نام پژوهشگر: محسن احدنژاد

ارائه الگوی مکان یابی بهینه فضا های ورز شی با استفاده از gis(مورد:فضا های ورزشی شهر زنجان)
پایان نامه وزارت علوم، تحقیقات و فناوری - دانشگاه زنجان 1388
  موسی رستگار   ابوالفضل مشگینی

چکیده فضاهای ورزشی یکی از مهمترین مراکز خدماتی در سطح شهر محسوب می گردنند که دسترسی با صرف هزینه و زمان کمتر به آنها در نیل به اهداف توسعه یعنی عدالت اجتماعی و توسعه عادلانه حائز اهمیت زیادی است. در این تحقیق به بررسی وضع موجود فضاهای ورزشی شهر زنجان با استفاده از سیستم اطلاعات جغرافیایی gis) ( پرداخته شده است. همچنین چگونگی توزیع فضاهای ورزشی و شعاع خدماتی آن و عملکرد فضاهای ورزشی بررسی شده است. پس از مطالعه وضع موجود فضاهای ورزشی در سطح محله، ناحیه، منطقه وشهر زنجان سطوح و سرانه اختصاص یافته به فضای ورزشی در شهر زنجان مشخص گردید. نتایج حاصله نشان می دهد که توزیع فعلی فضاهای ورزشی در سطح سلسله مراتب شهری مناسب نبوده است به طوری که تفاضل سطح و سرانه بین وضع موجود واستاندارد فضای ورزشی شهر زنجان به ترتیب محله، ناحیه، منطقه و شهر برابر با 0.85، 0.33، 0.33،0.58 متر مربع می باشد. بررسی های انجام شده نشان می دهد از مجموع 19 فضاهای ورزشی شهر زنجان ، 9 فضای ورزشی در مقیاس محله، 6 فضای ورزشی در مقیاس ناحیه، 3 فضای ورزشی در مقیاس منطقه،1 فضای ورزشی در مقیاس شهر، خدمات رسانی می کنند و می توان چنین اظهار نظر کرد که با توجه به استانداردها فضای ورزشی مقیاس محله، ناحیه، منطقه و شهر در شهر زنجان به لحاظ کمی(وسعت و شعاع عملکردی) به ترتیب از وضعیت نسبتاً مناسب (محله)، نامناسب (ناحیه)، نسبتاً مناسب (منطقه)،کاملاً مناسب (شهر) برخوردار می باشند. جهت تحلیل سازگاری کاربری ها و ارزیابی نحوه قرار گیری کاربری های همجوار با کاربری ورزشی از ماتریس سازگاری استفاده شده و این نتیجه حاصل شد که 35 درصد از کاربری های همجوار با کاربری ورزشی کاملاً سازگار و 65 درصد کاربری های همجوار با کاربری ورزشی نسبتاً ناسازگار هستند. از آنجا که توزیع فضاهای ورزشی در سطح شهر مناسب نبوده است لذا در سناریوی مکان یابی بهینه فضای ورزشی زمین های کاملاً نامناسب جهت مکان یابی فضاهای ورزشی شهر 0.13 هکتار (1 درصد)، زمین های نسبتاً نامناسب 1.56هکتار(7درصد)، زمین های بی تفاوت یا متوسط 11.04 هکتار( 44درصد)، زمین های نسبتاً مناسب 9.4 هکتار( 43 درصد)، زمین های کاملاً مناسب 1.4هکتار(6درصد)از کل مساحت شهر زنجان به خود اختصاص داده است.

ارزیابی تغییرات کاربری اراضی پیرامون شهری با تأکید بر گسترش فیزیکی نمونه موردی:شهرکرمانشاه
پایان نامه وزارت علوم، تحقیقات و فناوری - دانشگاه زنجان 1389
  مهدی پناهی   اکبر اصغری زمانی

رشد شتابان شهرها ، به ویژه شهرهای بزرگ کشورهای در حال توسعه ، مشکلات متعدد و متنوعی را برای شهروندان در جوامع جهان سوم بوجود آورده است . از جمله مهمترین مشکلات قابل توجه در این کشورها ، می توان به رشد و گسترش بی قواره و بی ضابطه آنها اشاره نمود . به گونه ای که تحت تأثیر این فرایند مستمر ، محدوده های فیزیکی شهر و فضاهای کالبدی آن از جهات مختلف رشد و گسترش می یابد . اگر این روند سریع و بی برنامه باشد ، موجب گسترش ناموزون و ناهمگون شهرها می شود .پژوهش حاضر به بررسی نقش و تأثیر دولت ، تأثیر طرح های جامع در گسترش فیزیکی ، تغییر کاربری اراضی پیرامون شهرکرمانشاه طی سال های 1385-1367 پرداخته و ضمن سیر پیدایش ، تکوین و رشد شهر مهمترین عوامل و ساز و کار ناشی از اقدامات دولت که در گسترش فیزیکی موثر بوده و همچنین نوع تغییرات ، جهت گسترش شهر و تأثیر آن در گسترش فیزیکی و تغییر کاربری پیرامون شهر را شناسایی نموده است . بررسی های انجام شده در این تحقیق نشان می دهد که شهر کرمانشاه طی سال های 1385-1367 تغییرات کاربری گسترده ای داشته که بیشتر این تغییرات ، تغییر از اراضی بایر به زمین های ساخته شده در طی این دوره می باشد . نتایج تحقیق نشان می دهد که دولت به صورت مستقیم و غیر مستقیم در گسترش فیزیکی و تغییر کاربری اراضی پیرامون شهر کرمانشاه نقش موثر داشته که دولت این نقش را در قالب واگذاری زمین ، تهیه و تدوین طرح های توسعه شهری هم زمان با تحولات سیاسی سال های اول انقلاب، در شهر کرمانشاه ایفا نموده است .

توزیع عادلانه و نحوه استقرار مراکزآموزشی زنجان با استفاده از gis ( مطالعه موردی مدارس راهنمایی منطقه 2 زنجان )
پایان نامه وزارت علوم، تحقیقات و فناوری - دانشگاه زنجان - دانشکده علوم انسانی 1388
  قمر عباسی   شهریور روستایی

چکیده : عدالت اجتماعی از جذابترین شعارهای مکاتب بشری در طول تاریخ بوده است. و در دهه اخیر یکی از مهمترین موضوعاتی است که دانشمندان علوم اجتماعی به آن توجه دارند. این امر ناشی از رویکرد واقع بینانه تمامی رشتههای علوم انسانی به فرایندهای نابرابری در جهان می باشد. یکی از ابعاد عدالت اجتماعی در شهرها توجه به توزیع بهینه کاربریهای شهری از جمله کاربریهای خدمات دهنده می باشد که در صورت توزیع عادلانه می تواند علاوه بر رفاه ساکنین مناطق شهری امکان حصول به عدالت اجتماعی آنان منجر شود. در این میان فضاهای آموزشی در زمره ی کاربریهایی است که از اهمیت روزافزونی برخوردار بوده و با توجه به موارد فوق، لزوم تاسیس مدارس جدید و مکان یابی بهینه و مناسب آنها مستمراً بیشتر می شود. مکان یابی درست و توزیع بهینه مدارس می تواند ضمن فراهم نمودن امکان حصول به عدالت اجتماعی، مشکلات فیزیکی و اقتصادی ناشی از طی مسافتهای طولانی را کاهش دهد و بر کیفیت آموزشی بی افزاید. پایان نامه حاضر بر آن است تا با استفاده از سیستم اطلاعات جغرافیایی و توابع تحلیل مکانی gis و بر اساس ترکیب عوامل و لایه های اطلاعاتی وضعیت موجود، و معیارها و ضوابط آن، در برنامه ریزی کاربری اراضی شهری ابتدا توزیع فضایی و نحوه استقرار فضاهای آموزشی مقطع راهنمایی منطقه دو شهر زنجان را مورد بررسی قرار داده و سپس با مشخص کردن مناطق نیازمند و خارج از پوشش فضاهای آموزشی راهنمایی موجود، مدارس جدیدی را برای احداث، مکان یابی و پیشنهاد کند. نتایج حاصله از تحلیل های صورت گرفته در محیط gis نشان می دهد که 66/41 درصد از ساختمانهای آموزشی (در10 ساختمان ) در جوار کاربریهای ناسازگار قرار گرفته اند. از این میزان 3/33 درصد در جوار راههای پر تردد و با آلودگی صوتی و هوایی بسیار بالا و 3/8 درصد نیز در جوار کاربرد صنعتی و کارگاهی قرار گرفته اند. مجموع مدارسی که در جوار کاربری نیمه سازگار یا مشروط قرار گرفته اند ، 5/37 درصد می باشد که 4 مورد در جوار کاربری درمانی می باشد و 7/16 درصد از ساختمانهای مدارس مورد مطالعه را شامل شده است و 8/20 درصد از مدارس نیز در جوار کاربری اداری واقع شده اند. واژه های کلیدی مورد استفاده فضای آموزشی، توزیع فضایی، عدالت اجتماعی، تحلیل عاملی، مدل a.h.p، gis، مکانیابی

ارزیابی تغییرات کاربری اراضی با تکید بر حمل و نقل درونشهری با استفاده از شبکه های عصبی
پایان نامه وزارت علوم، تحقیقات و فناوری - دانشگاه زنجان 1388
  معصومه مقدم   ابوالفضل مشکینی

چکیده شهر یک سیستم فضایی است که عناصر آن نسبت به همدیگر در ارتباط می باشند و به دلیل ماهیت سیستمی آن ، روابط متقابل پیچیده ای بین سیستم حمل و نقل شهری و محیط اقتصادی ، اجتماعی و کالبدی آن وجود دارد. از طرفی هدایت و ساماندهی اجزای مختلف شهر در چارچوب طرحهای شهری انجام می شود. جهت انجام برنامه ریزی حمل و نقل شهری نیازی به استفاده از داده های بخش های فوق الذکر می باشد. بدین ترتیب برنامه ریزی حمل و نقل شهری جزیی از برنامه ریزی فضایی شهری است که جنبه های سه گانه اجتماعی، اقتصادی و کالبدی را مورد توجه قرار می دهد. بدین ترتیب برنامه ریزی حمل و نقل شهری جزیی از برنامه ریزی فضایی شهر است که جنبه های سه گانه اجتماعی و اقتصادی و کالبدی را مورد توجه قرار می دهد.از طرفی کاربری اراضی شهری به دلیل ماهیت سیستمی شهر از طریق شبکه های ارتباطی و جریانهای ترافیکی آنها در ارتباط مستمر و متقابل هستند و به همین دلیل برنامه ریزی حمل و نقل شهری بعنوان موثرترین ابزار هدایت توشعه شهر و شکل دهی به محیط آن مطرح می باشند.با توجه به روابط متقابل و مستمر دو سیستم حمل و نقل شهری و سیستم کاربری اراضی شهری با یکدیگر این دو سیستم بعنوان دو جزئ تشکیل دهنده یک واقعیت و یا طرفین یک معادله محسوب میشوند.بدین ترتیب برنامه ریزی برای یک سیستم بدون توجه به سیستم های دیگر نه تنها نتیجه ای در بر ندارد بلکه باعث تشدید و بروز مشکلاتی نیز می گردد. فضای شهری عالیترین محل جابجایی است وتردد درشهر بیش از هر جای دیگر اساس زندگی است. به دلیل گسترش فناوریها و وسایط نقلیه تردد شهری در حال تغیر است و هر اندازه فضای شهر گسترش یابد،مسیر ها طولانی تر شود و هر چه سطح زندگی ارتقا پیدا کند تعداد سفرها رو به افزایش می گذارد. جابجایی و تردد شهری نیز بازتاب ساختار فضایی شهر است و نشان می دهد که قطب های فعالیت کجا قرار دارند ؟محورهای اصلی کدامند؟وچگونه این کانونهای فعالیت و شریانها طبقه بندی می شوند ؟ جریانهای عمده ترافیک به وسیله قطب های عمده فعالیت و مشاغل و نیز مسیر تجهیزات اساسی تردد که این جریانها را هدایت می کند،رهبری می شود. بدین ترتیب برنامه ریزی برای یک سیستم بدون توجه به سیستم حمل و نقل شهری نه تنها نتیجه ای در برندارد بلکه باعث تشدید و بروز مشکلاتی نیز می گردد.هدف کلی پژوهش حاضر، ارزیابی تأثیرات کاربری اراضی شهری بر ترافیک و تردد درونشهری و نشان دادن ارتباط متقابل کاربری اراضی و حمل و نقل درونشهری است. توجه به ارتباط دوسویه این دو زیر سیستم شهری موجب افزایش ایمنی و کارایی شبکه ترافیکی، توزیع متناسب کاربریهای شهری با رعایت سلسله مراتب معابر، کاهش سفرها و کمک به برنامه ریزی و طراحی توأم شهر و شبکه خواهد شد. با توجه به مطالب فوق در این رساله ارتباط متقابل کاربری اراضی شهری و ترافیک با استفاده از دو مدل تحلیل شبکه ( به منظور بررسی جانمایی مناسب کاربریها بر اساس سلسله مراتب ساختاری) و شبکه های عصبی مصنوعی(به منظور پیش بینی حجم ترافیک در سالهای گذشته و سال 1392 با هدف برنامه ریزی و سیاست گذاری ترافیک) مورد بررسی قرار گرفته است. نتایج پژوهش حاضر نشانگر آن است که عدم مکانیابی صحیح و همگام با اصول سلسله مراتب ساختاری سبب اسجاد سفر اضافی در سطح شهر شده است و از سویی گسترش کاربریهای جاذب سفر در طی زمان دومین گره ترافیکی شهر را علاوه بر منطقه یک در منطقه سه به وجود خواهد آورد. این امر الزام برنامه و طرح های ترافیکی را در این منطقه نشان می دهد این برنامه ها بایستی همگام با تحولات برنامه های شهری و جلوگیری از تمرکز کاربریهای جاذب سفر در این منطقه انجام گیرد.

