نام پژوهشگر: ویدا وفایی

تبیین ریشه های تاریخی نقش بته جقه در تمدن ایران باستان و طراحی و نمونه سازی زیورآلات با بهره گیری از فرم بته جقه
پایان نامه وزارت علوم، تحقیقات و فناوری - دانشگاه هنر اصفهان - دانشکده هنرهای تجسمی و کاربردی 1388
  ویدا وفایی   قباد کیانمهر

با توجه به تحولات نوین فرهنگی در جامعه امروزی، نیاز ما ایرانیان به بررسی های جدید و علمی و پربار درباره تاریخ پرفراز و نشیب سرزمین اجدادیمان و دیانت و فرهنگ آن، بیش از پیش آشکار شده است. بته جقه یکی از نقوش سنتی، کهن سال و پر کاربرد است که به عنوان نقشی تزئینی در بسیاری از هنرهای ایران به چشم می خورد. درباره اصل و منشأ و ریشه نقش بته جقه در میان هنرشناسان اختلاف نظر زیاد است و تحولات بسیار زیاد این نقش باعث شده تا هنرشناسـان شکل های گوناگونی را بنابر دلایل متعددی به آن نسبت دهند. اما باید در نظر داشت که پیشینیان برای باورها و اعتقادات و مفاهیم خاص و ویژه موجود در آیین های مذهبی و همچنین فرهنگ خود به نمادپردازی و خلق اثر می پرداختند؛ به عبارتی می توان گفت تمام آثار هنری، رفتاری ناشی از روحیات و اعتقادات تأثیر گذار بر ذهن هنرمند و صنعتگر سازنده اند و همچنین نقوش سنتی هر قوم، نشانی از رشد و شکوفایی فرهنگ و تمدن آن قوم می باشد؛ از این رو برای بهتر شناختن ریشه ها و پیشینه ها و هویت فرهنگی خود، شایسته است که به بررسی این نقوش پرداخته، مفاهیم نمادین آنها را استخراج کنیم. هدف از انتخاب این موضوع معرفی نقش بته جقه و یافتن ریشه های تاریخی آن بوده است که منجر به شناخت مفاهیم موجود در این نقش و استفاده درست، مناسب و به جا از آن در طراحی و تولید آثار هنری و جواهرسازی معاصر می شود؛ چرا که نقوش نمادین بر اثر مرور زمان مفهوم نمادین خود را تا حدی از دست داده و جنبه تزئینی پیدا می کنند. هنرمندان نیز به دلیل عدم آگاهی از معنای اصلی این نقوش و بنا بر خلاقیت خود، در فرم و نقش آنها دست برده، جابه جایی ها و تغییراتی پدید می آورند که نقش را از اصل خود دور می گرداند. نظر به اینکه در بررسی فرهنگ و تمدن هر قوم و ملتی باید سه بخش اساسی، مدارک تاریخی مکتوب، اساطیر نخستین و آثار بیرون آمده از دل خاک را مورد مطالعه و بررسی قرار داد و با در کنار هم قرار دادن آنها به نتیجه نهایی دست یافت، در این پایان نامه پیشینه های تاریخی، هنری و دینی و آیینی آن دسته از اقوام ساکن در نجد ایران در دوران پیش از اسلام مورد بررسی قرار گرفته اند که در آثار به جای مانده از آنان فرم بته جقه (در قالب فرم شاخ گاو و قوچ، بال پرندگان و عناصر گیاهی، با توجه به متون کهن و اسطوره های ایران) به چشم می خورد. در این میان آن دسته از نقوش بدست آمده که به دوره ایران باستان(از ابتدای ماد تا پایان ساسانی) متعلق بودند، با توجه به دوره تاریخی در جداولی تنظیم و مورد آنالیز قرار گرفته و در نهایت روند تغییر شکل آنها در هر دوره نسبت به دوره پیشین بیان می گردد. با توجه به بخش عملی این پایان نامه که طراحی و نمونه سازی زیورآلات می باشد، مطالبی در زمینه مواد و مصالح، ابزارآلات و مراحل و شیوه های ساخت زیورآلات آورده شده و همچنین زیورآلات در دنیای معاصر به ویژه در ایران مورد بررسی اجمالی قرار گرفته اند و در نهایت تصاویر طراحی ها و نمونه های ساخته شده زیورآلات همراه با توضیحات لازم آورده شده اند. درست است که جواهرات امروزی خاص دوران معاصر هستند ولی شایسته است که طرح هایی که در طراحی و ساخت زیورآلات به کار می روند با توجه به هویت ملی و فرهنگی انجام گیرند. زیرا روح یک انسان در رابطه با هویت فرهنگی اوست. نقش بته جقه که یکی از نقوش سنتی ایران زمین است. در روال تحقیقات این پایان نامه، این نتیجه حاصل شد که فرم بته جقه از فرم شاخ گاو و قوچ، بال پرندگان، درخت سرو و برگ گل نیلوفر گرفته شده است و به طور کلی نقشی است که با فـرّه ایزدی، همای سعادت و درخت زندگی مرتبط بوده، نمادی است از جاودانگی و سرافرازی و پیروزی و نشانی است از شأن و جلال و بزرگی؛ هرچند امروزه این نقش را بیشتر یک عنصر گیاهی و مرتبط با درخت زندگی می دانند. نتیجه بدست آمده در روند انجام پروژه عملی، این است که نقش بته جقه انعطاف پذیر بوده و قابلیت اجـرایی بالایی دارد، از این رو می تواند از ترکیب بندی های متنوعی برخوردار شود. بنابر این نقشی است که ضمن داشتن اصالت، می تواند بر اساس سلیقه امروزی طراحی گردد و برای طراحـی جواهرات و همچنین سایر هنرها به کار رود.

