و نقشهایی را که حرف جر موجود در آیات ایفا کرده اند تبیین نموده ایم تا به دلیل اصلی جایگزینی حروف به جای یکدیگر در قرآن کریم پی بریم.

با دقت و تدبر در آیات قرآن کریم معلوم می شود بارزترین فنی که برای بیان مفاهیم قرآنی استفاده شده، فن وصف می باشد. اعجاز توصیفات زیبا و دلنشین این کتاب مقدس، عربهایی را که در بلاغت و سخنوری و شعر و شاعری و مخصوصا وصف طبیعت زبانزد عام و خاص بودند، معترف به خارق العاده بودن این اثر نمود آنچنانکه خود از آوردن آیه ای چون آیات قرآنی اظهار عجز می نمودند. یکی از موضوعات طبیعت که قرآن کریم بسیار به تصویرگری و بیان خصوصیات آن پرداخته ، پدیده های آسمانی است.در تصویرگری پدیده های آسمانی موجود در قرآن کریم گاهی از تشبیه و گاه از مجاز و استعاره یا کنایه استفاده شده است. از خصوصیات بارز این تصویرگریها یکی دقت و ریزه کاریهای موجود در آنست و دیگری تحرک و پویایی اش. همچنین صورتگری موجود آنچنان ساخته شده که گویی عین ممثل له می باشد، به درستی برآن منطبق می شود و احضار کننده حالت ممثل له در ذهن مخاطب می گردد. در قرآن کریم 611 کلمه به کار رفته که به آسمان و پدیده های آسمانی مربوط می باشند. از این لفظ سما و سموات بیشترین سهم را به خود اختصاص داده اند.(310 مورد). ضمنا از میان صور بیانی، بیشترین استعمال از کنایه بوده است(217 مورد) و بقیه به ترتیب از استعاره(35مورد) و تشبیه (31 مورد) و مجاز(10 مورد) استفاده شده است.