تعد ترجمه الشعر بوجه عام أصعب أنواع الترجمه و أکثرها إرهاقاً للمترجم. لایختلف الکثیرون أن ترجمه الشعر لها خصوصیاتها فی إطار الترجمه الأدبیه. لترجمه الشعر فائده عظمی، إنها تصقل الذائقه، تنمی الحس اللغوی و الفنی أی علی الأقل قدره الایحاء و الخیال و التوازن الجمالی بلاغه و أسلوباً، فهی سبیل إلی التلاقح و الحوار المتبادل، إذ بفضلها تزهر الثقافات و تنمو آنذاک نحو ثقافه عالمیه إنسانیه. ترجمه الشعر من لغه إلی أخری من أعقد القضایا التی یواجها مترجمو الأدب. فإذا کان النثر المکتوب بلغه أجنبیه یتیح المترجم مجالاً أوسعٍ لاختیار المفردات و إعاده ترتیب العبارات و الجمل، فإن الشعر یضع قیوداً قاسیه من حیث ضروره الالتزام بالوزن و الموسیقی الشعریه و اللجوء أیضاً إلی القافیه و لأنّ الصوره الشعریه و الاستعارات و الرموز هی أدوات الشعر لتکثیف المعنی، فإن استبدالها بصوره أخری کثیراً ما یضرّ بالنص الجدید الذی یخرج فی الغالب مخالفاً للنص الأصلی بل و کثیر من الأحیان بعیداً عنه روحاً و نصاً. حاولنا فی هذا البحث أن نزیح الستار عن القضایا التی ترتبط بترجمه الشعر، ثم قمنا بترجمه کتاب «همس الجفون» لمیخائیل نعیمه لنتعرف علی أفکاره و أحاسیسه. مفاتیح البحث: الترجمه، ترجمه الشعر، قضایا ترجمه الشعر، میخائیل نعیمه، همس الجفون.

محمد الفیتوری( 1930م) یکی ازبارزترین شاعران معاصر سودان است که از او در ادبیات عربی غافل شده اند وبه اندازه باید و شاید به او توجه نشده است البته بدان معنا نیست که اصلاَ محققان به بررسی او نپرداخته اند بلکه به نسبت جایگاه و قوت شعری که در این شاعر وجود دارد از او غافل مانده اند فیتوری شاعری متعهد است گرایش به ادبیات رئالیستی دارد وبه همین خاطراز طبقه فرودست و مستضعف و زیرین سخن می گوید و دربرابر استبداد و استعمار خارجی می ایستد و از حقوق ملتش دفاع می کند واو با مهارت تمام مضامین رئالیستی را با لحنی رمانتیکی بیان می کند و بیشتر گرایش های فکری او در مورد نزاد پرستی و مبارزه با آن و میهن پرستی و ازادی و آفریقا است. فیتوری از شاعرانی است که به بررسی غمهای افریقا پرداخته است او شاعری است غمگین و غم وسیله ای برای ابراز احساس درون اوست و اشعار فیتوری به آفریقا ختم نمی شود بلکه وی اشعار عاشقانه زیادی دارد و بررسی قصائد او بیانگر این است که کاملا از اوازان خارج نشده و با ایجاد تغیراتی اندک درون توانسته دامنه اختیارات خود را وسیع تر کرد برای اینکه راحت تر بتواند احساسات درونی خود را بیان کند.

با توجه به نص قرآن، موارد زیادی از استعمال اسلوب قسم مشاهده می کنیم. به کارگیری این اسلوب، منحصر به قرآن یا کتب آسمانی نیست بلکه این شیوه بیانی در گفتار و نوشتار همه انسانها مصادیق بسیاری داشته ودارد ، با این تفاوت که قسم های قرآنی تحولی در قسم های بشری به وجود آورد و آن را از مسایل معیشتی و گاه ناهنجار به مسایل ارزشمند و والا سوق داد، وجود قسم در قرآن جهت برداشتن شک و تردید و ابطال شبهات و اقامه ی برهان و تاکید بر حقیقت اخبار است تا نفس مخاطب به پذیرش خبر و رویداد مطمئن شود. در واقع قسم در کلام بالاترین مراتب تاکید را داراست زیرا خبر را تاکید نموده و آن را از خلاف بودن مبرا می سازد، بر این اساس قسم عبارت است از : « موکد کردن کلام و مقید نمودن آن ، به ارزش و شرافت موجودی مقدس ، برای ملتزم شدن به مفاد آن » مقسم ، مقسم به ، مقسم له و ادات قسم ، پایه های ساختاری قسم را تشکیل می دهند ودر واقع قوام دهنده ی قسم در انواع مختلف آن می باشند که بعضا جواب قسم یا مقسم له ظاهر بوده و بعضی اوقات در تقدیر می باشد. ارتباط بین مقسم به و مقسم له درآیات قرآن ، ارتباطی لطیف و دقیق بوده و درک این ارتباط در بعضی آیات نیازمند تدبر بیشتر در محتوای سوره و در دو جز اصلی قسم یعنی مقسم به و مقسم له می باشد. اسلوب بلاغی قسم های قرآن غالبا بر تاکید ، تعظیم یا توجه دادن مخاطب به اسرار و حکمت های نهفته در مقسم به نظر دارد.

