با توجه به اینکه معنای صریح و ضمنی یکی از بزرگ ترین مسائل مشکل آفرین در ترجمه است، در این پایان نامه از یک سو به تفاوت معنای صریح و معنای ضمنی به شیوه ای نسبتا ژرف پرداخته شده و از سوی دیگر مشکلات ناشی از معنای ضمنی مورد توجه قرار گرفته اند. این مسئله در زمینه های مختلف نمایان است که به آنها در چهارچوب این پژوهش از جمله در امثال و تعبیرات، اسامی خاص، استعارات و غیره پرداخته شده و از نظریه های ترجمه نیز در بررسی موضوع استفاده شده است. سئوال مطرح شده این است که آیا معنای ضمنی مشکل ترجمه است؟ در کدام نظریه ترجمه می توان پاسخ آن را یافت؟ در چه متونی می توان انتظار بروز مشکل از ناحیه معنای ضمنی را داشت؟ به دیدگاه های مختلف که در خصوص معنای ضمنی و در مقابل آن معنای صریح وجود دارد، از جمله نظریات بهلول سلمانی، پیتر نیومارک، ژرژ مونن و غیره، پرداخته شده و در بسترهای مختلف از نظریه های آنان بهره گرفته شده است. مفاهیم از نظریه پردازان مختلف گرفته شده و در متون ترجمه شده از آنها استفاده شده است. یعنی متون ترجمه شده بعنوان نمونه مورد استفاده قرار گرفته اند. زمینه های مختلفی چون فرهنگ موجب بروز مشکلات ترجمه مربوط به معنای صریح و معنای ضمنی هستند که برای رفع آنها راهکارهایی وجود دارد. برای اینکه از عهده مشکلات ترجمه ناشی از معنای ضمنی برآییم، اول باید متن مورد نظر ترجمه را تجزیه و تحلیل کرده و نوع آن را شناسایی کنیم و بعد بکوشیم معنا و مفهوم آن را انتقال دهیم. برای این منظور مترجم باید بر سبک نوشتار، سطح زبانی و فرهنگ نویسنده مسلط باشد. او باید بر هر دو زبان مبدا و مقصد تسلط داشته و مجهز به دانش زبانی، فرازبانی و گنجینه زبانی- فرهنگی در حد بسیار بالایی باشد. برای دستیابی به این هدف، باید آموزش ترجمه زبان خارجی در کلیه سطوح، به صورت تخصصی تدریس شود به نحوی که هر دانشجویی به سمت گرایش مورد علاقه خود سوق داده شود. به این ترتیب مترجمانی متبحر و کارآمد در رشته کاری خود خواهیم داشت و شایسته است که برای نیل به این هدف مهم دست اندرکاران، خصوصا وزارت علوم، تحقیقات و فناوری به این پیشنهاد وقعی نهاده تا بتوانیم سطح تحصیلات و کارآمدی علوم انسانی را بالا ببریم.

انسان از دیرباز برای برقراری ارتباط با همنوعان خود از راه های گوناگونی بهره برده است. از ابتدایی ترین فنون گرفته تا پیشرفته ترین ابزارها همه به این منظور مورد استفاده قرار گرفته اند. در عصر حاضر که مرزها رفته رفته رنگ می بازند و کر? زمین به دهکد? جهانی تبدیل می شود، عمده وظیفه پیام رسانی بر عهد? رسانه ها است؛ با در نظر گرفتن سابق? فعالیت ابزارهای ارتباطی، رسانه های نوشتاری خاصه مطبوعات از قدمت بیشتری برخوردارند. با نگاهی اجمالی به صفح? نخست هر روزنامه، به مسائل بسیاری می توان پی برد و تصویر روزمر? جامعه را در آن نگریست. حال اگر قرار باشد تصویر کنونی جامع? خودمان را در قالب مطبوعات به سایر ساکنان زمین نشان دهیم و یا تصویر جامع? آنها را به پارسی زبانان عرضه کنیم، با سه مقول? اساسی روبرو هستیم: 1- زبان فارسی (زبان مادری) 2- زبان خارجی 3- زبان ویژ? مطبوعات در ایران به منظور تربیت مترجم مطبوعاتی، در دور? کارشناسی دروسی با عناوین "ترجم? مطبوعاتی فرانسه به فارسی" (2 واحد) و "ترجم? متون مطبوعاتی فارسی به فرانسه" ( 2واحد) عرضه می شود. نگارنده در دوران کارشناسی شاهد بوده که دانشجویان به رغم تلاش بی وقف? استادان اهل فن، از این درس استفاد? لازم را به عمل نیاورده و چنانچه قرار شود روزی به عنوان مترجم مطبوعاتی به کار مشغول شوند با مشکلات عدیده مواجه خواهند شد باتوجه به نکاتی که ذکر شد، این پایان نامه به بررسی مشکلات ترجم? مطبوعاتی می پردازد و می کوشد راه کارهایی کاربردی ارائه دهد تا شاید برای دانشجویان این رشته مفید واقع شود. پایان نامه مذکور از سه بخش تشکیل شده است : 1. بخش اول به کلیات ترجمه، تاریخچه مطبوعات و نظریات ترجمه اختصاص یافته است. 2. در بخش دوم، ترجمه مطبوعاتی به طور ملموس تری بررسی شده است. با استفاده از مثال های گوناگون مطبوعاتی تلاش شده است کاربرد نظریات ترجمه را در عمل نشان دهیم. 3. بخش سوم، مشکلات ترجمه مطبوعاتی را از دیدگاه زبان شناسی نشان میدهد و در پی راه کاری برای حل آن هاست. در آخر نیز واژنامه ای از واژه های پر بسامد مطبوعاتی گردآوری شده است. این واژه نامه با مثال های مختلف مطبوعاتی به همراه ترجمه آن ها بر آن است تا دانشجویان این رشته را با کاربرد واژگان در مطبوعات و ترجمه آن ها آشنا کند.