آسیب شناسی مداخلات در ساماندهی و احیائ بافت قدیم شهر کرمانشاه )نمونه موردی: محله فیض آباد)
پایان نامه وزارت علوم، تحقیقات و فناوری - دانشگاه زنجان - دانشکده علوم انسانی 1389
  سجاد زنگیشه یی   محسن احدنژاد

یکی از مسائلی که امروزه توجه برنامه ریزان شهری را به خود جلب کرده است، فرسودگی و از رونق افتادن هسته اولیه و بخش قدیمی شهرها می باشد، که در دهه های اخیر با مداخلات انجام شده در جهت ساماندهی و احیای این بافت ها با مشکلاتی دست به گریبان بوده ایم. مطالعات آسیب شناسی مداخله در ساماندهی و احیای بافت های قدیم از مراحل مهم برنامه ریزی شهری است که بطور سیستماتیک به بررسی و تحلیل آسیب های کالبدی- فیزیکی، آسیب های اجتماعی، اقتصادی و فرهنگی در شهر می پردازد. در این تحقیق آسیب شناسی مداخلات انجام شده و مشارکت ساکنین در جهت ساماندهی و احیای محله فیض آباد بررسی شده است. این تحقیق از نوع توصیفی – تحلیلی می باشد که به روش پیمایشی انجام شده است و کلیه خانوارهای محله فیض آباد بعنوان جامعه آماری مورد مطالعه در نظر گرفته شده اند از این جامعه براساس فرمول کوکران و روش نمونه گیری تصادفی ساده، تعداد 262 خانوار انتخاب گردیده اند. کلیه محاسبات آماری این پژوهش بوسیله نرم افزار spss انجام گرفته است. و با استفاده از سیستم اطلاعات جغرافیایی gis به پردازش آنها پرداخته شده است. نتایج به دست آمده از این پژوهش نشان می دهد که مداخلات انجام شده به آسیب های کالبدی، فرهنگی - تاریخی و اجتماعی – اقتصادی منجر شده است و در مداخلات انجام شده با سیاست ها و راهکارهای نادرست و بی برنامه با حداکثر تملک 187 پلاک در بافت به صورت اقتدارگرایانه و قهری و بدون در نظر گرفتن مشارکت ساکنین انجام گرفته که با استفاده از یافته های پژوهش بین عدم در نظر گرفتن مشارکت ساکنین در مداخلات انجام شده و عدم ساماندهی و احیای بافت رابطه معناداری در سطح 01/0 درصد با ضریب همبستگی کندال b، r=0/851 و ضریب همبستگی اسپیرمن r=0/868 همبستگی بالایی وجود دارد و آزمون آزمون کای - دو (x2) این را نشان می دهد که مداخلات انجام شده در جهت ساماندهی و احیای محله فیض آباد به آسیب های در محله فیض آباد منجر شده و مشارکت ساکنین را در نظر نگرفته اند و به ساماندهی و احیای محله دست نیافته است.

بررسی تاثیر اقلیم بر عملکرد گندم دیم در استان همدان
پایان نامه وزارت علوم، تحقیقات و فناوری - دانشگاه زنجان - دانشکده علوم انسانی 1389
  محمد احمدوند   عبداله فرجی

چکیده: شناخت اقلیم و پارامترهای مورد نیاز محصولات کشاورزی از مهمترین عوامل موثر در تولید است. با بررسی های هواشناسی کشاورزی می توان امکا نات بالقوه را در مناطق مختلف مشخص و حداکثر بهره برداری را نمود. به علت توان های بالقوه دیم زار های استان همدان ، بررسی جامعی بر اساس آمار 20 ساله عناصر اقلیمی و پارامترهای زمینی انجام گرفت. بدین منظور با توجه به شرایط فیزلوژیکی گندم و تطبیق آن با شرایط اقلیمی مورد نیاز در استان همدان به بررسی شاخص های موثر در کشت محصول پرداخته شده است و با استفاده از روش فائو- پنمن – مانتیث، نیاز آبی و مقادیر نیاز آبیاری محاسبه و در ادامه درجه حرارت تراکمی محصول محاسبه شد. در نهایت با استفاده از سیستم اطلاعات جغرافیایی (gis) به پهنه بندی عناصر اقلیمی – زمینی و همچنین وزن گذاری آنها اقدام گردید. سپس مناطق مناسب و نامناسب استان جهت کشت گندم دیم مشخص گردید. نتایج حاصل از این تحقیق بیانگر این واقعیت می باشد که در بین عناصر اقلیمی عنصر بارش سالانه و نحوه توزیع آن در طول فصول رشد، همچنین درجه حرارت تراکمی مهمترین عامل در فرایند کشت گندم دیم است. در نهایت با استفاده از سیستم اطلاعات جغرافیایی (gis‎) به پهنه بندی عناصر اقلیمی زمینی و همچنین وزن گذاری آنها بر اساس شاخص های اقلیمی و زمینی تعریف شده ،اقدام و مکانهای مساعد و غیر مساعد برای کشت گندم دیم مشخص گردید بر اساس نقشه های استخراج شده از سیستم اطلاعات جغرافیایی حدود 4درصد از مساحت استان که بیشتر مناطق جنوب و جنوب غربی متمرکز است دارای قابلیت استعداد زیاد ، 74 درصد متوسط،20درصد با استعداد مناسب و 2 درصد از مساحت استان فاقد استعداد لازم برای کشت گندم دیم می باشد

بهینه سازی الگوی مدیریت یکپارچه ساخت و ساز شهری در فرایند برنامه ریزی شهری دانایی محور (مطالعه موردی: شهر زنجان)
پایان نامه وزارت علوم، تحقیقات و فناوری - دانشگاه زنجان - دانشکده علوم انسانی 1390
  حسین شکری پور دیزج   شهریور روستایی

چکیده در این پایان نامه مدیریت یکپارچه ساخت و ساز شهری در شهر زنجان مورد بررسی قرار می گیرد. آشفتگی در امر ساخت و ساز شهری و مراحل خسته کننده و طاقت فرسای پروسه ساخت و ساز شهری که توأم با اتلاف هزینه و زمان می باشد مانند دیگر شهرهای ایران به معضلی در مدیریت شهری زنجان تبدیل گشته است. با لحاظ سه موضوع منابع، دستورالعمل ها و ارکان اجرایی موضوع ساخت و ساز شهری در مرحله صدور پروانه ساختمانی مورد بررسی قرار می گیرد. ما برای ارائه یک الگوی مدرن در مقابل الگوی سنتی به ناچار باید از فناوری های روز استفاده کنیم و مبنای کار را بر اساس الگوهای توسعه دانایی محور قرار بدهیم و با استفاده از قدرت مانور آن نارسایی های مدیریت سنتی را برطرف کنیم. ما برای این کار یک ابزار قدرتمند تصمیم گیری به نام سیستم اطلاعات جغرافیایی(gis ) در دست داریم که توانمندی آن در عرصه برنامه ریزی شهری بر هیچ کس پوشیده نیست. هم زمان با توسعه علوم نرم افزاری، it و ict هم به توسعه رسیده و کارایی همه جانبه یافته است. ما نیز در جغرافیا و برنامه ریزی شهری با استفاده از ابزار جغرافیایی باید نهایت استفاده را از it و ict داشته باشیم تا در عرصه مدیریت و برنامه ریزی شهری هم زمان با علم روز پیش برویم. در این صورت است که ما به هدف خود در این پایان نامه یعنی بهینه سازی الگوی مدیریت یکپارچه ساخت و ساز شهری در فرایند برنامه ریزی شهری دانایی محور می رسیم. کلمات کلیدی: مدیریت یکپارچه، برنامه ریزی شهری دانایی محور، it ، ict

مدیریت بحران دربافتهای فرسوده شهری نمونه موردی محله پشت بازار خرم آباد
پایان نامه وزارت علوم، تحقیقات و فناوری - دانشگاه زنجان - دانشکده علوم انسانی 1389
  فهیمه فرهادی   ابوالفضل مشکینی

حدود نیم قرن است که محله های قدیمی شهرها به فراموشی سپرده شده اند. بسیاری از بافتهای سنتی که زمانی مایه افتخار و مباهات شهرها بوده اند در حال حاضر در معرض فرسایش و تخریب قرار گرفته اند. بخش مهمی از جمعیت این مناطق جابجا شده و میراث فرهنگی، تاریخی و اجتماعی مختص محله های تاریخی، یا از بین رفته و یا در حال تخریب اند. تنها تعداد اندکی از بناها که به سختی روی پا ایستاده، به یادگار مانده، یادآور میراث گذشتگان اند و هویت دیرین بافت را نمایان می سازند. یکی از این معضلات آسیب پذیری محلات دارای بافت فرسوده در برابر مخاطرات و بلایایی از قبیل زلزله می باشد که در صورت بروز چنین حوادثی در اینگونه بافتها بحران بوجود می آید. در این تحقیق محله پشت بازار که بخشی از بافت فرسوده خرم آباد را به خود اختصاص داده بررسی شده است. محله پشت بازار یکی از محلات قدیمی شده خرم آباد بوده که در غرب بازار قدیم خرم آباد و قلعه فلک الافلاک واقع شده است. شهر خرم آباد تا سال 1307 به دو محله پشت بازار و درب دلاکان و انبوهی از باغ ها محدود بود. وجه تسمیه پشت بازار با پیشینه تاریخی خود بیشتر به خاطر وجود کاروانسرای معروفی است که در سال 1293 هجری قمری بوسیله میرزا سید رضا سر رشته دار و نایب الحکومه شهر خرم آباد ساخته شده است. در این تحقیق با استفاده از روش ahp میزان آسب پذیری محدوده مورد مطالعه (محله پشت بازار خرم-آباد)بررسی شده است .چهار شاخص قدمت ابنیه، کیفیت ابنیه، نوع مصالح و تعداد طبقات در نظر گرفته شده وبا وزن دهی به هریک از این شاخصها و زیر بخشهای آنها میزان آسیب پذیری تحلیل شده است.بر این اساس 37/17 درصد ابنیه فاقد آسیب پذیری، 29/6 درصد دارای آسیب پذیری کم، 49/38 درصد دارای آسیب پذیری متوسط و 84/36 درصد دارای آسیب پذیری زیاد می باشند

ارزیابی اثرات زیست محیطی گسترش افقی شهرها با تأکید بر زمین های کشاورزی پیرامون
پایان نامه وزارت علوم، تحقیقات و فناوری - دانشگاه زنجان - دانشکده علوم انسانی 1390
  علی فتحعلی بیگی   محسن احدنژاد