چکیده نقد ادبی یکی از انواع ادب است که به بررسی متون ادبی می پردازد و نقاط قوت وضعف آنها را بیان می کند. معنای نقد در گذر زمان تغییر کرده و از ابتدا به این معنی نبوده، اما نمودی از این معنی را داشته است. در ابتدا نقد به معنی حسی جدا کردن درهم های سره از ناسره به کار می رفته است و مثل ادب کم کم معنای امروزی را پیدا می کند و برای آن معانی متعددی ذکر می شود مانند: عیب گرفتن، دزدانه نگاه کردن و داوری. اما نقد ادبی با توجه به ترکیب یافتن نقد و ادب به معنای پژوهش متون ادبی و تمییز بین روش های متفاوت است. نقد ادبی تحلیل قطعه های ادبی و بیان ارزش فنی آنهاست. این معنی جدید نقد ادبی است که از زمان عباسی مورد استفاده قرار گرفته است و قبل از آن به معنی ناپسند شمردن و نکوهش بوده است. نقد عربی در طول تاریخ خود فراز ونشیب هایی را طی کرده است. در ابتدا بر حس و دریافت شخصی استوار بوده است و افرادی چون "نابغه ذبیانی" به نقد اشعار می پرداختند. پیامبر (ص) و امام علی نیز نظرات نقدی درباره شعر و شاعران داشتند اما در دوره عباسی نقد در اثر عوامل محیطی و اجتماعی رشد می کند در این دروره ناقدان زیادی ظهور می کنند. پس از سده چهارم در اثر خشک شدن قریحه ها و بسته شدن افق های نوین بر روی ادبیات، شعر به جمود گرایید. رکود نقد تا قرن نوزدهم ادامه می یابد. در این دوره در نتیجه آشنایی جهان عرب با ادبیات غرب دور جدیدی از پیشرفت در ادبیات و نقد ادبی ایجاد می شود. آشنایی با غرب باعث تحول در فکر و نگرش شاعران و نویسندگان این کشور شد و گرایشهای ادبی مثل: کلاسیک، رومانتیک، واقع گرایی، رمزگرایی، بارناس و سوررئالیسم تقویت شد و یا پا گرفت و مدارس جدید ادبی و نقدی مانند "مدرسه دیوان" شکل گرفت.مدرسه دیوان از مدارس شعری جدید بعد از "بارودی"، "شوقی" و "مطران است که حرکت نوگرایی در شعر را رهبری می کرد و در دعوت به آن اصرار داشت. این مدرسه به دلیل کتاب"دیوان" که "عقاد" و "مازنی" از رهبران این مدرسه نوشتند به این نام نامگذاری شده است. در این رساله در طی چند فصل ابتد به تعریف ادب و نظرات مختلف پیرامون آن و سپس به نقد و انواع آن و مراحل تغییر و تحول در معنای این دو کلمه پرداخته خواهد شد وبا وضعیت نقد ادبی در دوره های مختلف آشنا خواهیم شد. در فصل سوم با اوضاع مصر در دوره معاصر و عواملی که باعث تغییر در این کشور و در ادبیات و فرهنگ آن شدند،همچنین مدارس نقدی مصر و دو مدرسه مهجر می پردازیم و با بعضی از ناقدان این کشور آشنا خواهیم شد و در فصل آخر مدرسه دیوان، اصول نقدی این مدرسه، اعضای آن و نظرات نقدی آنها را پی می گیریم . کلمات کلیدی: نقد ادبی، مدرسه دیوان، عباس محمودعقاد، عبدالقادر المازنی، عبدالرحمن شکری

شخصیت بی نظیر علی (ع) نه تنها در ادبیات شیعی بازتاب گسترده ای داشته است بلکه بزرگان و ادیبان غیرشیعی را تا حدی مجذوب و مسحور خویش نموده، که پرداختن به فضایل و مناقب آن بزرگوار درون مایه ی اساسی سروده های آنان گشته است. در این میان شاعر و ادیب سنی مذهب، محمد عبدالمطلب نیز کوشیده است تا به فراخور دانش، استعداد و ذوق ادبی خویش در قصیده ی علویه به مدح و وصف امام علی (ع) بپردازد. او علاوه بر توصیف صفات و ویژگی های آن امام همام، بسیاری از حوادث مهم زندگی حضرت را بیان می کند. نگارنده در این پژوهش بر آن است تا به شرح و تحلیل قصیده ی علویه بپردازد با از خلال آن به گوشه ای از مدایح و فضایل شخصیت برجسته ی تاریخ اسلام، حضرت علی (ع) از منظر شاعر سنی مسلک اشاره کند.

