نام پژوهشگر: حسن حضرتی

تلاشهای مشرک شاپور بختیار و امریکا برای مهار بحران انقلاب اسلامی
پایان نامه سایر - پژوهشکده امام خمینی (ره) و انقلاب اسلامی 1389
  رحمان محمدزاده   علیرضا ملایی توانی

یکی از مهمترین و حساس ترین مقاطع تاریخ انقلاب اسلامی ایران، دوره ی نخست وزیری شاپور بختیار است. اگرچه این دوره از نظر زمانی بسیار کوتاه بود اما حوادث و رخدادهای آن بسیار مهم و سرنوشت ساز بودند.این پایان نامه براساس تئوری وفاق ارزشی /نظام های چالمرز جانسون نوشته شده است.د راین دوره نقش دولت،ارتش،رهبری انقلاب وگروههای مخالف رژیم وهم چنین کشورهای خارجی به خصوص آمریکا دارای اهمیت زیادی است. هرکدام از مولفه های فوق به سهم خود تأثیر بسزایی در جریان انقلاب داشته اند.بر طبق تئوری جانسون،جامعه ی ایران تا سال 1356ش در حالت تعادل بود، اما پس ازاین سال، بر اثر ورود منابع خارجی و داخلی تغییر در نظام ارزشی جامعه، دچار عدم تعادل((dysfunction می گردد.بر هم خوردن تعادل اجتماعی سبب گردید که رژیم برای کنترل اوضاع به نیروی سرکوب متوسل شود وهمین امر موجب از بین رفتن مشروعیت حکومت شد. در این زمان نقش نخبگان بسیار اهمیت دارد؛سازش پذیری آنان با مخالفان و انجام اصلاحات می تواند راه حل سیاسی برای بحران باشد.اما عدم مصالحه ی نخبگان منجر به افزایش بحران می گردد.شاه با اعلام طرح تشکیل دولت ائتلاف ملی و انتصاب شاپور بختیاردر واقع سازش ناپذیری حکوت را نشان داد. انتصاب شاپور بختیار که به عنوان یک چهره ی میانه رو بود،مورد حمایت ایالات متحده ی آمریکا قرار گرفت.دولت مردان آمریکا در تلاش بودند که با تشکیل یک دولت میانه رو در ایران ،منافع حیاتی این کشور در ایران حفظ شود. اما وجود ایدئولوژی انقلاب به رهبری امام خمینی ،موجب گردید تا همه ی گروه های مخالف در نهایت رهبری ایشان را بپذیرند و ایشان به عنوان رهبر اصلی انقلاب شناخته شوند. مجموع عوامل فوق در شکل گیری انقلاب شروط لازم بودند،اما برای پیروزی انقلاب نیاز به شروط کافی نیز می باشد که جانسون آن را عوامل شتاب زا(precipitations) می نامد. ناکار آمدی ارتش در مهار انقلاب و انفعال نیروهای نظامی واعلام بی طرفی ارتش،ودر نهایت ورود امام به ایران ،به عنوان عوامل شتاب زای این پایان نامه می باشند.

رویارویی جریان های ملی- مذهبی با دولت شریف امامی با تأکید بر تحولات انقلاب اسلامی
پایان نامه سایر - پژوهشکده امام خمینی (ره) و انقلاب اسلامی 1389
  روح اله مهدی زاده فومشکناری   علیرضا ملایی توانی

چکیده: از مهمترین مسائل و موضوعات کابینه شریف امامی چگونگی و نحوه ، رویارویی نیروهای ملی، مذهبی با آن بود.از همین رو پرسش اصلی این پژوهش این است که چرا کابینه شریف امامی نتوانست این گروه های مزبور را با خود همراه ساخته و از نیروی آنان برای فرو نشاندن وضعیت انقلابی جامعه ایران بهره گیرد؟ در پاسخ به این سوال فرضیه پژوهش این است که سابقه و پیشینه سیاسی شریف امامی و وابستگی او و اعضای کابینه اش به رژیم پهلوی ، بعلاوه عملکرد ضعیف او در عملی کردن شعار آشتی ملی در مقابل رویکرد انقلابی آیت الله خمینی، سبب طرد نیروهای ملی و مذهبی از دولت شریف امامی و عدم موفقیت کابینه وی گشت. از آن جا که گروه های سیاسی و مذهبی هر کدام از زاویه و نگاه خاص خود وارد مبارزه و رویارویی با دولت جدید شده بودند ودولت نیز، برای کنار آمدن با هر یک آن ها رویکردی متفاوت و جداگانه اتخاذ کرده بود. با این همه نفوذ و قدرت معنوی و سیاسی مرجعیت در تبعید (آیت الله خمینی) که از مدت ها قبل هدایت انقلابی حرکت مردم ایران را بر عهده داشت، امکان هر گونه سازش با رژیم شاه را از میان برده و همچنان ندای انقلاب را سر می داد و جمهوری اسلامی را به عنوان مدل حکومتی جایگزین رژیم شاه مطرح می کرد که در نهایت گروه های مختلف سیاسی و مذهبی نیز در پیوند با نظرات انقلابی ایشان قرار گرفتند و راه حل برون رفت از بحران فرا روی جامعه ایران را بر کناری شاه از سلطنت و تغییر رژیم شاهنشاهی به جمهوری اسلامی اعلام نمودند. واژه های کلیدی: گروه های ملی و مذهبی، کابینه شریف امامی، بحران انقلابی، رهبری آیت الله خمینی.

تحولات انقلاب اسلامی در مرند و حومه (زنوز ، یامچی ، بناب )
پایان نامه سایر - پژوهشکده امام خمینی (ره) و انقلاب اسلامی 1389
  مصطفی سمیعی رنوزیان   اسماعیل حسن زاده

(چکیده شامل هدف تحقیق، روش تحقیق، طرح تحقیق و یافته ها و نتایج تحقیق می باشد) چکیده: انقلاب اسلامی ایران در تاریخ معاصر ایران و جهان، یک پدیده منحصر به فرد است که همه مردم ایران در آن نقش تعیین کننده ای داشتند. مردم شهرستان مرند و زنوز و یامچی و بناب نیز، از این امر مستثنی نبودند و احاد مردم منطقه در آن نقش آفرینی داشتند. این رساله بر آن است که چگونگی انقلاب اسلامی را در مرند، با استفاده از نظریه «پخش» عقاید و پدیده ها، تبیین و تفسیر کند ودر این راستا این پژوهش متکی به آرشیو مراکز اسنادی، کتابخانه ای ومصاحبه ای است . و بر آن است که عوامل مختلف موثر در تحولات انقلاب اسلامی را،در مرند، زنوز، یامچی و بناب، که با استفاده از شبکه های گسترده مذهبی و فرهنگی، از قبیل مساجد، روحانیت بازار و دانشگاهها و مدارس نقش ایفا می کردند ونشأت گرفته از فرهنگ عمومی و عقاید اسلامی و انقلابی مردم بود مورد برسی قرار دهد. موقعیت خاص جغرافیایی، ایمان و اعتقاد عمیق مذهبی، همراهی و هم سویی مردم با حرکتهای اسلامی ـ انقلابی موجب خیزش انقلابی قاطبه مردم مرند در انقلاب اسلامی گردید. در این میان نقش رهبران مذهبی و عوامل فکری سنتی و بازار ،بسیار بر جسته بود. همچنین عنصر روشنفکری در کنار آن قرار داشت و هر چند گاهی، به صورتهای مختلف، اعم ازائتلاف با نیروهای مذهبی وسنتی وگرایش به چپ وراست خود نمائی می کرد . در یامچی و بناب، همانند مرند، غلبه با عناصر سنتی بود ولی در زنوز، حتی اندیشه ها و افکار اسلامی ریشه در روشنفکری داشت . در نتیجه موقعیت و منزلت اجتماعی و مردمی رهبران مذهبی از یک سو سبب بسیج گسترده ی مردمی گردید. از دیگر سو این امر موجب تمکین و احتیاط مسئولان وابسته به رژیم شاهنشاهی در مقابله با حرکتهای انقلابی می شد. با این وجود، یکپارچگی مردم در مخالفت با رژیم شاهنشاهی، سبب تحول و تغییر مسالمت آمیز در جریان پیروزی انقلاب و نهادینه شدن نظام جمهوری اسلامی گردید. واژگان کلیدی: امام خمینی، انقلاب اسلامی، مرند، زنوز، یامچی، بناب، آیت الله میرزا علی اکبر مرندی،انجمن ولی عصر