ارزیابی زیست محیطی گسترش شهرها، امروزه به عنوان مهمترین دغدغه ی اصلی مسئولین شهری مطرح میباشد که می تواند از دیدگاههای مختلف مورد بررسی و تجزیه و تحلیل قرار گیرد. یکی از این دیدگاهها مربوط به بررسی و ارزیابی تغییرات کاربری اراضی می‏باشد، که این ارزیابی‏ها می‏تواند روش مناسبی برای پی بردن به اثرات زیست محیطی گسترش فیزیکی شهرها باشد. با توجه به این که در سال های اخیر شهر زنجان دچار تغییر و تحول قابل توجهی در کاربری اراضی شده است، ابتدا برای پی بردن به نوع و میزان تغییرات حادث شده تصاویر ماهواره ای سال های 1365 و 1389 این شهر و پیرامون آن انتخاب شد و پس از تجزیه و تحلیل داده ها نقشه های کاربری اراضی تهیه گردید و سپس برای کشف و ارزیابی تغییرات کاربری اراضی از روش‏های جداول متعامد و تحلیل روند استفاده شده است. نتایج بدست آمده از این تحقیق نشان دهنده این است که تغییرات مهمی در منطقه مورد مطالعه صورت گرفته که از جمله آنها میتوان به گسترش سکونتگاه ها و اراضی ساخته شده بر روی اراضی کشاورزی و باغات پیرامون شهر اشاره کرد .همچنین در مطالعه حاضر جهت ارزیابی تغییرات کاربری اراضی از نقطه نظر زیست محیطی از شاخص زیان باری استفاده شده است که در آن تغییرات کلاس ها با توجه به آسیب های زیست محیطی به چهار کلاس بسیار زیان بار، زیان بار، زیان باری متوسط و زیان باری کم طبقه بندی گردیده است. نتایج بدست آمده از این بررسی نشان داد که زیان بار ترین تغییرات مربوط به توسعه بی رویه شهر که غالبا ناشی از تغییر اراضی کشاورزی و باغات پیرامون شهر زنجان به مناطق مسکونی و اراضی ساخته شده است، می باشد. نتایج نشان می دهد که در مجموع 66/1959 هکتار از زمینهای کشاورزی پیرامون شهر زنجان و 235 هکتار از باغات اطراف شهر زنجان در اثر توسعه شهری(به صورت مستقیم یا غیر مستقیم) از بین رفته و به کاربری های شهری تغییر کاربری داده است که اغلب این زمین ها از نوع اراضی کشاورزی دیم و باغات بوده است، در بین مناطق شهری هم بیشترین اراضی تغییر کاربری یافته مربوط به مناطق 2 و 3 شهری زنجان می باشد. با توجه به نتایج به دست آمده از تجزیه و تحلیل کاربری ها بخصوص اراضی کشاورزی پیرامون منطقه مورد مطالعه و همچنین باغات به عنوان مناطق بحرانی از نظر تغییر کاربری مشخص شده و بکارگیری اقدامات حفاظتی خاص در آنها مورد تأکید قرار گرفته است .

امکان سنجی تاثیرات اصول توسعه پایدار شهری در توسعه بهینه مناطق شهری با استفاده از روشهای ارزیابی چند معیاره و gis نمونه موردی: بخش مرکزی منطقه آزاد ارس
پایان نامه وزارت علوم، تحقیقات و فناوری - دانشگاه زنجان 1390
  علی زلفی   اکبر اصغری زمانی

با توجه به تبدیل بخشی از شهرستان جلفا به منطقه آزاد و سرمایه گذاری های صورت گرفته در بخش های شهر نشینی، صنعتی و توریستی، جمعیتی و شهر نشینی تحولات زیادی در منطقه رخ داده است. بنابراین توجه به نحوه گسترش منطقه شهری در بخش مرکزی منطقه آزاد ارس، و بهینه سازی توسعه شهری به طوری که در باعث توسعه پایدار شهری در منطقه شود ضروری می باشد. در راستای برنامه ریزی بهینه و مناسب برای توسعه آتی شهری منطقه مورد مطالعه معیارهای مثل ( کاربری اراضی، زمین شناسی، حریم گسل، حریم مسیل ها، خطوط انتقال نیرو، سد ، فرودگاه و...) برای مکان یابی توسعه آتی شهری انتخاب شد. در مورد انتخاب معیارها قابل ذکر است که معیارهای انتخاب شد که بتواند منطبق بر اصول توسعه پایدار بوده و توسعه آتی شهر را به سوی توسعه شهری پایدار سوق دهد. استفاده از معیارهای فوق الذکر در امر مکان یابی می تواند توسعه شهر را به مسیری هدایت کند که محیط طبیعی و انسانی منطقه مورد مطالعه از توسعه شهر، حمایت اکولوژیکی و محیطی نماید و پایداری توسعه شهری را تضمین نماید که در صورت تحقق چنین شرایطی توسعه آتی شهری می تواند بدون آسیب رسانی به محیط طبیعی و مردم به رشد خود ادامه دهد. بعد از انتخاب معیارها با توجه به شرایط طبیعی و انسانی بخش مرکزی منطقه آزاد ارس، و تحلیل و ارزیابی هر یک از معیارها با توجه به استانداردهای قابل قبول برای توسعه شهری در راستای تحقق توسعه پایدار شهری، با استفاده از فرایند تحلیل سلسله مراتبی (ahp) که یکی از مدل های معتبر و قابل اطمینان در امر مکان یابی می باشد دست به ترکیب معیارها زده شد و بهترین اراضی برای توسعه آتی شهری با توجه به معیارهای استفاده شده در امر مکان یابی مشخص گردید. نتایج تحقیق نشانگر آن است که 2723 هکتار از اراضی بخش مرکزی منطقه آزاد ارس بیشترین قابلیت را برای توسعه شهری دارا می باشند. با توجه به پراکنده بودن اراضی مطلوب برای توسعه شهری، در کل منطقه، دست به انتخاب یک قطعه زمین برای توسعه شهری زده شد. برای این منظور با استفاده از روش های پیش بینی جمعیت دست به پیش بینی جمعیت این منطقه برای 20 سال آینده زده شد. با توجه به پیش بینی انجام شده طی بیست سال 4301 نفر به جمعیت شهری منطقه مورد مطالعه اضافه خواهد شد. در ادامه با توجه به استانداردهای سرانه زمین شهری و وضع موجود بخش مرکزی منطقه آزاد ارس سرانه زمین شهری 120 متر برای هر نفر در نظر گرفته شد. با توجه به سرانه زمین شهری در نظر گرفته شده و جمعیت پیش بینی شده برای بخش مرکزی منطقه آزاد ارس، باید زمینی از بین اراضی مطلوب برای توسعه شهری انتخاب شود که حداقل 51 هکتار مساحت داشته باشد تا نیازهای شهری جمعیت آتی شهری منطقه مورد مطالعه را تأمین کند. در این راستا با استفاده از قابلیت های نرم افزار arc map از بین اراضی متناسب برای توسعه شهری، اراضی که مساحتی بالاتر از 51 هکتار داشتند انتخاب شد. با توجه به اینکه 8 قطعه زمین مساحتی بالای 51 هکتار را داشتند، دست به اولویت بندی این اراضی با توجه به معیارهای دخیل در امر مکان یابی زده شد و سه قطعه زمین با درجه اولویت اول، دوم، سوم برای بخش مرکزی منطقه آزاد انتخاب گردید.

مدل سازی گسترش فیزیکی شهرها جهت نیل به توسعه پایدار شهری با استفاده از سلول های خودکار (مطالعه موردی شهر مراغه)
پایان نامه وزارت علوم، تحقیقات و فناوری - دانشگاه زنجان 1390
  مهدی آذری   محسن احدنژاد

به طور کلی اطلاعات مورد نظر در این پایان نامه را می توان در دو گروه عمده دسته بندی نموده و سپس با توجه به ماهیت این داده ها و با استفاده از روش های زیر، نسبت به تجزیه و تحلیل آنها پرداخت: 1- داده های گرافیکی: داده های گرافیکی مورد استفاده در این رساله شامل نقشه های کاربری 1:2000 شهر مراغه، نقشه ی ناحیه بندی و محله بندی شهر مراغه، نقشه ی خطوط ارتباطی شهر مراغه، تصاویر ماهواره ای etm+ شهر مراغه در دوره های مختلف و تصویر ماهواره ای aster محدوده شهر مراغه؛ 2- داده های توصیفی: نوع کاربری اراضی، سایر داده های توصیفی گرد آوری شده برای تهیه نقشه های موضوعی. در این پایان نامه بعد از جمع آوری داده های مورد نظر از مراجع و منابع ذیربط، ابتدا داده های گرافیکی وارد نرم افزارهای سیستم اطلاعات جغرافیایی شده و بعد از انجام تصحیح های اولیه شامل رفع خطاهای گرافیکی از داده ها، در نهایت به ساخت توپولوژی بر داده ای گرافیکی پرداخته خواهد شد. بعد از ساخت توپولوژی داده های توصیفی گرد آوری شده از منطقه مورد نظر، با داده های گرافیکی مورد تلفیق قرار گرفته و بدین ترتیب بانک اطلاعاتی مورد نظر در محیط سیستم اطلاعات جغرافیایی ایجاد خواهد شد. با بهره گیری از امکانات تحلیلی سیستم اطلاعات جغرافیایی و توابع تحلیلی موجود در این سیستم از قبیل cross tab، نسبت به پردازش داده های سنجش از دور در گذشته تا زمان حاضر پرداخت می شود و بعد از پردازش داده های مورد نظر، تحلیل روند گسترش با توجه به اهداف اکولوژیک و توسعه ی پایدار شهری مدنظر می باشد. در مرحله ی بعد، شبیه سازی گسترش فیزیکی شهر مراغه در آینده با استفاده از سلول های خودکار در محیط نرم افزارهای مربوط به سیستم اطلاعات جغرافیایی انجام خواهد گرفت.

تاثیر نوسانات بارش برعملکرد گندم دیم (مطالعه موردی استان کرمانشاه)
پایان نامه وزارت علوم، تحقیقات و فناوری - دانشگاه زنجان - دانشکده ادبیات و علوم انسانی 1390
  مهتاب منصوری   سیدحسین میرموسوی

رشد فزایند? جمعیت جهان همراه با افزایش تقاضای محصولات غذائی است که می باید از زمینهای محدود زراعی حاصل شود.چنین حالتی استفاد? بیش از حد از زمینها را موجب می شود بطوری که توان تولید آنها را به تدریج کاهش می دهد .عدم استفاده از اراضی متناسب با خصوصیات اقلیمی واکولوژیکی آن موجب کاهش بهروری آنها می شود. لذا شناخت محدودیتها و توانهای اقلیمی مناطق وتعیین نقاط ریسک پذیر از لحاظ پارامترهای اقلیمی و جوی امری ضروری است. این پایان نامه با هدف بررسی نوسان بارش در استان کرمانشاه و شرایط آب و هوایی ایستگاههای منتخب استان شامل:(کرمانشاه، اسلام آباد غرب، سرپل ذهاب، کنگاور و روانسر)در دور? آماری 20 ساله(2009-1990)برای محصول گندم دیم و نیاز آبی آن انجام شده است. در این پژوهش ترسالی ها و خشکسالی ها بر اساس شاخص بارش استاندارد شد? spi مشخص شده است و برای هر کدام از ایستگاهها نقشه و نمودار آن ترسیم شده است.با استفاده از نرم افزار کراپ وات برای تمام ایستگاههای مورد مطالعه نقش? نیاز آبی ترسیم شده است.وبرای هر ایستگاه ضریب تغییرات(%cv) میانگین بلند مدت ماهان? پارامتر بارش محاسبه شده است و نقاط ریسک پذیر در مراحل مختلف فنولوژیکی رشد گندم دیم مشخص شده است. نتایج حاصل ازاین مطالعه نشان داد که در اکثر سالها تنش خشکی وجود داشته است. بر طبق محاسبات انجام شده شهرستانهای سرپل ذهاب، اسلام آباد غرب و کرمانشاه از نواحی ریسک پذیر کشت گندم دیم هستند. میزان و توزیع زمانی بارش در طول سال زراعی در اکثر ایستگاهها مناسب نبوده و این مسأله در دور? فصل پاییز و دور? تجدید رویش در بهار تشدید می شود.بالاترین میزان نیاز آبی در تمام سالها در شهرستان سرپل ذهاب مشاهده شده است و نواحی غرب استان نیاز آبی بیشتری نسبت به نواحی شرق استان دارند.