فرجام شناسی در الهی نامه ومصیبت نامه عطار نیشابوری
پایان نامه دانشگاه آزاد اسلامی - دانشگاه آزاد اسلامی واحد تهران مرکزی - دانشکده ادبیات و علوم انسانی 1390
  مریم عظیمی اقدم   عالیه یوسف فام

شریعت اسلام، ایمان به زندگی آخرت را از ارکان حیاتی بشر می داند و توجه به آن بیشترین تاثیر را در رفتار انسان دارد و زندگی بدون آن مفهوم صحیحی ندارد، زیرا مرگ حتمی و چاره ناپذیر است. عطار نیز در دو مثنوی الهی نامه و مصیبت نامه با استناد به قرآن و احادیث در قالب تمثیل و روایت، ابیاتی را در مورد رستاخیز، روز حساب و زندگی پس از مرگ سروده است، که بیانگر روحیه دینی اوست. این سالک فکرت به سه اصل مهم، شناخت یگانگی خدا، معرفت النفس و با گذر از آن رسیدن به معرفت معادی معتقد است که همه این معارف باید باوری قلبی و یقینی باشد تا رستاخیزی جاودانه در دل پدید آید. شیـخ معتقد است پیش از آنکه به مـرگ طبیعی بمیرید، به مرگ ارادی خود را بمیرانید. یاد مرگ، همگانی بودن مرگ و آمادگی برای آن، با گذر از تعینات و ترک دنیا، حسابرسی، نامه ی عمل و شفاعت از جمله مباحثی است که در این دو اثر مورد بحث قرار گرفته است و ضمن بیان روایات بسیار تصاویری از عالم پس از مرگ را ارائه می دهد. اندیشه عطار کاملا دینی و عرفانی است زیرا وی گوهر اندیشه ی خود را تنها به درگاه خداوند عرضه می دارد.

