نام پژوهشگر: سید مهدی رضوی

بررسی تحمل شوری در گیاه سویا (soybean)درحضور برخی از ترکیبات آنتی اکسیدان
پایان نامه وزارت علوم، تحقیقات و فناوری - دانشگاه تبریز 0
  لیلا رضازاده حمیدیه   غلامرضا دهقان

شرایط تنش موجب آسیب گونه های گیاهی می شود. شوری خاک یا آب از عمده ترین تنش ها بوده و می تواند رشد گیاه و تولید محصول را بشدت محدود کند. تنش شوری موجب تغییرات متعددی در سوخت وساز گیاه می شود که عمده ترین آنها سمیت یونی، تنش اسمزی، و تولید گونه های فعال اکسیژن دار می باشد. به نظر می رسد توانایی گیاهان عالی در پاک سازی اثرات سمی اکسیژن فعال در تعیین تحمل آنها در برابر این تنش ها بسیار مهم باشد. اگر چه آسکوربیک اسید در گیاهان یکی از مهم ترین و فراوان ترین آنتی اکسیدان های محلول در آب می باشد، ولی اطلاعات اندکی در مورد نقش آن در کاهش اثرات تنش شوری روی رشد گیاه در دست است. برای درک این نکته که آیا کاربرد آسکوربیک اسید خارجی می تواند اثرات تنش شوری را کاهش دهد، در این پژوهش اثرات بیوشیمیایی و فیزیولوژیکی تنش شوری و پیش تیمار دانه های سویا با ویتامین c تحت شرایط شوری و بدون شوری در سه مرحله از چرخه زندگی سویا (جوانه زنی، دانه رست و گیاه کامل) در دو کولتیوار سحر و dpx مطالعه شد. بذرهای استریل شده قبل از کشت به مدت چهار ساعت در آب مقطر یا محلول آسکوربیک اسید (mg/lit400 و0) خیسانده شدند. سپس این بذرها بر روی کاغذ صافی های استریل خیس شده با 10 میلی لیتر آب مقطر یا محلول های nacl منتقل شدند. هر کاغذ صافی شامل 25 بذر و هر تیمار در چهار تکرار انجام شد. بذرها در c°25 و تاریکی جوانه زدند. دانه رست ها به مدت 10 روز رشد کردند. روزهای سوم و ششم، سه میلی لیتر آب مقطر یا محلول nacl به هر کاغذ صافی اضافه و درصد جوانه زنی گزارش شد. گیاهان نیز در شرایط گلخانه ای در دمای c° 25-23 در پرلیت رشد کردند که با محلول غذایی نیومن حاوی محلولهای 50، 5/12 و 0 میلی مولار nacl آبیاری می شدند. تحمیل تنش شوری رشد را در هر دو کولتیوار کاهش داده و موجب کاهش جوانه زنی، کاهش طول و وزن خشک اندام هوایی و ریشه دانه رست ها و گیاه کامل، کاهش میزان کلروفیل، افزایش غلظت na+ و cl- همراه با کاهش k+ در اندام هوایی و در نتیجه افزایش نسبت na+/k+ بافت، افزایش میزان mda و فنل تام در اندام هوایی شد. تحت غلظت های بالای شوری کاهش در فعالیت آنزیم های کاتالاز و پراکسیداز و افزایش فعالیت sod دانه رست ها و افزایش در فعالیت آنزیم های گیاهان کامل شد. اما پیش تیمار دانه ها با asa اثرات مضر تنش شوری روی رشد هر دو رقم را خنثی کرد. افزایش القاء شده با asa در رشد گیاهان تحت تنش شوری با افزایش در فعالیت cat و pod در دانه رست های رقم سحر و افزایش در فعالیت sod در هر دو رقم، کاهش در فعالیت آنزیم های گیاهان کامل هر دو رقم، افزایش فنل کل در رقم dpx، افزایش میزان کلروفیل، تجمع k+ و کاهش در na+ و cl- و در نتیجه کاهش نسبت na+/k+ و کاهش در میزان mda همراه است. از این یافته ها اینگونه استنتاج می شود که کاربرد asa اثرات مضر تنش شوری روی رشد گیاه را خنثی کرده و باعث حفظ هومئوستازی یونی می شود، اما این اثرات به رقم هم بستگی دارد.

مطالعه مولکولی آنزیم آمیلاز حاصل از لیزوله های باسیلوس
پایان نامه وزارت علوم، تحقیقات و فناوری - دانشگاه محقق اردبیلی - دانشکده علوم 1389
  خوشه خیاطی   صابر زهری

? ـ آمیلاز آنزبمی است که دارای اهمیت زیادی در مصارف صنعتی می-باشد. ? ـ آمیلازهای گرمادوست دارای کاربردهای تجاری زیادی در مراحل گدازش نشاسته، تولید قند، آهارزدایی در صنایع نساجی و در مراحل تولید شوینده هستند. آمیلازها از منابع مختلفی به دست می آیند. آن ها معمولا از باکتری های متعلق به جنس باسیلوس برای کاربردهای صنعتی جدا می گردند. در این تحقیق ایزوله ی جداشده از خاک های اطراف چشمه های آب گرم دامنه های سبلان مورد بررسی های مولکولی قرار گرفت و به باسیلوس سرئوس kz1 نام گذاری شد. این باکتری قادر به تولید آنزیم ? ـ آمیلاز با خصوصیات قابل قبول بود که توسط روش رسوب با آلژینات تخلیص گردید. وزن مولکولی این آنزیم توسط روش sds-page برابر با 35 کیلودالتون تخمین زده شد. این آنزیم قادر به فعالیت در گستره ی ph از 6 تا 12 بود که ph بهینه برای آن در دمای بهینه ی 70 درجه ی سانتی گراد برابر 11 تعیین شد. فعالیت آنزیم توسط یون های ba2+, zn2+, mg2+, fe2+ , na+ و ca2+ و مواد h2o2 وedta مهار شد و توسط یون های co2+, cu2+, mn2+افزایش یافت. میزان km و فعالیت ویژه ی آنزیم در مقابل مصرف نشاسته ی محلول به-عنوان سوبسترا، به ترتیب mg/ml 4/10 و u/mg 2/992 اندازه گیری شد. به علت خصوصیات بیوشیمیایی خوب آنزیم مانند مقاومت به دمای بالا و ph بالا از این آنزیم برای مصارف صنعتی مانند صنایع شویندگی و کاغذسازی وهم چنین در صنایع دارویی می توان بهره برد.