فکاهه، تقریباً یکی از فنون ادبی رایج در بین ملت های مختلف از جمله عرب زبانان می باشد.از بین ملت های عربی نیز، مصریان سرآمد و پیشگام در فکاهه می باشند و عراقی ها برعکس کمتر تمایلی به فکاهه داشته اند. با این وجود در عراق معاصر، فکاهه روز به روز در حال رواج یافتن است و شعرای بسیاری به فکاهه سرایی روی آورده اند که از آن میان می توان به « احمد صافی نجفی» ( 1897 – 1977م) از موفق ترین فکاهه سرایان عراقی اشاره کرد. در واقع این فن، از مهمترین پدیده های بارز در اسلوب صافی می باشد که به نظر می رسد هدف وی از به کارگیری فکاهه، چیزی فراتر از خنداندن مردم باشد، چرا که عراق روزگارش، محیطی نا آرام بوده و خفقان سیاسی بر آن حاکم بود؛ جوّی که به طور طبیعی شعراء را سوی عیب جویی و نقد از خلال اشعار فکاهی و طنز می کشاند. اما قصد محقق کشف و شناسایی هدف صافی از به کارگیری فکاهه و نیز بررسی موضوعات طنز در شعر می باشد که یک پژوهش نظری مبتنی بر روش توصیفی تحلیلی است.

چکیده اهمیت جایگاه نقد در علوم مختلف به ویژه ادبیات بر کسی پوشیده نیست، چرا که برای رسیدن به یک هدف، تعیین راه و مسیر حرکت، امری ضروری است. پس، از آنجایی که این وظیفه¬ی خطیر برعهده¬ی نقد می باشد، چنانچه دچار انحراف و گمراهی شود، قطعا رسیدن به مقصود ناممکن خواهد بود. بنابراین پرداختن به موضوع نقد ادبی به دلیل نقش حساس آن در تحلیل و تفسیر آثار ادبی، بسیار حائز اهمیت است. با توجه به این ضرورت، سعی شده است در کتاب حاضر با بررسی روش¬های مختلف نقد راهکارهای مناسب در به کارگیری این روش¬ها ارایه شود تا علاقمندان به موضوع نقد از خطر سقوط در دام افکار و آرای انحرافی در امان مانده و با آگاهی کامل، بهترین مسیر را در نقد ادبی انتخاب نمایند. در این کتاب مباحثی از روش¬های نقد سنتی همچون: روش¬های تاریخی، روش¬های اجتماعی و روان¬شناختی و نیز روش¬های نقد مدرن و پسامدرن همچون: صورت¬گرایی، ساختارگرایی، نقد تفکیکی و نظریه تلقی مورد نقد و بررسی قرار گرفته¬اند؛ که آگاهی از تمامی روش¬های مذکور و مطابقت آنها با دیدگاه¬ها و اعتقادات اسلامی،¬ راهگشای بسیاری از ابهامات موجود در مسیر نقد خواهد بود.

همواره اسطوره در باور گذشتگان، حقیقتی بی چون و چرا بوده است؛ حقیقتی که پدیده های نخستین و چگونگی پیدایش آن ها را به گونه ای باور نکردنی بازمی گوید. گذر زمان و پیشرفت دانش، پرده از پیدایش نخستین ها برداشته است، از این رو امروزه، اسطوره را تعبیر به دروغ می نمایند. اسطوره در آثار نویسندگان و شعراء ملت های مختلف به گونه ای تقریباً همسان انعکاس یافته است. نویسنده و شاعر پژوهشگر معاصر عرب، حسین مجیب المصری در سال های پایانی زندگانی خویش کتاب الأسطور? بین العرب و الفرس و الترک را به نگارش درآورد و اساطیر دینی، قهرمانی و تاریخی این اقوام را بررسی نموده و تأثیر اسطوره در شعر معاصر آنها را شناسایی کرد. این پایا ن نامه ترجم? اثر یاد شده می باشد و گاه مترجم متناسب با مقال یادداشت هایی نیز بر ترجمه افزوده

تصور در باره ی زهد همان تصور درباره ی دنیاپرستی و ترک دنیا و معانی و مفاهیمی از این قبیل است. در ادبیات اسلامی یعنی در نظم و نثر اسلامی، خواه در مظهر عربی خواه در مظهر فارسی مسئله زهد بسیار مطرح شده است. از جمله در اشعار دوشاعر، ابولعتاهیه و ابن عبدربه. این دوشاعر در جوانی به لهو و لعب مشغول بودند، اما بعد از سپری شدن ایام جوانی حسرت و افسوس به سراغشان آمد و از گناهان دوران جوانی توبه کردند. ابولعتاهیه شعرهای زهدی خود را زهدیات و ابن عبدربه ممحصات نامید