تحلیل رخداد های گلستان و بهارستان
پایان نامه دانشگاه آزاد اسلامی - دانشگاه آزاد اسلامی واحد تهران مرکزی - دانشکده ادبیات و علوم انسانی 1390
  راحله غلامی   اشرف شیبانی اقدم

در این پژوهش گستان سعدی(606-691 هجری قمری) و بهارستان جامی (817 و به قولی 827 هجری قمری) که تقلیدی از گلستان است با توجه به رخدادها، نوع آن ها، توالی زمانی و علی- معلولی و شاخص های متمایزکننده روایی(زمان-دید-وجه) مطالعه و بررسی شده است. در این دو اثر رخدادها به دو دسته متمایز تقسیم می شوند: هسته ای و واسطه ای. همچنین کیفیت توالی ها با بررسی ساختار روایی قابل ارزیابی است. توالی ها همواره به توالی علی تبدیل نمی-شود گزاره ها شامل گزاره های روایی، توصیفی و توضیحی است. در این متون احاطه با خردتوالی هاست و زاویه دید و وجه روایی به طور متنوع مشاهده می-شود. زمان روایت پسینی است، راوی آنچه در گذشته رخ داده نقل می کند.

عنوان: دیدگاه های مشترک دو اثر «مصباح الهدایه و مفتاح الکفایه» عزالدین محمود کاشانی(735ه.ق) و «گلشن راز شیخ محمود شبستری» (720-687 ه.ق) به لحاظ صوری و معنایی
پایان نامه دانشگاه آزاد اسلامی - دانشگاه آزاد اسلامی واحد تهران مرکزی - دانشکده ادبیات 1392
  علی اصغر دیو سالار   ویدا وفایی

بر خلاف فیلسوفان که تنها راه رسیدن و شناخت خالق هستی را از طریق عقل و خرد می دانند، عارفان عشق و محبت و دل را تنها راهنما و رسیدن به معبود می شناسند. موضوع پایان نامه دید گاه های مشترک دو اثر مصباح الهدایه و مفتاح الکفایه اثر عزّالدین محمود کاشانی و گلشن راز شیخ محمود شبستری به لحاظ« صوری» و« معنایی» می باشد. بنا براین تمام تلاش بر این بوده است که هر دو اثر کاملاً مورد مطالعه و بررسی دقیق قرار گیرد ودیدگاه های مشترک ونزدیک به هم استخراج گردد..ناگفته نماند که هم مصباح وهم گلشن راز از نمونه های بارز آثار تعلیمی، عرفانی و صوفیانه محسوب می شوند و آن چنان جامعیتی پیدا کرده اند که مورد توجه نویسندگان وشعرا ی بعد از خود بوده و هست و شرح ها و نظیره های فراوانی بر آثار یاد شده نوشته شد. نگارنده برای دریافت هر چه بیشتر معانی عمیق عرفانی و اصطلاحات صوفیانه به آثار دیگر از همین مولفین نیز توجه داشته تا شناخت بیشتری حاصل گردد. نکته ی پایانی این که پژوهشگر پس از بررسی دقیق دریافت که مولفین هر دو اثربه مباحثی از قبیل: سیر وسلوک سرّ آفرینش ، فنا وبقا ،وحدت وجود ،مقامات واحوال وبسیاری ازمضامین عرفانی ... اتفاق نظر دارند.با درنظر گرفتن این اشتراکات ،مباحث دسته بندی گردیده وبه صورت الفبایی تنظیم وشاهد مثالهایی برآن افزوده شد؛وبا یک نتیجه گیری کلّی درچند شماره به پایان آمد. کلید واژه ها :شیخ محمود شبستری،گلشن راز،عزّالدین محمود کاشانی ،مصباح الهدایه ومفتاح الکفایه ، ابن عربی ،اصطلاحات عرفانی.