جداسازی و شناسایی متابولیت های ثانویه و بررسی اثرات بیولوژیک گیاه گلپر ایرانی heracleum persicum
پایان نامه وزارت علوم، تحقیقات و فناوری - دانشگاه محقق اردبیلی - دانشکده علوم 1390
  مهدی نجاران   سید مهدی رضوی

گیاه گلپر ایرانی با نام علمی heracleum persicum از خانواده چتریان بوده و بومی ایران می باشد. میوه های آن به عنوان چاشنی مصرف شده و از ساقه های جوان آن در ساخت ترشی استفاده می-شود. در طب سنتی ایران، میوه های گلپر به عنوان داروی گیاهی ضد درد و ضد نفخ مصرف می-شود. در این تحقیق، برای بررسی فیتوشیمیایی و مطالعه اثرات بیولوژیک این گیاه، عصاره های n-هگزانی، دی کلرومتانی و متانولی برگ های گلپر با دستگاه سوکسیله تهیه شدند. از دو روش کروماتوگرافی شامل vlc و tlc برای جداسازی متابولیت های ثانویه ی عصاره n-هگزانی استفاده شد. ساختار ترکیبات جداشده با طیف nmr تعیین گردید و فورانوکومارین های اسفوندین، ایزوپیم پینلین، گزانتوتوکسین آنجلیسین و برگاپتن شناسایی شدند. ic50 اسفوندین، گزانتوتوکسین و عصاره های n-هگزانی، دی کلرومتانی و متانولی در تست mtt بر علیه لاین سلولی lncap به ترتیب برابر با 4/206، 88/184، 25/284، 25/58 و 54/333 میکروگرم بر میلی لیتر بود. مقایسه نتایج تست mtt و تست تریپان بلو ثابت کرد که اثر تمام این ترکیبات سیتوتوکسیک می باشد و این ترکیبات نمی توانند بدون تأثیر بر زیست پذیری سلول ها، فقط تکثیر آنها را متوقف کنند. بررسی های ضد میکروبی با دو روش انتشار دیسک و رقیق سازی آگار انجام گرفت و عصاره متانولی بهترین نتایج را بر علیه باکتری ها و قارچ های مطالعه شده در این تحقیق نشان داد. تست dpph نشان داد که عصاره های برگ گیاه، فعالیت آنتی اکسیدانی ملایمی دارند و عصاره های n-هگزانی، متانولی و دی کلرومتانی، به ترتیب رادیکال های آزاد را با rc50 برابر با 4/359، 2/143 و 59/280 میکروگرم بر میلی لیتر حذف می کنند. احتمالاً اثرات بیولوژیک این عصاره ها مربوط به حضور مشتقات کومارینی می باشد. با توجه به نتایج به دست آمده از این تحقیق، پیشنهاد می شود که اثرات سیتوتوکسیک عصاره دی کلرومتانی و همچنین اثرات ضد میکروبی عصاره متانولی، مورد بررسی بیشتری قرار گیرد.

بررسیهای فیتوشیمیایی بر روی جاشیر علوفه ای و گونه ای زوزیما دو گیاه بومی ایران
پایان نامه وزارت علوم، تحقیقات و فناوری - دانشگاه محقق اردبیلی - دانشکده علوم 1390
  فاطمه صغری جاهد دیزجی   سید مهدی رضوی

دو گیاه prangos ferulaceae و zosima absinthifolia از تیره ی چتریان دو گونه ی بومی ایران بوده و برخی گزارشات بر وجود ترکیبات کومارینی و فورانوکومارینی در این دو گیاه دلالت دارد. این ترکیبات فعالیت بیولوژیکی قابل توجّهی داشته، به عنوان عوامل ضدانعقاد خون، ضدقارچ، ضدباکتری، ضدhiv و آنتی اکسیدانت مطرح می باشند و از اینرو در طب و داروسازی استفاده ی گسترده دارند. با توجّه به استفاده ی گسترده ی این ترکیبات، بررسیهای جامع جهت تعیین و شناسایی انواع ترکیبات کومارینی خصوصاً انواع جدید این ترکیبات مورد نیاز است. از گیاه z. absinthifolia دو ترکیب پیرانوکومارینی آگاسالین و آگلینول و از گیاه p. ferulaceae یک ترکیب فورانوکومارینی به نام ایزوایمپراتورین و یک دی هیدروفورانوکومارین به نام سلوروزید را شناسایی کردیم. به منظور جداسازی متابولیت های ثانویه، ریشه ی هر دو گیاه و برگ p. ferulaceae با دستگاه سوکسله و به ترتیب با حلال های ان-هگزان، دی کلرومتان و متانول عصاره گیری شد. عصاره های هگزانی و دی-کلرومتانی ریشه ها با روش های کروماتوگرافی لایه ی نازک (tlc)، کروماتوگرافی ستونی (cc) و کروماتوگرافی مایع خلأ مورد تجزیه قرار گرفتند. عصاره ی متانولی برگ p. ferulaceae با استفاده از دستگاه hplc و با استفاده از ستون ods خالص سازی شد. ترکیبات به دست آمده از هر کدام از عصاره ها با استفاده از روش های طیف سنجی مثل ir, uv و nmr یک بعدی و دو بعدی تعیین ساختمان شدند.

مطالعه ترکیب اسانس و تخلیص متابولیتهای ثانویه از اندام های هوایی گیاه ferula orientalis
پایان نامه وزارت علوم، تحقیقات و فناوری - دانشگاه محقق اردبیلی - دانشکده کشاورزی و منابع طبیعی 1391
  وحیده خواجویی نژاد   سید مهدی رضوی

گیاه ferula orientalis گیاهی است چند ساله، بدون کرک، با یقه ای پوشیده از تارهای رشته ای، ساقه به ارتفاع 100 تا 150 سانتی متر، متعلق به تیره چتریان که در ایران، در مناطق شمال غرب، غرب و مرکز، پراکندگی دارد. در تحقیق حاضر، میوه گیاه فوق از نظر ترکیبات اسانس و متابولیتهای ثانویه مورد بررسی قرار گرفت. ترکیبات فرار میوه گیاه کمای شرقی به روش تقطیر با بخار آب استخراج و سپس توسط روش gc/ms مورد آنالیز قرار گرفت. نتایج نشان داد 46 ترکیب از اسانس میوه گیاه فوق قابل تفکیک است. همچنین به منظور بررسی متابولیت های ثانویه این گیاه، میوه آن با استفاده از دستگاه سوکسیله عصاره گیری شده و عصاره هگزانی آن، با روش کروماتوگرافی مایع در خلا و پره پاراتیو tlc مورد آنالیز واقع شد. در این بررسی ها، ترکیب آن دکانیل- ?2و?4- دی ان فتالات استخراج شد. ساختار این ترکیب با استفاده از روش های اسپکتروسکوپی مختلف نظیر h-nmr،c-nmr،ir و mass شناسایی گردید. با توجه به زنجیره هیدروکربنی این ترکیب، احتمال می رود که بتواند از غشاهای سلولی به راحتی عبور کند و اثرات ضدقارچی و ضدباکتریایی داشته باشد.