دیدگاه ها و مواضع مهندس بازرگان درباره انقلاب اسلامی
پایان نامه سایر - پژوهشکده امام خمینی (ره) و انقلاب اسلامی 1386
  اکرم گلی   حسن حضرتی

بررسی دیدگاه ها و مواضع مهدی بازرگان درباره ی انقلاب اسلامی، مبانی و اصول، اهداف، گروه های مبارز، دستاوردها و در نهایت آسیب شناسی آن، هدف اصلی این پژوهش به شمار می رود. روش پژوهش با توجه به بررسی اندیشه ای و همچنین بررسی نگرش بازرگان روش توصیفی است. واکاوی اندیشه ها، عملکرد و مواضع بازرگان پیرامون انقلاب اسلامی با توجه به داعیه دار بودن بازرگان و حضور پررنگش در متن انقلاب می تواند محققان و علاقمندان را به حقایق حوادث انقلاب نزدیک تر کند. یافته های این پژوهش به چند نکته ی اصلی اشاره دارد. بازرگان به عنوان رهبر جنبش روشنفکری دینی تا پیروزی انقلاب یکی از پیشگامان مبارزات انقلاب اسلامی بود و در عرصه ی دین و سیاست، برای حفظ وحدت به همراه تعامل با سایر گروههای مبارز.....

عمل و فکر سیاسی حسن آیت
پایان نامه سایر - پژوهشکده امام خمینی (ره) و انقلاب اسلامی 1389
  زهرا رحیمی کرمی   حسن حضرتی

زندگینامه سیاسی حسن آیت از ویژگی های خاص خود برخوردار است. وی از دوره نوجوانی وارد سیاست شد و با عضویت در حزب زحمتکشان بقایی به فعالیت های سیاسی خود ادامه داد، اما پس از چندی از بقایی جدا شد و به سمت مبارزات سیاسی که بقایی با آن مخالف بود، کشیده شد. پس از انقلاب اسلامی نیز آیت با عضویت در مجلس خبرگان قانون اساسی نقش مهمی در تصویب اصل ولایت فقیه داشت. وی از موسسین حزب جمهوری اسلامی بوده و منصب دبیر سیاسی این حزب را عهده دار بود. در دوره اول مجلس شورای اسلامی، آیت به نمایندگی از مردم تهران وارد مجلس شد. وی یکی از مخالفان ملیون و در رأس آنها مصدق بود، بنابراین در این زمان اختلافات او با بنی صدر اولین رئیس جمهور به اوج رسید. سرانجام وی در سال 1360 توسط مجاهدین خلق ترور شد. به طور کلی آیت به عنوان یک سیاستمدار فعال نقشی اساسی در حوادث پس از انقلاب علی الخصوص سال های اولیه آن داشته است. بررسی فعالیت ها و نقش آیت در حوادث قبل و بعد از انقلاب مسئله ای است که با روش تحقیق کتابخانه ای و میدانی به پژوهش درباره آن پرداخته شده است.

مبانی نظری قیامهای شیعی ـ صوفی در ایران (قرون 7تا10 ه.ق)
پایان نامه وزارت علوم، تحقیقات و فناوری - دانشگاه باقرالعلوم علیه السلام - دانشکده علوم سیاسی و اجتماعی 1389
  منیره ناصح ستوده   حسن حضرتی

رساله ای که پیش رو دارید تحت عنوان «مبانی نظری و عملی نهضت های شیعی ـ صوفی در ایران قرن 7 تا 10هـ» بر اساس نظریه گفتمان لاکلا و موف، در صدد دریافت چیستی مبانی نظری و عملی قیام های یاد شده برآمد. بر این اساس مدعای خود را شکل گیری گفتمان شیعی ـ صوفی طی قرون مورد نظر و تلاش آن برای حاشیه رانی رقیب به عنوان عامل اساسی پیدایش این جنبش ها قرار داد. به منظور اثبات یا رد فرضیه فوق ضروری بود پیش از هر چیز چگونگی شکل گیری گفتمان شیعی ـ صوفی و آنگاه هویت این گفتمان مورد بررسی قرار گیرد ، آنگاه فرآیند حاشیه رانی رقیب به عنوان فرایندی جداناپذیر از روند شکل گیری و تسلط هر گفتمان در قالب قیام های شیعی ـصوفی به تصویر کشانده شود. لذا پس از ارائه طرح پژوهش و چارچوب نظری، بازتاب هجوم مغول در برخورد با سه گفتمان تسنن، تشیع و تصوف به عنوان اصلی ترین گفتمان های موجود در جامعه آن روز و نیز روند فکری پیش آمده تا شکل گیری و بسط گفتمان شیعی ـ صوفی، نخستین بخش رساله را به خود اختصاص داد. پس از آن با گزینش سید حیدر آملی به عنوان موضوعی فعال که در فضای پر التهاب پیش آمده پس از هجوم مغول به طرح و انسجام گفتمان شیعی ـ صوفی پرداخته و با تحلیل محتوای متن جامع الاسرار و منبع الانوار، عناصر، مولفه ها هسته مرکزی، گفتمان های رقیب و نیز فرآیندهای هویت بخشی گفتمان شیعی ـ صوفی مورد بررسی قرار گرفت. در بخش آخر با ارائه نمایی کلی از آنچه گذشت و آنگاه برتری سه جنبش سربداران، مرعشیان و مشعشعیان به عنوان بارزترین نمود قیام های شیعی ـ صوفی، اثبات نمود که مبنای تمامی این حرکت ها چیزی نبود جز همان گفتمان شیعی ـ صوفی به عنوان گفتمان مسلط جامعه و تلاش این گفتمان برای برجسته سازی خود و حاشیه رانی رقیب قوی پنجه ای چون تسنن.

تئوری توطئه د رتاریخ نگاری انقلاب اسلامی ایران
پایان نامه سایر - پژوهشکده امام خمینی (ره) و انقلاب اسلامی 1388
  مرجان مهدوی مقدم   حسن حضرتی

انقلاب اسلامی که در سال 1357 به ثمر نشست تفاسیر و تبیین های متعدد را به دنبال داشت. برخی ریشه های اقتصادی برای آن جستجو می کردند و برخی دیگر عوامل فرهنگی را برجسته می ساختند. گاه عوامل داخلی مهم تلقی می شد و گاه تغییر و تحولات جهانی. یکی از نظراتی که کمتر مورد توجه پژوهشگران قرار گرفته و درعین حال در مورد انقلاب مطرح شده، این است که انقلاب ایران نتیجه برنامه توطئه گران خارجی برای ایران بوده است. البته لازم به ذکر است مشابه این دید در مورد حکومت پهلوی نیز وجود دارد. با این حال مطرح کنندگان این ایده بنا به دلایلی آن را بر زبان می آورند و اهداف مشخصی را نیز پی می گیرند. این که زمینه های شکل گیری این اندیشه چه بوده و قائلین به نظریه توطئه چه اهدافی را دنبال می کنند سوال اصلی این پژوهش است. مدعایی که در ابتدا مطرح شد این بود که هدف اصلی این افراد ترسیم تصویری غیر واقعی از رخدادهای سیاسی و علی الخصوص انقلاب اسلامی است که به تبع آن هر نوع اقدامی مجاز می شود. بدین ترتیب شرایط تاریخی - اجتماعی ایران در طول تاریخ معاصر، همچنین گفتمان های فکری غالب در دوره پهلوی، و نیز بنیان های فکری که اندیشه افراد را شکل می دهد، در نهایت منجر به بیان این نظر گردید که انقلاب ایران توطئه بیگانگان است. خود این شیوه تحلیل از یک رخداد سیاسی نمایانگر ضعف اطلاع رسانی عمومی، عمداً یا سهواً، و نیز سست بودن بنیان های تاریخ نگاری در ایران است .

