نام پژوهشگر: مرتضی علوی نیا

ارزیابی قابلیت استفاده از مدلhspf دربرآورد رسوب و مقایسه آن با مدل swat (مطالعه موردی: حوضه آبریز ابرو)
پایان نامه وزارت علوم، تحقیقات و فناوری - دانشگاه تربیت مدرس - دانشکده فنی مهندسی 1388
  مرتضی علوی نیا   فرزین نصیری صالح

یکی از مسایل و مشکلاتی که همواره تاسیسات آبی را متأثر ساخته و عمر مفید سدها ر ا به مخاطره می اندازد، رسوبگذاری در مخازن آنهاست که تا حدی اجتناب ناپذیر است. . بنابراین برآورد رسوب ورودی به سد، رسوب ته نشین شده وحجم رسوب پس از یک دوره از اهمیت بسیاری برخوردار است. به منظور برنامه ریزی بلند مدت منابع آب، تعیین مقدار رسوباتی که در اثر فرسایش خاک حوضه های آبریز و بوسیله رواناب سطحی وارد مخازن سدها می شوند، بسیار مهم است. روش های مختلفی برای برآورد فرسایش و آورد رسوب در حوضه های آبریز وجود دارد. یکی از روش های نوین برآورد رسوب که امروزه بسیار مورد توجه محققان قرار گرفته، استفاده از مدلهای هیدرولوژیکی است که در سال های اخیر توسعه زیادی یافته است. مدلhspf با پارامترهای یکپارچه، قطعی و بر پایه فیزیکی، قادر است فرآیندهای هیدرولوژیکی را به طور پیوسته در حوضه های آبریز و شبکه رودخانه ها شبیه سازی کند. این مدل که به اطلاعات هواشناسی با گام زمانی ساعتی نیاز دارد، تا کنون در بسیاری از نقاط جهان مورد استفاده قرار گرفته است. مدل swat برای پیش بینی اثرات فعالیتهای مدیریتی اراضی بر آب، ایجاد رسوب و عوامل شیمیایی کشاورزی در مقیاس حوضه آبریز با تنوع خاک، کاربری اراضی و شرایط مدیریتی در بازه زمانی طولانی توسعه یافته است. این تحقیق به منظور ارزیابی استفاده از مدل hspf در شبیه سازی رسوب در حوضه آبریز ابرو انجام شده است و نتایج حاصل از شبیه سازی مدل hspf با نتایج حاصل از شبیه سازی مدل swat، به عنوان مدلی که در ایران چندین بار مورد استفاده واقع شده، مقایسه شده است. نتایج این تحقیق نشان داد می توان با روش های آماری مناسب و تقلیل گام زمانی اطلاعات موجود در ایستگاه های هواشناسی کشور، زمینه استفاده از مدل هایی نظیر مدل hspf را برای شبیه سازی هیدرولوژیکی حوضه های آبریز ایران فراهم کرد. در واقع عدم وجود اطلاعات هواشناسی با گام زمانی کوچکتر در ایستگاه های هواشناسی کشور نباید منجر به نادیده گرفتن مزایای مدل هایی نظیر مدل hspf شود. همچنین نتایج این تحقیق نشان می دهد مدل های swat و hspf در برآورد دبی دقت مناسب و قابل قبولی دارند، اما مدل hspf دبی را با دقت بالاتری شبیه سازی می کند. نتایج شبیه سازی رسوب نیزحاکی از شبیه سازی بهتر رسوب در مدل swat است