ترجمه ناپذیری بیشتر در سطح عناصر فرهنگی و اصطلاحات فرهنگ-محور رخ می دهد؛ ترجمه آموزان اغلب به هنگام ترجمه متونی که در آن به جنبه هایی از فرهنگ مبدأ اشاره شده باشد، دچار مشکل می شوند و در اکثر موارد ترجمه های نادرستی ارائه میکنند. اما در واقع، علت ناتوانی دانشجو در ترجمه این گونه اصطلاحات چیست؟برای فهم علت این ناتوانی و یافتن راهکارهایی جهت رفع آن، در صدد برآمدیم تا تأثیر آگاهی فرهنگی مترجم را به روی کیفیت ترجمه اش بسنجیم. از آنجا که فرهنگ و عناصر فرهنگی بیشتر در بطن متون ادبی حضور دارند، این پژوهش در چارچوب متون ادبی انجام شده است.در ابتدا مفاهیمی چون فرآیند ترجمه، فرهنگ، وابستگی متقابل زبان و فرهنگ را تعریف کرده ایم ؛ سپس، نظریه های مختلف ترجمه را، به ویژه آنهائی که با تکیه بر ارتباط متقابل زبان و فرهنگ به بررسی فرآیند ترجمه پرداخته اند، تجزیه و تحلیل کرده ایم.ارتباط تنگاتنگ زبان و فرهنگ با یکدیگر و حضور همیشگی فرهنگ و عناصر فرهنگی در بطن متون گوناگون، به ویژه متون ادبی، اهمیت تسلط مترجم بر فرهنگ مبدا را اثبات می کند. یافته های تحقیق: - در اکثر موارد، ناکافی بودن دانش فرهنگی ترجمه آموز دلیل ناتوانی او در ترجمه عناصر و واژگان فرهنگ-محور است. - در برخی موارد، نبود معادل دقیق برای واژگان فرهنگ-محور علت اشتباه بوده است. - آموزش های دانشگاهی در بالا بردن سطح دانش فرهنگی ترجمه آموز چندان موثر نیستند. - پس از بررسی سرفصل دروس رشته مترجمی زبان فرانسه، راهکارهائی عملی جهت بالا بردن سطح دانش فرهنگی ترجمه آموز پیشنهاد شدند. در نهایت،برای تربیت مترجمان تواناترعلاوه بر پرورش مهارت های زبانی، بالا بردن سطح دانش فرهنگی و فرازبانی نیز باید مورد توجه قرار گیرد.

les études sur différentes disciplines de la traductologie telle que la critique des textes français m’ont amené à travailler sur la traduction des textes coraniques d’où mon choix de la traduction du coran faite par albert kazimiriski préfacée par mohammad arkoun. dans cette préface, m.arkoun a employé des termes et des expressions qui font l’ojbet d’étude dans ce mémoire de master. a titre d’exemple, voici quelques -uns : « la présentation rebutante et désordonnée du coran, son usage inhabituel du discours, l’abondance des allusions légendaires, historiques, géographiques, religieuses ainsi que ses répétitions et ses inconséquences » (kazimiriski, 1970 :11). tout étonné de l’emploi de ces expressions j’ai décidé de les critiquer sur les plans linguistiques et traductologiques. dans ce cadre j’ai examiné presque toutes les approches concernées, toutes les théories remarquables appropriées et le plus important l’application de ces approches et ces théories dans la traduction du noble coran. ce mémoire est constitué de deux parties principales, l’une théorique et l’autre pratique ; mais avant tout j’ai préféré présenter les personnalités évoquées dans les deux parties car leurs idées sont abordées d’une manière ou d’une autre dans plusieurs rubriques. de même j’ai essayé d’étudier leur idéologie qui a certainement influencé leurs œuvres. dans la première partie les approches et les théories de la traduction sont plutôt dégagées des travaux des traductologues et des théoriciens.

امروزه ترجمه نقش مهمی در تعاملات انسانی ایفا می کند. در کشورهایی مانند ایران، ما نیاز به مترجمانی شایسته داریم که تحصیلات دانشگاهی داشته و و تجربه و مهارتهای لازم را کسب کرده باشند.اما مکدر دنیای ترجمه شاهد ترجمه هایی هستیم که از کیفیت پایینی برخوردارند زیرا بین برنامه تربیت مترجم با نیاز ماترجمان و دنیای کار رابطه ای وجود ندارد. دانشجویان با گذراندن واحدهای درسی دانشگاهی در مقطع کارشناسی نمی توانند مهارتهای لازم را برای ورود به دنیای کار بدست آورند. نتایج حاصل از تحقیقی که از دانشجویان رشته مترجمی زبان فرانسه بعمل آمد حاکی ازکمبودها و کاستیهایی است که در دوره آموزش ترجمه وجود دارد و می باید مورد بازنگری واقع شودنظیر:همزمان شدن آموزش ترجمه با آموزش زبان،عدم تخصص مدرسان ترجمه، عدم فراگیری مهارتهای اساسی مانند مهارتهای فرازبانی،نبودن رابطه میان برنامه درسی رشته مترجمی و نیاز دنیای کارو... در ادامه این تحقیق راهکارهایی برای بهبود وضعیت آموزش ترجمه ارائه شد.