ساختارگرایی و ساختارشکنی در شعرمحمدرضا شفیعی کدکنی
پایان نامه دانشگاه آزاد اسلامی - دانشگاه آزاد اسلامی واحد تهران مرکزی - دانشکده ادبیات و علوم انسانی 1390
  سعیده سجادی   مجتبی بشردوست نالکیاشری

ساختارگرایی و ساختارشکنی به عنوان دو رویکرد تأثیرگذار به دنبال فرمالیسم در نقد ادبی قرن بیستم موفق شدند، از متن ادبی و ادبیات علمی مستقل بسازند. مهمترین اصحاب این دو رویکرد یاکوبسن، اشتروس، فوکو و ژاک دریدا بودند که نظریات آنها در کنار افرادی چون بارت و لاکان تحولی عظیم در نقد ادبی و حتی غیر ادبی ایجاد نمود. علاوه بر شناخت آراء و نظریات ساختارشکنان و ساختارگرایان پیشرو و طلیعه دار در این دو عرصه، که مقدمه و شرط لازم است، در گام دوم بررسی ساختار زیباشناختی این اشعار در حوزه های کلامی و معنایی اهداف این پژوهش را تشکیل می دهند. به عنوان روساخت زبان، به تبیین معانی ،» هزاره دوم آهوی کوهی « و » آیینه ای برای صداها « این پژوهش با قرار دادن تحلیل روابط میان اجزاء کلامی شعرهای دو مجموعه حاصل از این روابط در ژرفساخت آن می پردازد. روش اتخاذ شده ، در قالب سطوح معناشناختی، روابط جانشینی و همنشینی، و بررسی عناصر ساختاری هر شعر، شناختی کلی از وجوه زیباشناختی آنها را ارائه می دهد. در نتیجه تحلیل اشعار دو مجموعه می توان دریافت که ساختار زیباشناختی اشعار محمدرضا شفیعی کدکنی بر موضوعات سیاسی د اجتماعی و در مراتب بعدی فرهنگی، تاریخی و دینی استوار است. نمادها، استعارات و مفاهیم مربوط به این درونمایه ها نیز طبعا از بسامد بالاتری برخوردارند. وجود عنصر تکرار در ساختار صوری و معنایی، و لحن انتقادی از ویژگیهای مهم ساختار این اشعار شمرده می شوند. درونمایه های اصلی نیز مرگ، مقاومت، تنهایی مردان بزرگ، وطن پرستی، بر انگیختن افکار عمومی برای رهایی از بی تفاوتی نسبت به شرایط اجتماعی و همچنین از نو ساختن جهان است. ساختارشکنی او به خصوص در رابطه با بینامتنیت و در هیأت نقیضه سازی کاملا مشهود است. در برخی موارد خاص نیز این موج ساختارشکن در عناصر زبان و ساختار اشعار )مانند شعر هویت جاری( و یا با آمیزش دو قالب نیمایی و غزل کلاسیک به جریان خود ادامه می دهد.

استنباط نظریات و روشهای حکومتی از تاریخ بیهقی و سیاستنامه خواجه نظام الملک طوسی و مقایسه آنها با یکدیگر
پایان نامه دانشگاه آزاد اسلامی - دانشگاه آزاد اسلامی واحد تهران مرکزی - دانشکده ادبیات و علوم انسانی 1392
  شهناز شیخکانلوی میلان   تراب جنگی قهرمان

