شیمی ابرمولکولی توسط یکی از پیشگامان برجسته ی این حیطه، jean-marie-lehn، برنده ی جایزه ی نوبل سال 1987 به عنوان شیمی مجموعه سازی های مولکولی و شیمی پیوند بین مولکولی معرفی شده است. طراحی و تهیه ی سیستم های خودمجموعه ساز مولکولی به روش های متفاوت انجام می شود. در میان این روش ها، تهیه ی این سیستم ها با استفاده از فرایند انتقال پروتون میان گروه های کربوکسیلیک اسید و آمین مورد توجه محققین بوده است. سیستم های خودمجموعه سازی که با استفاده از فرایند انتقال پروتون به دست می آیند به وسیله-ی برهم کنش های غیرکوالانسی نظیر پیوند هیدروژنی، برهم کنش های ? – ?، برهم کنش های الکتروستاتیک و نیروهای دوقطبی پایدار می شوند. این برهم کنش ها سبب گسترش ساختارهای ابرمولکولی می شوند. از میان تمامی برهم کنش های غیر پیوندی پیوند هیدروژنی مهم ترین می باشد. فرایند تبلور حاصل مجموعه ای از برهم کنش های بین مولکولی می باشد. نظم بخشیدن در متبلورشدن به منظور اهداف و کاربردهای خاص گونه های شیمیایی از مباحث نوینی است که امروزه تحت عنوان ”مهندسی بلور و معماری“ مطرح است. در این پایان نامه کمپلکس های فلزی جدید با استفاده از ترکیب های انتقال پروتون به عنوان لیگاند و نیکل (ii) سنتز شده و توسط تکنیک-های تجزیه ای ir، mass و chn مورد شناسایی کامل قرار گرفته است. نظر به اینکه عمده ی کار مبنی بر بررسی ساختاری ترکیب های سنتز شده است کریستال مناسب رشد داده شده و ساختار آن به روش x-ray کریستالوگرافی مورد بررسی قرار می گیرد. از واکنش بین نیکل (ii) کلراید، nicl2.6h2o، با پیریدین-4،2- دی کربوکسیلیک اسید، py-2,4-dc، و کراتینین، creath، با نسبت مولی5/0 : 1 : 5/1 ترکیبی با فرمول مولکولی (creath)2[ni(py-2,4-dc)2(h2o)2]. 2h2o به دست آمد. این ترکیب در سیستم تری کلینیک و با گروه فضایی1 p? متبلور می شود. مقدار r نهایی، برابر 039/0 برای 6278 بازتاب می باشد. از واکنش سه جزئی نیکل (ii) نیترات شش آبه، ni(no3)2.6h2o با نیتریلوتری استیک اسید، (ntah) و 9،2-دی متیل-10،1-فنانترولین به نسبت مولی 1:1:1 ترکیب [ni(ntah)2].h2o به دست آمد. مقدار r نهایی برای این ترکیب که در سیستم بلوری مونوکلینیک و با گروه فضایی p21/c متبلور می شود برابر 041/0 برای 6609 بازتاب می باشد. ترکیب (tmb)2.[ni(pydc)2].h2o ساختار سنتز شده ی بعدی است که از واکنش میان نیکل (ii) نیترات شش آبه، ni(no3)2.6h2o، با پیریدین- 6،2-دی کربوکسیلیک اسید و 3،?3- 5،?5-تترامتیل بنزیدین به نسبت مولی 5/0 : 1 : 2 تشکیل شد. این ترکیب با گروه فضایی c2/c در سیستم بلوری مونوکلینیک متبلور می شود. مقدار r نهایی برابر 068/0 برای 3646 بازتاب می باشد. نیکل (ii) نیترات شش آبه، ni(no3)2.6h2o، با پیریدین-3،2-دی کربوکسیلیک اسید، py-2,3-dc، و 4-آمینو پیریدین با نسبت مولی 1:1:1 منجر به تشکیل ترکیب [ni (py-2,3-dc)2.2h2o] شد. این ترکیب در سیستم بلوری مونوکلینیک و با گروه فضایی p21/n متبلور می شود و مقدار r نهایی برای آن 035/0 برای 9166 بازتاب است.