چکیده اگر به تاریخ حدیث به عنوان شاخه ای از علوم حدیث بنگریم مطالع? تاریخی رخدادهای حدیثی در این میان، جایگاه استواری خواهد داشت. در این پژوهش، بحرین تاریخی به عنوان یک ظرف مکانی از جهت فعالیت های حدیثی مورد توجه قرار گرفته است. در جغرافیای تاریخی، «بحرین» بر تمامی سرزمین های واقع در سواحل غرب و جنوب خلیج فارس (حد فاصل بصره و عمان)، اطلاق می شود. نام ده ها نفر از مردمان بحرین اعم از ساکنان بومی و قبایل و به خصوص قبیل? عبد القیس ـ که مهمترین و تأثیرگذارترین آنها است ـ در میان صحاب? پیامبر اکرم? دیده می شود. همچنین بحرینی ها ارتباط محکمی با تشیع به صورت عموم و حدیث شیعه به خصوص داشته اند. وجود حدود هفتاد راوی در عصر ائمه? و بیش از 130 محدث بعد از عصر ائمه تا پایان قرن دهم، تدوین آثار حدیثیِ در خور توجه، شکل گیریِ اندیشه های تأثیرگذار، وجود حلقه های درسی، ارتباط راویان و محدثان این حوزه با دیگر حوزه ها و مراکز حدیثی و... ـ که همه از شرایط و لوازم صدق عنوان «مرکز حدیثی» اند ـ در ناحی? بحرین، این منطقه را به یکی از پایگاه های مهم حدیث شیعه در دور? مورد بحث تبدیل کرده است. این همه باعث می شود تا بحرین یک مرکز حدیثی مهم و نیازمند مطالعه در تاریخ حدیث شیعه، ارزیابی گردد. کلیدواژه: تاریخ حدیث بحرین، مکتب حدیثی بحرین، محدثان بحرین، مراکز حدیثی، مکاتب حدیثی.