ارزیابی اثرات احداث سد علویان در تغییر الگوهای کشت و درآمدهای حاصل از کشاورزی (مطالعه موردی روستای روشت بزرگ شهرستان بناب طی دوره 1385-1375)
پایان نامه وزارت علوم، تحقیقات و فناوری - دانشگاه زنجان - دانشکده ادبیات و علوم انسانی 1387
  حمیده دیزجی   حمید جلالیان

آب در شکل گیری کشاورزی مناطق، نقش مسلم خود را در قالب مدار گردش آبیاری در مناطق با نتایجی از قبیل تنوع در نوع کشت و الگوی کشت بر همگان مسلم کرده است.در این پژوهش با وجود نقشه های کاداستر و با استفاده از آمار و اطلاعات با روش کای اسکوئر پرداخته شده است. که در نهایت اثرات این سازه با نتایجی از قبیل افزایش منابع آبی، نگهداشت جمعیت، افزایش سطح زیرکشت، تغییر کاربری و..می باشد.

ارزیابی تغییرات تراکمهای ساختمانی و جمعیتی با استفاده از سیستم اطلاعات جغرافیای در مقطع زمانی 1375 تا 1390 ،مطالعه موردی:کوی اعتمادیه شهر زنجان
پایان نامه وزارت علوم، تحقیقات و فناوری - دانشگاه زنجان - دانشکده ادبیات و علوم انسانی 1391
  منصوره میرزایی پور   محسن احدنژاد

پیش گفتار رشد سریع و گسترش افقی شهرها در دهه های اخیر تقریباً تمامی کشورهای جهان اعم از توسعه یافته و در حال توسعه را با مشکلات جدی مواجه ساخته است، این مسأله در کشور ایران شاید حادتر از بسیاری کشورهای توسعه یافته و در حال توسعه باشد که در دوران پس از انقلاب اسلامی بنا به دلایلی از جمله؛ نابسامانی نظام شهری کشور به دلیل فقدان مبانی آمایش سرزمین، گسترش کالبدی شهرها به علت نیاز به مسکن حاصل از روند رشد جمعیت شهرنشین کشور، سیاست های تملک و واگذاری زمین در مقیاس کلان و تولید مسکن در مقیاس وسیع، پیچیده ترگردیده است. مسائل این پدیده نه تنها سیاست های شهرسازی را به طور وسیعی تحت الشعاع قرار داده بلکه تبعات حاصل از آن در تشدید مسائل اقتصادی، اجتماعی، سیاسی و مدیریتی و محیط زیستی جوامع نقش اساسی داشته است. دغدغه ها و نگرانی های ناشی از این پدیده موجب گردید تا کشورهای توسعه یافته به ویژه پس از جنگ جهانی دوم به اتخاذ تمهیداتی جهت حل یا مهار این بحران نمایند. زمینه های اصلی این تمهیدات شامل سیاست های بلند مرتبه سازی، انبوه سازی، تغییر قوانین مالیاتی، وضع قوانین زمین برای استفاده ی بهینه از آن، طرح آماده سازی اراضی نقاط جدید و در رأس آن ها سیاست افزایش تراکم جمعیتی و ساختمانی شهرها بوده است. مقوله ی تراکم از مباحث دیرین در برنامه ریزی شهری است، در واقع از زمانی که انسان شروع به انتظام بخشیدن به سکونتگاه های خود نمود به تراکم توجهی خاص داشت. نقش تعیین کننده و تأثیر گذار تراکم بر تمامی جنبه های برنامه ریزی و طراحی شهری، آن را به شاخصی مهم در بیان دیدگاه ها و مکاتب مختلف در مسائل شهری تبدیل کرده است. در عین حال تأثیر پذیری این عنصر از شرایط مکانی - زمانی و سیستمی، مطالعه ی آن را برای درک نحوه ی نگرش جامعه به فضا در دوره های زمانی و شرایط مختلف بسیار پر اهمیت ساخته است به طوری که جوامع مختلف در گذشته برخوردها و نگرش های متفاوتی به آن داشته اند. لیکن در دهه های اخیر با ظهور و اهمیت یافتن مسائل زیست محیطی و سرعت گرفتن فرایند جهانی شدن، یک هم گرایی در دیدگاه ها بر اساس افزایش تراکم در محیط های شهری دیده می شود، این هم گرایی آن چنان گسترده است که به یکی از مباحث اصلی توسعه ی پایدار شهری تبدیل شده و پارادایمی به عنوان متراکم سازی شهری در سطح جهانی به وجود آورده است . تراکم در شرایط متفاوت می تواند متنوع باشد در این میان آنچه اهمیت دارد وجود امکانات حمل و نقلی کافی برای خدمات رسانی به این حجم زیاد تراکم است، در واقع مشکل وقتی بروز می کند که بدون توجه به زیر ساخت های لازم برای افزایش تراکم اقدام شود. بنابراین به لحاظ اهمیت و جایگاه تراکم در انتظام بخشی به شهرها این مقوله از زوایای مختلف در طی دهه های اخیر مورد توجه و بررسی قرار گرفته است و پژوهش حاضر نیز سعی در ارزیابی و بررسی میزان تغییرات و همچنین شناسایی علت و نوسان تغییرات این پدیده در بخشی از مناطق توسعه یافته و بافت میانی شهر زنجان - یکی از محله های منطقه ی سه شهر زنجان که به کوی اعتمادیه معروف است - می باشد. بنابراین در این راستا، مطالب پژوهش مذکور در پنج فصل گردآوری و تدوین شده است؛ فصل نخست به بیان کلیاتی از طرح تحقیق شامل بیان مسأله و سوالات تحقیق، فرضیه های تحقیق، ضرورت و پیشینه تحقیق، اهداف، محدودیت ها و مراحل انجام تحقیق پرداخته، فصل دوم چارچوب نظری شامل مفاهیم اساسی موضوع، مکاتب، نظریه ها، راهبردها، رویکردها و تبعات ناشی از تراکم را روشن نموده، فصل سوم تبیین روش شناسی تحقیق، روش ها و مدل های تعیین تراکم، عناصر موثر در تعیین تراکم، فرایند تعیین تراکم در طرح های توسعه ی شهری و روش تجزیه و تحلیل داده های گردآوری شده ی محدوده را مد نظر قرار داده، فصل چهارم ویژگی های جغرافیایی محدوده و تجزیه و تحلیل داده ها با استفاده از نرم افزار سیستم اطلاعات جغرافیایی و نرم افزار excel و فصل پنجم نیز آزمون فرضیات، جمع بندی کلی و نتیجه گیری از تمام مباحث مطرح شده و پیشنهادات و راهکارهای موثر به منظور نیل به تراکم مطلوب در محدوده را مورد توجه قرار داده است.

ارزیابی تغییرات کاربری اراضی شهری با تأکید بر نقش مبادلات مرزی؛ نمونه ی موردی شهر بانه در مقطع زمانی 1984-2011.
پایان نامه وزارت علوم، تحقیقات و فناوری - دانشگاه زنجان - دانشکده علوم انسانی 1391
  ایوب قادری   محسن احدنژاد

مبادله تجاری مرزی یکی از شاخص های اصلی در برقراری ارتباط بین کشورهای همسایه و نیز امرار معاش مردم مرزنشین می باشد. مبادله تجاری و اقتصاد پویای مناطق مرزی می تواند نقشی اساسی در ترقی و پیشرفت توسعه پایدار به ویژه اقتصاد نواحی مرزی، بهبود استانداردهای زندگی مردم، کاهش فقر، توزیع مناسب درآمد، ایجاد روابط دوستی و آشنایی بیشتر، تسریع همکاری های بیشتر بین نواحی مرزی داشته باشد. امروزه اینگونه مسائل در دو سوی مرز باعث شده تا کشورهای همسایه در قالب بازارچه های مشترک مرزی، که از شناخته شده ترین روش های توسعه اقتصادی مرزنشینان به شمار می رود و می تواند تحولی مناسب در تولید، ایجاد اشتغال، تثبیت جمعیت مرزنشین، افزایش درآمد و نهایتاً توسعه پایدار ایجاد نماید و به سمت همکاری های متقابل منطقه ای هدایت شوند اقدام نمایند. در این تحقیق به تحلیل اثرات مبادلات مرزی رسمی و غیررسمی بر رشد فیزیکی، اقتصادی-اجتماعی شهرهای مجاور و همچنین بر تغییرات کاربری های درون محدوده شهری پرداخته شده و شهر بانه به عنوان نمونه، مورد مطالعه قرار گرفته است. روش مورد استفاده برای تحلیل در این پژوهش روش توصیفی و تحلیلی-تطبیقی می باشد که در آن برای ترسیم نقشه گسترش شهر از تصاویر ماهواره ای و با استفاده از نرم افزار (idrisi) بهره گرفته شد. همچنین از نرم افزارهای auto cad و arc gis جهت ترسیم نقشه ها و از spss برای تحلیل داده های پرسش نامه استفاده شده است. نتایج حاصل از تحقیق نشان داد که مبادلات مرزی رسمی و غیررسمی از لحاظ فیزیکی، اقتصادی-اجتماعی تأثیر شگرفی بر شهر بانه گذاشته و رونق و رکود مبادلات مرزی منجر به واکنش شهر نسبت به این تغییرات به صورت رشد فیزیکی، جذب جمعیت، اشتغال و بیکاری، رفاه یا عدم رفاه و ... برای ساکنان شده است. مبادلات مرزی همچنین منجر به تغییر کاربری های اراضی درون شهری بخصوص در محدوده بازار شهر و تثبیت نقش شهر به بازرگانی -خدماتی شده است.

ارزیابی آسیب پذیری شبکه معابر شهری در برابر زلزله با رویکرد مدیریت بحران، نمونه موردی: منطقه1 شهرتبریز
پایان نامه وزارت علوم، تحقیقات و فناوری - دانشگاه زنجان - دانشکده علوم انسانی 1391
  محمدجواد کاملی فر   شهریور روستایی

چکیده: امروزه علیرغم پیشرفت های تکنولوژیکی، سوانح طبیعی به خصوص زلزله، از دغدغه های اصلی جوامع است که تا کنون، روشی برای جلوگیری از وقوع و یا پیش بینی آن ابداع نشده است و تنها راه ممکن برای مقابله با این فاجعه ی طبیعی، برنامه ریزی پیش از وقوع زلزله، برای کاهش اثرات ناشی از آن از طریق مدیریت بحران می باشد. کشور ما به دلیل قرار گرفتن روی کمربند زلزله، از این نظر بسیار مورد تهدید است. به همین جهت، برنامه ریزی جهت کاهش اثرات زلزله باید به یکی از مهم ترین اولویت های مدیریت کشور تبدیل شود. شهر تبریز نیز به دلیل قرار گرفتن چندین گسل در اطراف آن، جزو لرزه خیزترین مناطق کشور محسوب می شود، بر این اساس توجه به ارزیابی آسیب پذیری این شهر و برنامه ریزی در جهت کاهش آسیب های ممکن، از ضروریات مدیریت شهری تبریز می باشد. در این میان شریان های حیاتی به عنوان اصلی ترین اجزای هر کلان شهر در اولویت اول قرارمی گیرد. به عبارت دیگر درصورت آسیب پذیر بودن جدی و نقص کاربری یکی از شریان های حیاتی، فعالیت های شهری و یا امداد رسانی در زمان بحران فلج می شود و به این ترتیب خسارات جانی و مالی رو به فزونی می گذارد. شبکه معابر شهری از مهم ترین شریانهای حیاتی شهرها محسوب می شوند که مخصوصا بعد از بحران، در عملیات امداد و نجات،تخلیه ی مجروحان و... تاثیر بسزایی دارند. بنابراین ارزیابی آسیب پذیری شبکه معابر شهری و برنامه ریزی برای کاهش این آسیب ها امری ضروری می نماید.در این رساله، برای ارزیابی آسیب پذیری شبکه معابر منطقه1 تبریز، 3معیار درجه محصوریت،تراکم و ویژگی های ساختمانی انتخاب شدند. که معیار تراکم شامل زیر معیار تراکم جمعیتی و تراکم ساختمانی و معیار ویژگی های ساختمانی شامل پنج زیر معیار قدمت بنا،کیفیت بنا،نوع کاربری،سطح اشغال و نوع مصالح می باشد که هریک از این زیر معیارها، خود نیز دارای چندین زیرمعیارهستند که با روش دلفی ارزش گذاری شدند. در نهایت پس از ارزیابی آسیب پذیری معابر در هر زیر معیار، با روش ارزیابی چندمعیاره (mce)، معیارها همپوشانی شدند. نتایج نهایی حاکی از این است که، آسیب پذیری شبکه معابر محدوده ی مود مطالعه(جز در ناحیه ی1)، در سایر نواحی بیشتر از حد متوسط، و عمدتا زیاد و خیلی زیاد است. آسیب پذیری شبکه معابر در محلات اسکان غیررسمی بیشتر به چشم می خورد که در برنامه ریزی ها باید در الویت قرار بگیرند. واژگان کلیدی: مدیریت بحران، آسیب پذیری، شبکه معابر

