نام پژوهشگر: اینانلو

بررسی تاثیر عرفاناسلامی بر گرافیک معاصر ایران
پایان نامه وزارت علوم، تحقیقات و فناوری - دانشگاه الزهراء - دانشکده هنر 1388
  سوده علیرضایی طهرانی   عفت السادات افضل طوسی

در رساله حاضر سعی شد به تأثیر عرفان اسلامی بر گرافیک معاصر ایران پرداخته شود، چراکه مسأله ی عرفان در سال های اخیر و به خصوص بعد از انقلاب اسلامی بیشتر مطرح شد. از آن جایی که عرفان ما ریشه ی عمیقی در اسلام دارد، تلاش در جهت یافتن میزان تأثیرات عرفان اسلامی را در هنر معاصر و بالاخص گرافیک شد. به جهت زندگی در یک جامعه اسلامی و سعی در برقراری ارتباط میان زندگی و دینمان و ارتباط عمیق هنر اسلامی با عرفان اسلامی؛ می بایست از تأثیرات آن بر هنر خود آگاهی داشته باشیم. در این راستا با کمک تحقیقات کتابخانه ای و بررسی مستندات مکتوب ( پوسترها )؛ ابتدا به تعریف جامعی از عرفان، شاخه هایش و دیدگاه های عرفانی در زمینه های مرتبط با هنر دست یافتم. سپس با توجه به این تعاریف و آوردن تعاریف هنری با زمینه گرافیکی - مثل بررسی خطوط یا نمادهای به کار رفته در آثار گرافیکی مرتبط با عرفان - در کـنــار آن ها، سـعی در قرار دادن این دو موضوع در یک راستا کردم. در پایان با بررسی پوسترهای معاصر و جداسازی پوسترهایی با موضوعات عرفانی، درباره عارفان، موضوعات مذهبی یا حتی با توجه به طراح آن، به این نتیجه رسیدم که با وجود تأثیر عمیق عرفان در ادبیات و رابطه ی مستقیمش با مذهب، نمی توان تأثیری آن چنان که باید، در آثار گرافیکی (پوستر) معاصر ایران دید؛ هرچند به دلیل گستره ی عرفان در اعتقادات و باورهای ما، عرفان تنها توانسته از طریق نمادها و رمزهایش و نیز از طریق ادبیات در هنر گرافیک ایران معاصر نفوذ کند. این نفوذ در سال های اخیر و با دور شدن از فضای بعد از جنگ تحمیلی، و با ورود به دنیایی مدرن تر بازگشتی دوباره داشته است به آن چه که تأثیر عرفان اسلامی می نامیم.