از آنجائیکه عنوان نقش مهمی در شناسایی یک اثر ادبی دارد،لذا از یک سو به بررسی انواع عنوان و تأثیرات آن پرداخته شده و از سوی دیگر به شیوه ای نسبتا ژرف، مشکلات ترجمه عناوین ادبی مورد توجه قرار گرفته شده است.این مسئله درزمینه های متفاوت و در چهارچوب عناوین استعاری- اسامی خاص– بازی های ادبی عناوین – عناوین مبهم و غیره پرداخته شده و از نظریه های ترجمه نیز در بررسی موضوع استفاده شده است.:مسائل مهمی در این زمینه مطرح هستند از جمله اینکه آیا تئوری های ترجمه رویکردی به ترجمه عناوین داشته اند؟مسئله اساسی در زمینه ترجمه عناوین حفظ معنی است یا شکل اصلی آن؟آیا در ترجمه عناوین به حفظ موسیقی عنوان توجه میشود؟چه ارتباطی میان ترجمه عنوان و مسائل تجاری و تبلیغاتی وجود دارد؟چرا یک عنوان به شیوه های متفاوتی ترجمه میشود؟چگونه میتوان عناوین استعاری و عناوینی که بار معنایی فرهنگی خاص دارند را ترجمه کرد؟ در این زمینه به نظریات ژرژ مونن،رنه لدمیرال،اومبرتو اکو و نیومارک اشاره شده ودر موارد متعدد از نظریات آنان بهره گرفته شده است..مفاهیم اساسی این مقاله در هر قسمت به ظور گسترده تعریف شده اند.همچنین تحقیق آماری در این زمینه گرفته شده است.پنج عامل اصلی مطالعه و خرید کتاب نزد خوانندگان در پرسش نامه هایی تدوین شد و از جامعه آماری شامل پنجاه دانشجوی مقطع کارشناسی و کارشناسی ارشد دانشگاه علامه طباطبایی خواسته شد تا گزینه ها را به ترتیب اولویت انتخاب کنند.سپس اولویت هر گزینه به طور جداگانه مورد بررسی قرار گرفت ونتایج به صورت سه نمودار مجزا ارائه شده است.همچنین برای غنی اطلاعات ،حدود سیصد عنوان و ترجمهُ آن گردآوری شده و ضمیمهُ پایان نامه شده است.در ترجمهُ عناوین ادبی باید به انتقال مفهوم عنوان،حفظ شکل ظاهری و موسیقی آن،ارتباط عنوان با محتوای کتاب و بسیاری عوامل دیگر توجه نمود.در این پایان نامه برای انتقال جنبه های متفاوت عنوان راهکارهایی پیشنهاد شده است. : به منظور حفظ زیبایی ظاهری و معنی کلام یک عنوان ادبی،مترجم باید قبل از هرچیز به محتوای کتاب اشراف کامل داشته باشد و سپس به ترجمه عنوان بپردازد.بر این اساس مترجم باید به سبک نوشتار،سطح زبانی و فرهنگ نویسنده مسلط باشد.همچنین باید بر هر دو زبان مبدأ و مقصد تسلط داشته و مجهز به دانش زبانی،فرا زبانی و اطلاعات زبانی-فرهنگی باشد

در این پژوهش به معرفی نظریه برخی از کارشناسان، مترجمان و ترجمه شناسانی چون شعاری نژاد، ریتا، تینا پورتینن، ریس، شویت و دیگر بزرگان این حوزه پرداخته ایم. اهمیت این حوزه و داشتن اصول خاص برای ترجمه از مسائلی است که در این پژوهش به آن اشاره شده است.از جمله یافته های این پژوهش می توان به موارد زیر اشاره کرد : - انتخاب کتاب مناسب برای کودکان و نوجوانان گاه مهمتر از ترجمه خوب یک کتاب است. - در ترجمه ادبیات کودک و نوجوان بایستی محتوا، سبک و مسائل فرهنگی زبان مبدأ لحاظ شود. - برای حفظ و انتقال بار فرهنگی از زبان مبدأ به زبان مقصد، میتوان کتابهایی را انتخاب کرد که به فرهنگ اسلامی ما نزدیک تر باشد. - دامنه واژگانی کودکان از سنی به سن دیگر متفاوت است و نسبت به بزرگسالان از تعداد محدود تری واژه برخوردار هستند. - واژه گزینی در ترجمه کتاب کودکان وظیفه ای دشوار است، زیرا مترجم باید از میان تعداد محدودی واژه، معادل مناسبی را انتخاب کند. - جملاتی که در کتاب کودکان به کار می رود باید ساده، کوتاه و واضح باشد. در مجموع می توان نتیجه گرفت که ترجمه ادبیات کودک و نوجوان مسئولیتی مهم و خطیر است و نیازمند توجهی ویژه از سوی مسئولین، مترجمان، دولت، خانواده ها و تمامی عوامل دست اندرکار در تهیه، تولید و پخش کتاب کودک و نوجوان می باشد. نادیده گرفتن این حوزه از ترجمه عواقب ناخوشایندی به همراه خواهد داشت، زیرا مخاطب کودک در آینده مخاطب بزرگسال کتابها خواهد بود و چنانچه کتابها نتوانند توجه مخاطبان کودک را به خود جلب کنند در آینده نیز مخاطبان بزرگسال خود را از دست خواهد داد.