هدف از پژوهش این پایان نامه شناسایی چگونگی کشورداری و سیاست آن در دریار غزنویان و سلجوقیان و مقایسه این دو با یکدیگر می باشد که در ایتدا تعریف سیاست و حکومت و انواع آن آورده شده است. سپس به معرفی ابوالفضل بیهقی و کتاب تاریخ بیهقی که حاصل فعالیتهای او در دستگاه غزنویان که در آن به خدمت دیوانی اشتغال داشت، می پردازیم. او ناظر و شاهد بسیاری از وقایع بود و به همین دلیل بر آن شد که تاریخ غزنویان را روایت کند. او با دقت و تفصیل تمام جزئیات حوادث روزگار حکومت آل سبکتکین را از تشکیل دولت غزنوی تا اوایل روزگار سلطان ابراهیم بن مسعود را در سی جلد به رشته تحریر درآورده است. او به اقتضای شغل خود از همه امور پنهانی و زد و بندهایی که میان قدرتمندان در جریان بوده سر درآورده است. در تاریخ بیهقی وظیفه شناسی و زبان آوری و ایمان به کار دست به دست هم داده و بلاغت طبیعی زبان فارسی را در خود منعکس کرده است. پس از این به معرفی خواجه نظام الملک طوسی و کتاب سیاستنامه او پرداخته شده که سی سال با لیاقت و کفایت وزارت آلب ارسلان و ملکشاه سلجوقی را به عهده داشته است. ملکشاه از او خواسته بود تا حاصل مطالعات و تجربیات خود را در کتابی راجع به آیین مملکت داری تدوین کند. خواجه نظام الملک کتابی در مورد رسوم پادشاهان پیشین و آیین پادشاهی ترتیب داد که شامل پنجاه باب بود که علاوه بر کلیاتی مربوط به راه و رسم پادشاهی، پر است از حکایات و داستانهای تاریخی و نیمه تاریخی که مربوط به پادشاهان پیشین است که هرکدام به مناسبت موضوع سخن در جایگاه خود آورده شده است.

آداب و مهارت های زندگی در اخلاق ناصری و مقایسه آن با اخلاق محتشمی
پایان نامه دانشگاه آزاد اسلامی - دانشگاه آزاد اسلامی واحد تهران مرکزی - دانشکده ادبیات و علوم انسانی 1392
  نفیسه موسوی   عالیه یوسف فام

چکیده: مهارتهای زندگی به مجموعه ای از دانش ها، نگرش ها و آگاهی هایی گفته می شود که برای زندگی هر فردی لازم و ضروری است. از میان آثار خواجه نصیر طوسی ، اخلاق ناصری و اخلاق محتشمی جلوه گاه مکارم اخلاقی هستند و سرشار از نکات و مهارتهایی است که برای سعادت بشر پیشنهاد شده است. در این پایان نامه با روش اسنادی و تحلیل محتوایی به تجزیه و تحلیل داده ها پرداخته شد و نتایج زیر بدست آمد: موضوع اخلاق ناصری مبحث اخلاق فردی، تدبیر منزل (رفتار در محیط خانواده و اداره زندگی) و سیاست مدن( به تعبیر امروزی علوم سیاسی) است که با تمام ابعاد زندگی بشر مطابقت دارند. خواجه در این اثر به تمام آداب و مهارتها اشاره کرده است، اما نیاز به تأویل و توضیح دارند. و مهارت های ارتباط با خود بسامد بیشتری دارد. اخلاق محتشمی که بر پایه ی اصول اخلاقی است و شامل آیات قرآن ، حدیث های نبوی ، قول حکما و فلاسفه است. آداب و مهارتها به صراحت ذکر شده، در مورد مهارتهای مربوط به تصمیم گیری و خانواده مواردی یافت نشد و مهارت ارتباط با خدا بسیار مورد توجه است. واژه های کلیدی: مهارت های زندگی، خواجه نصیر طوسی، اخلاق ناصری، اخلاق محتشمی

بررسی جایگاه فقر و استغناء در مثنوی معنوی
پایان نامه دانشگاه آزاد اسلامی - دانشگاه آزاد اسلامی واحد تهران مرکزی - دانشکده ادبیات و علوم انسانی 1392
  منصوره شهریاری   ویدا وفایی

