نام پژوهشگر: سلمان تباری

زیبایی شناسی صور خیال در وصفیات ابن معتز
پایان نامه وزارت علوم، تحقیقات و فناوری - دانشگاه کردستان - دانشکده ادبیات و علوم انسانی 1387
  سلمان تباری   جمیل جعفری

زیبایی شناسی در عرصه ادبیات، به طور کلی کشف زیبایی های نهفته در آن می باشد و این زیبایی بیشتر به وسیله عناصر صور خیال از قبیل: تشبیه، مجاز، استعاره، تشخیص، کنایه و ...، در شعر به وجود می آید. در این پژوهش سعی شده تا وصفیات ابن معتز از دریچه زیبایی صور خیال و تصاویر شاعرانه بررسی شوند تا در سایه آن، از میزان خلاقیت فنی و هنری شاعر، در عرصه صور خیال و تصویرگری و نیز شخصیت ادبی و حتی فکری و اخلاقی وی، پرده برداشته شود. ابن معتز در فن وصف و تصویرگری مهارتی بسیار شگرف دارد. وی در وصفیات خود بیشتر به امور حسی زندگی پرداخته و با استفاده از ابزار مهم تخییل، تصاویری زیبا و هنرمندانه از طبیعت ترسیم کرده است و به همین جهت او را شیخ توصیف کنندگان می نامند. وی توصیف گری چیره دست است که تصاویر طبیعت را با قلم شعر ترسیم می کند. یکی از اساسی ترین عوامل جاودانگی شعر و نیز نبوغ هنری ابن معتز، نوع نگرش وی به پدیده-هایی است که در پیرامون وی وجود داشته است. شاعر ساده ترین و زیباترین احساسات را در قالب بهترین تصاویر به مخاطبان منتقل می نماید و شدیداً به زیبایی و آراستن تصویر اهتمام می ورزد. خیال ابن معتز خیالی آسوده و بلند پرواز است که در سایه زندگی، در قالب تصاویری زیبا و هنرمندانه، آزادانه جریان دارد. عناصر تشکیل دهنده تصاویر در وصفیات وی به دلیل استفاده فراوان از فنون بیانی به ویژه تشبیه، استعاره، تشخیص و ...، از وسعت و تنوع بسیار برخوردار است.