طبق تعاریف، مأموریت مترجم شفاهی برقراری ارتباط موفق بین اشخاصی است که به یک زبان سخن نمی گویند یا بین کشورهایی که زبان رسمی آنها با یکدیگر متفاوت است. با توجه به نقش مترجم شفاهی به عنوان واسطه ی برقراری این ارتباط، این پژوهش بر تأثیر عوامل زبانی و فرا زبانی در ترجمه شفاهی تمرکز یافته است. مطالعات ترجمه شفاهی در بین سایر شاخه های ترجمه شناسی زمینه ی تحقیقاتی جدیدتری است و در ایران و به ویژه در زبان فرانسه کمتر به آن پرداخته شده. به این خاطر در این پایان نامه با تکیه بر نظریه های موجود و با رویکردهای شناختی و ارتباطی در این زمینه پژوهشی میدانی انجام دادیم. به این منظور گروهی از مترجمان شفاهی ایرانی را برگزیدیم و پرسشنامه ای بین ایشان توزیع کردیم که مطابق با سر فصلهای این پژوهش تنظیم شده است. به این ترتیب تأثیر ابعاد زبانی، فرازبانی که طبق فرضیات ما می توانند بر فرآیند و محصول ترجمه شفاهی تأثیرگذار باشند را بررسی نمودیم. در فصل نخست این پژوهش به مطالعه ی بعد زبانی در ترجمه شفاهی پرداختیم و بر زبان به عنوان اصلی ترین وسیله ی ارتباطی و شناخت زبانی تأ کید کردیم. در فصل دوم که به بعد فرا زبانی اختصاص داده شده ابزار غیر کلامی را به عنوان مکمل زبان در فرآیند انتقال اطلاعات بررسی نمودیم. در فصل سوم که به بعد روانشناختی اختصاص داده شده به بررسی فرآیند ذهنی مترجم شفاهی و خصوصیات سخنران پرداختیم. و در فصل چهارم شناخت غیر زبانی مترجم شفاهی و مسائل فرهنگی و ارتباطات بین فرهنگی را مطالعه کردیم. طبق بررسی های ما ترجمه شفاهی در غرب صاحب منزلت و جایگاهی حرفه ای و معتبر است و اکثر افرادی که در این حرفه مشغولند تحصیلات دانشگاهی مختص به این رشته را پشت سر گذاشته اند. اما در ایران این رشته به عنوان شاخه ای مستقل در ترجمه وجود ندارد. بنابراین پیشنهاد ما این است که برای بهبود کیفیت کار مترجمان شفاهی نظام آموزشی و دانشگاهی به آموزش این زمینه توجه بیشتری نشان دهد و رشته ترجمه شفاهی مستقلاً ایجاد گردد.

ضرب المثل ها و اصطلاحات ریشه درزبان ، فرهنگ و ادبیات یک ملت دارد و برای ترجمه فرهنگ و ادبیات نمی توان بی اعتنا به مثلهای آن زبان بود.هر قدر ساختار دو زبان و نوع فرهنگ ها متفاوت و دور از هم باشد،ترجمه مشکل تر می شود و به منظور ترجمه اصطلاحات و ضرب المثلها می بایست تمام ظرافت های زبانی را به کار گرفت تا علاوه بر انتقال آنها به زبان مقصد، وفاداری به زبان مبدا و سبک نویسنده حفظ شود. هدف این پایان نامه بررسی مشکلاتی است که مترجم برای انتقال معنا با آنها مواجه است و سعی بر آن است راهکار هایی برای ترجمه ضرب المثل ها و اصطلاحات گرداوری شود به گونه ای که خواننده ی متن مقصد در جایگاهی مشابه خواننده ی متن مبدأ قرار گیرد و انتقال معنا و ساختار تا حد زیادی رعایت شود. امید است که این پژوهش مجموعه ی منظم و طبقه بندی شده ای در اختیار مترجمین قرار دهد. برای گردآوری مطالب این تحقیق از منابع تئوری و مقالاتی در زمینه ی مطالعات ترجمه در مقوله امثال و تعبیرات، اشارات فرهنگی، زبانشناسی بهره برده ایم و از نظریه هایی کمک گرفته ایم که برای ترجمه ضرب المثل ها و اصطلاحات زبان فارسی به فرانسه و بالعکس قابل تعمیم است بدین منظور مثالهایی به این دو زبان گنجانده شده تا خواننده کاربرد عملی این نظریات را مشاهده نماید.