مطالعات فیتوشیمیایی بر روی اندام هوایی گیاه ferula persica
پایان نامه وزارت علوم، تحقیقات و فناوری - دانشگاه محقق اردبیلی - دانشکده علوم 1391
  سمیه مظفری   سید مهدی رضوی

جنس ferula (تیره چتریان) بیش از 130 گونه در جهان دارد. ferula persica یکی از گونه-های مشهور این جنس در ایران می باشد. برخی گزارش ها، بر وجود ترکیبات کومارینی در این گونه دلالت دارد. کومارین های استخراج شده، فعالیت بیولوژیکی قابل توجهی داشته، از جمله داشتن فعالیت ضد قارچی، فعالیت ضد باکتریایی (آمبلی پرنین)، هم چنین ferula persica در درمان دردهای عضلانی شکم، مورد استفاده قرار می گیرد. با توجه به داشتن خاصیت دارویی این گیاه، بررسی و تعیین ساختار ترکیبات آن مورد توجه است. به منظور جداسازی متابولیت های ثانویه، اندام هوایی ferula persica بعد از خشک شدن پودر شده و سپس با دستگاه سوکسله و به ترتیب با حلال های ان-هگزان، دی کلرومتان و متانول عصاره گیری شد. عصاره ان-هگزانی اندام هوایی با روش-های کروماتوگرافی لایه ی نازک (تکنیک)، مورد تجزیه قرار گرفت. ترکیبات به دست آمده از عصاره ان-هگزانی با استفاده از روش های طیف سنجی مثل ir, uv و nmr و طیف های دوبعدی تعیین ساختار شدند و دو ترکیب جدید کومارینی ساده بدست آمد.

بررسی ترکیبات شیمیایی اسانس و برخی جنبه های آللوپاتیک گونه ای افسنطین artemisia austriaca، بومی استان اردبیل
پایان نامه وزارت علوم، تحقیقات و فناوری - دانشگاه محقق اردبیلی - دانشکده علوم پایه 1391
  زهرا نوروزی کاییدی   سید مهدی رضوی

جنس artemisia بیش از 400 گونه در جهان دارد. این جنس متعلق به خانواده ی compositae می باشد. artemisia austriaca یکی از گونه های این جنس می باشد. اسانس گونه های زیادی از این جنس شناسایی شده است. فعالیت های آللوپاتی، ضد قارچی، ضد میکروبی و....... از اسانس این جنس گزارش شده است. اکثر گونه های این جنس دارای خواص دارویی هستند و بر همین اساس در این تحقیق، این گونه بررسی و ترکیبات اسانس آن شناسایی شد. اسانس گل-آذین a. austriaca توسط دستگاه کلونجر مورد تقطیر قرار گرفت. در اسانس این گونه 60 ترکیب شناسایی شد، که ترکیبات عمده ی آن کامفور، 1 و 8 سینئول و بورنئول بودند. همچنین خواص آللوپاتی آن مورد بررسی قرار گرفت و با آنالیز spss و روش دانکن مشخص شد که دارای خواص آللوپاتی می باشد. بررسی خواص ضد قارچی آن نیز مشخص ساخت که دارای خاصیت ضد قارچی نسبتا خوبی در مقابل قارچ بیماری زای گیاهی sclerotinia sclerotiurum می باشد.

مطالعه فیتوشیمیایی و فعالیت بیولوژیکی اجزای میوه چند ژنوتیپ از گیاه سنجد (elaeagnus angustifolia l.)
پایان نامه وزارت علوم، تحقیقات و فناوری - دانشگاه تبریز - دانشکده علوم طبیعی 1391
  سمانه فرامرز   سید مهدی رضوی

ترکیبات فیتوشیمیایی و فعالیت های زیستی برخی از گیاهان توسط عوامل متعدد به ویژه توسط ژنوتیپ تحت تاثیر قرار می گیرند. گیاه سنجدl. eleagnus angustifolia از خانواده elaeagnaceae می باشد و بخش های مختلف، به ویژه میوه آن برای درمان بیماری های مختلف مورد استفاده قرار می گیرد. در طب سنتی، میوه و گل گیاه سنجد (زیتون روسی) به عنوان عوامل نیروبخش و ضد تب استفاده می شود. همچنین، از آن ها برای درمان بیماری های دستگاه ادراری، اختلالات گوارشی، اسهال، تهوع، یرقان، آسم و نفخ شکمی استفاده می شود. مطالعات فارماکولوژیکی اخیر خاصیت شل کنندگی ماهیچه، آنتی باکتریال، ضد التهاب و اثرات ضد درد سنجد را نشان داده است. هدف از مطالعه حاضر مقایسه محتویات فیتوشیمیایی و پتانسیل آنتی-اکسیدانی و مهار رادیکالی اجزای میوه (پوست، گوشت و هسته) در هفت ژنوتیپ متفاوت از گیاه سنجد می باشد که از منطقه اسفهلان واقع در آذربایجان شرقی جمع آوری شده اند. تعیین میزان ترکیبات مختلف شیمیایی از جمله فنول کل، فلاونوئید، فلاونول، تانن و کربوهیدرات های محلول در بخش های مختلف میوه ژنوتیپ های ذکر شده با روش اسپکتروفوتومتری uv-vis انجام گرفت. به منظور بررسی خواص بیولوژیکی تست های frap، قدرت احیاکنندگی و تست مهار رادیکال dpph و abts انجام گرفت. نتایج نشان داد که اجزای میوه های سنجد میزان ترکیبات فیتوشیمیایی و خواص آنتی اکسیدانی بالایی دارند که در میان بخش های مختلف میوه و همچنین در بین ژنوتیپ های مختلف تفاوت های معنی داری نسبت به هم نشان دادند. در میان اجزای مختلف میوه هسته میزان ترکیبات شیمیایی بالاتر و همچنین پتانسیل آنتی اکسیدانی بیشتری را نسبت به گوشت و پوست آن ها نشان داد. همچنین در میان ژنوتیپ های مختلف، در اغلب سنجش های انجام شده هسته ژنوتیپ 3 (آغ ایده 1)، گوشت ژنوتیپ 1 (تسبیحی ایده) و پوست ژنوتیپ 5 (عنابی ایده) بیشترین میزان ترکیبات فنولی و فعالیت آنتی اکسیدانی را نشان دادند. میزان همبستگی بین ترکیبات فنولی مختلف با پتانسیل آنتی اکسیدانی محاسبه شد که در بخش های مختلف میوه و در بین ترکیبات مختلف با میزان قدرت آنتی اکسیدانی و فعالیت ضد رادیکالی میزان همبستگی های متفاوتی را نشان داد. در نتیجه، مشخص شد که سنجد دارای میوه های با کیفیت مناسبی است که در میان ژنوتیپ-های مختلف متفاوت است. مطالعه حاضر به وضوح نشان می دهد که سنجد منبع غنی از پلی فنول-ها، فلاونوئیدها، فلاونول ها و تانن است، و نیز نتایج به دست آمده با استفاده از روش تعیین قدرت احیاکنندگی، روش آنتی اکسیدانیfrap ، تست مهار رادیکال های آزاد dpph و abts، نشان می دهد که عصاره متانولی سنجد دارای فعالیت آنتی اکسیدانی قوی است، در نتیجه میوه های سنجد می تواند به عنوان یک منبع خوبی از آنتی اکسیدان طبیعی در نظر گرفته شده است. با این حال، اثر ژنوتیپ نیز باید در این زمینه در نظر گرفته شود.