فقر و استغنا دو محور اساسی در آثار عرفان و تصوف محسوب می گردند و همواره مد نظر عارفان مسلمان بوده اند. البته درک معنای فقر و جمع بین نکوهش فقر و تنگدستی در توصی? اولیای دین از سویی و ستایش فقرا اختیاری و ترک تعلّقات دنیایی از سوی دیگر، بیانگر اهمیت این موضوع در دین اسلام است. غنا و بی نیازی ذاتی پروردگار که خاص قادر متعال است، همان دولتمندی حقیقی است و سالک الی الله با رسیدن به مرتب? حقیقی فقر یعنی از دنیا برهنه گردیدن و به فناء فی الله رسیدن، به توانگری راستین، یعنی ایمن بودن به خدای تعالی می رسد. بر همین اساس مولانا در ابیات متعددی از مثنوی خود، از فقر سخن می گوید و آن را مای? افتخار می داند، رضایت به روزی مقدر الهی، ترک تعلقات دنیایی و خالی نمودن دل از دلبستگی ها را از شروط استغنا می شناسد. اندیشه مولانا در این باب بسیار متفکرانه و بدور از انفعال و حصر گرایی است، چرا که او به عجز بنده در برابر پروردگار خود معترف است و از سویی زندگی انسان را عرصه ای برای رهبانیت و خودآزاری نمی داند. بلکه وی فقر را مقدمه ای برای نیل به مقام فنای فی الله می داند و اعتقاد دارد که حصول استغنا واقعی تنها از طریق « فقر الی الله» میسّر است.

مهارت های زندگی در کیمیای سعادت غزالی
پایان نامه دانشگاه آزاد اسلامی - دانشگاه آزاد اسلامی واحد تهران مرکزی - دانشکده ادبیات و علوم انسانی 1392
  غزاله ساجد   عالیه سوسف فام

در دنیای امروز برنامه آموزش مهارت های زندگی یک برنامه پیشگیرانه است به منظور ارتقای سطح زندگی، بهداشت روان و پیشگیری از آسیب های روانی و اجتماعی، از سوی یونیسف ارائه شده است. شایان ذکر است در دریای پُر گوهر ادبیات فارسی یکی از ارزشمندترین آثار ادبی، کیمیای سعادت غزالی است که در 4 رکن می باشد. یک جنبه از پرتوهای این کتاب به بررسی مهارت های زندگی و ارائه راه و رسم در زندگی دنیوی و اُخروی می پردازد و به ما می آموزد با بکار بستن این راهکارها به سعادت دنیا و آخرت نائل شویم. هدف از این پژوهش استخراج این مهارت های زندگی براساس مدل 4h در کیمیای سعادت غزالی بوده و پاسخ به سوال اصلی: «غزالی چه آداب و مهارت هایی را در کیمیای سعادت مطرح می کند؟» پژوهشگر با روش تحلیلی، توصیفی– اسنادی، براساس 35 مهارت مدل 4h به تجزیه و تحلیل یافته ها پرداخته و به نتایج زیر دست یافته است : • تمامی 35 مهارت بر طبق مدل 4h در کیمیای سعادت یافت شده است . • مهارت خویشتن داری و خودانگیزی از بسامد بالایی برخوردار است و غزالی تأکید فراوانی بر مبارزه با نفس دارد و تزکیه آن را راه علاج انسان در دنیا و آخرت می داند. • سپس به مهارت خودآگاهی تأکید زیادی دارد و بیان می کند که آدمی با خودشناسی به خداشناسی دست می یابد. • و نیز به مهارت دوستی، الگوی زندگی و روابط بین فردی و اجتماعی و مهارت حل مسئله تأکید دارد و برای هر کدام راهکارهایی ارائه می دهد. • کلید واژه : مهارت، مهارت زندگی، کیمیای سعادت غزالی

بررسی تطبیقی درون مایه ی خشم و هیاهو اثر فاکنر و چهار رمان جریان سیال ذهن
پایان نامه دانشگاه آزاد اسلامی - دانشگاه آزاد اسلامی واحد تهران مرکزی - دانشکده ادبیات و علوم انسانی 1393
  عباس خلیل زاده ثابت ماسوله   اشرف شیبانی اقدم