ترجمه ی چند رسانه ای به عنوان یکی از گونه های ترجمه، نه تنها زیرمجموعه ی علم "مطالعات ترجمه" محسوب می شود، بلکه به دلیل خاصیت چند رسانه ای بودنش قابلیت آن را دارد که در یکی از شاخه های علوم رسانه نیز مورد بررسی قرار گیرد. با تاکید بر این نکته که "مطالعات ترجمه" رشته ای کاملا مستقل می باشد، می توان ترجمه ی چند رسانه ای را موضوعی میان رشته ای محسوب کرد که حلقه ای واسط میان علوم " مطالعات ترجمه" و " مطالعات رسانه " است. به دلیل اهمیت رسانه های صوتی- تصویری در گسترش فرهنگ و اندیشه ی یک جامعه به جامعه ی دیگر، ترجمه نیز در این زمینه از اهمیت ویژه ای برخوردار می گردد ؛ زیرا تا ترجمه به عنوان یک حلقه ی واسط وجود نداشته باشد، تبادل فرهنگی و ایدئولوژیک از طریق رسانه ها به صورت کامل محقق نمی شود. این نوع از ترجمه، علی رغم نیاز روزافزونی که بدان احساس می شود و اهمیت فوق العاده ای که دارد، از جانب اهالی فن، بسیار مورد بی توجهی واقع شده است. در حال حاضر، با پیشرفت گسترده ی تکنولوژی، شاهد گسترش رو به رشد محصولات چند رسانه ای هستیم. رادیو، تلویزیون، ماهواره، اینترنت، سی دی ها و دی وی دی ها، همگی، ابزارهایی هستند که از این گسترش محصولات چندرسانه ای، پشتیبانی می کنند و هر روز در آنها شاهد نوآوری هایی هستیم. این تحقیق با به بحث گذاشتن ترجمه ی چند رسانه ای قصد دارد گامی در جهت توجه بیشتر به این شاخه ی پر اهمیت بردارد. در راستای گسترش فرهنگ غنی ایرانی - سلامی در سایر جوامع – اینجا جامعه ی فرانسه زبان – جهت ترجمه از فارسی به فرانسه انتخاب گردید.

رسانه دریچه ای گشوده به دنیای بیرون است که از ورای آن می توان جامعه و اتفاقات پیرامون آن را بهتر شناخت. در حقیقت رسانه وسیله ای ممتاز برای سرعت بخشیدن به تبادلات اجتماعی است. از آنجا که پیشرفت فناوری، فاصله میان کشورها را کم و تعاملات بین المللی را بیشتر و بیشتر کرده و تحولات جهانی را سرعت بخشیده است، اهمیت ترجمه به عنوان ابزاری قدرتمند و بسیار مهم، انکارناپذیر می نماید. از این رو، این نوشتار تغییرات بوجود آمده هنگام ترجمه متون مطبوعاتی را مورد بررسی قرار داده است. در این نوشتار،ابتدا تعریفی از مفاهیم و نظریه های کلی مرتبط با ترجمه ارائه شده؛ برای این کار از نظریه های برمن، لدرر، لادمیرال، وینی و دربلنه و ... کمک گرفته ایم. از طرفی سعی کردیم هدف از ترجمه مطبوعاتی را از میان نظریات مطرح و قابل قبول در زمینه ترجمه پیدا کنیم. سپس با اشاره به نظریه نقصان و جبران لادمیرال، و همچنین سیستم تحریف متن برمن، به ترتیب نمایی از ترجمه نسبتاً واقعی و ترجمه ایده آل را بدست آوردیم. در ادامه، تغییرات و تحریف های متون ترجمه شده شبکه تلویزیونی "سحر" را مورد تحلیل و بررسی قرار دادیم. دلیل انتخاب شبکه سحر، زبردست و باتجربه بودن مترجمین، حساس بودن کار مترجمین به علت برون مرزی بودن این شبکه و همچنین ترجمه از زبان مادری به زبان فرانسه است. پس از بررسی دقیق متون اخبار فارسی و ترجمه آنها، تمام تغییرات و تحریفات متون ترجمه شده را به سه دسته تقسیم کرده ایم: حذفیات، افزوده ها و تغییرات. سپس این تحریفات را در دو سطح معنایی و دستوری بخش کرده و ارتباط هر دسته را با قسمتهای مختلف سیستم تحریف متن برمن بررسی کرده ایم. در انتها توصیه هایی کاربردی برای ترجمه ی متون مطبوعاتی ارائه کرده ایم؛ گفتنی است این توصیه های کاربردی برگرفته از کلاسهای آموزش ترجمه مطبوعاتی "لوگوس" از برونو اُزیمو می باشد که در سایت رسمی وی موجود است. یکی از مهمترین نکات قابل ذکر، جدید و به روز بودن مطالب موجود در این بخش است؛ به طوری که بیشتر منابع، سایتهای معتبر اینترنتیِ کتبی هستند که در ایران نایاب یا کمیاب می باشند. امید است این نوشتار، راهنمایی برای دانشجویان آموزش مترجمی مطبوعاتی باشد و تاثیری هر چند ناچیز، در بهبود ترجمه متون مطبوعاتی داشته باشد.

کاوشی تحلیل گرایانه در مطالعات ترجمه در دو دهه ی اخیر، بیان گر گسترش نظریات عمیقی پیرامون کارکرد و تأثیر ایدئولوژی بر ترجمه است. ایدئولوژی از جمله عوامل فرازبانی است که در انتخاب های مترجم در تمامی سطوح زبانی (نحو، واژگان، آوا و غیره) بر اساس عاملیت و ذهن گرائی مترجم به-صورت خودآگاه یا ناخوداگاه تأثیرگذار است. از آن جائی که انقلاب اسلامی، پدیده ای ایدئولوژیک به شمار می آید، شاهد تأثیر ایدئولوژی آن در تمام حوزه ها از جمله سیاست، مسائل اجتماعی، فرهنگی و غیره هستیم. ترجمه نیز در زمره ی موضوعات فرهنگی اجتماعی است که دستخوش تحولات مستقیم این پدیده ی فراگیر گردید. در این مقاله به دنبال پاسخ به این سوال هستیم که تاثیر ایدئولوژی انقلاب اسلامی بر ترجمه آثار سارتر در ایران چه بوده است؟ در مقاله ی حاضر با استفاده از روش تحقیق کیفی و با استفاده از ابزار مصاحبه ی نیمه ساخت مند به جمع آوری داده های معتبر از مترجمین آثار ژان پل سارتر در ایران پرداخته ایم. یافته های تحقیق نشان می دهد که متغیّرهای آشنائی زدائی، غرابت زدائی، خودسانسوری، تعدیل انطباقی و دخل-و تصرّف در ترجمه ی آثار سارتر از جمله مواردی هستند که متأثر از این ایدئولوژی می باشند.