تهیه بانک اطلاعاتی و ارزیابی عملکرد شبکه های آبیاری با استفاده از gis (مطالعه ی موردی شبکه آبیاری دشت مغان)
پایان نامه وزارت علوم، تحقیقات و فناوری - دانشگاه زنجان - دانشکده کشاورزی زنجان 1391
  جعفر خان محمدی   حسام قدوسی

براساس آمار و اطلاعات موجود، بخش کشاورزی با 92 درصد به عنوان بزرگترین مصرف کننده آب کشور شناخته شده است. لذا ضرورت استفاده از روش هایی جهت بهبود مدیریت بهره برداری، نگه داری و ارزیابی شبکه های آبیاری با استفاده از اطلاعات متعددی که به اشکال مختلف از منابع گوناگون در بازه های زمانی متفاوت جمع آوری شده اند مطرح می باشد. با توجه به کثرت آمار لازم است بتوان با استفاده از فناوری های پیشرفته کلیه این آمار را در قالب یک بانک اطلاعاتی به صورت منسجم و یکپارچه خلاصه نمود، تا بتوان در مواقع لزوم به راحتی به آنها دسترسی پیدا نمود و با تجزیه و تحلیل و پردازش آنها فرایند تصمیم گیری را به بهترین حالت انجام داد. بدین منظور سامانه اطلاعات جغرافیایی (gis) به عنوان ابزاری کارآمد جهت جمع آوری، ذخیره، مدیریت، پردازش و نمایش اطلاعات مکانی و غیرمکانی می تواند مورد استفاده قرار گیرد. مدل rootcanal یک مدل هیدرودینامیکی است که آخرین نسخه آن در سال 2008 میلادی در دانشگاه یوتا توسعه یافته است و برای شبیه سازی جریان های غیرماندگار یک بعدی بکار می رود. این مدل یکی از جدیدترین مدل های شبیه سازی جریان در کانا ل های باز می باشد. مدل می تواند برای کانال های باز و تحت-فشار با طول و شیب متفاوت در قطعات مختلف مورد استفاده قرار گیرد. سطح مقاطع مختلف کانال نظیر مستطیل، دایره، ذوزنقه و انواع سازه های آب بند و آبگیر موجود در آن با تعیین مختصات دقیق و چگونگی بهره برداری از آنها می تواند در مدل شبیه سازی گردد. در این مدل با وارد کردن داده هایی از قبیل میزان بازشدگی سازه های مختلف و دبی ورودی به سیستم در زمان های مختلف، می توان اطلاعات خروجی مختلفی از قبیل دبی و ارتفاع آب در قسمت های مختلف کانال و محل سازه ها را بدست آورد که نتایج خروجی به دو صورت جدول و نمودار نمایش ارائه می شود. در این تحقیق با استفاده از سامانه اطلاعات جغرافیایی، اقدام به تهیه بانک اطلاعاتی کانال درجه2، n از شبکه آبیاری دشت مغان گردید. همچنین با استفاده از مدل هیدرودینامیک rootcanal اقدام به شبیه سازی هیدرودینامیکی جریان در این کانال گردید و نتایج شبیه سازی شامل مقادیر حجم تلفات و حجم کمبود در 2 سناریوی مختلف مدیریتی، مقادیر شاخص های راندمان و کفایت محاسبه گردید. که نتایج شاخص راندمان برای آبگیرهای l3,r3,l2,r2,l1,r1 به 97، 1/97، 2/97، 5/97، 100و 100 همچنین برای شاخص کفایت به ترتیب 01/97، 4/96، 08/97،9/96، 100 و 100بوده و ترتیب این نتایج نیز در لایه هایی در محیط gis بر روی نقشه اصلی ارائه گردیده اند.

تحلیل فضایی عناصر گردشگری در محیط شهری با استفاده از مدل تحلیل شبکه ای مطالعه موردی شهر زنجان
پایان نامه وزارت علوم، تحقیقات و فناوری - دانشگاه زنجان - دانشکده ادبیات و علوم انسانی 1392
  حیدر صالحی میشانی   محسن احدنژاد

امروزه صنعت توریسم در دنیا، یکی از منابع مهم درآمد و در عین حال از عوامل موثر در تبادلات فرهنگی بین کشورها است و به عنوان گسترده ترین صنعت خدماتی جهان حایز جایگاه ویژه ای است که همراه با به وجود آوردن تغییرات شگرف در سیمای زمین، اوضاع سیاسی، اقتصادی، فرهنگی، منش و روش زندگی انسان ها را نیز دگرگون می سازد. در این میان گردشگری شهری شاخه ای جدید در مطالعات گردشگری است که از اوایل دهه ی 90 وارد ادبیات گردشگری شده است. عناصر گردشگری شهری به دو دسته ی اولیه و ثانویه تقسیم می شوند. نحوه ی قرارگیری این عناصر در شهر و ارتباط آن ها با دیگر زیرساخت های شهری، نقش مهمی در تعیین فضای گردشگری شهر و همچنین هزینه ی گردشگران دارا می باشد. لذا در این پژوهش ضمن بررسی الگوی پراکنش عناصر گردشگری شهر زنجان به شناسایی و رتبه بندی زیرساخت های گردشگری نیز پرداخته شد. که نتایج نشان داد که عناصر اقامتی شهر دارای الگوی خوشه ای می باشند و قرارگیری جاذبه هایی از قبیل بازار و مسجد جامع در سطح 99 درصد علت شکل گیری این خوشه در بافت قدیمی شهر است. نتایج این تحلیل برای رستوران ها و سفره خانه ها نیز نشان داد که این مراکز نیز دارای الگوی خوشه ای در سطح 99 درصد می باشند. سپس با ترکیب مدل ahp و topsis به رتبه بندی عناصر اقامتی در شهر پرداخته شد که نتایج بیان داشت که هتل بزرگ زنجان با وزن 72/0 و مسافرخانه حافظ با وزن69/0 در رده-های اول مراکز اقامتی شهر قرار دارند. کلید واژه ها : گردشگری، عناصر اقامتی، الگوی پراکنش، شهر زنجان

مطالعه ویژگی های باد جهت تحلیل اثرات آن بر روی مخاطره یخبندان در استان همدان
پایان نامه وزارت علوم، تحقیقات و فناوری - دانشگاه زنجان - دانشکده ادبیات و علوم انسانی 1391
  احسان بیگ رضایی   سید حسین میرموسوی

چکیده: هرسالهدرجهانمخاطراتیاتفاقمیافتدکهخساراتیرابهجوامعتحمیلمیکنداماآنچهکهمحرزمیباشدایناستکهدرکشورهایکمترتوسعهیافتهوجهانسوممیزانآسیب پذیریدرمقابلاینمخاطراتبیشترمیباشدودرجاییکهوابستگیاقتصادیوجوددارد،تاثیراتاینحوادثبیشترنمایانمی شود. بهطورکلیخطرواحتمالوقوعآنجزءجداییناپذیرحیاتانسانیاست. پساینواکنش هایانسان،نسبتبهخطرهااستکهمیتواند میزان خسارت اینوقایعطبیعیراتحت تاثیر قرار دهد؛ و در این بین شناخت ابزاری است که اثر گذاری مخاطرات را بر زندگی انسان کاهش دهد. در این تحقیق سعی شده است که ویژگی های باد به منظور شناخت اثرات آن بر روی مخاطره یخبندان در استان همدان مورد بررسی قرار گیرد. برای رسیدن به این هدف، به تحلیلساعتی دما و باد، بررسی ارتباط یخبندان و باد و در نهایت تحلیل و بررسی سوزباد پرداخته شد. نتایج حاصل از تحقیق نشان داد که 1- باد برروییخبندان های استان همدان اثرات تعدیل کننده دارد یعنی از شدت آنها می کاهد 2- شدید ترینیخبندان ها زمانی رخ می دهند که شرایط آرامی حاکم باشد 3- در دوره مورد مطالعه، تنها در ساعت 3 به وقت گرینویچ در ماه آوریل باد باعث افزایش شدت یخبندان ها شده است یعنی با افزایش سرعت باد به شدت یخبندان ها افزوده شده است. 4- شدیدترین سوزباد ها، از لحاظ زمانی، در ماه ژانویه و آن هم در ساعت 3 به وقت گرینویچ رخ می دهد و از لحاظ مکانی کبودرآهنگ بیشتر در معرض سوزباد می باشد.5- بررسی تداوم های 3 تا 12 ساعته سوزباد نشان داد که بیشترین تداوم ها، سه ساعته می باشند 6- دوره بازگشت سوزباد های 3 ساعته، در کبودرآهنگ، 4 ساعت و 39 دقیقه می باشد. کلمات کلیدی: زنجیره مارکوف، تحلیل عاملی،گل سوزباد، سوزباد، دوره بازگشت، یخبندان، باد، همدان

ارزیابی جابجایی سلولی شاخص های کالبدی – اجتماعی در مناطق حاشیه نشین (نمونه موردی: مناطق حاشیه نشین شمال شهر تبریز)
پایان نامه وزارت علوم، تحقیقات و فناوری - دانشگاه زنجان - دانشکده ادبیات و علوم انسانی 1392
  شاهرخ زادولی خواجه   اکبر اصغری زمانی

حاشیه نشینی در ایران همانند بسیاری از کشورهای در حال توسعه، نمودی از روند رو به رشد نابرابری های فضایی در شهرهاست. این شیوه سکونت، در شهر تبریز - به عنوان یکی از کلان شهرهای کشور- با سرعت فزاینده ای افزایش می یابد. بنابراین شناخت نارسایی ها و کمبودها در سطح مناطق حاشیه نشین ضرورتی اجتناب ناپذیر می باشد. با توجه به اهمیت تحلیل فضایی نابرابری ها در مناطق شهری، هدف این پژوهش تحلیل توزیع نابرابری های اجتماعی – کالبدی و نشان دادن حرکات این نابرابری ها از حاشیه جغرافیایی به متن یا برعکس در مناطق حاشیه نشین شمال شهر تبریز می باشد. روش پژوهش کاربردی از نوع توصیفی، تحلیلی و تطبیقی است که از مدل های crosstab و تحلیل عاملی و نرم افزارهای کامپیوتری arc gis، idrisi selva، spss استفاده شده است. برای شناخت محدوده ی مورد مطالعه از منظر حرکات فضایی شاخص های کالبدی – اجتماعی و نابرابری های اجتماعی طی دوره زمانی مورد مطالعه از اطلاعات بلوک های آماری سال 85-1375 و از 26 شاخص استفاده گردیده است. از نظر شاخص های کالبدی - اجتماعی بر اساس یافته های اولیه از 2090 بلوک در سال 1375 تعداد 63 بلوک معادل 3 درصد خیلی مطلوب، 146 بلوک معادل 7 درصد مطلوب، 314 بلوک معادل 15 درصد وضعیت متوسط، تعداد 418 بلوک معادل 20 درصد نامطلوب و تعداد 1149 بلوک معادل 55 درصد بسیار نامطلوب شناخته شده اند. بر اساس یافته های اولیه از 2116 بلوک در محدوده مورد مطالعه در سال 1385 تعداد 226 بلوک معادل 68/10 درصد خیلی مطلوب، 279 بلوک معادل 18/13 درصد مطلوب، 373 بلوک معادل 63/17 درصد وضعیت متوسط، تعداد 1100 بلوک معادل 52 درصد نامطلوب و تعداد 138 بلوک معادل 6.51 درصد بسیار نامطلوب شناخته شده اند. همچنین نتایج حاکی از آن است که شاخص های کالبدی – اجتماعی طی این دوره زمانی ارتقای کیفی و کمی پیدا کرده است و این ارتقای شاخص ها از حاشیه به سمت متن شهر بیشتر شده است.