بررسی توصیفی فعالیت و عملکرد نشریات مذهبی در نهضت امام خمینی(س)
پایان نامه سایر - پژوهشکده امام خمینی (ره) و انقلاب اسلامی 1389
  عاطفه فتاحی ماوردیانی   حسن حضرتی

پژوهش حاضر با عنوان«بررسی توصیفی فعالیت و عملکرد نشریات مذهبی در نهضت امام خمینی(س)»،به یکی از عناصر جریان فرهنگی-اجتماعی شکل دهنده ی انقلاب اسلامی پرداخته و با سوال اصلی«فعالیت و عملکرد نشریه درس هایی از مکتب اسلام، در انقلاب اسلامی چگونه بود؟» و مفروض دانستن دینی و مذهبی بودن این نشریه، روند فعالیت و تأثیرگذاری مجله درس هایی از مکتب اسلام را که به وسیله روحانیون حوزه علمیه قم منتشر می شد، در نهضت امام خمینی مورد بررسی قرار داده است.نتیجه ای که پس از انجام تحقیق به دست آمد، این مطلب را اعلام می کند که مجله درس هایی از مکتب اسلام با ارائه توصیه های دینی و آشکار ساختن بنیان های دینی، مردم را به حقیقت دین که قابلیت اجرا در همه ی زمینه ها و همه ی زمان ها را داراست، آگاه نمود و از این رهگذر بستر اجتماعی لازم برای به ثمر رسیدن نهضت امام خمینی را فراهم نمود.

بافت سیاسی و جامعه شناختی اولین دوره مجلس شورای اسلامی(رویکرد تاریخی)
پایان نامه سایر - پژوهشکده امام خمینی (ره) و انقلاب اسلامی 1390
  هادی قیصریان فرد   علیرضا ملایی توانی

چکیده: موضوع پژوهش حاضر بافت سیاسی و مواضع جریان های سیاسی اولین دوره مجلس شورای اسلامی است. انتخابات مجلس شورا به فاصله یک سال از پیروزی انقلاب اسلامی در اسفند 1359 برگزار گردید و از 7 خرداد 1359 تا خرداد 1363،برای مدت چهار سال به فعالیت پرداخت.با توجه به اهمیت نقش و جایگاه مجلس در انجام تصمیم گیری های نظام جمهوری اسلامی ایران، شناسایی روند و چگونگی تشکیل این نهاد و نیز بافت سیاسی آن همراه با مواضع جریان های سیاسی موجود در این مجلس، مسأله اصلی این پژوهش است. در این دوره به دلیل نبود نظارت استصوابی و غربال کاندیداها، به لحاظ سیاسی و اجتماعی شاهد یکی از فراگیرترین و متنوع ترین مجالس در طول عمر خودش هستیم.مواضع مختلف جریان های عمده سیاسی مجلس اول در برابر بحران های مهمی چون؛ تغییر نام مجلس، تسخیر سفارت آمریکا، تعیین نخست وزیر و عزل اولین رئیس جمهور که از جمله نقاط عطف این دوره از قانون گذاری به شمار می رود اهمیت مسأله پژوهش را فزونی می دهد. نوع تحقیق در این پژوهش توصیفی و گردآوری داده ها مبتنی بر منابع کتابخانه ای و میدانی(مصاحبه) است. با توجه به فراگیری مجلس اول چه به لحاظ سیاسی و چه جامعه شناختی نتیجه به دست آمده نشان می دهد که در عمل این مجلس محفلی جز برای کسب قدرت وجبران ناکامی به خصوص در انتخابات ریاست جمهوری و نیزحذف تدریجی جریان موسوم به لیرال توسط جریان به اصطلاح مذهبی (حزب جمهوری اسلامی ایران) نبوده است. کلید واژه: مجلس شورای اسلامی، انقلاب اسلامی، حزب جمهوزی اسلامی، سازمان مجاهدین انقلاب اسلامی، سفارت آمریکا، رئیس جمهوری

نقش روشنفکران اسلام گرا و غرب گرا در تجدد گرایی و لائیسیسم ترکیه در سه دهه اول قرن بیستم
پایان نامه وزارت علوم، تحقیقات و فناوری - دانشگاه باقرالعلوم علیه السلام - دانشکده علوم سیاسی و اجتماعی 1389
  اکرم السادات حسینی   وهاب ولی

چکیده پایان نام? حاضر تحت عنوان نقش روشنفکران اسلام گرا و غرب گرا در تجدد گرایی و لائیسیسم ترکیه در سه ده? اول قرن بیستم بر آن است تا هر یک از نحله های فکری اسلام گرا و غرب گرا را در بستر تحولات سه دهه قرن بیستم ، مورد بررسی قرار داده و عملکرد هر یک و تقابلات و تعاملات ایشان با گروه های دیگر و تحولات و بحران های ناشی ازآنها را مورد بررسی قرار دهد. نوشتار حاضر از آن جا که با دیدی گفتمانی به این دو دست? روشنفکری می نگرد و با توجه به بستر اجتماعی فعالیت این دو گروه با پیشینه ای که در بخش مقدماتی از این دو به دست می دهد، سعی بر آن دارد گفتمان های اسلام گرا و غرب گرا را با توجه به متون و اسناد موجود از هر یک و شرایط فعالیت ایشان سنجیده و نقش ایشان را در وقایع عثمانی با دیدگاه و منظر تحلیل گفتمانی معین نماید و از این طریق به تحولات ناشی از عملکرد ایشان و میزان سهم ایشان در این تحولات و علل و عوامل آن بپردازد. در نتیج? بررسی عملکرد این دو گروه این نتیجه به دست می آید که هر یک از این دو گفتمان با توجه به تقابلات و تعاملاتشان با گروه دیگر و شرایط اجتماعی و زمانی آن دوره و با برجسته سازی نقاط قوت خویش و نقاط ضعف گروه مقابل و به حاشیه رانی نقاط قوت طرف مقابل و نقاط ضعف خویش در نهایت با ایجاد تناقضات که نتیجه این نوع عملکردشان بود و با توجه به معادلات موجود آن زمان در مورد قدرت و دانش در نهایت باعث ایجاد گفتمانی شوند تحت عنوان لائیسم که نه تنها رنگ و صبغ? هیچ یک از ایشان را نداشت، ذاتاً با هدف اصلی هر دو متضاد بود. در آخر باید ذکر کرد که گفتمان لائیسم هم که زاد? تناقضات روشنفکری اسلام گرا و غرب گراست، خود نیز دچار تناقضات درونی است که با توجه به معادلات اجتماعی و فرهنگی جامع? ترکیه و تقابل با گروه ها و گفتمان های دیگر رو به ضعف نهاده و مادر ترکی? کنونی از آن جا که لائیسم بستر مناسبی از لحاظ فرهنگی و اجتماعی و تاریخی در ترکیه ندارد شاهد شکل گیری گفتمان های متضاد لائیسم یعنی اسلام گرا و دین مدار می باشیم. واژگان کلیدی: روشنفکران اسلام گرا، روشنفکران غرب گرا، تجددگرایی، سنت گرایی سنّت، تجدد، لائیسیسم.

رویارویی جریان های موسوم به لیبرال و مکتبی در حوزه سیاست؛ از سال 1357 تا سال 1360
پایان نامه سایر - پژوهشکده امام خمینی (ره) و انقلاب اسلامی 1391
  حسین صابر   محسن بهشتی سرشت

