نام پژوهشگر: بهاره صاحب جمع

بررسی بیوسیستماتیکی- مولکولی گونه های جنس calomyscus در ایران با استفاده از تکنیک rflp
پایان نامه وزارت علوم، تحقیقات و فناوری - دانشگاه فردوسی مشهد 1388
  بهاره صاحب جمع   اسکندر رستگار پویانی

calomyscidae خانواده کوچکی از جوندگان است و طبق جدیدترین رده بندی ارائه شده توسط wilson و reeder (2005) دارای 8 گونه در جنسcalomyscus thomas, 1905 می باشد. تا کنون در ایران 5 گونه ‍c. elburzensis، ‍c. bailwardi، c. grandis، ‍c. urartensis و c. hotsoni گزارش شده است. از آنجایی که در این جنس تشخیص گونه ها براساس صفات مورفولوژیکی بسیار مشکل است، در این تحقیق برای اولین بار مطالعه بر روی جنس calomyscus با استفاده از تکنیک rflp انجام شد. در این تکنیک هضم ژنوم توسط آنزیم های محدودکننده صورت می گیرد و پس از الکتروفورز محصولات هضم، معمولاً می توان گونه های مختلف را به دلیل داشتن باندهای متفاوت روی ژل الکتروفورز از هم تشخیص داد. به منظور شناسایی گونه ها و بررسی تغییرات درون گونه ای و بین گونه ای این جنس از، ژن میتوکندریایی سیتوکروم b استفاده شد. از آنجا که dna میتوکندری دارای سرعت تکاملی بیشتر از dna هسته ای و درجه بالایی از جهش می باشد و در نتیجه تغییرات سریع تری را در طی نسل ها نشان می دهد بنابراین الگوی مناسبی برای تشخیص گونه های مختلف است. در این تحقیق 43 نمونه calomyscus از 8 منطقه (خواجه مراد، آق دربند، تندوره، دشت بجنورد، یزد، تهران، کرمان و شیراز) مورد مطالعه قرار گرفتند. در این نمونه ها dna سلولی را از بافت های کبد و یا ماهیچه استخراج کرده و سپس ژن سیتوکروم b طی واکنش زنجیره ای پلیمراز (pcr) تکثیر شده و توسط 3 آنزیم برش دهنده haeiii ، hincii و hinfi هضم شد. به منظور مقایسه قطعات ایجاد شده، محصولات هضم بر روی ژل آگارز 1% الکتروفورز شدند. به این ترتیب با توجه به الگوهای متفاوت حاصل از هضم، گونه های جنس calomyscus برای اولین بار با استفاده از این تکنیک از هم جدا شدند.