تحلیل و ارزیابی ساختار سلسله مراتب نظام شهری استان کردستان (1390-1335)
پایان نامه وزارت علوم، تحقیقات و فناوری - دانشگاه زنجان - پژوهشکده علوم انسانی و اجتماعی 1392
  نظام لطفی   اکبراصغری زمانی

روش تحقیق مورد استفاده توصیفی- تحلیلی و ابزار گردآوری داده ها اسنادی- پیمایشی می باشد که برای مشخص کردن چگونگی وضعیت نظام شهری استان از مدل های رتبه- اندازه، حد اختلاف طبقه ای، نیمرخ سلسله مراتب شهری، شاخص های تمرکز و نخست شهری، شاخص دو شهر، شاخص چهار شهر مهتا، ضریب تفاوت، ضریب آنتروپی شانون، ضریب کشش پذیری، شاخص نزدیک ترین همسایه، منحنی لورنز و ضریب جینی استفاده شده است، همچنین با استفاده از نرم افزارgis در هر دوره سرشماری، توزیع فضایی شهرستان ها در سطح استان مشخص شده است. نتایج بدست آمده نشان دهنده ی این است که شبکه ی شهری استان گرایش به عدم تعادل و گسیختگی دارد و با یک شبکه ی شهری نیمه متعادل روبه رو هستیم که با ایجاد تعادل در توزیع امکانات و خدمات و فرصت های مناسب برای شهرهای استان در مراتب مختلف می توان به توسعه ی متعادل و پایدار و نظام شهری بهینه دست یافت و در غیر این صورت افزایش تمرکز در سطح استان گسیختگی در نظام شهری استان و عدم تعادل بیشتر در آینده را موجب خواهد شد. کلمات کلیدی: سلسله مراتب ، نظام شهری، تمرکزگرایی، استان کردستان.

برآورد نیاز آبی درختان زیتون با استفاده از داده های سنجش از دور تصاویر ماهواره ای (مطالعه موردی: منطقه طارم، استان زنجان)
پایان نامه وزارت علوم، تحقیقات و فناوری - دانشگاه زنجان - دانشکده کشاورزی 1392
  محمدرضا مختاری   مهدی پناهی

اطلاع از میزان نیاز آبی یا به عبارتی مقدار تبخیروتعرق واقعی در اراضی کشاورزی ابزاری لازم و روشی مناسب جهت مدیریت منابع آب است. تخمین تبخیروتعرق واقعی از مشاهدات میدانی کاری زمان بر و دشوار است. مطالعه ی حاضر به بررسی تخمین تبخیروتعرق منطقه ای برای باغستان های زیتون شهرستان طارم با استفاده از داده های سنجش ازدور و داده های هواشناسی می پردازد. الگوریتم بیلان انرژی سطحی برای زمین (sebal) به کمک تصاویر ماهواره ای modis (باندهای زمینی یک تا هفت و باندهای حرارتی 31 و 32)برای تعیین نیاز آبی گیاه زیتون در فاصله ی زمانی دی ماه 1390 تا شهریور ماه 1392 (سال 2012 و 2013 میلادی)مورد استفاده قرار گرفته است. نتایج بدست آمده با نتایج حاصل از کاربرد الگوریتم سبال با تصاویر ماهواره ی لندست 8 و نتایج روش پنمن - مانتیث مورد صحت سنجی و مقایسه قرار گرفت. نتایج نشان می دهد که مجذور میانگین مربعات خطا (rmse) در برآورد تبخیروتعرق روزانه توسط سنجنده ی modis با روش پنمن - مانتیث 98/0 و با تصاویر لندست 8، 25/0 برآورد گردید و رابطه ی بین تبخیروتعرق روزانه حاصل از تصاویر modis و لندست 8 در برآورد تبخیروتعرق روزانه نیز با ضریب همبستگی 97/0 بدست آمد.

ارزیابی و بررسی روند تغییرات فضایی عناصر گردشگری شهری (مطالعه موردی شهر اردبیل در مقطع زمانی سال 60- 91)
پایان نامه وزارت علوم، تحقیقات و فناوری - دانشگاه زنجان - دانشکده علوم انسانی 1392
  ابراهیم صادقی   محسن احدنژاد

گردشگری صنعتی است که توسعه آن نیازمند آگاهی و شناخت کافی از مسائل و عوامل موثر اقتصادی، اجتماعی و فرهنگی است. بدون آگاهی از امکانات موجود در هر منطقه، امکان برنامه¬ریزی و پیش بینی علمی و اصولی وجود نخواهد داشت. در واقع شناخت توان¬های طبیعی، اقتصادی، اجتماعی و نظیر آن در هر منطقه، به برنامه¬ریز این امکان را می¬دهد تا بر اساس وضع موجود و توان¬های منطقه، توسعه و جهت آن را شناسایی کند. گردشگری شهری جزیی از صنعت گردشگری است که از منابع نوپای ایجاد درآمد در شهرها به حساب می¬آید که از اوایل دهه¬ی 90 وارد ادبیات گردشگری شده است. جاذبه های شهری یکی از عوامل مهم در بازار صنعت گردشگری است. با توسعه شهرها، جاذبه ها کاهش نمی یابد بلکه جاذبه های جدید خلق می شود که بعضاً خود بازاری برای گردشگری است. امروزه پدیده گردشگری، در شهرهای گردشگر پذیر، به عنوان یکی از عوامل اصلی تولید و جهت دهی به فضاهای شهری بشمار می رود به طوری که توزیع فضایی عناصر اولیه گردشگری در شهر، سایر عناصر گردشگری را با خود تنظیم می نماید. لذا در این پژوهش ضمن بررسی الگوی پراکنش عناصر گردشگری شهر اردبیل و تغییرات صورت گرفته بین سال های 60-91 به شناسایی و رتبه-بندی زیرساخت¬های گردشگری نیز پرداخته شده است.روش تحقیق ترکیبی از روش¬های میدانی-کتابخانه ای بوده و نوع تحقیق کاربردی می¬باشد. نتایج نیز نشان دهنده توسعه مترکز جاذبه های گردشگری در شهر اردبیل به مرکزیت بازار و هسته اقتصادی شهر می باشد که باعث پراکنش مترکز مراکز اقامتی به عنوان یکی از عناصر گردشگری نیز شده است که کاهش میزان آنتروپی مراکز اقامتی در نواحی مرکزی شهر از 0.5972 به عدد 0.5027و خروجی شاخص موران با شاخص 0.1312که الگویی خوشه ای و متمرکز است گواه بر این ادعا می باشد. در ادامه به منظور مشخص شدن تغییرات احتمالی صورت گرفته در پراکنش مراکز اقامتی این مراکز به دو دوره قبل از سال 75 و بعد از سال 75 تا 91 تقسیم بندی گردیده و پراکنش آن ها با شاخص های میانگین نزدیک ترین همسایه، ریپلی k ، شاخص موران و مدل آنتروپی مورد ارزیابی قرار گرفت که نتایج نشانگر توسعه و گسترش این مراکز در این بازه زمانی بوده است. و جهت توسعه نیز به سمت جنوب شهر و دریاچه شورابیل می باشد که از مدل آنتروپی استنباط می شود. در پایان نیز با استفاده از مدل های تصمیم گیری چند شاخصه همچون topsis, electre و promethee اقدام به اولویت بندی هتل ها و مهمان سراها گردید. و با توجه به اهمیت دریاچه شورابیل در تغییرات فضایی صورت گرفته در شهر اردبیل، با استفاده از مدل swot به ارزیابی و بررسی آن پرداخته شد.

سنجش گستردگی فضایی-کالبدی نواحی شهر و اثرات آن بر تغییرات کاربری اراضی بر اساس داده های ماهوار ه ای چند زمانه (مطالعه موردی: شهر کرج بین سال های 1390-1365)
پایان نامه وزارت علوم، تحقیقات و فناوری - دانشگاه زنجان - دانشکده علوم انسانی 1392
  ولی پاتو   اکبر اصغری زمانی

رشد فیزیکی در بسیاری از شهرهای کشورها به دلیل عدم وجود برنامه¬ریزی دقیق و مطالعه و بررسی اراضی جهت توسعه شهر، باعث شده است تا شهرها بستر فیزیکی خود را بر روی اراضی نامناسب از نقطه نظر عوامل طبیعی و غیرطبیعی و یا بر روی اراضی مناسب کشاورزی و فضاهای سبز پیرامون شهر گسترش دهند.در تحقیق حاضرکه حوزه استحفاظی شهر کرج در طی دوره زمانی (1365-1390) می باشدابتدا نقشه کاربری اراضی از تصاویر ماهواره¬ای تهیه شد و میزان توسعه شهر و مساحت اضافه شده در طی سال های مختلف محاسبه گردید. در مراحل بعدی برای سنجش گستردگی در منطقه مورد مطالعه از روش آنتروپی شانون و هلدرن استفاده شد.بخش تحلیلی این تحقیق ترکیبی از مدل های کیفی dpsir و نرم افزارهای, er mapper ،arc gis و excel ، آنتروپی شانون، جداول متناوب (cross tab)؛

ارزیابی تغییرات فضایی شاخص های کالبدی، اجتماعی و اقتصادی در مناطق اسکان غیررسمی از سال 1390 - 1375 ( مطالعه موردی: اسلام آباد زنجان)
پایان نامه وزارت علوم، تحقیقات و فناوری - دانشگاه زنجان - پژوهشکده علوم انسانی و اجتماعی 1393
  مرضیه مالکی   محسن احدنژاد

سکونتگاههای غیررسمی، سکونتگاههای خودرو و خودانگیخته با حدّاقل و ناچیزتریی امکانات هستند که با وضعیّتی اس بار در گوشه وکنار شهرها شکل گرفتهاند و به روند گسترش روزافزون خود ادامه میدهند. قطعاً یکی از وجوش بارز ایی وضعیّت اس بار، کالبد نامناسب و فقر اجتماعی و اقتصادی ساکنان ایی سکونتگاهها است. لذا جهت تعدیل وضعیّت نامناسب و توانمندسازی ایی مناطق، آگاهی از وضعیّت گذشته و حال ایی سکونتگاشها یکی از واجبات اساسی است. ایی تحقیق با ایی هدف به بررسی تغییرات شاخصهای کالبدی، اجتماعی و اقتصادی سکونتگاههای غیررسمی میپردازد. قطعاً ایی ارزیابی در منطقۀ اسکان غیررسمی اسلامآباد)صدرآباد(، یکی از بزرگتریی مناطق اسکان غیررسمی شهر زنجان میتواند نتایج ارزندشای را ارائه نماید. این پژوهش ها، کاربردی و روش اجرایی آن از نوع توصیفی، تحلیلی و تطبیقی است. 1390 و ، شاخصهای موردنظر در ایی تحقیق با استدادش از بلوکهای آماری سالهای 1390 1390 تهیّه شدشاند که با توجّه به دادشهای موجود در مرکز آمار ایران، جمعاً 73 شاخص لحاظ گردیدش شد. همچنیی جهت تحلیل شاخصها، از نزمافزارهای gis و idrisi و جهت تطبیق و ارزیابی تغییرات از تکنیک crosstab بهرش گرفته شدش است. نتایج حاصل از ایی پژوها، نشان میدهد که شاخصهای کالبدی و اقتصادی در منطقۀ اسلامآباد تغییرات مطلوب و شاخصهای اجتماعی تغییرات نامطلوبی را تجربه کردشاند و از آنجا که پایییتریی سطح توسعه و ارتقاء مناطق اسکان غیررسمی، در گروی توسعۀ اجتماعی است، بنابرایی نمیتوان به توانمندسازی ایی مناطق، امیدوار بود. لذا باید همۀ جوانب توسعه در مورد ایی مناطق لحاظ گردد که در ایی خصوص نیاز است برنامهریزیهای منسجم و همه جانبهای با در نظر گرفتی نیازهای اساسی و مشترک جوامع شهری صورت بگیرد.