زوال حکومت پهلوی و در نهایت برچیده شدن آن در بهمن 1357، معلولِ کنش گری جریان های گوناگونی بود که در رأس آن ها طرفداران گفتمان اسلام سیاسی قرار داشتند. گفتمانی که با ارائه اسطوره مطلوب خود و در شرایط بی قراری جامعه، توانایی جذب دال های شناور و معنابخشی به آن ها را در یک زنجیره هم ارزی فراهم آورد و با گسترش سیطره هژمونیک خود، گفتمان وابسته به حکومت پهلوی را در مقام یک غیر، طرد و در رقابت با رقیبان، خود را به عنوان گفتمان غالب به جامعه معرفی نمود. با تثبیت این گفتمانِ مادر، خرده گفتمان های اصلی تشکیل دهنده آن مجال بروز پیدا نمودند که در این میان، گفتمان اسلام لیبرال با هواخواهان لیبرال و گفتمان اسلام فقاهتی با هواخواهان مکتبی اش، از جایگاه قابل توجهی برخوردار بودند. این دو گفتمان ـ که هواخواهان آن ها در مبارزه با حکومت پهلوی، سوابق مبارزاتی مشخصی داشتند ـ در غیریت با خصمی مشترک با عنوان گفتمان وابسته به حکومت پهلوی، اتحادی استراتژیک را شکل داده و موقتاً از افتراقات خویش چشم پوشیدند. اما وقوع انقلاب و نابودی غیر، دلیلی برای پوشیده نگاه داشتن تمایزها باقی نگذاشت و با برجسته شدن منطق تفاوت، هواخواهان هر یک از این دو گفتمان خواهان سهم خود و اداره کشور انقلابی بر اساس آرمان های برخاسته از اصول و مبانی نظری و اندیشه ای شان شدند. این گونه بود که تنازع گفتمانی میان گفتمان اسلام لیبرال به رهبری بازرگان و گفتمان اسلام فقاهتی به رهبری امام خمینی شکل گرفت و مهم ترین حوادث سال های نخست جمهوری اسلامی، از پی این تنازع رقم خورد. بررسی چرایی این رویارویی و هم چنین چرایی حذف گفتمان اسلام لیبرال از عرصه قدرت، مسأله اصلی این پژوهش است که پژوهشگر با انجام پژوهشی توصیفی و تحلیلی و گردآوری داده های مبتنی بر منابع کتابخانه ای، در تلاش برای یافتن پاسخ آن بر آمده است. در پاسخ به چرایی رویارویی دو گفتمان، داده های پژوهش نشان می دهند که هریک از گفتمان های اسلام لیبرال و اسلام فقاهتی، بر اساس تفسیری برخاسته از اصول و مبانی نظری و اندیشه ای و قدرت پشت گفتمانی شان، به ارائه مفصل بندی، آرایش نشانه ها و تشکیل زنجیره هم ارزیِ گفتمانیِ متفاوتی پرداخته و در تلاش برای هژمونیک شدن و با انجام کنش های گوناگون، یکدیگر را در شمار غیر گفتمانی آورده و تنازعی گفتمانی را در بی قراری های جامعه ایرانی ایجاد نمودند که نتیجه آن به رویارویی های هواخواهان لیبرال و مکتبی این دو گفتمان منجر گردید. یافته های پژوهش نشان می دهند که مکلف شدن لیبرال ها به بر آوردن وعده های استعاری و عام گفتمان اسلام فقاهتی با پذیرش مسئولیت دولت موقت، قابلیت دسترسی و اعتبار پایین گفتمان اسلام لیبرال به نسبت گفتمان اسلام فقاهتی، دسترسی گفتمان اسلام فقاهتی به مراکز قدرت و نهادهای انقلابی و به چالش کشیدن دولت موقت و پس از آن اولین رئیس جمهور ایران از طریق آن ها و اتکا به قدرت سوژگی فردی سیاسی رهبر انقلاب در مقام رهبر گفتمان اسلام فقاهتی، باعث عدم توفیق گفتمان اسلام لیبرال در هژمونیک شدن گردید که این موضوع، در کنار نفوذ گفتمان اسلام فقاهتی در اکثریت توده های جامعه ایرانی و هم چنین کنش سیاسیِ درنگ گونه و غیر انقلابی جریان لیبرال، تفوق مکتبی ها و حذف لیبرال ها از عرصه قدرت را به دنبال داشت.

انقلاب اسلامی در لارستان
پایان نامه سایر - پژوهشکده امام خمینی (ره) و انقلاب اسلامی 1391
  کلثوم کریم پور   حسن حضرتی

پژوهش حاضر با عنوان انقلاب اسلامی در لارستان در پی پاسخگویی به این سئوال است که انقلاب اسلامی در لارستان با چه زمینه هایی شکل گرفته و توسعه یافته است؟ بر این اساس مدعای این پژوهش این است که انقلاب اسلامی از طریق شبکه های روحانیت و فعالیت افراد انقلابی در لارستان گسترش یافت. در این رابطه نقش اقشار مختلف از جمله روحانیون، بازاریان و فرهنگیان با استفاده از مصاحبه، اسناد و منابع کتابخانه ای توضیح داده شده است. بر اساس یافته های این پژوهش موقعیت خاص مذهبی و اعتقادی مردم منطقه و پیروی از آموزه-های دینی موجب گردید که اکثریت مردم با موج انقلاب همراه شوند. در این میان نقش روحانیون، بسیار پررنگ تر از سایر گروه ها بوده است. از ابتدای نهضت اسلامی به رهبری آیت-الله خمینی تا پیروزی انقلاب، فعالیت های ضد رژیم در لارستان از حمایت روحانیون این منطقه از جمله آیت الله سید عبدالعلی آیت اللهی، حجت الاسلام سید محمدحسین نسابه و... برخوردار بود. همین موضوع باعث شد تا گرایش عمومی مردم به نهضت شدت یافته و جهت گیری فعالیت های ضد رژیم در لارستان صبغه ی دینی و مذهبی داشته باشد. واژگان کلیدی: انقلاب اسلامی، لارستان، روحانیت لارستان، آیت الله خمینی.

بررسی مواضع وعملکردگرایشهای مختلف مذهبی سازمان مجاهدین خلق درمواجهه با انقلاب اسلامی
پایان نامه سایر - پژوهشکده امام خمینی (ره) و انقلاب اسلامی 1391
  لیلا حیدری باطنی   محسن بهشتی سرشت

سازمان مجاهدین خلق‏ یکی از سازمان های چریکی- سیاسی دوران پهلوی بود که با رویکردی مذهبی و قرائتی متفاوت از اسلام رایج و سنتی‏، به مبارزه با رژیم پرداخت. آنان با طرد هرگونه مبارزه ی مسالمت آمیز‏ با اتخاذ مشی مسلحانه‏ راهی دیگر برگزیدند. اما در پی ضربه ی سال 50 کادر رهبری بر آن شد تا به تحلیل شکست سازمان بپردازد. در این راستا بخشی از آنان‏ مذهب را عامل شکست دانسته و مارکسیسم را به عنوان ایدئولوژی رسمی سازمان پذیرفتند و این اقدام سازمان را به دو بخش مارکسیستی و مذهبی تبدیل کرد. حال در پاسخ به پرسش اصلی پژوهش که گروه‏ های مذهبی سازمان چه واکنش و عملکردی از خود نشان دادند و در قبال انقلاب اسلامی چه مواضعی اتخاذ کردند‏، باید گفت‏، بخش مذهبی در زندان‏، خارج از زندان و بخش خارج از کشور با چند رویکرد متفاوت به صورت گروهی و یا منفرد به بازسازی و بازنگری مبانی نظری سازمان پرداخت ‏و ضمن مخالفت با بخش مارکسیستی‏، به شیوه ی مسلحانه وفادار ماند. ‏بخش مذهبی خارج از زندان و خارج از کشور: گروه منصورون‏، فریاد خلق‏، مهدویون‏، دانشجویان مسلمان خارج از کشور و افراد منفرد‏ رهبری امام را پذیرفته و به انقلاب پیوستند. نیروهای مذهبی داخل زندان مانند: گروه میثمی و امت واحده‏ به مخالفت با بخش مارکسیستی و بازبینی مبانی نظری سازمان پرداختند. اما بزرگترین جناح مذهبی‏ در قالب گروه مسعود رجوی در زندان‏ خود را سازمان اصلی مجاهدین نامید و با اطلاع دقیق از نادرستی ایدئولوژی سازمان‏ برای حفظ قدرت سازمانی به کار تشکیلاتی پرداخت. پس از انقلاب این گروه‏‏ به دلیل روحیه ی پیشتازانگاری و ناتوانی در کسب قدرت سیاسی‏ با نظام جدید سرناسازگاری گذاشت و به مبارزه ی مسلحانه پرداخت.

