نام پژوهشگر: سعید پورقیومی

سیاست خارجی هخامنشیان از اردشیر دوم تا داریوش سوم
پایان نامه وزارت علوم، تحقیقات و فناوری - دانشگاه فردوسی مشهد - دانشکده ادبیات و علوم انسانی دکتر علی شریعتی 1390
  سعید پورقیومی   مصطفی ندیم

چکیده کوروش دوم در سال 550 ق.م. شاهنشاهی هخامنشیان را بنیانگذاری نمود. او به سرعت حکومتهای مقتدر روزگار خویش که برای رقابت با حکومت نو بنیان هخامنشی متحد شده و برخاسته بودند، ساقط و سرزمین هایشان را به قلمرو خود افزود .کوروش سیاست خارجی حکومت خود را بر مدارا و خوش رفتاری با پادشاهان و ملل مغلوب قرار داد. در دوره ی داریوش اول امپراتوری هخامنشی به اوج وسعت و قدرت خود رسید . او شورش های داخلی را فرو نشاند و سپس امور مصر را سامان بخشید . در این دوره نیز سیاست خارجی ایرا ن فتح سرزمین ها با نیروی نظامی و لشکر کشی و سپس تسامح و تساهل با اهالی سرزمین تصرف شده بود . اردشیر اول با درایت خاص خود دریافت که دیگر نمی توان با نیروی سپاه و شمشیر بر سرزمین یونان که با مرکز امپراتوری فاصله زیادی داشت تسلط یابد .او سیاست خارجی هخامنشیان را مورد تجدید نظر قرار داد و گزینه لشکرکشی مسلحانه به سمت یونان که در زمان داریوش بزرگ و خشایارشا دنبال شده بود را متوقف کرد و در عوض از سکه های زرین پارسی برای جلب رضایت فرمانداران دولت – شهرهای یونان و فریب آنها استفاده نمود . چرخش اساسی هخامنشیان در سیاست خارجی و ادامه سیاست های اردشیر اول در دوره ی اردشیر دوم پیگیری شد و سرانجام در همین دوره نتیجه داد و سکه پارسی بر سلاح یونانی پیروزشد و بزودی اردشیر دوم با بستن عهدنامه «آنتالسیداس» خواسته های خود را بر اسپارت تحمیل نمود . با سرازیر شدن سیل سپاه اسکندر به سوی قلمرو هخامنشیان ، دیگر سیاست تفرقه اندازی به وسیله سکه های پارسی کارگر نبوده و اکنون امپراتوری نیازمند سپاهیان رزم دیده و مستعد جنگ بود ، اما به دلیل ناتوان بودن در مقابله با هجوم یونانیان ، آن هم به دلیل عدم بهره برداری صحیح از وضع موجود زمان خویش به منظور قدرت یافتن و آمادگی نظامی برای هجوم احتمالی دشمن ، سرانجام داریوش سوم در سه نبرد پیاپی شکست خورد و آفتاب دولت هخامنشیان برای همیشه غروب کرد . در هر حال در این پژوهش تلاش بر آن است با استفاده از شیوه پژوهش های تاریخی و با استناد به منابع یونانی و پژوهش های اخیر پیرامون روابط ایران و یونان در دوره هخامنشیان به بررسی روابط و سیاست های هخامنشیان در رابطه با یونان و دیگر سرزمین ها از زمان پادشاهی اردشیر دوم به بعد پردازدیم .