پس از گفتار، خواندن از اساسی ترین وسایل انتقال اطلاعات و نیز پایه یاد گیری سایر علوم است . مشکلات خواندن، مهمترین عامل عدم موفقیت در مدرسه دانسته شده و در واقع ساده ترین نشانه ای است که با کمک آن می توان شکست کودک را در بسیاری از زمینه های تحصیلی پیش بینی کرد . عملکرد خواندن مستلزم در هم آمیختن دو فرآیند پایه و اساسی است که عبارتند از : رمز گردانی شکل نوشتاری گفتار و درک پیامی که از طریق شکل نوشتاری ارائه می شود . در پژوهش حاضر تلاش شده است تا توانایی دانش آموزان پایه چهارم دبستان در زمینه های درستی ، سرعت و درک خواندن با توجه به متغیرهای اجتماعی جنسیت، تحصیلات والدین ،تک زبانگی و دو زبانگی توصیف و تحلیل شود. روش مورد استفاده در این پژوهش میدانی ا ست . جامعه مورد بررسی ، دانش آموزان عادی پایه چهارم دبستان های منطقه 1 آموزش و پرورش تهران هستند .از میان آنها ، 99 دانش آموز عادی پایه چهارم بصورت تصادفی به عنوان جامعه نمونه انتخاب شدند که شامل چهار گروه هستند ، دو گروه30 نفره از دختران و پسران تک زبانه و دو گروه که یکی شامل 17نفر دختر دو زبانه و دیگری شامل 22نفر پسر دو زبانه است . این دانش آموزان همگی برای اولین بار در پایه چهارم ابتدایی تحصیل می کردند و در کلاس حضور مرتب داشتند و از سلامت شنیداری برخوردار بودند و مبتلا به اختلالات تولیدی نبودند. با بررسی نتایج حاصل از این پژوهش مشخص می شود که : 1 . دوزبانگی و تک زبانگی در این پایه تحصیلی تاثیری درسرعت خواندن فهرست کلمات وجملات ندارد اما درسرعت خواندن متن به طور معنی داری موثراست . به این صورت که میانگین سرعت دوزبانه هادرخواندن متن بیشتر از میانگین سرعت خواندن تک زبانه ها است . همچنین بین این دو گروه درمیزان درک خواندن و میزان خطاهای خواندن فهرست کلمات ، جملات و متن تفاوت معناداری وجود ندارد .2. از نظرمیانگین سرعت خواندن فهرست کلمات ، میزان خطاهای خواندن جملات ودرک خواندن، دختران و پسران یکسان هستند. در حالیکه درسرعت خواندن متن وجملات ومیزان خطاهای خواندن فهرست کلمات ومتن این دو گروه متفاوت هستند ، به این صورت که سرعت خواندن متن وجملات در دختران بیشتر از پسران و میزان خطاهای خواندن فهرست کلمات ومتن درپسران بیشتر از دختران بوده است.3. تحصیلات والدین در سرعت ، درستی و درک خواندن دانش آموزان پایه چهارم موثر است. به این ترتیب که دانش آموزانی که سطح تحصیلات والدین آنها بالاتر است در خواندن فهرست کلمات ،جملات و متن سرعت کمتری دارند وخطاهای خواندن فهرست کلمات ،جملات ومتن از سوی آنها نیز کمتراست ، یعنی درستی خواندن آنها بیشتر است . در حالی که گروه دیگر یعنی دانش آموزانی که والدین آنها نسبت به والدین گروه قبلی تحصیلات کمتری دارند، فهرست کلمات ،جملات و متن را با سرعت بیشتری می خوانند اما خطاهای خواندن آنها در هر سه سطح بیشتر ، یعنی درستی خواندنشان کمتر است .