سیاست دولت شوروی نسبت به اسلام در آذربایجان
پایان نامه دانشگاه بین المللی امام خمینی (ره) - قزوین - دانشکده الهیات و معارف اسلامی 1391
  میرقاسم علی اف   حسن حضرتی

منطقه ای که امروز به عنوان جمهوری آذربایجان شناخته می شود، مشتمل بر مناطق شمالی رود ارس است که در دوره حمله روسها از ایران جدا شد و به قلمرو روسیه تزاری پیوست. فقط این، به این معنی دلالت نمی کند که روابط این منطقه با ایران که قبلا یک زندگی مشترکی داشتند، قطع شد. ولی در عین حال، پس از انعقاد قرارداد "ترکمان چای"، آذربایجان تحت سلطه روسیه و بویژه در دوره شوروی و در زمینه ی سیاستهای ملی و مذهبی آنها یک مسیر متفاوتی طی خواهد می کرد. در میان سیاستهای ملی و مذهبی این دو دولتی که از ماهیت اشغالگری شان نشأت گرفته است، هم شباهتهایی و هم تفاوتهایی وجود داشته است. وجه مشترکی که در میان اینها بوده است، این است که هر دو در مورد سیاست ملی به منظور ایجاد فرهنگ روسی در منطقه، سیاستهای "روسی سازی" اجرا کرده اند. و اما وجه تمایزی که بین این دو وجود داشته است، این است که روسیه تزاری بدلیل اینکه یک دولت مسیحی بوده است، سیاستهای "مسیحی سازی" اعمال کرده است. ولی دولت شوروی که مبتنی بر جهان بینی مادی و الحادی بوده است، طبق عقاید ماتریالیستی و آتئیستی خود در مورد مذهب سیاستهای "لامذهب سازی" اعمال کرده است. و این وضع موجب تغییرات و تحولات مذهبی و عقیدتی در جامعه ی اسلامی آذربایجان شده است. حال اینکه سیاستهایی که دولت شوروی که مورد بحث ما است، در قبال مذهب عملی کرده چه تأثیری در جامعه ی اسلامی آذربایجان نهاد؟ و این که آیا آنان در پیگیری این سیاستها موفق شدند یا نه؟ عکس العمل جامعه، از جمله روشنفکران، علماء و روحانیون مسلمان در برابر این سیاستها و ماهیت و کیفیت سیاستهای شدید علیه اسلامی رژیم کمونیستی، وجود و یا عدم وجود تحولات عقیدتی و تخریب معنوی در جامعه ی اسلامی آذربایجان، این نوشتار در صدد بررسی و تبیین آن می باشد.

مواضع و عملکرد مجلس بیست و یکم: با تأکید بر تحولات انقلاب اسلامی
پایان نامه سایر - پژوهشکده امام خمینی (ره) و انقلاب اسلامی 1392
  توران منصوری   حسن حضرتی

این پایان نامه با محوریت مواضع مجلس بیست و یکم با تأکید بر تحولات انقلاب اسلامی در پی پاسخ گویی به این سوال است، مجلسی که پس از آغاز نهضت روحانیون و قیام 15 خرداد و تحریم انتخابات از سوی علما برپا شد و در راستای اهداف انقلاب سفید بود چه مواضعی در قبال نهضت اسلامی اتخاذ کرد و متقابلاً مواضع نیروهای اسلامی در قبال این مجلس چه بود؟ بر این اساس با استفاده از روش توصیفی و بهره گیری از منابع کتابخانه ای (اعم از کتاب، اسناد، روزنامه، صورت مذاکرات مجلس و...) به بررسی شکل گیری این مجلس، نحوه ی انتخابات و مواضع و عملکرد آن در قبال تحولات نهضت اسلامی پرداخته شده است. در نهایت پس از بررسی های صورت گرفته این نتیجه به دست آمد که انتخابات مجلس بیست و یکم همانند مجالس پیشین تحت مداخلات عناصر دولتی برگزار شده و با تشکیل جمعیت هایی چون کانون مترقی و حزب ایران نوین که اعضای آن از سیاستمداران دارای گرایش به سیاست ایالات متحده آمریکا بودند و فراکسیون اکثریت مجلس را نیز به دست گرفتند، با تصویب لوایحی چون کاپیتولاسیون، چرخش سیاسی ایران به سمت آمریکا را کامل نمود.

تحولات اقتصادی و انقلاب اسلامی از سال 53 تا 57
پایان نامه سایر - پژوهشکده امام خمینی (ره) و انقلاب اسلامی 1392
  غلامعلی رموی   محسن بهشتی سرشت

در ادامه علل مخالفتهای امام خمینی با سیاستها و برنامه های اقتصادی پهلوی مورد بررسی قرار گرفت و میان دیدگاه امام و اولسون بعنوان یکی از پیشگامان نظریه توسعه در جهان و نتایج حاصل از این مقایسه گردید.در نهایت نیز با ارائه نمایی کلی از آنچه بیان گردید ارزیابی میان محور های عمده توسعه اقتصادی شتابان منجر به انقلاب با تحولات ایران در دوران مذکور انجام گرفت و مشخص گردید که شرایط ایران در آن دوران، تطابق نزدیکی با شرایط مندرج در نظریه دارد. و این دوران را بحق می توان دوران توسعه شتابان منجر به تسریع روند انقلاب نامید. رساله ای که پیش رو دارید با عنوان «تحولات اقتصادی و انقلاب اسلامی ایران از 1353 تا1357» بر اساس نظریه توسعه شتابان مانکور اولسون درصدد دریافت پاسخی برای این پرسش است که چه نسبتی میان تحولات اقتصادی ایران از سال 1353 تا 1357 با پیروزی انقلاب اسلامی ایران وجود دارد؟ و مدعای خود را بر این اساس قرار داد که: رشد اقتصادی شتابان در دوران مذکور علاوه بر تشدید تضادهای طبقاتی و برهم زدن روابط سنتی میان ارکان جامعه، بسترهای لازم را جهت تشدید روند پیروزی انقلاب اسلامی فراهم نمود.به منظور اثبات یا رد مدعای بالا ضروری بود پیش از هر اقدامی چگونگی شکل گیری تحولات اقتصادی ایران در این دوره وسپس مبانی نظریه توسعه شتابان جداگانه مورد بررسی قرار گیرد. آنگاه تاثیر این تحولات بر جامعه و نظام اقتصادی کشور تبیین گردد. در ابتدا با نگاهی به روند اجرای برنامه های توسعه کشور نمایی کلی از محتوای برنامه های کشور نحوه ورود به برنامه پنجم توسعه، از نظر ضرورت ها و نیازها مطرح شد و مشخص گردید که برنامه پنجم کشور اگرچه از پشتوانه و تجربه چهار برنامه اقتصادی قبلی برخوردار بود ولی عملاً نتوانست به اهداف و نتایج مورد نظر دست یابد.

جریان‏های اسلامی و سقوط امپراتوری عثمانی (با تأکید بر وهابیت)
پایان نامه وزارت علوم، تحقیقات و فناوری - دانشگاه باقرالعلوم علیه السلام - دانشکده علوم سیاسی و اجتماعی 1389
  سید علیرضا حسینی   نجف لک زایی

در این پایان‏نامه که با عنوان «جریان‏های اسلامی و سقوط امپراتوری عثمانی (با تأکید بر وهابیت)» نگاشته شده است، عوامل داخلی و خارجی سقوط بزرگ‏ترین دولت اسلامی مورد بررسی قرار گرفته است. این رساله که با استفاده از "نظریه ساختار ـ کارگزار" پژوهش گردیده، بر آن است که افول و فروپاشی امپراتوری عثمانی، پدیده‏ای تک علتی نبود؛ بلکه ساختار و کارگزار داخلی و خارجی، در فرایندی تعاملی، عثمانی‏ها را به ضعف کشانده و سرانجام ساقط کردند. در این میان، نقش عرب‏های اهل سنت ـ «شرفای مکه» از یک سو و «آل سعود و وهابیان» از سوی دیگر ـ بسیار ریشه‏ای و اساسی بود؛ چنان که آنان با همدستی پنهانی و اتحاد آشکار با دشمنان اسلام و قدرت‏های استعماری، موجبات شکست عثمانی‏ها در سرزمین پهناور حجاز، عراق و شامات را فراهم آوردند. این عملکرد آنها باعث ایجاد غده‏ای سرطانی به نام اسرائیل در منطقه اسلامی نیز گردید. در واقع، در زمانی که از تمام مسلمانان انتظار حمایت از بیضه اسلام می‏رفت، وهابیون و حاکمان عربستان، نه تنها همانند شیعیان و بسیاری از اهل سنت، از امپراتوری عثمانی دفاع نکردند بلکه به طمع دستیابی به حکومت، به آرمان وحدت اسلامی خیانت کرده، با یهود و نصاری هم‏داستان شدند. البته حکومت عریض و طویل عثمانی، چالش‏های فراوانی نیز در داخل خود داشت که امپراتوری را به لحاظ سیاسی، اقتصادی، نظامی و جغرافیایی در سراشیبی قرار داده بود؛ اما وهابیون میخ آخر را بر تابوت مرد بیمار اروپا کوبیدند.

