چکیده: بررسی تطبیقی ضرب المثل های فارسی و عربی (بر اساس امثال و حکم دهخدا از حرف ک تا پایان مزن) سخن در جان آدمیان تأثیر خاصی دارد. گاه پژواک یک سخن پرده های زمان و مکان را در می نوردد و تا همیشه در تار و پود جان آنان طنین انداز گشته، جاودان می گردد. در این میان مثل ها همچون آینه ای تمام نمای، ذوق، اندیشه و آداب و رسوم یک جامعه را منعکس می سازد. امثال به عنوان قدیمی ترین شعبه ی ادبیات و حکمت توده مردم مفاهیم اخلاقی، فرهنگی و آموزشی بسیاری را در خود دارد. هر گاه این عبارات سرشار از نکته های نغز را که چون مروارید های درخشان است، آویزه ی گوش هوش خود سازیم، ضمن آن که آن ها را چاشنی سخن خود نموده ایم، خرد و اندیشه مان را نیز در شناسایی آب از سراب و خطا از صواب یاری نموده ایم.امثال به عنوان حکمت و آموزه هایی واقع بینانه بخش مهمی از ادبیات کلاسیک و فولکلور هر ملت را به خود اختصاص می دهد و اهمیت آ ن وقتی بیشتر می شود که بخواهیم آن را با ادبیات ملت دیگری تطبیق داده، شباهت و تفاوت میان آن را بیابیم. در واقع امثال نمونه ای از تبادل آرا و افکار و پیشینه ی فرهنگی- ادبی ملت هاست؛ بنابراین پرداختن به امثال و جستجو در مورد ریشه های آن و نظایرش تحقیقی ضروری و بایسته است که در این رساله به انجام آن پرداخته شده است. حاصل آن چه در این رساله مورد بحث و کاوش قرار گرفته به شرح زیر است: - فصل اول، مقدمه و کلیاتی را در تعریف اصطلاحات و تقسیمات مثل، مروری بر تحقیقات گذشته ،روش تحقیق وضرورت آن شامل می شود. همچنین به بررسی کهن ترین مجموعه های مثل فارسی و عربی وتاریخچه وبررسی امثال دراین دوزبان نیز پرداخته شده است. - فصل دوم،تأثیروتأثر زبان وفرهنگ فارسی وعربی درامثال بیان می شود. - فصل سوم که بخش اصلی رساله را به خود اختصاص می دهد، بررسی تطبیقی مثل های فارسی و عربی به همراه ذکر ریشه، کاربرد و نظایر هر مثل است. - فصل چهارم به نتایج تحقیق اختصاص دارد. در بخش ضمایم،دسته بندی موضوعی امثال فارسی و فهرست الفبایی امثال فارسی و عربی مشاهده می شود.