ارزیابی نقش برنامه ریزی گردشگری در ایجاد یا تقویت عدالت فضایی- مکانی برخورداری های شهری (مطالعه موردی مناطق شهرداری تبریز)
پایان نامه وزارت علوم، تحقیقات و فناوری - دانشگاه زنجان - دانشکده ادبیات و علوم انسانی 1393
  نوید مشهوری آفاق   اکبر اصغری زمانی

گردشگری شهری و کیفیت و کمیت آن یکی از شاخص های مهم توسعه و عمران شهری به شمار می¬آید، اما در کل برای تحقق گردشگری شهری در شهرها باید گردشگاه و مجموعه¬های گردشگاهی درون¬شهری و برون¬شهری و حومه¬ای به تناسب به وجود آیند و تسهیلات و تجهیزات گردشگری نیز در یک شهر به تناسب طیف گردشگران فراهم شوند که کمیت و کیفیت این پراکندگی عدالت فضایی مکانی حاکم بر شهر را توصیف می¬کند. خدمات عمومی به مثابه مهمترین ابزار شهر در برقراری عدالت فضایی-مکانی دارای نقش کلیدی هستند. کلان¬شهر تبریز همچون اغلب شهرهای بزرگ کشور بستر نابرابری¬های فضایی مناطق در بهره¬مندی از خدمات عمومی شهری است. از این¬رو در این تحقیق مناطق شهرداری تبریز از منظر پراکندگی خدمات عمومی مورد بررسی قرار گرفت. روش تحقیق توصیفی-تحلیلی است. در این راستا پس از تعیین عناصر (20 گانه) و مقایسه¬ سرانه¬ آنها با سرانه معیار و تعیین کمبودها برای هر عنصر، مناطق شهرداری تبریز بر اساس مدل تراکم هسته¬ای و تحلیل سلسله مراتبی سطح بندی و الویت¬های برنامه¬ریزی برای هر منطقه با توجه به هر عنصر در مدل تاپسیس ارائه شد. در نهایت به منظور راستی آزمایی نتایج حاصله از دو مورد نظر¬سنجی به تفکیک مناطق ده گانه استفاده شد که با استفاده از آزمون تی تک نمونه¬ای و آزمون اسپیرمن مورد ارزیابی قرار گرفتند. نتایج تحقیق حاکی از آن است که مناطق 8 و 2 کاملا برخوردار، مناطق 1 و 3 برخوردار ، مناطق 4 و 6 متوسط و مناطق 5 و 10 نیمه برخوردار و مناطق 7 و 9 دارای عدم برخورداری هستند.

پایش ساختار ژئوکلیماتیک مخروط افکنه های اطراف بستر قزل اوزن
پایان نامه وزارت علوم، تحقیقات و فناوری - دانشگاه زنجان - دانشکده ادبیات و علوم انسانی 1393
  اصغر رستم خانی   غلام حسن جعفری

مخروط¬افکنه¬ها پدیده¬های ناشی از حمل و انتقال و رسوب¬گذاری رودخانه¬ها در شرایطی هستند که ماده و انرژی در کانال¬های رودخانه¬ای تغییر کند. چنین تغییراتی با برهم خوردن توپوگرافی مسیر رودخانه اتفاق افتد. بر این اساس معمولاً در محل خروج رودخانه از کوهستان یا محل ریزشگاه سرشاخه¬های فرعی به رودخان? اصلی، تغییراتی در ماده و انرژی رخ می¬دهد که شرایط تشکیل لندفرم‏های رسوبی را فراهم می¬نماید. حوض? قزل¬اوزن از زیر حوضه¬های مهمّ دریای خزر، شرایط متفاوتی برای شکل‏گیری این‏گونه لندفرم‏ها فراهم کرده‏ا‏ست.

ارزیابی آسیب پذیری اجتماعی شهرها دربرابر زلزله با استفاده از سیستم اطلاعات جغرافیاییgis (مطالعه موردی: منطقه 1 شهر تبریز)
پایان نامه وزارت علوم، تحقیقات و فناوری - دانشگاه زنجان - دانشکده علوم انسانی 1393
  حجت محمدی ترکمانی   محسن احدنژاد

بلایای طبیعی علی الخصوص زلزله همواره تهدیدی برای فعالیت های بشری محسوب می شده است،که علی رغم پیشرفت های تکنولوژیکی در ابعاد مختلف هم اکنون نیز شاهد خسارات وتلفات این پدیده علی الخصوص در کشورهای در حال توسعه می باشیم.در حالیکه تا چند دهه اخیر دیدگاه ها ونظریات در رابطه با آسیب پذیری ناشی از زلزله صرفا محدود به عوامل کالبدی و فیزیکی بود،در این اواخر دیدگاهها به سمت ترکیبی از عوامل اقتصادی اجتماعی و کالبدی موثر در آسیب پذیری ناشی از زلزله تغییر مسیر داده اند،که این امر بیانگر چند بعدی بودن مساله آسیب پذیری می باشد.در این پژوهش با مد نظر قرار دادن این مهم که شناخت وضع موجود مقدمه برنامه ریزی صحیح تر می باشد وبا استفاده از 4 دسته عوامل کالبدی،جمعیتی،اقتصادی- اجتماعی ودسترسی به کاربریهای ویژه به تحلیل آسیب پذیری اجتماعی ناشی از زلزله در منطقه 1 شهر تبریز پرداخته شده است.در این پژوهش ابتدا با استفاده از فرایند تحلیل سلسله مراتبی به وزندهی معیارها وزیر معیارها پرداخته شده است و در محیط سیستم اطلاعات جغرافیایی پس از تهیه نقشه آسیب پذیری برای هر معیار با استفاده از تکنیک روی هم گذاری وزنی لایه ها به تهیه نقشه نهایی آسیب پذیری پرداخته شده است.نتایج حاکی از آن است که ناحیه 2و در درجه بعدی ناحیه 1 کمترین میزان آسیب پذیری اجتماعی را با توجه به شاخص های انتخابی دارند ودر مقابل ناحیه 5 بیشترین میزان آسیب پذیری اجتماعی را داراست.

بررسی توزیع فضایی عناصر گردشگری در نواحی شهری (مطالعه موردی: شهر کرمانشاه)
پایان نامه وزارت علوم، تحقیقات و فناوری - دانشگاه زنجان - دانشکده علوم انسانی 1393
  پریا سهیلی   محسن احدنژاد

نحوه ی استقرار و الگوهای فضایی عناصر گردشگری از اهمیت بالایی برخوردار است. پژوهش حاضر ضمن بررسی الگوی پراکنش عناصر گردشگری شهر کرمانشاه با استفاده از آمار فضایی به تحلیل فضایی و شناسایی فضاهای گردشگری پرداخته است. نوع تحقیق کاربردی، روش تحقیق توصیفی_تحلیلی، به منظور جمع آوری اطلاعات از مطالعات کتابخانه ای و پیمایش میدانی، در محدوده ی موردمطالعه استفاده شده است. نتایج پژوهش حاکی از آن است که توزیع فضایی بیشتر عناصر گردشگری به صورت خوشه در بافت مرکزی شهر که دارای کاربری های چندگانه می باشد، تشکیل یافته است. همین طور در شمال شهر جاذبه ی تاریخی طاق بستان همراه با یک سری از عناصر ثانویه تشکیل یک خوشه را داده است.

ارزیابی توان اکولوژیکی جهت توسعه اکوتوریسم شهرستان طالقان(استان البرز)با تأکید بر پدیده های ژئومورفولوژی
پایان نامه وزارت علوم، تحقیقات و فناوری - دانشگاه زنجان - دانشکده علوم انسانی 1391
  مینا اکبری محمودآبادی   رضا خوشرفتار

چکیده: جاذبه های طبیعی و اقلیم های متفاوت جغرافیایی به همراه میراث های تمدن بشری دست مایه های گران قیمتی را در حوزه اقتصاد برای انسان به ارمغان آورده است که بهره برداری پایدار از آنها مستلزم فراهم کردن شرایط مختلفی است که در کل بستگی به ثبات در بخش گردشگری دارند. بهره برداری مستمر از منابع طبیعی تجدید شونده،متضمن شناسایی توان اکولوژیک سرزمین در هر محیطی است و این شناسایی در درازمدت اجازه می دهد تا از طریق استفاده از مدیریت بهینه و برنامه ریزی شده امکان استفاده از منابع فراهم و از تخریب محیط جلوگیری گردد.در پژوهش حاضر سعی شده تا با ارزیابی توان محیطی و معرفی جاذبه های مختلف گردشگری در شهرستان طالقان، توان گردشگری این منطقه جهت توسعه اکوتوریسم تعیین گردد تا با برنامه ریزی توسعه پایدار گردشگری طبیعت، در جهت بهره برداری صحیح از این جاذبه ها به عنوان یک پتانسیل بالقوه در راستای توسعه منطقه گام برداشته شود.ارزیابی توان اکولوژیکی در راستای توسعه اکوتوریسم با استفاده از مدل اکولوژیکی اکوتوریسم انجام شد.هریک از پارامترهای ارائه شده در مدل ازقبیل شکل زمین(درصد شیب،ارتفاع از سطح دریا و جهت های جغرافیایی)،خاکشناسی(بافت،حاصلخیزی،زهکشی،ساختمان و عمق خاک)،پوشش گیاهی(تراکم، فرم رویشی و ترکیب گونه ای)،سنگ شناسی،وضعیت اقلیمی و دبی آب، به طور جداگانه بررسی و نقشه رقومی هریک تهیه و سپس لایه های فوق طبق هدف موردنظر و براساس داده های پیشنهادی مدل اکوتوریسم، طبقه بندی گردید. تجزیه و تحلیل،جمع بندی و ارزیابی داده ها با استفاده از gisصورت گرفت و جهت وزن دهی معیارها از روش فرآیند تحلیل سلسله مراتبی(ahp) و از نرم افزار expert choice2000 به منظور انجام مقایسه های زوجی،تولید سلسله مراتب،محاسبه اوزان و میزان ناسازگاری در فرآیند تحلیل سلسله مراتبی استفاده شده است.سپس با تلفیق لایه ها،نقشه نهایی نواحی مستعد اکوتوریسم،که در حقیقت نشان دهنده میزان توانمندی منطقه در اکوتوریسم گسترده و متمرکز است،ارائه می شود.در نهایت جهت ارزیابی و تعیین توزیع پدیده های ژئومورفولوژی(جاذبه های طبیعی)، با انطباق و رویهم گذاری لایه ی جاذبه های طبیعی با نقشه های طبقات مختلف اکوتوریسم(متمرکز و گسترده)، میزان و درصد پراکنش جاذبه ها در هریک از پهنه های اکوتوریستی تعیین گردید. نتایج تحقیق نشان می دهد که منطقه از توان خوب تا متوسط جهت توسعه اکوتوریسم برخوردار می باشد. همچنین توزیع جاذبه ها در هریک از طبقات اکوتوریسم حاکی از آنست که در پهنه های با توان متوسط و خوب اکوتوریسمی، درصد جاذبه ها نیز بیشتر می باشد. واژگان کلیدی: ارزیابی توان اکولوژیکی، اکوتوریسم، شهرستان طالقان، سیستم اطلاعات جغرافیایی.

بررسی شاخص های شهرهای انسان گرا با تاکید بر شاخص های کالبدی، (مطالعه موردی شهرک کارمندان زنجان)
پایان نامه وزارت علوم، تحقیقات و فناوری - دانشگاه زنجان - دانشکده جغرافیا 1393
  زهرا قاسمی   محسن احدنژاد

شهرنشینی پدیده قرون جدید است، گرچه شهر و شهرنشینی از حدود 7 هزار سال قبل از میلاد وجود داشته است ولی معنای جدید و توسعه فزاینده آن متعلق به قرون معاصر می¬باشد. گسترش شهرنشینی و افزایش جمعیت، بخصوص در دوره¬ی معاصر و معضلات به وجود آمده¬ی در پی آن، همچون رشد ناهنجار و بی¬رویه شهرها، ترافیک، مسائل و مشکلات زیست محیطی، مسائل مسکن و حاشیه نشینی، کمبود امکانات و خدمات رفاهی شهری و بسیاری از مشکلات دیگر سبب دل¬مشغولی بسیاری از نخبگان و صاحب¬نظران گوناگون به مسائل و پیامدهای ناشی از توسعه شهر و شهرنشینی شده است. باتوجه به افزایش جعمیت و نیاز ساکنان به خدمات و امکانات در شهر، و مشکلاتی که در پی آن در شهرها ایجاد می¬شود، باید به ایجاد شهرهایی بپردازیم که شرایط زندگی مناسب را برای انسان¬ها ایجاد کنند. یکی از راه¬های دستیابی به مقیاس انسانی و کیفیت انسان- محور بودن از طریق شاخص¬های کالبدی (ترکیب صحیح کاربری¬ها و فعالیت¬های مرتبط با آن) امکان-پذیر می¬شود. در طراحی خیابان¬هایی با محوریت انسان از اطاق¬های نشیمن الهام می¬گیرند و مردم غالباً دوست دارند زمان زیادی را در اتاق نشیمن بگذرانند به نوعی حس آرامش، راحتی، زیبایی و شگفتی دارند. می¬توان این مورد را در شهر نیز مورد توجه قرار داد و اذعان داشت که، شهر انسان محور باید در پی ایجاد مکانی مانند اطاق¬های نشیمن باشند که مردم از بودن در آن احساس امنیت، آرامش همراه با حس تعلق و کیفیت مناسب مکانی برای زندگی داشته باشند. در این پژوهش با روش توصیفی – تحلیلی و با استفاده از نرم افزار gis به منظور تحلیل ویژگی¬های کالبدی در شهرک کارمندان زنجان، به این نکات پی بردیم که؛ در این شهرک شاخص¬های کالبدی جزو مزایای چشمگیر شهرک محسوب می¬شوند. چراکه اکثرا در حد ایده¬آل و مطلوب قرار دارند. و این باعث می¬شود بگویم این موارد سبب ایجاد شهرکی با محوریت انسان شده است. و میزان رضایت شهروندان از محیط سکونتیشان در مورد ویژگی¬های مطرح شده تا حدودی حس رضایت و تعلق را به انسان¬های ساکن در این شهرک القا می¬کنند.

