نام پژوهشگر: اکبر شاملو

آیین باستانی پیرشالیاروتاثیرآن درفرهنگ وادب اورامان
پایان نامه وزارت علوم، تحقیقات و فناوری - دانشگاه پیام نور - دانشگاه پیام نور استان تهران - دانشکده ادبیات و علوم انسانی 1399
  بها’الدین فتاح پور فتاح پور   مرتضی حاجی مزدارانی

دربسیاری از مناطق کردستان به خصوص اورامان،آیین هاوباورهایی درمیان مردم رایج است که به خوبی از آن ها محافظت کرده اند واین آیین ها نمادهایی هستند تاثیر زیادی درساختارفرهنگی وتاریخی یک قوم دارند.ومردم نسل به نسل درنگهداشت ودوباره کردن هرساله آنها تلاش می کنند.نمونه بارزوعینی آن همان«آیین پیرشالیار»درشهراورامان است.برخی از دانشمندان کـردمعتقدند که پیرشالیار در اواخر زندگی دین اسلام را قبول کرده و کوشیده تا مردم این سامان را با این آیین مبین آشنا سازد، اما توفیقی حاصل نکرده است ودر اواخر قرن پنجم رو در نقاب خـــاک کشیده است.امـا از روی قرایـن پیرشالیاردر اواخــر قرن اول پنجم زیسته و برهمان زیسته وبرهمان عقیده و آیین کهن(زردتشت) تا واپسین دم بـاقی مانده است، «عروسی مقدس»یاهمان «آیین پیرشالیار» جلوه های ویژه ای ازفرهنگ سرزمین اورامـــان است که یکی از باورها وسنتهایی است که مردم اورامان براجرای آن پایبندهستند.مراسم سالگرد ازدواج پیری افسانه ای به نام شالیار که ریشه در اسطوره ها و اعتقادات این سرزمین دارد. مراسم «جشن پیر» پیر از چندین باور وقانون مخصوص به خود که ارتباط کـــاملی باهم دارنـــد تشکیل شده است.آیین هایی که هـرساله در زمان ومکان مخصوص وبه روش وشیوه ای خاص وبــدون تغییر برگزارمی گردند قوانین ورسومی که با تکرار آن نوعی امیدواری وکامیابی به همراه دارد.دل ودرون هردل خسته را آرام می سازد.ومردم هرساله از آنها آنچنان استقبال می کنندکه گویی اولین سـال اجرای آنهاست.آیین های جشن پیرعبارتنداز:خبر،کوته کوته،کلاوروچنه،قربـانی کردن حیوانات،آش مقدس وسماع وذکر ،شب نشینی وتربی.می توان نتیجه گرفت که آیین های جشن پیر نوعی رهایی از هلاکت وگرسنگی روزهای سخت زمستان است.پیربا این کار همه دارایی خود رامانند شیء مقدس یا خوراکی مقدس به مردم تقدیم نموده است تاازخاتمه فصل زمستان سردوآمدن بهاروزندگی،آنها راخبردارکند