نام پژوهشگر: ربابه پناهی نیا

مطالعه ناهمسانگردی با استفاده از ابرنواخترهای نوع ia
پایان نامه دانشگاه تربیت معلم - تبریز - دانشکده علوم 1387
  ربابه پناهی نیا   سهراب راهوار

مدل استاندارد کیهان شناسی از موفق ترین مدلهایی است که بخوبی پدیده های رصدی را توصیف می کند. ابرنواخترهای نوع ia یکی از مهمترین ابزارهای رصدی برای مطالعه دینامیک کیهان می باشند. محاسبه مدول فاصله ابرنواخترهای نوعia دور نشان داد که جهان در دوره شتاب مثبت بسر می برد و این یک مولفه جدید در کیهان تحت عنوان انرژی تاریک را معرفی می کند. در اینجا دو مدل انرژی تاریک، یکی ثابت و دیگری متغیر با زمان را مورد مطالعه قرار می دهیم. از سویی، تابش زمینه ای کیهان آخرین منبع اطلاعاتی ما از جهان اولیه است که طبق مدل استاندارد و تصحیحات انجام شده توسط مدل تورمی، بدلیل تعادل دمایی در دوره آخرین پراکندگی، باید بیشترین همسانگردی و همگنی در آن مشاهده شود. اما مشاهدات ماهواره کوبی یک دوقطبی را در تابش زمینه ای کیهان نشان داد. عامل این دوقطبی سرعت خاصه گروه محلی ما می باشد که داده های اولین سال wmap جهت و مقدار آن را تعیین نمود. سرعتهای خاصه بر داده های ابرنواختری نیز تاثیر می گذارند. در این کار سعی داریم با استفاده از ابرنواخترهای نوع ia این دوقطبی و دیگر ناهمسانگردیهای موجود در فضای اطراف را آشکار کنیم. روش کار، بر پایه برازش داده های ابرنواخترهای نوع ia تصویر شده روی دو نیمکره سماوی برای یافتن کمیت های کیهان شناسی و سپس به دست آوردن اختلاف بهترین برازش کمیت های دو نیمکره می باشد. انتظار داریم که در جهتی که سرعت خاصه گروه محلی ما وجود دارد کمیت های این دو نیمکره تفاوت قابل ملاحظه ای داشته باشند که این نکته منجر به آشکار سازی جهت دوقطبی cmb با استفاده از قید ابرنواخترهای نوع ia می شود. از سویی دیگر، فراچگال ها باعث ایجاد سرعت خاصه روی خود ابرنواخترها نیز می شوند. می توان انتظار داشت در راستاهایی که ابرنواخترها در اطراف یک فراچگال محلی متمرکز شده اند، کمیت های برازش شده آن راستا به علت اثر سرعت خاصه ابرنواختر، متفاوت از راستای مقابل خود باشد. با این روش می توان مکان فراچگال های محلی را آشکار کرد. نهایتاً بررسی می کنیم که چه کمیت هایی و چه مدلهایی برای یافتن ناهمسانگردی مناسب هستند یا حداقل به تعداد ابرنواخترها و سرعت خاصه بستگی دارند. از سویی به علت کم بودن تعداد داده های ابرنواختری، محدودیت هایی در این روش وجود دارد. بنابراین داده های ابرنواختر را بر اساس پروژه های آینده مساحی مانند snap، شبیه سازی می کنیم تا با دقت بیشتری ناهمسانگردیها را توسط داده های ابرنواختری آشکار کنیم. با استفاده از ابرنواخترهای کاتالوگ طلایی در بازه ، اثری از ناهمسانگردی آشکار نشد. در جهان محلی مشاهده گردید که سرعت خاصه گروه محلی تاثیر کاملا آشکاری بر مقدار ثابت هابل دارد و دوقطبی تابش زمینه ای کیهان را می توان با استفاده از این روش آشکار کرد. در مرحله بعدی، توانستیم با استفاده از اثر سرعت خاصه ابرنواخترها در تعیین ثابت هابل، جهت متناظر با ابرخوشه نرما را آشکار کنیم. نتایج شبیه سازی با استفاده از تعاریف snapنشان داد که سرعت خاصه گروه محلی باعث ایجاد ناهمسانگردی در جهان در بازه می شود و این ناهمسانگردی را می توان با استفاده از ابرنواخترهای نوع ia آشکار کرد.