حاکم شرع در ادیان الهی
پایان نامه وزارت علوم، تحقیقات و فناوری - دانشگاه پیام نور - دانشگاه پیام نور استان البرز - دانشکده الهیات و معارف اسلامی 1391
  سید مهدی رضوی   کریم بخنوه

هدف این تحقیق، تبیین نقش و جایگاه حاکم شرع در ادیان الهی می باشد. گفتمان حاضر، مقوله ای جدی و گسترده در دین شناسی است که همه ادیان الهی را دربر می گیرد، از اینرو ضرورت وجود حاکم در جامعه و اختیارات و تکالیف وی و نیز بررسی اوصاف حاکم شرع و تفاوت وی با قاضی دادگستری براساس ادله های فقهی و مقررات قانونی مورد پژوهش قرار گرفته است. نوع تحقیق در این پژوهش، بنیادی بوده و روش انجام آن به صورت اسنادی می باشد که جهت جمع آوری اطلاعات و داده های مورد نیاز به شیوه فیش برداری از منابع کتابخانه ای و اینترنتی بهره گرفته شده است و جهت تجزیه و تحلیل داده های جمع آوری شده از روش های تحقیق کیفی همانند روش های تفسیری ، استدلال استقرایی و تحلیل محتوی استفاده شده است . با توجه به اینکه روش تحقیق در این پژوهش کیفی بوده و اطلاعات مورد نیاز از درون اسناد، مدارک و منابع حقوقی، دینی و فقهی استخراج گردیده لذا به صورت عملیاتی و میدانی، جامعه آماری و جمعیت نمونه خاصی وجود ندارد بلکه در حوزه بررسی ادیان مختلف، صرفاً به بررسی ادیان اسلام، مسیحیت، یهودیت و زرتشت و نقش و جایگاه حاکم شرع در این ادیان پرداخته شده و در واقع حوزه آماری در پژوهش حاضر منابع معتبر و موثق در حوزه حاکم شرع و ادیان مذکور بوده است برخی از مهمترین یافته های پژوهش به شرح ذیل می باشند : از آنجا که منبع اصلی ادیان یکسان است، جایگاه حاکم شرع نیز در ادیان الهی یکسان می باشد. با عنایت به پیشرفت تدریجی جوامع بشری، اختیارات و تکالیف حاکم شرع به نسبت پیشرفت جوامع بشری متفاوت می باشد. حاکم شرع یا مجتهد جامع الشرایط و قاضی مأذون و قاضی دادگستری هرکدام متفاوت از همدیگرند که در این تحقیق به شرح آن پرداخته خواهد شد.

مطالعه القای بافت کالوس وتولید متابولیتهای ثانویه در چند گونه از تیره چتریان
پایان نامه وزارت علوم، تحقیقات و فناوری - دانشگاه محقق اردبیلی - دانشکده علوم پایه 1391
  حدیقه حجابی   سید مهدی رضوی

سه گیاه (کرفس) apium graveolenes، )شوید( anethum graveolenesو (جعفری) sativum petroselinum از تیره ی چتریان بوده و از گیاهان مشهور دارویی و خوراکی به حساب می آیند. در سالهای اخیر پیشرفت های زیادی در زمینه فنون کشت بافت و استخراج متابولیت های ثانویه از طریق کشت بافت صورت گرفته است. در این پژوهش ریزنمونه های گونه-های مذکور از نظر کالوسزایی مورد بررسی قرار گرفته اند. در مرحله اول این پژوهش ترکیب هورمونی محیط کشت ها، برای کالوسزایی بررسی شد. در مرحله دوم پژوهش، بررسی های لازم جهت وجود متابولیت های ثانویه در کاالوس های حاصله انجام شد. نتایج حاصل نشان دادند که استفاده از هورمون های ) 2,4-d2و4- دی کلرو فنوکسی استیک اسید) و kin (کینتین) اثرات متفاوتی در تولید کالوس دارد. بالاترین مقدار کالوسزایی را در غلظت های 5-4 میلی گرم در لیتر 2,4-d و 2-1 میلی گرم در لیتر kin داشتیم. با بررسی آنالیتیکالی بر روی عصاره های -nهگزانی و دی کلرومتانی کالوس های خشک شده دو گیاه شوید و کرفس، لکه های آبی رنگ در باند ها در زیر دستگاه uv مشاهده شد که می تواند دلیلی بر وجود اسید های چرب یا کومارین های ساده باشد. در این پژوهش فقط عصار?n - هگزانی گیاه کرفس با روش های کروماتوگرافی لایه ی نازک ((tlc مورد تجزیه قرار گرفتند. ترکیب به دست آمده از عصاره –n هگزانی کرفس با استفاده از روش های طیف سنجی مثل ,ir ,uv nmr یک بعدی و massتعیین ساختمان شدند. با استفاده از داده های طیف سنجی می توان گفت که ترکیب بدست آمده دارای ساختار هیدروکربنی می باشد که احتمالاً یک سیکلو آلکان می باشد

طراحی بهینه ی میراگرهای ویسکوز مایع برای کاهش پاسخ لرزه ای سازه های فولادی غیر خطی
پایان نامه وزارت علوم، تحقیقات و فناوری - دانشگاه محقق اردبیلی - دانشکده فنی 1391
  سید مهدی رضوی   محتشم محبی

در این پایان نامه، به طراحی بهینه ی میراگرهای ویسکوز مایـع، به عنوان نمونه ای از سیستم هـای کنترل غیرفعال سـازه ها، برای کاهـش پاسخ سـازه های فـولادی غیرخطی تحت اثر زلزله پرداخته شـده است. برای این مـنظور، سـازه هـای فـولادی غیرخـطی مـجهز شـده به میراگرهای ویسکوز مایـع در نرم افزار opensees مـدل سـازی شـده و تحت اثر تـحریکات لرزه ای مـشخص قـرارگرفته است. با تـغییر پارامترهای میراگر ویسکوز مایع، جانمایی در دهـانه ها و توزیع آن در طبقات سازه سعی شده تا پاسخ های سازه به میزان قابل ملاحظه ای کاهش یابد. برای این منظور، سازه های 3 و 9 طبقه فولادی غیرخطی مجهز شـده به میراگرهای ویسکوز مایـع تحت رکوردهای زلزله های مختلف قرار گرفته و در قالب حـالت های مختلف با تـغییر پارامترهای ظرفیت و ضریب ثابت مـیراگر، تـغییر درجـایگاه قرارگیری میراگر در دهـانه های مختلف سازه و تغییر در نحوه توزیع میراگر ویسکوز مایع در طبقات سازه به طراحی مـیراگرهای ویـسکوز مایع پرداخته شده است. نتایج حاصل از بررسی تحـلیل سـازه های مجـهز شده به میراگرهـای ویسکوز مایع نشان مـی دهد که استفاده از این سیـستم جهت کاهش پاسـخ سازه های فـولادی غیرخطی عملکردی مناسب داشته و این عملـکرد وابسته به انتخاب مقـادیر مناسب پارامترهای میراگر ویـسکوز مایع، نحوه توزیع میراگر در طبقات سازه و نوع زلزله ورودی می باشد.