تجارت غیررسمی(قاچاق کالا)و نقش آن در امنیت و ناامنی شهروندان در مناطق مرزنشین (مطالعه موردی: شهرستان مریوان)
پایان نامه وزارت علوم، تحقیقات و فناوری - دانشگاه زنجان - پژوهشکده علوم انسانی و اجتماعی 1394
  فاطمه حیدری   محسن احدنژاد

سابقه قاچاق کالا به عنوان بزرگترین معضل مناطق مرزنشین به قرن شانزدهم میلادی زمانی که جمعیت کره زمین آهنگ رشد خود را آغاز کرد و مردم نواحی و مناطق مختلف جهان برای تامین نیازهای خود مجبور به مبادله کالا به هم شدند،برمی گردد. قاچاق کالا به عنوان یکی از شیوه های داد و ستد و مبادله در ابعاد اقتصادی، اجتماعی و فرهنگی مردم تاثیر مخرب دارد. یکی از مولفه های مهم فساد در جامعه است که ابعاد امنیتی شهروندان را به خطر می اندازد.

کاهش آسیب پذیری شهر در برابر زلزله با برنامه ریزی کاربریهای ویژه شهری (نمونه موردی: شهر زنجان)
پایان نامه وزارت علوم، تحقیقات و فناوری - دانشگاه زنجان - دانشکده علوم انسانی 1386
  بتول نوری   محسن احدنژاد

چکیده ندارد.

تحلیل اقلیمی-آماری خشکسالیهای استان گیلان طی دوره آماری (2002-1973)
پایان نامه وزارت علوم، تحقیقات و فناوری - دانشگاه زنجان - دانشکده علوم انسانی 1386
  نوید کساییان   حسین عساکره

چکیده ندارد.

ساماندهی پارک های شهری (مطالعه موردی: شهر صنعتی البرز)
پایان نامه وزارت علوم، تحقیقات و فناوری - دانشگاه تبریز - دانشکده علوم انسانی و اجتماعی 1386
  اصغر عزیزی   فیروز جمالی

چکیده ندارد.

تحلیل توزیع فضایی و نحوه استقرار فضاهای آموزشی زنجان با استفاده از gis مطالعه موردی: مدارس ابتدایی منطقه 2
پایان نامه وزارت علوم، تحقیقات و فناوری - دانشگاه شهید بهشتی - دانشکده علوم زمین 1386
  عبدالله حیدری   محمدتقی رضویان

چکیده ندارد.

بررسی فرآیند تغییرات کاربری اراضی در بافت قدیم شهر و پیامدهای آن (نمونه موردی: منطقه یک شهر زنجان بین سالهای 1384-1367)
پایان نامه وزارت علوم، تحقیقات و فناوری - دانشگاه زنجان - دانشکده علوم انسانی 1386
  مهتاب ذوالقدر   محسن احدنژاد

چکیده ندارد.

سنجش گستردگی شهری و تأثیر آن بر تغییر کاربری اراضی سواحل جنوبی دریای مازندران با استفاده از gis (مورد مطالعه: محور چالوس-نور بین سالهای 1367 تا 1385)
پایان نامه وزارت علوم، تحقیقات و فناوری - دانشگاه زنجان - دانشکده علوم انسانی 1387
  ایوب شیرکلایی   شهریور روستایی

چکیده ندارد.

مکان گزینی مراکز خدمات شهری با تأکید بر ایستگاههای آتش نشانی در شهر قم با استفاده از gis
پایان نامه وزارت علوم، تحقیقات و فناوری - دانشگاه سیستان و بلوچستان 1387
  شمس اله کاظمی زاد   زهره هادیانی

چکیده ندارد.

بررسی شرایط آب و هوایی استان کرمانشاه به منظور امکان سنجی کشت زیتون
پایان نامه وزارت علوم، تحقیقات و فناوری - دانشگاه زنجان - دانشکده علوم انسانی 1387
  حمید اکبری   حسین میرموسوی

چکیده ندارد.

سنجش آسیب پذیری محلات شهری در برابر زلزله و راهکارهای کاهش آن با استفاده از gis (نمونه موردی : شهر قائم شهر)
پایان نامه وزارت علوم، تحقیقات و فناوری - دانشگاه زنجان - دانشکده علوم انسانی 1387
  رحیمه نوریان   محسن احدنژاد

چکیده ندارد.

امکان سنجی توسعه گردشگری در مناطق روستایی بخش سرعین اردبیل نمونه موردی : دهستان آبگرم
پایان نامه وزارت علوم، تحقیقات و فناوری - دانشگاه زنجان 1387
  ابوالفضل مهمان نواز مغانلو   محسن احدنژاد

چکیده ندارد.

مکانیابی بهینه پارکینگ های محله ای با استفاده از gis (نمونه موردی: منطقه 3 شهرداری تبریز)
پایان نامه وزارت علوم، تحقیقات و فناوری - دانشگاه زنجان - دانشکده علوم انسانی 1387
  حکیمه قنبری   محسن احدنژاد

چکیده ندارد.

تحولات ساختاری و کارکردی بازار در عصر حاضر نمونه موردی: بازار زنجان بین سالهای 1336-1386
پایان نامه وزارت علوم، تحقیقات و فناوری - دانشگاه زنجان 1387
  فاطمه لطفی   محسن احدنژاد

چکیده ندارد.

امکان سنجی توانمندسازی اسکان غیر رسمی در شهر مهاباد نمونه موردی: محله پشت تپ
پایان نامه وزارت علوم، تحقیقات و فناوری - دانشگاه زنجان - دانشکده علوم انسانی 1387
  اسماعیل زورمند   محسن احدنژاد

چکیده ندارد.

توسعه گردشگری در مناطق روستایی با تأکید بر مکان یابی اماکن تفرجی و اقامتی نمونه موردی: دهستان مورچه خورت
پایان نامه وزارت علوم، تحقیقات و فناوری - دانشگاه زنجان 1387
  فاطمه نساء رضاسلطانی   محسن احدنژاد

چکیده ندارد.

جمعیت پذیری دوباره حوزه های جنگلی - کوهستانی شمال کشور با تاکید بر برنامه ریزی روستایی مطالعه موردی: حوزه جنت رودبار شهرستان رامسر
پایان نامه وزارت علوم، تحقیقات و فناوری - دانشگاه زنجان 1387
  خدیجه گلین مقدم   محسن احدنژاد

چکیده ندارد.

تاثیر پدیده وقف بر تکوین و گسترش فیزیکی شهر (مورد مطالعه: شهر قیدار)
پایان نامه وزارت علوم، تحقیقات و فناوری - دانشگاه زنجان - دانشکده علوم انسانی 1387
  رقیه عباسی   ابوالفضل مشکینی

چکیده ندارد.

تاثیر پدیده وقف بر تکوین و گسترش فیزیکی شهر مورد مطالعه: شهر ملایر
پایان نامه وزارت علوم، تحقیقات و فناوری - دانشگاه زنجان 1387
  پریسا حجی ملایری   ابوالفضل مشکینی

چکیده ندارد.

سنجش فقر شهری در محله اسلام آباد زنجان با استفاده از gis
پایان نامه وزارت علوم، تحقیقات و فناوری - دانشگاه زنجان 1387
  علی طارمی   شهریور روستایی

فقر شهری، فقری است که شکلی شهری یافته است که آن را از انواع دیگر فقر در عرصه های مختلف جغرافیایی دیگر متمایز کرده است. این پایان نامه قصد آن دارد که برای اولین بار در ایران با نگاهی جغرافیایی به شناختی اولیه از این شکل شهری شده فقر و نظر خود فقرا درباره ماهیت آن دست یابد و با معرفی رویکردهای مختلف فقر شناسی در این حوزه، خود با رویکردی مدیریت محورانه به تحلیل علل ایجاد و تداوم فقر شهری در محله اسلام آباد ( یکی از محلات حاشیه ای شهر زنجان) بپردازد. نخست درباره ماهیت فقر شهری بحث گردیده است. انواع نظریات درباب ماهیت فقر، فقر و جغرافیا، فقر شهری، فقیر شهری، چگونگی سنجش و در نهایت راهکارهای رفع آن در این بخش مطرح شده است. برای شناخت شکل کالبدی فقر شهری محله مورد مطالعه، آمار اطلاعات موجود از جمله فایل های رقومی شده کاربری اراضی شهر به وسیله سیستم های اطلاعات جغرافیایی(gis) پردازش شده است. برای شناخت بخش اقتصادی، اجتماعی و... فقر یا شناخت مفهوم فقیر شهری نیز از آمار و اطلاعات پرسشنامه ای استفاده شده است. برای آزمون فرضیات که با رویکردی مدیریتی در باب شناخت علل فقر مطرح شده است نیز، مدل ریاضی فرایند تحلیل سلسله مراتبی توماس ساعتی( ahp ) در کنار سایر اطلاعات و آمار و نقشه ها، بکار گرفته شده است.

مکان یابی فرودگاه های استان آذربایجان شرقی با تاکید بر عناصر اقلیمی سطح زمین
پایان نامه وزارت علوم، تحقیقات و فناوری - دانشگاه زنجان - دانشکده علوم انسانی 1388
  معصومه فروغی   حسین میرموسوی

فرودگاهها به عنوان مدخلهای ورودی و خروجی هر کشور و شهری شناخته می شوند و از طرفی حمل و نقل هوایی به عنوان سریع ترین و دقیق ترین مدل حمل و نقل علاوه بر جابجایی مسافر و بار، قادر به ارائه خدمات به موقع در زمان بروز بحرانهای طبیعی نیز به شمار می رود، لذا ضرورت طرح احداث فرودگاههای جدید به منظور تسریع در بهره برداری به موقع از پتانسیلهای محیطی و اقلیمی موجود در شهرها و کشورها از جمله موضوعات مطرح در زمینه حمل و نقل می باشد. در پایان نامه حاضر، بررسی عناصر اقلیمی و غیراقلیمی استان آذربایجان شرقی، به منظور یافتن مکانهای بهینه جهت احداث فرودگاهها مد نظر قرار گرفته شده است. برای نیل به این هدف از آمار ایستگاههای سینوپتیک و کلیماتولوژی استان و چند ایستگاه مجاور با طول دوره آماری موجود برای هر یک از ایستگاهها از زمان تاسیس آنها استفاده گردید. پهنه بندی عناصر اقلیمی و عوامل غیراقلیمی مورد استفاده در این پژوهش و وزن گذاری هر یک از آنها با بهره گرفتن از آستانه های اقلیمی و غیراقلیمی مناسب، در محیط نرم افزار arc/view انجام گرفت و در نهایت مکانهای مناسب و نامناسب جهت احداث فرودگاهها مشخص گردید. بر اساس نتایج بدست آمده، از بین عناصر اقلیمی، عنصر حداکثر سرعت باد با 16درصد و از بین عوامل غیر اقلیمی، عامل شیب با 21 درصد از مهم ترین عوامل تاثیر گذار در احداث فرودگاهها در منطقه آذربایجان شرقی به شمار می روند. بر اساس نقشه های استخراج گردیده از سیستم اطلاعات جغرافیایی (gis)، 0/47 درصد از مساحت کل منطقه بدین منظور فاقد اهمیت می باشد و 19/98 درصد از اهمیت برابر تا متوسط، 31/11 درصد از اهمیت متوسط، 54/29 درصد از اهمیت قوی تا بسیار قوی، 18/51 درصد از اهمیت بسیار قوی و 0/37درصد از مساحت کل استان از اهمیت بسیار قوی تا فوق العاده قوی برخوردار می باشند.