نام پژوهشگر: سکینه مهدویان

تاریخ، جغرافیا و مشاهیر کرج ابودلف
پایان نامه وزارت علوم، تحقیقات و فناوری - دانشگاه فردوسی مشهد - دانشکده الهیات و معارف اسلامی 1389
  سکینه مهدویان   عبدالرحیم قنوات

کرج ابودلف در ایالت جبال و در حد فاصل بین همدان و اصفهان بوده، یعنی در منطقه ای که در حال حاضر در محدوده استان مرکزی و نزدیک اراک واقع است. از روزگار پیش از اسلام تا به امروز، نام آن با تغییراتی مواجه شده و امروزه به نام آستانه مشهور است. تجزیه و تحلیل های تاریخی نشان می دهد که این شهر در دوره فتوحات مسلمانان، دچار صدماتی شده و رونق اولیه خود را از دست داده است؛ اما درعصر خلافت عباسیان، به کمک خاندان عجل دوباره رونق گرفت. این شهر به مرکز حکومت این خاندان تبدیل شد و یک دوره آبادانی و توسعه را تجربه نمود. ولی به مرور زمان و در مسیر حوادث تاریخی ناحیه جبال، دستخوش تحول گردید؛ از دوره تسلط مغول، اهمیت خود را از دست داد و به روستایی ویران مبدل شد؛ اما از دوره صفویه دوباره روی به آبادانی نهاد. بررسی وضعیت دینی و مذهبی این شهر نشان می دهد که در برهه هایی تشیع در آن رونق داشته است و حتی برخی از حکمرانان بنی عجل به تشیع متمایل بوده اند. وجود بقاع متبرکه اولاد امام علی(ع) این موضوع را تأیید می کند. بازخوانی حیات مشاهیر این شهر نیز رونق علم و اندیشه در آن را نمایان می سازد. در منابع مختلف، بیش از هفتاد شخصیت کرجی یافت شده که بیشتر آنان محدث یا فقیه بوده اند. وجود این عده قابل ملاحظه از علماء و دانشمندان که برخی از آنان از برجستگی و شهرت فراوان برخوردار بوده اند، اهمیت علمی این شهر را در دوره هایی نمایش می دهد.