بررسی مقاومت ارقام مختلف ذرت نسبت به تنش سرما و بررسی فعالیت آنزیمی در آنها
پایان نامه وزارت علوم، تحقیقات و فناوری - دانشگاه محقق اردبیلی - دانشکده علوم 1391
  حوریه علی اکبری مجد   سید مهدی رضوی

کاهش دما یکی از مهمترین فاکتورهای محیطی محدود کننده رشد ونمو گیاهان است در واقع یکی از اثرات تنش های محیطی بر روی گیاهان افزایش غلظت گونه های فعال اکسیژن (ros ) می باشد که متعاقبا به h2o2 تبدیل می شوند. گونه های فعال اکسیژن می توانند موجب آسیب به dna ، پروتئین ، غشا و... گردند. گیاهان دارای 2 سیستم آنتی اکسیدانی آنزیمی وغیر آنزیمی بر علیه گونه های فعال اکسیژن می باشند. ذرت یکی از مهمترین گیاهان زراعی محسوب می شود که بومی مناطق گرمسیری بوده و از اینرو جزء گیاهان حساس به سرما به شمار می آید، بنابراین تعیین مقاومت ارقام مختلف ذرت به سرما می تواند مهم باشد. دراین مطالعه سعی شد مقاومت 3 رقم ذرت نسبت به تنش سرما از طریق بررسی پارامترهایی چون ،محتوای کلروفیل ،بیومس و کلروفیل فلورسانس تعیین گشته و محتوای هیدروژن پراکسید وفعالیت آنزیمهایی چون آسکوربات پراکسیداز ، کاتالاز ، پلی فنل اکسیداز در ارقام حساس و مقاوم مقایسه گردد . نتایج به دست آمده حاکی از افزایش قابل توجه فعالیت آنزیمی در ارقام مقاوم بود که ناشی از، ویژگی مقاومت به سرما ی گیاه می باشد

القاء بافت کالوس در گیاه artemisia aucheri و ziziphora tenuior و جداسازی متابولیت-های ثانویه فرار از کالوس آن ها
پایان نامه وزارت علوم، تحقیقات و فناوری - دانشگاه محقق اردبیلی - دانشکده علوم 1392
  الهه یگانه پهلوانلو   سید مهدی رضوی

گیاه درمنه کوهی ((atemisia aucheri از تیره آفتابگردان و کاکوتی( ziziphora tenuior) از تیره نعناعیان است. با توجه به این که در سال های اخیر پیشرفت های زیادی در زمینه فنون کشت بافت و استخراج متابولیت های ثانویه فرّار از طریق کشت بافت صورت گرفته است، در این پژوهش ریزنمونه های گونه های مذکور از نظر کالوس زایی و متابولیت های ثانویه فرّار مورد بررسی قرار گرفته اند. در مرحله اول این پژوهش ترکیب هورمونی محیط کشت ها، برای کالوس زایی بررسی شد. در مرحله دوم، بررسی های لازم جهت وجود متابولیت های ثانویه فرّار در کالوس های حاصله انجام شد. نتایج نشان دادند که استفاده از هورمون های 2و4-دی کلرو فنوکسی استیک اسید (2,4-d)، بنزیل آمینوپورینbap) ) و کینتین (kin) اثرات متفاوتی در تولید کالوس در گونه های مذکور دارد. تیمار های هورمونی به-کار رفته برای گیاه چه، ژمول و بذر درمنه کوهی حاوی غلظت های مختلفی از هورمون های 2,4-d (1،2، 5/0 میلی گرم برلیتر) و kin (3و1 ، 5/0 میلی گرم بر لیتر) و bap (1و 5/0 میلی گرم بر لیتر) بود. بالاترین مقدار کالوس زایی برای درمنه کوهی در غلظت های 5/0 میلی گرم در لیتر2,4-d و 1 میلی گرم در لیتر kin و 5/0 میلی گرم در لیتر 2,4-d و 5/0 میلی گرم در لیتر bap مشاهده شد. تیمار های هورمونی به کار رفته برای گیاه چه، ژمول و بذر کاکوتی حاوی غلظت های مختلفی از هورمون های 2,4-d (1،2،3، 5/. میلی گرم برلیتر) و kin(1،2،3،4،5/0 میلی گرم بر لیتر) و bap (1و 5/0 میلی گرم بر لیتر) بود. بالاترین مقدار کالوس زایی برای کاکوتی در غلظت های 5/0 میلی گرم در لیتر 2,4-d و 5/0 میلی گرم در لیتر kin و 5/0 میلی گرم در لیتر 2,4-d و 5/0 میلی گرم در لیتر bap مشاهده شد. از اجزای اصلی اسانس کالوس درمنه کوهی: ایکوسان (eicosan) و کاریو فیلین اکسید ((caryophyllene oxide و از اجزای اصلی اسانس کالوس کاکوتی: ان-دوکان (n-(dodecane و تترادکان ((tetradecane می باشند.

: جداسازی و شناسایی متابولیتهای ثانویه گیاه چویل (ferulago angulata) و بررسی برخی اثرات آللوپاتیک آن
پایان نامه وزارت علوم، تحقیقات و فناوری - دانشگاه محقق اردبیلی - دانشکده علوم 1392
  آمنه روان سالار   علیرضا قاسمیان

گیاه چویل با نام علمی ferulago angulata از خانواده چتریان بوده و بومی ایران می باشد. در این پژوهش، به منظور بررسی های فیتوشیمیایی و اثرات آللوپاتیک، 100 گرم از ریشه پودر شده این گیاه توسط حلال های n- هگزان، دی کلرومتان و متانول در دستگاه سوکسیله عصاره گیری شد. از عصاره n- هگزانی این گیاه دو فورانوکومارین استخراج شد. ترکیبات جدا شده با روش های ir ,uv و nmr اسپکتروسکوپی تعیین ساختار شدند نام این دو ترکیب اکسی پئوسدانین و پرانچمگین بودند. علاوه بر این، اسانس اندام هوایی این گیاه به روش تقطیر با بخار آب حاصل شده ی و سپس توسط gc/ms مورد آنالیز قرارگرفت. چهار ترکیب عمده اسانس عبارتند از: گاما- ترپینین، آلفا- پینن، سابنین و لینالینول، برای بررسی اثرات آللوپاتیک با تست کاهو و تاج خروس و با تاثیر غلظت های مختلف اسانس و عصاره ها بر روی رشد ریشه، ساقه چه و درصد جوانه-زنی، کاهو و تاج خروس انجام شد، نتایج نشان داد که هر سه عصاره در سطح احتمال 05/ اثر معنی دار دارند. اسانس این گیاه نیز دارای اثر آللوپاتیک بود.