فاکنر در کتاب خشم و هیاهو با طرح مباحثی مانند خود کاوی، فروپاشی خانواده ،تنهایی ، خودکشی ، مرگ ، بی معنایی زندگی ، عشق و مسایل مبتلا به انسان معاصر به شیوه جریان سیال ذهن ، رمان را به مرحله ای جدید وارد نمودو نویسندگان مدرنیست و پسا مدرنیست ایرانی به نوعی از این تکنیک استفاده کرده اند .هدف از تدوین این رساله، بیان ویژگی های جریان سیال ذهن و بررسی تطبیقی برخی شباهت ها و تفاوت های درونمایه یک اثر برگزیده پنج نویسنده ایرانی با خشم و هیاهو است .

تحلیل و بررسی دیدگاه های جامعه شناسی در کشف المحجوب از (دیدگاه کنش اجتماعی)
پایان نامه دانشگاه آزاد اسلامی - دانشگاه آزاد اسلامی واحد تهران مرکزی - دانشکده ادبیات 1393
  زهرا بیات   ویدا وفایی

اواخر قرن چهارم و اوایل قرن پنجم هجری، ایران بویژه خراسان در نابسامانی و تشویش اوضاع سیاسی، جنگ های داخلی، تعدد روزافزون فرقه های مذهبی و نزاع بر سر حقانیت هر یک، به سر برده است. آشفتگی های سیاسی و مذهبی منجر به رواج ناامنی، فقر و غارت و دیگر نابسامانی های اجتماعی شده بود. میان ائمه و مشایخ متعصب و ریاکار، که هر یک در پی کسب قدرت و محبوبیت اند، هجویری، عارف پاک باخته ظهور می کند که با رفتار و گفتار محبت آمیز خود توام با تساهل و مردمداری و با تکیه بر علم و آگاهی خویش و با صبر و بردباری تاثیر شگرف بر مردمان آن عصر داشته و با کنش و رفتار و شیوه های تربیتی خاص خود بدور از هر گونه خصومت و خشونتی، با مردم جامعه رفتار کرده و ضد ارزشهای بسیاری را به ارزش مبدل کرده است. هجویری با طی مسافت های زیاد و سفرهای طولانی به سرزمین های اسلامی از محضر عارفان و صوفیان بزرگی بهره برده و با توجه به اهمیت تصوف و عرفان به عنوان یکی از نهادهای مذهبی جامعه، تاثیر شگرفی بر مردم به ویژه در جو حاکم آن عصر داشته است. این پژوهش کوشیده است تا با بهره گیری از روش اسنادی و بر اساس تحلیل گفتمان و محتوایی به تبیین رابطه علّی بین متن کتاب کشف المحجوب و سیاست، اجتماع، دین و ... پرداخته و با توجه به محتوای کتاب کشف المحجوب که بازتاب دهنده اوضاع سیاسی و اجتماعی جامعه اواخر قرن پنجم و اوایل قرن ششم هجری است، آن را بر اساس دیدگاه کنش اجتماعی جامعه شناختی بر مبنای ساختار اجتماع، فرهنگ، شخصیت هجویری مورد تحلیل و بررسی قرار دهد.

بررسی ساختار روایت ها و مقایسه تطبیقی دواثر عرفانی اسرارالتوحید محمد بن منور و حالات و سخنان شیخ ابوسعید ابوالخیر اثر جمال الدین ابوروح
پایان نامه دانشگاه آزاد اسلامی - دانشگاه آزاد اسلامی واحد تهران مرکزی - دانشکده ادبیات و علوم انسانی 1393
  مرضیه سادات موسوی   ویدا وفایی

