نام پژوهشگر: مرتضی میرزایی مقدم

نظریه بازدارندگی و جایگاه آن در نظام کیفری ایران
پایان نامه وزارت علوم، تحقیقات و فناوری - دانشگاه علامه طباطبایی 1388
  مرتضی میرزایی مقدم   حسین غلامی

چکیده: کیفر رسانی همواره منشایی برای طرح مباحث راجع به اهداف مجازات ها بوده است. یکی از این مباحث و اهداف که ذهن بشر را بیشتر از همه معطوف خود ساخته است در قالب نظریه بازدارندگی بیان گردیده است. مفهوم اصلی این نظریه متشکل از عناصر شدت، قطعیت و سرعت کیفر ها می باشد به طوری که هر قدر شدت، قطعیت و سرعت اجرای کیفر ها بیشتر باشد باعث تغییر در محاسبات سود و زیان انسان که موجودی خردمند و مختار است می شود به گونه ای که زیان ارتکاب جرم در فرایند خردورزی فرد مستعد ارتکاب جرم، یا به طور مستقیم و از طریق تحمل واقعی زیان (بازدارندگی خاص) ویا به طور غیر مستقیم و از طریق دیدن یا شنیدن آن (بازدارندگی عام)، بیشتر و بزرگتر جلوه نموده و منجر به بازدارندگی از ارتکاب آن می شود. اما هر چند این نظریه دارای قدمتی قدیم و طرفداران راسخی بوده و هست ولی مبانی و آثار آن همواره محل مناقشه و تردید بوده است. این نظریه نه تنها بر اذهان اندیشمندان اثرمند بوده بلکه در تعیین خط فکری قانون گذاران نیز بسیار نفوذ داشته و دارد . توجه و تدقیق در قوانین کیفری عمومی و اختصاصی ایران نشان می دهد که نظریه مذکور در اغلب موارد حاکم و غالب بر قانون گذاری کشور از جهت شدت، قطعیت، سرعت و چگونگی اجرای کیفر ها بوده است.