بررسی فیتوشیمیایی و برخی جنبه های آللوپاتیک گیاه خوشاریزه echinophora orientalis ، یک گونه بومی ایران
پایان نامه وزارت علوم، تحقیقات و فناوری - دانشگاه محقق اردبیلی - دانشکده علوم پایه 1392
  سارا بنی ابراهیم   علیرضا قاسمیان

گیاه echinophora orientalis، گیاهی چندساله ، پایا و متعلق به تیره چتریان است. پراکنش جهانی این گیاه در ترکیه، ایران و قفقاز است و در ایران پراکنش آن به استان های غرب و شمال غربی محدود می شود. در بعضی مناطق ایران از اندام های هوایی آن به عنوان سبزی بهاره برای درست کردن آش استفاده می شود و یا به عنوان علوفه برای دام ها کاربرد دارد. در ترکیه از ریشه این گیاه به عنوان چاشنی برای درست کردن حلوا که یک شیرینی ترکیه-ای است استفاده می شود. در این تحقیق گیاه مورد نظر از نظر فیتوشیمیایی مورد بررسی قرار گرفت. ترکیبات فرار برگ، گل آذین و ریشه این گیاه به روش تقطیر با بخار آب حاصل شده و توسط روش gc/ms مورد آنالیز قرار گرفت. در مجموع 23، 48 و 55 ترکیب به ترتیب از برگ، گل آذین و ریشه شناسایی شد. علاوه بر این متابولیت-های ثانویه غیرفرار ریشه گیاه نیز مورد بررسی قرار گرفت. پودر ریشه خشک شده گیاه با استفاده از دستگاه سوکسیله عصاره گیری شد و عصاره هگزانی و دی کلرومتانی ریشه این گیاه با روش tlc پره پاراتیو مورد آنالیز قرار گرفت. در این بررسی ها، ترکیب ایکوزان از عصاره دی کلرومتانی گیاه استخراج شد. بلور های عصاره متانولی نیز به روش ریکریستالیزاسیون خالص شد و بررسی ها نشان داد قند ساکارزاست. ساختار این ترکیبات با استفاده از روش-های اسپکتروسکوپی مختلف نظیر nmr و ir تعیین شد. برروی عصاره ها و اسانس های این گیاه تست های مختلف آللوپاتی انجام گرفت که نتایج نشان داد عصاره ها و اسانس های این گیاه دارای اثرات ضد قارچی قوی بر علیه sclerotinia sclerotiorum است . فعالیت فیتوتوکسیک در هیچ یک از عصاره ها و اسانس ها دیده نشد. اسانس-ها و عصاره های این گیاه فعالیت آنتی اکسیدانی نشان ندادند.

تخلیص متابولیت های ثانویه و ارزیابی برخی جنبه های آللوپاتیک ریشه گیاه ferula persica
پایان نامه وزارت علوم، تحقیقات و فناوری - دانشگاه محقق اردبیلی - دانشکده علوم 1391
  مهرنوش جانانی   سید مهدی رضوی

جنس ferula از تیره چتریان بیش از 150 گونه دارد که گونه ferula persica گیاهی است علفی، چندساله و بومی ایران که به طور گسترده در نواحی مختلف کشور انتشار دارد و به عنوان گیاه دارویی در طب سنتی مورد استفاده قرار می گیرد . آزمایش های فیتوشیمیایی عصاره ریشه و نیز بخش های هوایی گونه های مختلف جنس ferula ترکیبات شیمیایی مختلف شامل سزکوئی ترپن ها، کومارین ها و ترکیبات حاوی سولفور را نشان داده است. با توجه به متابولیت های ثانویه استخراج شده از این گیاه داشتن قابلیت آللوپاتیک در اندام های مختلف این گیاه محتمل می باشد. به منظور بررسی متابولیت های ثانویه موجود در ریشه این گیاه، پودر ریشه تهیه شد و عصاره گیری با دستگاه سوکسله به ترتیب با حلال های ان-هگزان، دی کلرومتان و متانول انجام شد. هر سه عصاره برای بررسی های آللوپاتیک مورد استفاده قرار گرفتند. عصاره ان-هگزان با تکنیک کروماتوگرافی لایه نازک مورد تجزیه قرار گرفته و ساختمان ترکیب استخراج شده با روش های مختلف طیف سنجی شامل 13c-nmr، 1h-nmr، ir و mass تعیین گردید. در نهایت یک مشتق استری کومارین استخراج و شناسایی شد.

جداسازی و شناسایی متابولیت های ثانویه و بررسی فعالیت های بیولوژیکی گیاه زول خراسانی (eryngium bungei boiss.)
پایان نامه وزارت علوم، تحقیقات و فناوری - دانشگاه محقق اردبیلی - دانشکده علوم پایه 1392
  حمید رضا وحیدی پور   علیرضا قاسمیان