این کتاب، که اثر« دکتر محمّد السیّد الحلاوه» است در چهار فصل، تدوین شده و فصل اول، به اهداف تربیتی قصّه های کودک می پردازد. در این فصل، نویسنده با تأکید بر اهمیت و اهداف قصّه، آن را پاسخ گویی مناسب در جهت نیازهای کودک می داند و در ادامه پس از بررسی و طبقه بندی نیازهای کودک، به ارکان و عناصر سازنده قصّه های کودکانه و روش هایی را که مربی کودک برای روایت قصّه برمی گزیند، می پردازد. در فصل دوم، نویسنده پس از مقدمه ای کوتاه، معیارهای انتخاب قصّه کودک و طبقه بندی آن را مطمح نظر قرار داده و به نقش مربی مهد در این زمینه تأکید می ورزد. فصل سوم به بحث مفصّلی راجع به ارزش ها و اهمیتِ تربیتی آن در قصّه های کودک اشاره دارد و نهایتاً در فصل چهارم، نویسنده یک چهارچوب فرضی برای تحلیل و بررسی محتوای قصّه های کودکانه ارایه می دهد.

اهل بیت علیهم السّلام همواره چراغ فروزان هدایت و الگوی کامل زندگی بشری در همه ابعاد بوده اند. علاقه مندان به آن بزرگواران همواره فضایل آنان را در قالبهای ادبی گوناگون اعم از نثر و شعر به زبانهای مختلف بیان نموده اند. بدلیل موقعیّت ویژه ابوالفضل العبّاس (ع) به عنوان فرزند امام علی (ع) و برادر امام حسن و حسین علیهما السّلام ،موجب شده تا شخصیّت تابناک آن حضرت همواره در کنار ائمّه معصومین مورد توجّه علاقه مندان به ایشان خصوصاً شیعیان واقع گردد. نقش حماسی عبّاس (ع) در دفاع از حریم ولایت امام حسین (ع) و ایثار و فداکاری فراموش ناشدنی آن حضرت در روز عاشورا که به عنوان الگویی والا پیش روی بشریت قرار گرفته است، همواره مورد توجّه شاعران اهل بیت بوده و اشعاری را به مدح و رثای ایشان اختصاص داده اند. این پایان نامه که به بررسی زندگی ابوالفضل العباس(ع) در شعر مشاهیر معاصر شیعی عراق پرداخته است، پس از بررسی اشعار مدح و رثای سروده شده در مورد ایشان ،القاب،فضایل وخصوصیّات بارز آن حضرت را درخلال گردآوری ودسته بندی اشعار مربوط به هر ویژگی، مورد توجّه و تاکید قرار می دهد.ویژگی ها و خصوصیّاتی که هر کدام در موضوعی جداگانه قرار می گیرد وپس از بیان توضیحات لازم از منابع معتبرگوناگون، شعر شاعران آن را مورد تاکید قرار می دهد، تا با وزن ، موسیقی ، تعابیر زیبا ،رسا، گویا وموثر خود ،در دل و جان شنونده به مراتب تاثیری شگرف بر جای گذارد .در این نوشتار سعی بر این است تا با بررسی زندگی حضرت عبّاس(ع) پیش از رویداد روز دهم محرّم سال 61هجری ،با نگاهی به فعّالیّت های دوران نوجوانی وجوانی، شرکت آن حضرت در جنگها ،همراهی ایشان با پدر بزرگوارش ؛امام علی(ع) ودوبرادرش امام حسن (ع) و امام حسین(ع) وهمچنین همراهی او با کاروان کربلا ،چهره روشن تری از ابعاد حماسی و اخلاقی شخصیّت آن حضرت را به تصویر کشد. پس با بررسی کتاب های نوشته شده ادیبان معاصرعراقی درمورد شخصیّت حضرت عبّاس(ع) همچون البطل العلقمی اثرعبدالواحد مظفر، العبّاس نوشته عبدالرزاق المقرم ،العبّاس حامل اللّواء اثر حسین هادی القرشی وچند اثر معروف دیگر ،بهترین و معروف ترین اشعار در مورد آن حضرت از نظر این نویسندگان که همگی سروده شاعران شیعی عراقی بوده انتخاب گردید. بنابراین معیار شهرت شاعران در این پایان نامه ،آن دسته از شاعران شیعی دوستدار اهل بیت در عراق می باشندکه درکتب معتبر ادب الطّف،شعراء الغری،اعیان الشّیعه ،نام و شعر آنها ذکر گردیده باشد.و بر این اساس شاعران محدوده زمانی قرن دوازدهم تا پایان قرن چهاردهم هجری قمری را در بر می گیرد.

