سیستم سوخت¬¬رسانی موتور دیزل یکی از تأثیر گذارترین فاکتورها بر نحوه عملکرد موتورهای دیزل و ساز و کار احتراق در سیلندر موتور و در نهایت آلاینده¬های آن می¬باشد. هدف ما در این تحقیق ارزیابی مقایسه¬ای فنی تأثیر دو نوع پمپ انژکتور ردیفی و آسیابی-که دارای فشار تزریق سوخت متفاوتی می¬باشند- بر پارامترهای عملکردی و آلایندگی موتور دیزل mn440a-75ad در بار کامل است. اگر فشار تزریق پمپ¬ها متفاوت باشند روی پارامترهای عملکردی موتور (توان، گشتاور و مصرف سوخت ویژه)، احتراق (تأخیر در اشتعال، مدت زمان احتراق، کسر جرم سوخته شده) و آلایندگی موتور مسلماً تأثیرگذار خواهد بود. هرچه فشار پمپ زیاد باشد فشار تزریق سوخت در حین پاشش زیادتر بوده و درنتیجه نفوذ سوخت به داخل هوای محفظه احتراق بیشتر، اتمیزاسیون بهتر و به تبع آن تأخیر در اشتعال (ignition delay) کمتر می¬گردد که مدت زمان تأخیر در اشتعال مهمترین پارامتر تأثیرگذار روی فرایند احتراق و احتراق هم تأثیرگذار بر روی عملکرد و آلایندگی موتور دیزل می¬باشد. از این¬رو در کار تحقیقاتی حاضر، با توجه به تست¬های عملکردی و آلایندگی انجام شده روی موتور دیزل کشاورزیmn440a-75ad در بخش تحقیقات مهندسی شرکت موتورسازان، و همچنین با توجه به تحلیل آماری صورت گرفته داده¬های تجربی توسط نرم افزار minitab و با آزمایش فاکتوریل بر پایه طرح کامل تصادفی با دو عامل نوع پمپ (دو سطح) و عامل دور موتور (یازده سطح) و شش متغیر وابسته با سه تکرار، با رسم نمودارهای مقایسه¬ای توان و گشتاور و مصرف سوخت ویژه ترمزی به بررسی تأثیر هریک از این پمپ انژکتورها و دورهای موتور و همچنین اثرات متقابل دور موتور و نوع پمپ انژکتور بر نحوه عملکرد موتور پرداخته شده است. همچنین با رسم نمودارهای میله¬ای برای آلاینده¬ها به بررسی تأثیر استفاده از پمپ انژکتور ردیفی به جای پمپ انژکتور دوار در موتور دیزل mn440a-75ad بر آلاینده¬های منتشره از موتور پرداخته شده است. نتایج حاصل از تحلیل آماری داده¬های حاصل از آزمایش نشان داد نوع پمپ انژکتور اختلاف معنی¬داری در سطح احتمال 1درصد (01/0p < ) بر مقدار گشتاور و مصرف سوخت ویژه ترمزی دارد. در حالی که بر مقدار توان ترمزی تأثیر معنی¬دار ندارد. همچنین نوع پمپ انژکتور بر میزان آلاینده¬های منتشر شده از موتور تأثیر معنی¬دار در سطح احتمال 1درصد دارد.