با توسعه جهانی شدن، تجارت آزاد افزایش می یابد و در نتیجه تبلیغاتی بین المللی شکوفا می گردد.در حقیقت، تبلیغات، زبان و خاص خود را دارد که مطالعه این زبان خاص برای انتقال پیام های تبلیغاتی از یک زبان به زبان دیگر لازم است. از آنجا که تبلیغات جنبه های مختلفی از جمله جنبه های فرهنگی، اقتصادی، جامعه شناختی و روان شناختی و غیره را در بر می گیرد، ترجمه تبلیغات نیز همان جنبه ها و گاهی حتی بیش از این ها را دارا است. امروزه مترجمان نقش فعال تری درفرآیند ارتباطات و تبلیغات شرکت ها ایفا می کنند و در ترجمه پیام های تبلیغاتی که نه تنها شامل زبان بلکه فرهنگ مصرف کننده نیز می شود، مشارکت دارند. فرهنگ هر جامعه علاوه بر آنکه نقش بسیار مهمی در آن جامعه دارد، محدودیت هایی را نیز بر ترجمه تحمیل می کند که می تواند باعث ایجاد ابهام و سوء تفاهم در ترجمه باشد. در این مقاله، این محدودیت ها را که مترجم باید در فرآیند ترجمه در نظر بگیرد، مورد مطالعه قرار داده ایم. نتیجه این مطالعات نشان می دهد که برای ایجاد امکان انتقال یک پیام تبلیغاتی از زبانی به زبان دیگر، نیاز به مطالعه تخصصی انواع نظریه ها و همچنین شیوه های کاربردی در زمینه ترجمه احساس می شود. ترجمه تبلیغات فرانسه به فارسی مثالی روشن از این واقعیت است که عوامل غیر کلامی و فرهنگ خارجی، علاوه بر عکس و تصویری که در این تبلیغات مشاهده می شود، تقریبا غیر ممکن است و بهترین راه حل ترجمه این متون، انطباق با فرهنگ مقصد است.

طنز تلخ به عنوان یک پدیده ی زبانی مدت زمان زیادی با تعریف قدیمی ضد جمله معرفی میشد ؛ اما امروزه به مدد رویکرد های زبان شناختی که بافت جمله و بافت زبان شناشی را نیز مورد توجه قرار می دهند این تعریف کامل تر شده است. ترجمه ی طنز تلخ رویکردعینی تر و کاربردی تری را می طلبد که قادر به تشخیص حوزه های عینی و بلاغی طنز تلخ می باشد.همچنین شامل آنالیز زبان شناسی در سطح جمله و گفتار میباشد. در این تحقیق مطالعه ی خود را بر روی یکی از آثار ناتالی ساروت به نام " کودکی " و ترجمه ی آن توسط مهشید نونهالی متمرکز کرده ایم. پس از بررسی دقیق ترجمه ی متن تمام تغییرا ت و تحریفات در ترجمه شامل حذف و اضافه و تغییرات مشخص شده اند.مترجم اغلب رویکردی مقصد گرا داشته است و بدین منظور بیشتر ساختارهای گرامری و نشانه های طنز تلخ که در نشانه گذاری ها نمود داشته تحریف شده است. هدف اغلب ترجمه ها رساندن معنا می باشد. در این تحقیق سعی بر این داشته ایم تا نشان دهیم که در ترجمه ی ادبی تنها انتقال معنا کافی نیست. توجه به ترتیب وازه ها و بافت جمله و نیز سبک نویسنده مهم می باشد.بررسی ترجمه ی ارائه شده نشان میدهد که راه حل قطعی برای این منظور وجود ندارد؛ فاکتور هایی مانند: وجود اصطلاحاتی با معنای یکسان در زبانهای مبدا و مقصد, فاصله ی فرهنگی میان دو زبان عواملی هستند که بر ترجمه تاثیر می گذارند. در ترجمه ی آثار ساروت نمی توان طنز تلخ آن را نادیده گرفت. واژه های کلیدی: طنز تلخ, مهارت های ترجمه ای, ترجمه ی ادبی