گیاه زول خراسانی eryngium bungei boiss.، گیاهی پایا از خانواده جعفری، بومی شرق تا شمال غرب ایران می باشد؛ که اثرات زیستی بالقوه ای دارد. این پژوهش به منظور جداسازی و شناسایی متابولیت های ثانویه و بررسی فعالیت های بیولوژیکی این گیاه صورت گرفت. اسانس بذر به روش تقطیر با بخار آب و با دستگاه کلونجر استخراج شده و مورد بررسی gc-ms قرار گرفت. در این بررسی 73 ترکیب از 04/92 % کل اسانس شناسایی شد. ترکیبات شاخص کریزانتنیل استات (99/19 %)، اسپاتولنول (21/17 %)، اندوایزوفنچول (79/10 %) و آلفاپاینن (05/5 %) بودند. در ادامه ریشه های خشک و پودر شده ی گیاه با دستگاه سوکسله و به کمک حلال های n-هگزان، دی کلرومتان و متانول به ترتیب عصاره گیری شدند. جداسازی و خالص سازی ترکیبات با روش های کروماتوگرافی tlc و vlc صورت گرفته، تعیین ساختار و شناسایی آن ها با روش های طیف سنجی uv، ft-ir، 1h-nmr و 13c-nmr انجام شد. که منجر به شناسایی دو هیدروکربن به نام های تترادکان و ستان از عصاره ی هگزانی، و یک هیدروکربن بنام هپتادکان از عصاره ی دی کلرومتانی گردید. در پایان اثرات مهاری غلظت های مختلف عصاره ها و اسانس (001/0، 01/0، 1/0، 1 و 10 میلی گرم بر میلی لیتر) بر رشد ریشه چه و ساقه چه و جوانه زنی بذور کاهو، تاج خروس، تاج ریزی، خردل وحشی، خرفه و سوروف، و نیز اثرات مهاری آن ها بر رشد قارچ sclerotinia sclerotiorum بررسی شد. نتایج حاکی از اثرات آللوپاتیک و ضد قارچی شدید اسانس و نیز عصاره های هگزانی و متانولی داشت. در مجموع چنین استنباط شد که اسانس بذر و عصاره های ریشه ی گیاه زول خراسانی دارای اثرات بارز زیستی بوده که این می تواند به دلیل وجود متابولیت های ثانویه و ترکیبات شناسایی شده در این گیاه باشد. لذا خواص قوی ضدگیاهی و ضدقارچی گیاه زول خراسانی می تواند جایگزینی بالقوه برای قارچ کش ها و علف کش های مصنوعی در کنترل علف های هرز و قارچ های مهم کشاورزی باشد. و استفاده از آن در برنامه های مدیریت علف های هرز توصیه می شود.

بررسی فیتوشیمیایی و قابلیت آللوپاتیک گیاه لئوکانتموم ولگار
پایان نامه وزارت علوم، تحقیقات و فناوری - دانشگاه محقق اردبیلی - دانشکده علوم 1392
  الهام مقری   علیرضا قاسمیان

leucanthemum vulgare گیاهی چندساله از خانواده ی آفتابگردان است.این گیاه جز مهم ترین گونه های مهاجم جهان دسته بندی می شود که قادر به تغییر جوامع گیاهی است.گیاه مزبور در اکثر نقاط جهان یافت می شود اما در ایران در شمال غرب در استان های اردبیل و آذربایجان شرقی پراکندگی دارد. در تحقیق کنونی اسانس گل آذین گیاه به روش تقطیر با بخار آب به دست آمد که توسط روش gc/ms مورد آنالیز واقع شد. در مجموع 49 ترکیب معادل 83/90 درصد از اسانس حاصله شناسایی شد که مهمترین آنها کاریوفیلن اکساید بود. طی این پژوهش اثرات آللوپاتیک عصاره ها و اسانس گل آذین این گیاه بر میزان جوانه زنی،رشد ساقه چه و ریشه چه بذر تاج خروس و کاهو و رشد قارچ sclerotinia sclerotiorum مورد مطالعه قرار گرفت. بررسی خواص آنتی اکسیدانی نیز به روش dpph انجام شد. نتایج بررسی ها نشان داد گیاه دارای قابلیت آللوپاتیک خوبی است که این قابلیت گیاه را می توان به حضور ترکیباتی مثل کاریوفیلن اکساید و آرومادندران که از مهمترین ترکیبات موجود در اسانس گیاه لئوکانتموم ولگار هستند و بر رشد گیاهان مجاور گیاه حاوی آن تاثیر می گذارند نسبت داد. گیاه همچنین دارای خواص آنتی اکسایدانی خوبی نیز می باشد.از دو ویژگی اشاره شده می توان نتیجه گرفت که گیاه میتواند کاندید مناسبی برای علف کشی باشدبه طوری که از این گیاه می توان به جای علق کش های شیمیایی که آسیب های زیان باری برای محیط زیست و هم چنین مقاومت علف های هرز را در پی دارنداستفاده نمود.با توجه به دارا بودن خاصیت آنتی اکسیدانی از این گیاه می توان در صنایع غذایی و دارویی به عنوان آنتی اکسیدان طبیعی استفاده نمود.

بررسی القای بافت کالوس در گیاه درمنه دشتی(artemisia sieberi) و تولید متابولیت های ثانویه فرار از کالوس در تیمارهای مختلف هورمونی
پایان نامه وزارت علوم، تحقیقات و فناوری - دانشگاه محقق اردبیلی - دانشکده علوم 1392
  رعنا محدث نیا   علیرضا قاسمیان

artemisia sieberi گیاهی دارویی از تیره آفتابگردان (compositeae) می باشد. اغلب گیاهان جنس artemisia دارا ی برگ های تلخ و معطر و خواص دارویی کم و بیش مشابه هم اند که از این میان a.sieberiباارزش ترین آن ها می باشد. از جمله خواص دارویی این گیاه می توان به خاصیت ضد میکروبی، ضدباکتریایی علیه انواع باکتری های گرم مثبت و گرم منفی و قارچ ها ، ضد مالاریا، حشره کش و رفع سرفه و سردرد اشاره کرد. گیاهان به عنوان منبع مهمی برای داروها، نقش کلیدی در سلامت مردم جهان دارند و بسیاری از مواد دارویی با ارزش جزو متابولیت های ثانویه گیاهان هستند. در برخی موارد سنتز مصنوعی این مواد مشکل است و یا اینکه تولید مصنوعی آن ها از لحاظ اقتصادی مقرون به صرفه نیست. در چنین مواردی استفاده از تکنیک های زیست فناوری مانند کشت بافت، کشت اندام یا سلول گیاهی و القاء کاالوس ابزار قدرتمندی برای تولید متابولیت های ثانویه محسوب می شود. در سال های اخیر فن کشت بافت و القای کالوس در گونه های دیگر این جنس گیاهی برای تولید متابولیت های ثانویه به کار گرفته شده است. در مرحله اول این پژوهش ترکیب هورمونی محیط کشت ها، برای کالوس زایی بررسی شد. در مرحله دوم، بررسی های لازم جهت وجود متابولیت های ثانویه فرار در کاالوس های حاصله انجام شد. نتایج حاصل از مرحله اول پژوهش نشان داد که استفاده از هورمون های ) 2,4-d2و4-دی کلرو فنوکسی استیک اسید)، bap( بنزیل آمینوپورین) وkin(کینتین) اثرات متفاوتی در تولید کالوس در گونه مذکور دارد. بالاترین میزان القای کالوس در ترکیب هورمونی 5/0 میلی گرم در لیتر 2,4-d و 5/0 میلی گرم در لیتر kin و نیز در ترکیب هورمونی 5/0 میلی گرم در لیتر 2,4-d و 5/0 میلی گرم در لیتر bap مشاهده شد. نتایج حاصل از مرحله دوم پژوهش نشان داد که عمده ترکیبات موجود در اسانس اندام هوایی گیاه درمنه دشتی مانند 1و8 سینئول، بتا توجون، کامفور و کامفن در اسانس حاصل از کالوس این گیاه نیز دیده می شوند. ترکیباتی مانند بورنئول، تیول، آر- کورکومن و ایکوزان علارغم اینکه در اسانس کالوس موجودند، در اسانس حاصل از اندام هوایی وجود ندارند.

