نام پژوهشگر: اعظم شفایی سرمور

مقایسه ی طنزدر آثار عطاروحدیقه ی سنایی
پایان نامه وزارت علوم، تحقیقات و فناوری - دانشگاه یاسوج 1388
  اعظم شفایی سرمور   علیرضا شانظری

طنز یکی از گونه های ادبی است که برخی از نویسندگان و شاعران آن را برای بیان آراء و عقاید خود و ارتباط با مخاطبان برمی گزینند عطّار عارفی حقیقت بین اصول دینی و عرفانی را با توسّل به تمثیلات، حکایات و پند و اندرزها با بیانی طنز آمیز تأکید می کند. وی رسالت ارشاد مردم جامعه ی خود را با بهره گرفتن از طنزسرایی از زبان دیوانگان جامعه به انجام می رساند. زبان عطّار نرم، دلنشین و ملایم برای خوانندگان است. عطّار با شیوه ی طنزسرایی در آثار خود در نهایت انسان را به قرب و وصال فرامی خواند. در کنار عطّار سنایی را خشمگین و معترض به مسائل جامعه می بینیم. زبان طنزسرایی وی در هم کوبنده و شکننده است و زخم زبانش جسم را می آزارد. شعر نقد و اعتراض وی در ادبیّات فارسی بی مانند است. سنایی همواره در اشعارش انسانها را به فراگیری حکمت و دوری از دنیا و بدی ها دعوت می کند. هر دو شاعر در اشعار و سخنانشان از نوع ادبی طنز و طنزسرایی بهره جسته اند، پس می توان هر دو شاعر را علاوه بر عارف و رهرو طریقت بودن طنزپرداز دانست. دست آوردهای ما در این پژوهش به قرار زیر است : 1- سنایی و عطّار تمام اقشار جامعه را مورد نقد و اعتراض قرار داده اند. 2- عطّار از شیوه ی غیرمستقیم و سنایی از شیوه ی مستقیم در طنزپردازی بهره جسته اند.