هدف از نگارش این پایان نامه تحلیل و بررسی ترجمه رمان "همه می میرند" است از نویسنده و فیلسوف فرانسوی? سیمون دوبووار که مهدی سحابی آن را به انجام رسانیده است. با توجه به اینکه این پایان نامه به بررسی جهت گیری ایدئولوژیکی مترجم در این اثر میپردازد و اینکه فلسفه اگزیستانسیالیسم? ایدئولوژی غالب در این اثر است? در این پایان نامه به بررسی مسائل مختلفی پرداخته شده است و به سوالات و فرضیه های گوناگونی پاسخ داده شده است. از جمله سوالاتی چون: ترجمه چیست? ایدئولوژیکی و کاربردهای آن? فلسفه اگزیستانسیالیسم و انواع آن و نقش آن در این اثر? در زبان شناسی و در فلسفه. دیگر هدف مورد نظر این تحقیق بررسی این نکته است که آیا مترجم و نویسنده دارای ایدئولوژیهای یکسانی هستند? اگر پاسخ مثبت است نقاط مثبت و منفی آن چیست و اگر پاسخ منفی است آیا مترجم میتواند در نهایت ترجمه خوبی ارائه دهد. در راهبرد این تحقیق از آثار مختلفی از نویسنده کمک گرفته شده است همچنین از آثار فلاسفه ای که در زمینه ایدئولوژی و به خصوص اگزیستانسیالیسم صاحب اثر و سبک هستند. همچنین از نظریه ها و تئوریهای تئوری پردازان زبان شناسان و مترجمان استفاده شایانی شده است. با برررسی ها و تحقیقات انجام شده نتایج جالب توجهی حاصل شد? از جمله اینکه در ترجمه چنین آثاری مترجم باید بر ادبیات? ترجمه و بافت متن تسلط کافی داشته باشد و دانش خود را در زمینه فرهنگ مبدا افزایش دهد. دانش وسیعی در زمینه ادبیات? ایدئولوژی و در این مورد خاص? فلسفه داشته باشد. به بیان روشن تر? مترجم برای ارائه ترجمه مقبول باید هنرو دانش فرا زبانی خود را به کار گیرد تا بتواند مفهوم و منظور نویسنده را از نگارش چنین اثر ارزشمندی ارائه دهد.

این تحقیق با کمک گرفتن از کتب و مقالات فارسی، انگلیسی و فرانسه ای نوشته شده که در کتابخانه ها و شبکه اینترنت در مورد ممیزی و کارکردهای آن و ارتباط تنگاتنگش با فرهنگ و ترجمه موجود بوده اند. پایه و اساس پژوهش بر روی نظریه هنجارهای توری (norms theory) گذاشته شده است که به بحث پیرامون هنجارها در ترجمه، انواع آن، ویژگی ها و تغییر پذیری آن در گذر زمان می پردازد. کتب ادبی به زبان اصلی و ترجمه های آن هم به عنوان پیکره کار مورد استفاده قرار گرفته اند. برای آغاز تحقیق پرسش هایی مطرح شده که وجود ممیزی در جوامع و علل آن را بررسی می کند. طی این بحث، تابوها مطرح می شوند و این که چرا مترجم مجبور به ممیزی می شود و چطور می توان با توجه به امانت داری در ترجمه، این ممیزی ها و تغییرات را توجیه کرد. پرسش های اصلی عبارت بوده اند از: 1. دلیل اصلی اعمال ممیزی در جوامع و بر روی متون مختلف چیست؟ 2. چه عواملی و چه شرایطی در اعمال ممیزی بر روی متون مختلف تاثیر گذارند ؟ 3. آیا ممیزی در بحث ترجمه می تواند صدماتی به متن اصلی وارد کند؟ چگونه؟ 4. با اعمال ممیزی مترجم تا چه اندازه می تواند به متن اصلی وفادار بماند؟ و برای حفظ امانتداری در ترجمه چه کارهایی می تواند انجام دهد؟ فرضیه های مورد بررسی در این تحقیق هم به قرار زیر هستند: 1. ممیزی معمولا آنجا که مسئله تابوها خودنمایی می کند و قوانین بشری را مورد تهدید قرار می دهند اعمال می شود، تابوهایی چون تابوهای مذهبی، اجتماعی، اخلاقی، ... 2. بحران های سیاسی، اجتماعی، اخلاقی، اقتصادی، جنگ و شرایط خاص در یک برهه زمانی می توانند در اعمال ممیزی تاثیرگذار باشند. 3. ممیزی در ترجمه گاهی ممکن است صدماتی به متن وارد کند و گاهی هم ممکن است مفید واقع شود؛ این مسئله بستگی به موضوعی دارد که تحت ممیزی قرار گرفته است. 4. امانت داری در ترجمه در متن هایی که تحت ممیزی قرار می گیرند نسبی است؛ اگر موضوعات حاشیه ای تحت ممیزی قرار گیرند در وفاداری به متن اصلی صدمه ای وارد نمی شود، اما اگر موضوعات اصلی تحت ممیزی قرار گیرند و مترجم از بحث به کلی خارج شود، ممکن است امانتداری در ترجمه خدشه دار شود. این تحقیق بر پایه مقایسه انجام گرفته و نظریه هنجارهای توری اساس کار قرار داده شده است؛ طبق این نظریه هنجارها در جامعه به سه دسته هنجارهای اولیه، ثانویه و رفتارهای مورد قبول طبقه بندی شده اند؛ با مطالعه مقایسه ای و تطبیقی کتب ترجمه شده با متن اصلی، جایگاه هنجارها در متون ادبی مورد بررسی قرار گرفته و به دنبال استراتژی هایی گشتیم تا ببینیم مترجم چطور ناگفتنی ها را در ترجمه اش انتقال می دهد و آیا در ترجمه الگوهای مشخصی برای ممیزی وجود دارد یا خیر و اگر ممیزی در ترجمه ای اعمال می شود چطور و تا چه حد می توان به متن و فرهنگ اصلی وفادار ماند پس از مقایسه متون ترجمه شده با متن اصلی، هفت راهکار ممیزی در سه گروه اصلی طبقه بندی و نامگذاری شده و توضیحی کوتاه به همراه چند مثال برای هر گروه ارائه شده است . نوع غالب ممیزی در پیکره مورد نظر که از متون ادبی تشکیل شده بود اخلاقی تشخیص داده شد. با وجود اهمیت نحوه اعمال ممیزی برای هر چه کمتر شدن صدمات به متن اصلی در متونی که از فرهنگ بیگانه به فارسی ترجمه می شوند روند این عمل حساسیت بیشتری می طلبد و مترجم ها به عنوان اولین فیلتری که متن از آن عبور می کند بایستی بتوانند با رعایت اصول امانتداری به متن مبدا، اصول بنیادی و تعریف شده فرهنگ مقصد را نیز در نظر گرفته و با انتخاب بهترین استراتژی ممیزی ( باتوجه به نوع هنجارها) آثار ترجمه شده بهتری بیافرینند. باید در نظر داشت که موضوع ممیزی در ترجمه حائز اهمیت است و این تحقیق تنها نوشتاری خرد در این زمینه بوده و بحث و بررسی های جامعه شناختی بیشتری را می طلبد

