نام پژوهشگر: زهرا امینی فارسانی

کاهش اریبی بی پاسخی توسط براوردگرهای کالبیده در مطالعه های پانلی
پایان نامه وزارت علوم، تحقیقات و فناوری - دانشگاه علامه طباطبایی 1389
  زهرا امینی فارسانی   حمیدرضا نواب پور

در بسیاری از نظام های آماری، نوعی از آمارگیری موسوم به آمارگیری در طول زمان متداول است که به شکلی مستمر در دوره های زمانی تکرار می شود. یکی از روش های آمارگیری در طول زمان، آمارگیری پانلی نام دارد. در این روش، به نمونه ای ثابت در دوره های زمانی مختلف مراجعه می شود. مهمترین چالش در یک آمارگیری پانلی، ناتوانی در به دست آوردن پاسخ از واحدهای نمونه ای و به وجود آمدن بی پاسخی می باشد که معمولاَ باعث اریبی و در برخی موارد منجر با افزایش واریانس براوردها می شود. در آمارگیری های پانلی علاوه بر بی پاسخی قلم اطلاعاتی، بی پاسخی دوره نیز وجود دارد. در این نوع بی پاسخی، واحد نمونه ای حداقل برای یک دوره ی آمارگیری پاسخگو است. حالت خاصی از بی پاسخی دوره، کاهش پاسخگو است که در این حالت واحد نمونه ای از دوره ای به بعد از مطالعه خارج شده و هرگز باز نمی گردد. یکی از رهیافت های کاهش اثرهای نامطلوب بی پاسخی دوره، استفاده از روش های وزن دهی است. در این پایان نامه پس از بررسی انواع آمارگیری پانلی و بی پاسخی دوره، در مورد روش های مختلف تعدیل بی پاسخی بحث می شود. برای کاهش اثرهای نامطلوب این نوع بی پاسخی از روش های وزن دهی استفاده می شود. استفاده از متغیرهای کمکی مناسب در محاسبه ی براوردهای موزون، می تواند کارایی براوردها را بهبود بخشد. این نوع براوردها به منظور جبران اثر احتمال های پاسخ نابرابر، بی پاسخی، ناپوششی و یا نوسان حاصل از نمونه گیری حول مقدارهای معلوم جامعه به کار می رود. ساده ترین براوردگرهایی که از این اطلاعات کمکی استفاده می کنند، براوردگرهای نسبتی و رگرسیونی هستند. دویل و سارندال(1992) نشان دادند که براوردگر رگرسیونی را می توان به شکل یک براوردگر موزون که وزن های آن با مینیمم کردن یک تابع فاصله به دست آورد. وزن هایی که به این شکل حاصل می شوند را وزن های کالیبره و براوردگرهای حاصل را براوردگرهای کالیبره گویند. ویژگی مطلوب این براوردگر، کاهش قابل توجه اریبی بی پاسخی با استفاده از اطلاعات کمکی موجود می باشد. در یک مطالعه با استفاده از داده های طرح آمارگیری خانواری انگلستان، دو روش براورد کالیبره و براورد رگرسیونی تعمیم یافته به منظور مقایسه ی اثر آن در تعدیل اثر بی پاسخی تصادفی برای متغیر مورد نظر (با توجه به اثر اندازه-ی نمونه، همبستگی بین داده های دوره ها و نرخ بی پاسخی دوره) با استفاده از معیارهای اریبی نسبی و میانگین توان دوم خطای دو روش، مقایسه می شوند. نتیجه های مطالعه نشان می دهد که روش براوردگرهای کالیبره در اغلب موردها عمل کرد بهتری دارد.