بررسی تطبیقی سیر ادبیات کودکان در ایران و کشورهای منتخب عربی (مصر، سوریه و لبنان)، عنوان پژوهشی است که در آن پژوهنده با مطالعه و تحقیق به روش کتابخانه ای و بر اساس مکتب آمریکایی، به بررسی و بیان شباهت ها و تفاوت های موجود در ایران و کشورهای منتخب عربی پرداخته است. سیر تحول ادبیات کودکان و نوجوانان در کشورهای مختلف، کم و بیش یکسان بوده و تحت تأثیر عوامل اقتصادی، اجتماعی و سیاسی قرار گرفته و از افکار، ارزش ها، آداب، سنن ، هدف ها و آرمان های همان دوره، پیروی کرده است. ادبیات کودکان در ایران و کشورهای عربی علی رغم تجربه ی بعضی از آثار مشترک از جمله: کلیله و دمنه و هزار و یک شب، قدمت چندانی در این حوزه نداشته و شاخه ی جدیدی از ادبیات به شمار می رود. بدون شک آشنایی با غرب، تغییر نظام آموزشی، گسترش علوم تربیتی و روان شناسی و رخدادهای سیاسی، از مهمترین دلائل شکل گیری ادبیات نوین کودک در ایران و سرزمین های عربی می باشد. در یک نگاه کلی، می توان گفت: روند شکل گیری و رشد ادبیات کودک، در ایران و سرزمین های عربی، (مصر، سوریه و لبنان)، شبیه به هم می باشد و از نظر تاریخی نیز سیری مقارن و موازی نسبت به هم پیموده اند.

تا امروز و پس از گذشته قرن ها از میلاد مبارکپیشوای مذهب جعفری امام ششم شیعیان حضرت جعفر صادق(ع) در سال 82 هـ ق بیش از 220 عنوان کتاب ارزشمند به زبان های عربی و فارسی درباره سیره رفتاری و عملی این امام بزرگوار نگاشته شده است. از جمله این آثار می توان به کتاب ارزشمند الامام الصادق ضمیر المعادلات نویسنده توانای لبنانی مسیحی یاد کرد که به حق با وجود این که مذهب او مسیحیت بوده است اما در باب شیعه و ائمه معصوم(ع) بسیار توانا قلم زده است. این کتاب در سه فصل بیانی از سیره امام زین العابدین و امام باقر(ع)و زندگی امام صادق(ع)از روز تولد تا درس گرفتن از پدربزرگ و پدر، آماده شدن برای اداره دانشگاهی که امام باقر برپا کرده و تربیت شاگردان توانمند و برجسته را تا روز شهادت ایشان در خود دارد. سلیمان کتانی با قلم ارزشمند خود با بیانی بسیار زیبا و تشبیهاتی دل نواز حوادث را به تصویر می کشد و به حق طی این نگاشته اندک از دریای زندگی پربار امام بسیار نیک، برمی گیرد و می نگارد تا خواننده به زیبایی با این چهره برجسته امامت آشنا شود. اما تلاش ما از پی ترجمه این کتاب ارزشمند بر آن است تا خواننده فارسی زبان مشتاق به اهل بیت نیز بتواند در قالب واژگانی زیبا با امام آشنا شود. امید است که این ترجمه توانسته باشد قلم زیبای این نگارنده توانا را بیان کند.

کلیدواژه ها: ساختار جمله، نحو عربی، دستور فارسی، بررسی تطبیقی. چکیده:زبان عربی از خانواده ی سامی و زبان فارسی از خانواده ی زبان های هند و اروپایی است. زبان شناسی ساختار زبان را از طریق حوزه های زیر بررسی می کند:1.آواشناسی 2.صرف و نحو 4.معناشناسی. بنابراین نحو یکی از مسائل عمده ای است که در زبان شناسی مورد بررسی قرار می گیرد. از آن جا که امروزه کتاب های زیادی از فارسی به عربی و بالعکس ترجمه می شود و یکی از مباحث مهم ترجمه، توجه به تفاوت ها و شباهت های ساختاری زبان مبدأ و مقصد است، پس توجه به این مسئله، مترجمان را در ترجمه ی بهتر یاری می کند و ندانستن آن ها باعث اشتباه و لغزش می گردد. در این پایان نامه با این رویکرد، تلاش شده است به بررسی ساختار جمله در دو زبان عربی و فارسی پرداخته شود و این دو زبان با این که از دو خانواده ی زبانی متفاوت اند، اما به اشتراکاتی در مباحث دستوری شان می توان دست یافت و اگر چنان چه مبحثی در دو زبان عنوان مشترکی ندارد، می توان به گونه ای میان آن ها معادل سازی کرد؛ مثلاً عناوینی مانند فعل، نایب فاعل و مفعول به، در دستور این دو زبان، مشترک است و مواردی مانند متمم، قید، تمییز، حال و... در ظاهر شباهتی با یک دیگر ندارند، ولی با اندکی دقت می توان معادل یابی کرد و برای هرکدام از این مباحث، معادل دستوری از زبان مقابل به دست آورد و تطبیقی میان آن ها برقرار نمود