یکی از ابتدائی ترین و در عین حال اساسی ترین ویژگی یک مترجم تسلط او بر زبان مبدا و مقصد است. بنابراین آموزش زبان نقش مهمی در آموزش ترجمه دارد و نمی توان این دو را به صورت کامل جدا از یکدیگر دانست. این موضوع به ویژه زمانی اهمیت میابد که مترجم می خواهد یک ساختار دستوری یا نحوی را که در زبان مقصد وجود ندارد ترجمه کند. افعال دو ضمیره از جمله نکات دستوری هستند که در زبان فارسی وجود ندارند به همین دلیل در صدد این برآمدیم تا مشکلات ترجمه افعال دوضمیره از فرانسه به فارسی را بررسی کرده و راه حل هایی برای این موضوع ارائه دهیم. در این تحقیق ابتدا نظریات متفاوتی در زمینه آموزش زبان وآموزش ترجمه مطرح شده است. سپس نقش دستور زبان در آموزش ترجمه مورد مطاله قرار می گیرد. در بخش دوم این تحقیق افعال دو ضمیره در زبان فرانسه و معادل آنها در زبان فارسی به صورت تفصیلی بررسی می شود و در ادامه راه حل هایی برای ترجمه افعال دو ضمیره به زبان فارسی ارائه می شود. آنچه از واقعیت امر پیداست این است که هر زبان دارای کاستی های دستوری ، نحوی وحتی لغوی می باشد که مختص آن زبان است. گاهی مترجم به عبارات و یا ساختارهایی بر می خورد که نباید به دنبال معادل دقیق آن در زبان مقصد باشد. بلکه با شناخت دقیق زبان مقصد و مبدا باید سعی کند نحوه بیان یک موضوع را در دو زبان متفاوت بیابد.

آنچه که در این پایان نامه ارائه شده در درجه اول توصیفی کلی از چیستی و چگونگی پدیده ترجمه مجدد و تعریف این پدیده است. متعاقب بررسی این پدیده مشخص میشود که از درون این پدیده فاکتورهای دیگری نیز مطرح میشوند که بر جوانب مختلف آن نظیر اهداف، ضرورت ها و انگیزه ها اثر گذار هستند. از جمله این فاکتورها که در نتیجه بررسی ها ارائه شده تاثیر زمان و کهنگی زبان ترجمه ها، ناقص بودن ویا در دسترس نبودن ترجمه های قبلی، رقابت با دیگر ترجمه ها به انگیزه کسب پول ، علاقه مترجمان به یک نویسنده خاص و اعتبار بالای برخی آثار ادبی و کتب برای داشتن چندین ترجمه هستند. از سوی دیگر با انتخاب اثر "بیگانه" آلبر کامو به عنوان یکی از آثاری که در ایران با تعداد فراوانی ترجمه مجدد روبرو بوده، سعی داشته ایم ضمن برشمردن عوامل موثر بر تعدد ترجمه های این اثر به فارسی، به صحت فرضیه ترجمه مجدد درباره یکی از ترجمه های جدید آن پی ببریم و به بررسی نزدیک بودن ترجمه "بیگانه" آلبر کامو، به قلم لیلی گلستان، به متن مبدا به نسبت نخستین ترجمه فارسی آن به قلم جلال آل احمد بپردازیم.

این پژوهش نامه تحقیقی است بر یک پدیده زبانشناسی ، دگر جایی و مبتدا سازی در زبان فرانسه و فارسی. در این خصوص ویژگی های این ساختار هم از نظر دستوری و هم از نظر زبانشناسی مورد بررسی قرار می گیرد و این موضوع را مورد سوال قرار می دهد که آیا این ساختاردر زبان فارسی و در زبان فرانسه یکسان است و هنگام ترجمه از فرانسه به فارسی چه معادلهایی می توانیم در فارسی برای ترجمه این ساختارها بکار ببریم

در فرآیند ترجمه، یکی از مشکلاتی که مترجم همواره با آن مواجه میشود برگردان اسامی خاص ازیک زبان به زبان دیگر است. اسامی خاص، در هر زبان، معرف ویژگی های فرهنگی اند و انتقال ارزشهای فرهنگی زبان مبدا به زبان مقصد، امرترجمه را دشوارتر می سازد. دراین پایان نامه، مشکلات عمده در ترجمه اسامی خاص از یک زبان به زبان دیگر وراهکارهای مختلف ترجمه این اسامی مورد بررسی قرار گرفته است.