روایت شناسی مبحثی است تازه در داستان نویسی امروزه که در ان به بررسی عناصر داستان پرداخته می شود؛ از جمله ی این عناصر می توان به شخصیت، زاویه ی دید، درون مایه، طرح ، صحنه و زبان و لحن اشاره کرد. با توجه به اهمیت عناصر داستان در شکل گیری روایت ها و چگونگی این عناصردر حکایت های عرفانی ،در این پژوهش با بهره گیری از آراء بزرگان روایت شناس و با روش تحلیلی-محتوایی به بررسی ساختار روایت ها و مقایسه ی تطبیقی دو اثر مهم عرفانی، اسرارالتوحید محمدبن منور و حالات وسخنان شیخ ابوسعید ابوالخیر اثر جمال الدین ابوروح پرداخته شده است،تا به موارد اشتراک و افتراق این دواثر که هردو با یک هدف نگاشته شده است اشاره شود. در نهایت با بررسی و مقایسه ی ساختار روایت های این دو اثرنتایج زیر قابل مشاهده است. با توجه به اینکه بحث روایت شناسی و عناصر داستان مبحثی جدید است و در متون کلاسیک به طور کامل اتفاق نمی افتد، تنها بررخی از مولفه های آن در برخی از حکایت ها قابل مشاهده است و در کمتر حکایتی همانند حکایت مرد حلواگر می توان تمامی مولفه ها را مشاهده کرد.با بررسی این مولفه ها مشاهده شد که زاویه ی دید مسلط بر هردو اثر سوم شخص است اما تغییر دیدگاه از سوم شخص به اول شخص در اسرارالتوحید بیشتر است. درون مایه ی تمامی حکایت ها در هر دو اثر کرامت، فراست و ذکاوت شیخ است. حکایت های اسرارالتوحید ازطرحی منسجم تری نسبت به حکایت های حالات و سخنان برخوردارند و عنصر تعلیق و کشمکش که موجب جذابیت داستان هستند در اسرارالتوحید بیشتر به چشم می خورد.شخصیت شیخ ابوسعید ابوالخیر که یکی از شخصیت های اصلی حکایت هاست، شخصیتی ساده است و شخصیت های جامع در اثر کرامت شیخ دچار دگرگونی می شوند.

جلوه تلمیح در غزلیات عماد فقیه کرمانی شاعر قرن هشتم
پایان نامه دانشگاه آزاد اسلامی - دانشگاه آزاد اسلامی واحد تهران مرکزی - دانشکده ادبیات و علوم انسانی 1393
  رقیه مرادی   ویدا وفایی

چکیده هدف این پایان نامه پرداختن به تلمیح که یکی از مهمترین و پرکاربردترین آرایه های ادبی و جزو صنایع بدیعی است و باعث خیال انگیزی کلام و همچنین ایجاز در سخن می گردد، در غزلیات عماد فقیه کرمانی شاعر قرن هشتم می باشد . شاعر با استفاده از تلمیح و اکتفا کردن به یکی،دو،واژه که نشانه ی وسعت اطّلاعات و غنای فرهنگی خود اوست به خلق مضامین دست می زند و تداعی معانی ایجاد می کند و بر لطف و عمق شعر خویش می افزاید.ما علاقه مندیم با بررسی غزلیات عماد کرمانی شاعر مشهور قرن هشتم،میزان و نحوه ی توجه وی به تلمیحات را مشخص نماییم و با استخراج این قبیل اشعار او این مسأله ی مهم را در شعر او شفاف نماییم. عماد فقیه کرمانی در «غزلیات» خود به مناسبت های گوناگون با آرایه ی تلمیح کلام خود را مزیّن کرده و آن را همچون زیوری بر پیکر شعر زیبای خود بسته است. در این تحقیق که به روش اسنادی انجام گرفته است نتیجه می گیریم که عماد فقیه کرمانی در غزلیات خود توجه زیادی به آیات و احادیث که حجم زیادی از این پایان نامه را به خود اختصاص داده است داشته که نشان دهند? آشنایی او به شارع مقدس بوده است . کلید واژه ها : غزلیات عماد فقیه کرمانی، تلمیح .