نقش مساجد تاثیرگذار خرم آباد به عنوان پایگاه نیروهای مبارز در نهضت امام خمینی(ره) (بررسی موردی؛مسجد شاه آباد(جوادالائمه(ع))،مسجدصاحب الزمان(عج)،مسجد علوی) (1357-1342)
پایان نامه سایر - پژوهشکده امام خمینی (ره) و انقلاب اسلامی 1392
  اردشیر ویسکرمی   حسن حضرتی

پایان نامه ایی که پیش رو دارید با عنوان«نقش مساجد تاثیرگذار خرم آباد به عنوان پایگاه نیروهای مبارز در نهضت امام خمینی(س)» به بررسی موردی مساجد شاه آباد(جوادالائمه(ع))، صاحب الزمان(عج) و علوی می پردازد که کانون مبارزات انقلابی در شهر خرم آباد بوده، و جریان اعتراضی مردمی برعلیه رژیم پهلوی توسط سه طیف از علما و روحانیون سنتی، مهاجر و جوان در سه پایگاه مختلف پیرامونی با محوریت و مرکزیت مسجد جامع شهر، رهبری و هدایت می گردید. انقلاب ها، ریشه در نهادها، تشکل ها و تجمعاتی دارند که باعث جرقه، تشدید، تحریک و سازماندهی می شوند در انقلاب اسلامی ایران نیز مراکز و پایگاه هایی با کارکردهای مختلف وظیفه سازماندهی حرکت های مردمی را برعهده داشته اند. هدف از تحقیق پیش رو؛ شناخت همین پایگاه ها، نقش اجتماعی، وظیفه و کارکردهای آنها در قلمرو جغرافیایی تحقیق یعنی شهرخرم آباد می باشد. برمبنای این رویکرد از مهم ترین نهادهایی که در مسیر حوادث و جریان های انقلاب تا پیروزی آن نقش حساس و موثری داشته مساجد میباشند. از این رو، در این تحقیق پیشینه مسجد در فرهنگ اسلامی، کارکردهای مسجد در انقلاب اسلامی،اهمیت و جایگاه مسجد در کلام امام خمینی (ره)، جریان شناسی مبارزات انقلابی شهر خرم آباد و برخی زمینه ها و عوامل پیروزی انقلاب که به طور مستقیم و یا غیرمستقیم از مساجد نشأت گرفته اند؛ مورد بررسی قرار گرفته است.

واژه های فارسی در دیوانسالاری (اداری و مالی) عثمانی «از آغاز تا پایان تنظیمات» (7-13ق/ 13- 19م)
پایان نامه وزارت علوم، تحقیقات و فناوری - دانشگاه فردوسی مشهد - دانشکده الهیات 1392
  داود ورسه   عبدالله همتی گلیان

اقوام ترک زبان به سبب عوامل جغرافیایی و تاریخی روابط پیوسته ای با ایرانیان داشته اند. آنان از طریق ایرانیان با اسلام آشنا شدند و ایرانیان به واسطه برتری تمدنی خود تاثیر آشکاری بر ترکان نهادند. سابقه زبان فارسی در آسیای صغیر به دوران هخامنشیان می رسد که یکی از استان های این سلسله محسوب می-شده است. بعد از اسلام و تسلط آل سلجوق بر آسیای صغیر زبان و ادب فارسی در آن جا بیش از گذشته توسعه یافت. سلاطین ترک سلجوقی و عثمانی، کارگزاران ایرانی هنرمندان و ادبا علما و اهل تصوف نقش مهمی در گسترش زبان و ادب فارسی ایفا کردند. این زبان علاوه بر تاثیر در ادبیات و شعر قلمرو عثمانی در حوزه کشورداری خاصه در بخش های مختلف دیوانسالاری عثمانی نقش بارزی پیدا کرد و اسامی بسیاری از سازمان ها و کارگزاران اداری مالی و نظامی از واژه های فارسی ساخته شد. با شروع تنظیمات در فرهنگ عمومی عثمانی نسبت به یادگیری زبان فارسی واکنش منفی ایجاد و در نهایت منجر به تضعیف جایگاه واژه های فارسی شد.

مقایسه شخصیت امام خمینی (س) با شخصیت رهبران انقلاب های بزرگ جهان در سده اخیر
پایان نامه سایر - پژوهشکده امام خمینی (ره) و انقلاب اسلامی 1392
  احمد رضایی   محسن بهشتی سرشت

یکی از موضوعات قابل توجه علم تاریخ، ورود روان شناسی مخصوصا روان شناسی شخصیت به عرصه مطالعات تاریخی است که می تواند به بررسی شخصیت رهبران بزرگ و موثر هر انقلاب در رخدادهای آن بپردازد. بدون مطالعه شخصیت رهبران انقلاب، نمی توان به عمق و گستره هر انقلاب دست یابید. با پیروزی انقلاب اسلامی در ایران، به اهمیت نقش رهبر انقلاب اسلامی امام خمینی(س) به عنوان شخصیت تاثیر گذار پی خواهید برد. همچنین زمانی می توان به نتایج بهتری رسید که شخصیت این رهبران انقلاب های جهان با شخصیت رهبر انقلاب اسلامی ایران مورد مقایسه قرار گیرد. موضوعاتی نظیر شخصیت و چهارچوب مفهومی آن و توضیح مؤلفه های اصلی شخصیت مثل دانسته ها، خواسته ها، داشته ها، اندیشه ها، اراده، هیجانات، شایسته ها، موقعیت ها، انتظارات، نگرش ها موجب می شود به یک درک بهتری از شخصیت دست یافته و در کنار آن به مطالعه زندگی و شخصیت رهبرانِ مهمترین این انقلاب ها در روسیه، چین، کوبا و انقلاب اسلامی ایران پرداخته و جریانات و حوادث مرتبط با این رهبران را مشخص نموده و در پایان به مقایسه این شخصیت ها و مؤلفه های آن با امام خمینی رهبر انقلاب اسلامی ایران می پردازد. نتیجه این که امام خمینی(س) با شخصیت ممتاز خود توانست با نقش و جایگاه بالاتر در مبارزه قبل از انقلاب و رهبری بعد از آن، و در عمل، مؤلفه های شخصیتی بهتر و مناسب تری را با توجه به دین مبین اسلام و اخلاق و عرفان اسلامی و همراهی مردم به خود اختصاص دهد.

نظام آموزشی شاهزادگان عثمانی از آغاز تا عصر لاله
پایان نامه دانشگاه بین المللی امام خمینی (ره) - قزوین - دانشکده الهیات و معارف اسلامی 1392
  وحیده کواکبی   عباس برومنداعلم

در دوران متقدّم عثمانی به آموزش شاهزادگان اهمیت خاصی داده می¬شد. این اهمیت و توجه به آموزش شاهزادگان امری است که آن را با توجه به عملکرد پادشاهان عثمانی در طی اینحکومت بزرگ می¬توان دریافت. چرا که اگر فاصله¬ی بین زمان تأسیس این دولت تا عصر لاله در نظر گرفته شود بی¬تردید این نتیجه حاصل خواهد شد که در عصر یاد شده، عواملی در عملکرد مثبت و منفی پادشاهان عثمانی تأثیرداشته که با آموزش آنها مرتبط بوده است. توجه به سنن قبیله¬ای و کسب مهارت¬های لازم در زمینه¬ی هر آنچه که به رشد عقلی و آمادگی جسمانی آنان جهت انجام اموری چون امور نظامی، فرهنگی، سیاسی، اقتصادی، اجتماعی کمک می¬کرد، رفتن به سنجاق با هدف کسب تجارب لازم در زمینه¬ی اداره¬ی یک دولت و آموزش تحت نظر معلمان و دانشمندان مجرّب را می توان از جمله¬ی این عوامل در نظر گرفت. این عوامل در نوع خود نشان می-دهد که نظام آموزشی و برنامه¬ی آموزشی خاصی وجود داشته است که شاهزادگان از آن برخوردار می¬شدند. این برنامه که به دو صورت نظری و عملی، و آموزش در درون دربار و بیرون از دربار انجام می¬شد شاهزادگان را جهت بر عهده گرفتن وظایف مهم دولتی در آینده آماده می¬کرد. آموزش در درون دربار که توسط کادرهای آموزشی و با تشریفات خاص انجام می¬شد زمینه¬ای بود برای آموزش در سنجاق که همراه با برعهده گرفتن وظایف و صلاحیت¬ هایی برای شاهزادگان بود.شاهزادگان در سنجاق با برعهده گرفتن وظایف و صلاحیت¬های مختلف نظامی، اداری و ... گاه به طور مستقل و گاه تحت نظر دولت مرکزی آموزش¬های متفاوتی را کسب می¬کردند. این نوع آموزش¬ها که با توجه به میزان اختیارات آنان از دوره¬ای به دوره¬ی دیگر متفاوت بود به واسطه¬ی عدم مدیریت صحیح به مرور زمان درگیری¬های شاهزادگان را جهت کسب تاج و تخت رقم زد و در نهایت منجر به تغییر در سیستم آموزشی آنان شد. همین امر بعدها باعث شد تامعلمان و لَله¬های آنان در امور مختلف قدرت را به دست بگیرند و دوره¬ای جدید در سیستم آموزشی آنان پدید آید. با توجه به آنچه که در ارتباط با اهمیت آموزش شاهزادگان تا قبل از عصر لاله ذکر شد پژوهش حاضر به بررسی توصیفی چگونگی نظام آموزشی شاهزادگان در دوره¬ی یاد شده خواهد پرداخت.