نمایشنامه نویسی کودک و نوجوان، کاری تخصصی است، که به شناخت دنیای کودک و تخیل قوی احتیاج دارد و درونکاوی و بازگشت واقعی به خاطرات کودکی، لازمه نوشتن در این نوع ادبی است. در این پژوهش با روش فنون ادبی با تحلیل ساختاری و محتوایی، به مفهوم نمایشنامه، ویژگی ها و ساختار(موضوع، شخصیت، گفتگو، کشمکش، پیرنگ، طرح و...) و همچنین به مضامین اخلاقی، دینی، اجتماعی، تاریخی، فرهنگی و ملی و وطنی که در نمایشنامه های کودک نمایان می باشد، پرداخته شده است. نمایشنامه های «لیلی و گنج»، «راز شیاطین سرخ»، «قصه کتاب»، «مزرعه امن» که محتوای اخلاقی، ملی و وطنی، آموزشی و تربیتی دارند، و به نحوی پیام خود را به مخاطب، یعنی کودکان می رسانند، مورد تحلیل ساختاری و محتوایی قرار گرفته اند. با بررسی نمونه هایی از نمایشنامه کودک، می توان گفت که آن ها دارای ساختاری با کلمه های آسان و جمله های بسیار کوتاه و قابل فهم برای کودکان می باشد و بیشتر مضامین نمایشنامه کودک، آموزشی ـ تربیتی می باشد.

امام حسین(ع) شخصیتی والا در بین برگزیدگان الهی و اسوه ای بی نظیر در طول تاریخ بشریت است؛ بطوری که پیروان ادیان و مذاهب گوناگون، مجذوب شخصیت عزتمند و آزادی خواه ایشان شده اند. بسیاری از ادیبان، ذکر فضایل و سخن از قیام و نهضت ایشان را درونمایه ی نوشته های خود نموده اند.در زبان عربی، از همان آغاز، پس از حادثه ی کربلا، چکامه ها و مرثیه های سوزناک در ترسیم نهضت کربلا، سروده شد، شاعران اهل سنت نیز از این امر مستثنی نبوده و هر کدام به قدر توان و درک خویش صادقانه ارادت و محبت خود را ابراز داشته اند و در ابعاد مختلف از شخصیت، پایداری، حق طلبی، مصیبات امام و خانواده ی ایشان سخن گفته اند. آنان هم چون شاعران شیعه از بیان هیچ یک از کرامات و فضایل حضرت و همچنین عظمت قیام عاشورا فروگذار نبودند. در هر حال این پژوهش در حوزه ادبیات دینی با هدف آشنایی با سروده های شاعران اهل سنت از جایگاه ویژه ای برخوردار است و شاعرانی همچون امام شافعی، ابن ابی الحدید، ابن سناء الملک، شبراوی، العمری و... همچنین شاعران معاصر از جمله علائلی، احمد شوقی، زکی المحاسنی، سیاب و... در سروده هایی زیبا و مرثیه هایی جانگداز، احساسات عمیق خود را هویدا ساخته اند و این اشعار به دلیل دارا بودن معانی بلند و زیبا به لحاظ تاریخی و ادبی، بسیار ارزشمند می باشند.

شخصیت بزرگ و بی همتای امام علی علیه السلام همواره بشر را متحیر ساخته است و اقیانوس بی کران فضایل و مناقب والای آن حضرت بسیار فراتر از آن است که فکر محدود بشر بتواند به عمق و کنه آن پی ببرد. با این وجود بسیار بزرگانی بوده اند که در طول تاریخ مفتون این شخصیت عظیم و الهی شده و با هر آیین و مذهبی، در بیان افتخارات و مناقب آن بزرگوار قلم فرسایی کرده و آثار زیادی را نگاشته اند. در این میان، شاعران عرب زبان شیعه نیز سهم درخور توجهی داشته اند. یکی از این شاعران متعهد و برجسته، شیخ محمدعلی یعقوبی، شاعر معاصر عراقی است. وی قسمت عمده ای از اشعار و آثار خود را در بیان ارادت خالصانه اش به اهل بیت عصمت و طهارت و به ویژه امام علی(ع) سروده است. این شاعر بنام، قصیده ای طولانی به نام «المقصوره العلیه فی السیره العلویه» در 450 بیت دارد که آن را به بیان سیره و مناقب علی (ع) اختصاص داده است. نگارنده در این رساله بر آن است تا به ترجمه، شرح و تحلیل این چکامه ی بلند بپردازد.