بررسی تشکیل بافت کالوس در گیاه دارویی بالنگوی شهری و استخراج ترکیبات فرار آن
پایان نامه وزارت علوم، تحقیقات و فناوری - دانشگاه محقق اردبیلی - دانشکده زیست شناسی 1393
  هما عرش نشین   سید مهدی رضوی

بالنگوی شهری (lallemantia iberica) گیاهی دارویی از خانواده ی نعناعیان (lamiacea) می باشد. این گیاه، گیاهی یکساله و علفی است و از نواحی قفقازی منشا می گیرد و در نقاط مختلف ایران یافت می شود. گیاه بالنگو عمدتا حاوی فلاونوئید، تری ترپن، استروئید و فنولیک اسید است و دارای خواص دارویی مختلف می باشد. از جمله خواص دارویی این گیاه می توان به خاصیت ضد سرفه، مسکن درد، رفع کننده ی نفخ ویبوست، مفید برای دل پیچه و شکم روش، مقوی قلب، درمان اسهال های دموی، درمان غش و جنون، مدر و درمان آسم اشاره کرد. درسالهای اخیر القای بافت کالوس به عنوان یک روش جدید و مدرن برای بدست آوردن متابولیت های ثانویه و اسانس مطرح شده است. همچنین یکی از روش های مهم جهت تولید انبوه کالوس، استفاده از تکنیک کشت بافت گیاهی می باشد. در مرحله اول این پژوهش ترکیب هورمونی محیط کشت ها، برای کالوس زایی بررسی شد. در مرحله دوم، بررسی های لازم جهت وجود متابولیت های ثانویه فرار در کالوس های حاصله انجام شد. نتایج حاصل از مرحله اول پژوهش نشان داد که استفاده از هورمون های ) 2,4-d 2و4-دی کلرو فنوکسی استیک اسید)، bap ( بنزیل آمینوپورین) و kin (کینتین) اثرات متفاوتی در تولید کالوس در گونه مذکور دارد. بالاترین میزان القای کالوس در ترکیب هورمونی 4 میلی گرم در لیتر 2,4-d و 1/5 میلی گرم در لیتر bap و نیز در ترکیب هورمونی 4 میلی گرم در لیتر 2,4-d و 0/5 میلی گرم در لیتر kin مشاهده شد. نتایج حاصل از مرحله دوم پژوهش نشان داد که عمده ترکیبات موجود در اسانس اندام هوایی گیاه بالنگو شهری تیمول، اکتان، دکان، اکتا دکان و کارواکرول می باشد که ازبین این ترکیبات فقط کارواکرول در اسانس گونه های دیگر از بالنگو مشاهده شده است.

تأثیر دوزهای مختلف اسید رتینوئیک بر تمایز سلول های مزانشیمی ژله ی وارتون بندناف به سلول های مشابه جرم در شرایط آزمایشگاه
پایان نامه وزارت علوم، تحقیقات و فناوری - دانشگاه محقق اردبیلی - دانشکده علوم 1393
  نسیم نجف زاده   ابوالفضل بایرامی

سلول های زایای بدوی در شرایط درون بدن از سلول های اپی بلاست ایجاد می شوند. این سلول ها سرآغاز فرآیندی هستند که طی آن اطلاعات ژنتیکی به فرزندان نسل بعدی فرد منتقل می شود. مطالعات پیشین نشان می دهند که سلول های زایای زنانه و مردانه می توانند از سلول های بنیادی جنینی، مغز استخوان، پانکراس، سلول های بنیادی که از برجستگی های جفت استخراج می شود و نیز از بندناف به وجود آیند. از این رو ایجاد راهی جهت تمایز و استخراج سلول های زایا از منابع سلولی مختلف در محیط کشت روشی با ارزش جهت انجام تحقیقات و درمان ناباروری می باشد. در این تحقیق ابتدا سلول های بنیادی مزانشیمی از بافت ژله ی وارتون بند ناف جنین مذکر به روش کشت قطعه ی بافت جداسازی شدند. برای اثبات بنیادینگی سلول های مذکور بیان مارکرهای cd44، cd105، cd34 مورد بررسی قرار گرفت. که بیان دو مارکر سطحی cd44 و cd105 و عدم بیان مارکر هماتوپوئتیک cd34 گویای مزانشیمی بودن این سلول ها بود. درصد بقا و میزان کلنی زایی سلول ها نیز محاسبه گردید. نتایج نشان دهنده ی افزایش میزان بقای سلول ها در پاساژهای بالاتر بود. میزان کلنی زایی سلول ها نیز بسته به تعداد سلول های زنده تغییر می کرد. سلول های msc پس از پاساژ چهارم در معرض conditioned medium و نیز دوزهای مختلف رتینوئیک اسید (4-10و 5-10و 6-10مولار) قرار گرفتند. با توجه به مطالعات پیشین و نقش مثبت داربست های نانوفایبر در نگهداری و تکثیر سلول های جرم از داربست کایتوزان برای حفظ محیط داخلی سلول ها استفاده شد. در بررسی موروفولوژیکی سلول ها توسط میکروسکوپ الکترونی نگاره و میکروسکوپ فاز معکوس سلول های القا شده، مانند دوک های باریک به نظر می رسیدند. در بررسی مولکولی بیان ترانسکریپت های oct-4، stra-8، plzf و prm1 (مارکرهای ویژه ی سلول های زایا) از طریق تکنیک rt-pcr در طی روزهای 10 و 15 تمایز مورد مطالعه قرار گرفت. نتایج نشان داد دوز 6- 10 مولار رتینوئیک اسید در حضور نانوفایبر کایتوزان بیشترین خاصیت القایی را در تولید سلول های مشابه جرم از سلول های بنیادی مزانشیمال بندناف دارد. به طوریکه در این شرایط سلول هایی مشابه اسپرماتوسیت تولید شدند. این گروه از سلول ها در روز 15 تمایز مارکرهای ویژه ی سلول های زایا (oct-4، stra-8، plzf) را بیان داشتند. انجام آزمایشات تکمیلی برای اثبات دقیق تر این سلول ها و بررسی dna این سلول ها از نظر وجود نقص های احتمالی درآینده توصیه می شود. در صورت موفقیت در تولید این سلول ها بافت ژله ی وارتون بندناف به عنوان منبعی جهت تولید سلول زایا برای افراد مذکر نابارور معرفی می شود که می تواند جهت تولید اسپرم مورد استفاده قرار گیرد.