مقایسه مواضع سیاسی کریم سنجابی و شاپور بختیار در مواجهه با انقلاب اسلامی
پایان نامه سایر - پژوهشکده امام خمینی (ره) و انقلاب اسلامی - پژوهشکده ادبیات انقلاب اسلامی 1390
  حر میرزایی   علیرضا ملایی توانی

پژوهش حاضر با عنوان «مقایسه مواضع سیاسی سنجابی و بختیار در مواجهه با انقلاب اسلامی»، در اصل، پاسخی به این پرسش است که «چرا سنجابی و بختیار با وجود حضور تقریباً 30 ساله در یک جبهه و دارای یک خط و مشی نسبتاً واحد سیاسی، در پی شتاب گرفتن جنبش انقلابی، یکی با امام و دیگری با شاه همکاری کردند؟» پس از مطالعه اسناد و داده ها و نیز مقایسه دوره های تاریخی این فرضیه مطرح شد که: «سنجابی در پی چیرگی گفتمان انقلاب اسلامی و سست شدن بنیادهای حکومت مشروطه سلطنتی و با عنایت به فقدان تجربه روحانیون در اداره امور سیاسی به همراهی با انقلاب پرداخت تا آرمان های مشروطه خواهی خود را در قالب جمهوری اسلامی استقرار ببخشد و از این رو با امام همکاری کرد. اما بختیار با وجود متزلزل شدن رژیم سلطنتی هرگز درصدد برانداختن آن برنیامد، زیرا همواره به اصلاح وضع موجود می اندیشید نه تغییر آن. از این رو برای استقرار حکومت مشروطه سلطنتی و مهار کردن انقلاب با شاه همکاری کرد تا بتواند دستاوردهای مشروطیت را در قالب تداوم حکومت پهلوی احیا کند.» این فرضیه با روش توصیفی- تحلیلی به آزمون گذاشته شد که در نهایت به اثبات رسید. افزون بر این، سنجابی با توجه به مواضعی که در برخورد با امام خمینی در پیش گرفت، چاره ای جز همراهی با انقلاب نداشت و بختیار نیز به دلایل مختلف از جمله عدم اعتماد به روحانیون به مقابله با انقلاب پرداخت.

بررسی زندگانی و شخصیت عمر بن عبدالعزیز
پایان نامه دانشگاه آزاد اسلامی - دانشگاه آزاد اسلامی واحد تهران مرکزی - دانشکده ادبیات و علوم انسانی 1392
  زینب کاظمینی زاده   محبوبه شرفی

عمربن عبدالعزیزهشتمین خلیفه اموی به خلیفه ای عادل و پرهیزگار مشهور است که اقرار به این مطلب تنها به علاقه مندان وی و امویان اختصاص ندارد زیرا خلفای بنی عباس نیزکه دشمنی دیرینه ای با این خاندان داشتند از او به نیکی یاد میکنند .عمر از دوران کودکی و نوجوانی ،به کسب علم و فقه علاقه نشان داد. وی در زمان ولید بن عبدالملک به عنوان والی شهر مدینه انتخاب شد و راه و رسم عدالت را پیشه کرد .با واگذاری خلافت به عمر بن عبدالعزیز،رسیدگی به حقوق گروه هایی چون شیعیان،موالی وغیره که پیش از آن مورد ظلم بودند افزایش یافت و آنان نیز چون سایرین از حقوق اجتماعی برخوردار شدند.،در این پژوهش سعی گردیده تا به بررسی زندگانی شخصی عمر پیش از خلافت پرداخته شود، همچنین سعی گردیده با توجه به اقدامات اصلاحی وی پس از به دست آوردن قدرت و نحوه برخورد با معارضین، به تاثیرگذاری خلافت وی بر ساختار قدرت دستگاه اموی پرداخته شود. یافته های بدست آمده دراین پژوهش که بر روش توصیفی استوار بود؛ نشان می دهداقدامات اصلاحی عمر،گامی مهم در اعتلای حکومت اموی و به تبع آن تداوم حکمرانی آن خاندان برداشت وبه نظر میرسد علیرغم تساهل وتسامح وی با معارضین وانتقاد از عملکرد خلفای پیشین، تداوم خلافت امویان یکی از مهمترین اهداف عمردوم بوده است .

تاریخ نگاری چپ گرایان و انقلاب اسلامی ایران(از سال 42 تا بهمن 1357)
پایان نامه سایر - پژوهشکده امام خمینی (ره) و انقلاب اسلامی 1391
  پروانه نادرنژاد   حسن حضرتی

:پژوهش پیش رو با عنوان«تاریخ نگاری چپ گرایان و انقلاب اسلامی»در صدد یافتن مولفه ها و ویژگی های تاریخ نگاری چپ گرایان در رابطه با انقلاب اسلامی است.همان طور که از عنوان آن برمی آید،این پژوهش در زمینه ی تاریخ نگاری معاصر و در ارتباط با روایت آن از انقلاب اسلامی ایران، صورت گرفته است و چنانکه می دانیم تاریخ نگاری چپ گرا یکی از روایت های اصلی تاریخ نگاری دوره ی پهلویست.بررسی اینکه تاریخ نگاری چپ گرایان در حوزه ی انقلاب اسلامی ایران دارای چه آثاری است و این آثار چگونه به موضوع انقلاب اسلامی،رهبری و اهداف آن پرداخته اند،نیز در این پژوهش با دقت نظر پیگیری شده است.مسأله ی پژوهش حاضر این است که بر چه اساسی می توان ویژگی ها و مولفه های تاریخ نگاری چپ گرا را در خصوص انقلاب اسلامی ایران و نقاط عطف آن شناخت؟نمایندگان اصلی تاریخ نگاری چپ گرا چه کسانی هستند؟متون تأثیرگذار در این نحله،کدام ها هستند؟روش علمی مورد تأکید چپ گرایان،در نگارش تاریخ،کدام روش ها هستند؟و در نهایت،نتایجی که ظهور جریان تاریخ نگاری چپ گرا،در حوزه ی انقلاب به جا گذاشته،شامل چه مواردی است؟در ابتدا در مبحث تعریف مفاهیم دو مفهوم خاص تاریخ نگاری و تفکر چپ مارکسیسم تعیین و مشخص شدند.سپس بر این اساس به بررسی نظریه ی مارکسیسم راجع به تاریخ و تحولات اجتماعی آن پرداختیم و همچنین به سیر تغییر و تطّور آن از آغاز تا ورود آن به ایران و قبول آن از سوی هسته ی مارکسیستی اشاره کرده ایم.در نهایت می توان گفت:تاریخ نگاری چپ گرایان در ایران همواره تحت تأثیر تاریخ نگاری مورخان شوروی قرار داشته است.محققان ایرانی این سبک آثار مورخان شوروی در زمینه ی تاریخ ایران(از ابتدا تا آن زمان)را ترجمه و خود نیز از منشور آنان به بازنویسی تاریخ ایران و برجسته کردن برخی نقاط عطف پرداختند.از سوی دیگر،همین محققان با الهام از انقلاب های سایر کشورهای بلوک شرق مانند روسیه،چین،یوگسلاوی و ... به بیان شاخصه های انقلاب اسلامی ایران پرداختند و با توجه به عدم تطبیق انقلاب مورد نظر آن ها با انقلاب مردمی ایران اسلامی آن را ناقص خواندند.با این همه،این نوع تاریخ نگاری فرهنگ و ادبیات سیاسی ما را غنی تر کرد و بسیاری از مفاهیم جدید مانند توسعه و توسعه یافتگی را در ایران مطرح کرد. واژگان کلیدی:تاریخ نگاری، چپ گرائی سیاسی، مارکسیسم، انقلاب 1357

نقش لوطی ها در قیام 15 خرداد 1342 با تکیه بر شهید طیب حاج رضایی
پایان نامه سایر - پژوهشکده امام خمینی (ره) و انقلاب اسلامی 1393
  محمد جعفربگلو   محسن بهشت سرشت

موضوع این پایان نامه قیام 15 خرداد و عنوان آن نقش لوطی ها در این قیام با تکیه بر طیب حاج رضایی است. پرسش اصلی این پایان نامه دلایل رویگردانی این شخص از رژیم پهلوی می باشد. دراین پژوهش سعی شده است تا از زاویه اقتصادی و تاریخی-جامعه شناختی به این پرسش پاسخ داده شود.