زبان های گوناگون، نظام های همسانی ندارند و هر زبان خود، عناصر واژگانی، ساختارهای دستوری، ترکیب ها و اصطلاحات ویژه ای دارد. از این روی، گاهی ناگزیر می شویم برخی از ساختارهای واژگانی و دستوری متن مبدأ را تغییردهیم (ترجمه نامستقیم) تا در زبان مقصد، فهمیدنی و آشنا باشد. مترجم داستان و نمایشنامه، در میان کار ترجمه در می یابد که در زبان مبدأ، ساختارهای دستوری و یا واژه هایی وجود دارد که برابر آنها در زبان مقصد، یافت نمی شود و حتی اگر برابری وجود داشته باشد، دارای معانی ضمنی و فرهنگی است که با اصل واژه تفاوت دارد. در این هنگام، اگر اندکی گنجینه ذهن خود را بکاود، به برابرهای دیگری برمی خورد که به شیوایی و استواری نثر ترجمه یاری می رساند. در این رساله برآنیم تا با الهام گرفتن از اجزای برابریابی ترجمه ای، که از عوامل کارآمد بر ارزش ارتباطی یک متن است، راهکارها و هنجارهای برابریابی را در ترجمه داستان و نمایشنامه از عربی به فارسی در سطح 1- واژگان (واژگان خاص مردمی، کوچه وبازاری، غربی، و واژگان با معنای متنی و ارتباطی) 2-ساختار (ادبی نویسی و ترجمه پیامی) و ناهنجاری ها را درسطح 1- واژگان (معنای ارجاعی، معنای تجربی، یکان های معنایی و..) 2-ساختار (ارزش پیامی ساختار متن مبدأ، ترجمه ساختار به ساختار و...) 3- بافتار (عناصر شبه زبانی، عوامل تأثیرگذار در معنا و پیش تصورها) 4-معنای جمله و معنای کلام (هنجارگریزی زبانی) 5-گونه های زبانی (سبک و آهنگ) 6-اثر گذاری ادبی 7-اثرگذاری فهمی و 8 -پیش تصورها، مورد کند و کاو قرار دهیم، آنگاه تا جای امکان، برابرهای درستی در برابر هر یک از این ناهنجاری ها جایگزین کنیم.

مجموعه حاضر، ترجمه ای است بر رمان « أنا الحسین بن علی » اثر معروف عبدالمجید، نویسنده مشهور و توانای مصری که حوادث بعد از مرگ معاویه، بیعت گرفتن یزید برای امر خلافت، امتناع امام حسین(ع) از بیعت کردن، حرکت امام(ع) به سوی مکه مکرمه و سپس عزیمت به سوی عراق و حوادث و وقایع کربلا را با قلمی شیوا و دلنشین، سبکی ادبی و در قالب داستانی بلند به تصویر کشیده است. آنچه که مرا به سمت ترجمه این اثر کشاند این بود که از یک سو، بعنوان عضوی از نسل امروز ایران اسلامی بیش از هر زمان دیگر، خود را نیازمند اشراف و آگاهی بر فلسفه قیام حسینی و پیام ها و تعالیم انسان ساز آن امام همام در جای جای نهضت خویش دانستم، چیزی که شاید به دلیل دشواری های خاص مترتب بر مطالعه کتب قطور تاریخی و مقاتل - که نوعاً روحیه و حوصله خاصی را می طلبد – تا کنون بدان نپرداخته بودم و از سویی دیگر با توجه به راهنمایی های اساتید محترم و دوستان صاحب نظر دوست داشتم از باب اینکه: «خوشتر آن باشد که سر دلبران گفته آید در حدیث دیگران» از زبان و نگاه یک نویسنده غیر شیعی که با درک حقانیت شیعه به مکتب اهل بیت (ع) مشرّف شده است به واقعه قیام حسینی بنگرم. امید است این مجموعه ارزشمند که بر پایه ترجمه معنایی و ترجمه امین تهیه شده است، مورد توجه عنایات خاص سید الشهدا (ع) قرار گیرد و خوانندگان و علاقمندان گرامی مکتب عاشورا از مطالعه آن، لذت و بهره کافی و وافی ببرند. ان شاء الله.

حادثه کربلا از مهمترین حوادث تاریخ اسلام ،بلکه تاریخ بشریت است. بروز قساوت و بی¬رحمی از یک سو و صفات متعالی انسانی از سوی دیگر، در این حادثه بی مانند است؛ با گذشت قرنها از این واقعه نه تنها غبار فراموشی بر این حادثه ننشسته است بلکه آن را درخشان¬تر¬ و فروزانتر و عشق و علاقه مشتاقان به آن را بیشتر ساخته است. بنابراین کتابهای زیادی در این زمینه برای سیراب کردن تشنگان معارف حسینی و رهروان مکتب عاشورا نگاشته شده است که بیشتر آنها بصورت خلاصه به اصل واقعه عاشورا پرداخته¬اند اما رمان «أنا الحسین بن علی » اثر معروف عبدالمجید، نویسنده توانمند مصری و محب اهل بیت، حوادث کربلا را با تمام جرئیاتش در قالب نمایشنامه در برمی¬گیرد. امید است ترجمه این اثر ارزنده که منور به نور پر فروغ سیدالشهداء ( ع) و متبرک بنام مبارک آن حضرت است، مقبول و مرضی ذات اقدس الهی و نیز حضرت مهدی (عج) قرار گیرد و جویندگان طریقت و حقیقت را توشه¬ای گرانقدر باشد.

مدح و منقبت اهل بیت (علیهم السلام) همواره مورد توجه شاعران و ادیبان قرار گرفته است. بسیاری از شاعران در پرداختن به این شیوه از آیات قرآن و روایات بهره برده اند و به فراز های مهم زندگی این بزرگواران اشاره کرده اند. شیخ هاشم کعبی از جمله ی این شاعران است که شعر خود را به نام مبارک چهارده معصوم (علیهم السلام) زینت بخشیده و آن را از روی اعتقادات عمیق و ارادتی خالصانه انجام داده است. از آن جا که بیشتر اشعار این شاعر گرانقدر در مدح، منقبت و رثای اهل بیت به خصوص رثای امام حسین (ع) و تبیین واقعه ی کربلاست، وی را شاعر اهل بیت نامیده اند. کعبی در اشعارش به موضوعاتی از قبیل غصب خلافت، حدیث منزلت، ولایت امام علی (علیه السلام) و ...اشاره نموده است. همچنین در دیوان وی ابیات قابل ملاحظه ای است که به ظهور مهدی موعود (عج) اختصاص یافته؛ که خواهد آمد و انتقام فاجعه ی کربلا را خواهد گرفت. ناگفته نماند دیوان این شاعر فرهیخته، از لحاظ ساختار و اسلوب، از جایگاه بالایی بر خوردار بوده است. از سوی دیگر، شاعر به تمام اغراض شعری مرسوم و معمول روزگارش همچون مدح، فخر، رثا، حماسه، غزل و ... پرداخته و در بیشتر آن ها دستی توانا داشته، وی همچنین در سرودن شعر، از توریه، ضرب المثل، تشبیه، جناس و غیره بهره برده، به گونه ای که باید گفت، شعر وی آراسته به متانت ترکیب، جزالت لفظ و روانی و یکپارچگی است. اما نگارنده در این پژوهش برآن است تا به شرح و تحلیل موضوعی و محتوایی اشعار وی بپردازد و از خلال آن به گوشه ای از فضایل این بزرگواران اشاره کند.

امام حسین (ع)اقیانوسی بیکرانی است که علم، تقوا، ایمان، شجاعت، عدالت، زهد، جاذبه و دافعه اش و.... بشر را متحیر ساخته و همواره الگو وسرمشقی فرا روی بشر بوده است. شناخت امام حسین (ع) زندگی انسان ها را به بهترین وجه جهت داده و پیشرفت و کمال آنان را در پی دارد بسیار بزرگانی اعم از شیعه، سنی وحتی شاعران غیر مسلمان همچون شاعران مسیحی نیز بوده اند که به منظور شناخت وجود والایش در وصفش قلمها زده اند، باانجام این پژوهش در صدد آن هستیم تا برای شناخت آن بزرگ مرد تاریخ گامی در حد توان خود برداشته و گوشه ای از معرفت والای او را که شاعر لبنانی بولس سلامه به نظم کشیده است منعکس سازیم. از آنجا که امام حسین دارای صفات و ویژگیهای ارزنده ای است که حتی شاعران مسیحی همچون بولس سلامه را نیز به خود جذب کرده و احساسات و عواطف آنان را برانگیخته تا بدانجا که اشعاری زیبا در وصف ایشان و کربلا سروده اند همین امر مشوقی شد برای پژوهش و شرح وتحلیل اشعاری که بولس سلامه درباره امام حسین (ع)سروده است.

دراین پایان نامه کتاب (آفاق نقد عربی معاصر) به فارسی برگردان شد . کتاب مجموعه گفتگوهای سعید یقطین و فیصل دراج درباره نقد ادبی عربی در دو بخش است . بخش اول با سخنان سعید یقطین در باره نقد عربی و پیشینه آن ، موانع و چشم انداز ها ، دیدگاههای انتقاد ی ساختارگرایی و صورتگرایی آغاز شده است . به دنبال آن سخنان فیصل دراج در باره آینده نقد ادبی عربی ، جریان فکری نوگرایی ، و مکاتب انتقادی گوناگون آمده است .دربخش دوم کتاب هر یک از این دو نویستده پیوستی بر سخنان دیگری آورده است