مجلس دوم شورای اسلامی و منازعات سیاسی نیروهای انقلاب در آن
پایان نامه سایر - پژوهشکده امام خمینی (ره) و انقلاب اسلامی - پژوهشکده امور اقتصادی 1394
  مینا اونج   حمید بصیرت منش

چکیده موضوع این پایان نامه «مجلس دوم شورای اسلامی و منازعات سیاسی نیروهای انقلاب در آن» است. دوره دوم مجلس شورای اسلامی در حالی تشکیل شد که تجربه یک دوره مجلس در نظام جمهوری اسلامی را در اختیار داشت. انتخابات این دوره از مجلس در فروردین 1363 برگزار گردید و از خرداد 1363 تا خرداد 1367 به مدت 4 سال به فعالیت پرداخت. با کناره گیری لیبرال ها فضای این دوره از مجلس در اختیار نیروهای مکتبی قرار گرفته بود. به تدریج این نیروها که دیگر درگیر چالش با لیبرال ها نبودند؛ دریافتند که طرز تفکرها و تلقی های متفاوتی از مسائل نظام دارند. ریشه های این اختلافات را می بایست کمی پیش از آغاز مجلس دوم جستجو کرد. اما اوج گیری این جناح بندی ها که معروف به «چپ» و «راست» گردید، در طول مجلس دوم شورای اسلامی و در جریان انتخابات، رأی اعتماد به نخست وزیر، تصویب لوایح و طرح ها و در تعامل با شورای نگهبان خود را نشان داد. این پژوهش در پی پاسخ به این پرسش است که منازعات سیاسی نیروهای انقلاب در مجلس دوم شورای اسلامی درباره چه موضوعاتی است؟ با توجه به نقش و جایگاه مجلس شورای اسلامی شناسایی منازعات سیاسی نیروهای انقلاب که منجر به چالش های اساسی در نظام جمهوری اسلامی گردید در این پژوهش حائز اهمیت فراوان است. این پایان نامه دارای رویکردی توصیفی است و گردآوری داده ها مبتنی بر منابع کتابخانه ای و مصاحبه است. نتیجه به دست آمده از این پژوهش نشان می دهد که عامل اصلی در وجود جناح بندی ها و اختلافات سیاسی مجلس؛ در بحث اقتصاد نهفته بود. دیدگاه های متفاوت اقتصادی در میان نیروهای مکتبی آن ها را به صف بندی در مقابل هم واداشت. در کنار این عامل مهم مسائلی چون حدود اختیارات ولی فقیه نیز منجر به تضارب آراء در میان آن ها گردید. در نهایت این چالش ها، مجلس شورای اسلامی را تا پایان به خود مشغول داشت و منجر به عتاب و خطاب های متعدد امام خمینی گشت. لذا در عمل این مجلس محفلی برای صف آرایی دوجناح درمیان نیروهای معروف به خط امام گشت. واژگان کلیدی: مجلس شورای اسلامی، جریان های سیاسی، منازعات، دولت، شورای نگهبان.

جنبشهای علویان (جلالی ها) در عثمانی (سلیم اول- محمود اول)
پایان نامه وزارت علوم، تحقیقات و فناوری - دانشگاه باقرالعلوم علیه السلام - دانشکده علوم انسانی 1385
  زهره ایرانی   حسن حضرتی

چکیده ندارد.

مبانی اندیشه و عمل سیاسی علماء امامیه (از غیبت کبرا تا حمله ی مغول)
پایان نامه وزارت علوم، تحقیقات و فناوری - دانشگاه باقرالعلوم علیه السلام - دانشکده علوم انسانی 1384
  زینب ابراهیمی   حمید پارسانیا

چکیده ندارد.

سیره نظامی امام علی (ع)(عصر حکومت)
پایان نامه وزارت علوم، تحقیقات و فناوری - دانشگاه باقرالعلوم علیه السلام - دانشکده علوم انسانی 1386
  یدالله حاجی زاده   حسین فلاح زاده

چکیده ندارد.

نقش دولت شریف امامی در رویارویی با انقلاب اسلامی (5/6/1357-13/8/1357)
پایان نامه سایر - پژوهشکده امام خمینی (ره) و انقلاب اسلامی 1387
  محمدکاظم زنگنه   اسماعیل حسن زاده

چکیده ندارد.

تحولات سیاسی سیستان در عصر قاجار
پایان نامه وزارت علوم، تحقیقات و فناوری - دانشگاه تبریز 1388
  محمد پیری   جلیل نایبیان

چکیده ندارد.

مقایسه اندیشه مهدویت شیعه اثنی عشری و نظریه پایان تاریخ فرانسیس فوکویاما
پایان نامه وزارت علوم، تحقیقات و فناوری - دانشگاه باقرالعلوم علیه السلام - دانشکده علوم انسانی 1387
  نفیسه فلاح پور   حسن حضرتی

چکیده ندارد.

نقش دولت شریف امامی در رویارویی با انقلاب اسلامی
پایان نامه سایر - پژوهشکده امام خمینی (ره) و انقلاب اسلامی 1388
  محمد کاظم زنگنه   اسمایل حسن زاده

فرم برگه چکیده پژوهشکده امام خمینی و انقلاب اسلامی مقطع تحصیلی :کارشناسی ارشد رشته تحصیلی : تاریخ انقلاب اسلامی عنوان پایان نامه : نقش دولت شریف امامی در رویارویی با انقلاب اسلامی نام و نام خانوادگی دانشجو : محمد کاظم زنگنه استاد راهنما : دکتر اسماعیل حسن زاده استاد مشاور : دکتر حسن حضرتی تاریخ شروع پایان نامه : 30/3/1386 تاریخ اتمام پایان نامه : 30/10/1387 (چکیده شامل هدف تحقیق، روش تحقیق، طرح تحقیق و یافته ها و نتایج تحقیق می باشد) چکیده : شناخت دولت های عصر پهلوی در سال های منتهی به انقلاب اسلامی و ناکارآمدی این دولت ها در مواجهه با بحران های پیش رو یکی از علل پیروزی انقلاب اسلامی به رهبری امام خمینی (س) می باشد. در این میان دولت مهندس جعفر شریف امامی به منظور مقابله با بحران های ناشی از تب و تاب انقلابی ایران و چاره جویی برای خروج رژیم شاه از بحران طی ماه های شهریور تا آبان سال 1357هـ . ش روی کار آمد. عملکرد نامطلوب دولت های پیشین در امر توسعه سیاسی، اقتصادی و فرهنگی منجر به انفکاک سیاسی بین رژیم شاه و جامعه، وابستگی اقتصادی و اشاعه مصرف گرایی و ترویج فرهنگ تجدد به شکل افراطی و ضدیت با نهادهای مذهبی و روحانیت و عدم برآورده شدن خواسته ها و مطالبات عمومی طیف وسیعی از اقشار مختلف جامعه گردید و حکومت پهلوی را با بحران های جدی مواجه ساخت. تشکیل دولت شریف امامی که تحت لوای آشتی ملی و به منظور تسکین بخشی به جامعه ملتهب ایران و آشتی با ملت در ماه های اوج بحران بود به دلیل اوج گیری مبارزات مردم به رهبری امام خمینی (س) و هم چنین شخصیت وابسته نخست وزیر به حاکمیت و تراکم قدرت در حوزه ی دولت و ناکارآمدی نخبگان سیاسی در مواجهه با بحران و تعارض در تصمیم گیری بین آنان در برخورد با رخدادهای جدید و اقدامات انفعالی و گاه خشن با مخالفین علیرغم اعطای بسیاری امتیازات به آنان با هدف آرام کردن اوضاع قادر به مهار و کنترل بحران نگردید و سیاست های ناکارآمد این دولت ها منجر به گسستگی مقاومت در بین کارگزاران رژیم شاه و همگرایی و اتحاد بین مخالفین شد.