نام پژوهشگر: سید حسن تنکابنی

بررسی مولکولی آسیب در کانال یونی سدیم دربیماران مبتلا به انواع نامشخص حملات صرع ژنرالیزه
پایان نامه وزارت علوم، تحقیقات و فناوری - پژوهشگاه ملی مهندسی ژنتیک وزیست فناوری - دانشکده پزشکی 1389
  احمد ابراهیمی   سیروس زینلی

تشنج عارضه شایعی است که بدلیل اختلال در مسیر انتقال پیام در سلول های عصبی یا نرون های مغزی رخ داده وعلل گسترده ای برای آن متصور است. ادامه حملات تشنجی منجر به بیماری صرع گردیده که شیوعی بین 1-3 درصد در جوامع مختلف دارد. گروهی از حملات صرعی بدون دلیل مشخص به دنبال تب یا بدون تب رخ داده، پیشرونده هستند و به درمان داروئی پاسخ نشان نمی دهند. علت نامشخص،تنوع در شدت و نوع بالینی، عوارض و پیامدهای شدید ناشی از عدم کنترل بیماری و نیاز به تشخیص سریع، دقیق و کاربردی در حملات صرعی ما را بر آن داشت تا با بررسی شایع ترین علل ژنتیکی ضمن ارائه تشخیص دقیق و سریع، راهی مطمئن برای ارائه به متخصصین بالینی جهت انتخاب یا اصلاح پروتکل درمانی پیشنهاد کنیم. مواد و روش کار: از بین صدها پرونده مربوط به بیماران مبتلا به حملات صرعی براساس پروتکل پیشنهادی انجمن علمی مبارزه علیه صرع (ilae) و انجام مشاوره ژنتیک، تعداد 34 خانواده انتخاب و با هدف بررسی علل ژنتیکی حملات صرع ایدیوپاتیک، تمامی نواحی دو ژن scn1a و scn1b مورد بررسی مولکولی قرار گرفتند. نمونه خون از بیماران تهیه گردیده، dna مربوطه استخراج و در ابتدا با استفاده از روش mlpa جهت تغییرات ساختاری بزرگ نظیرحذف و اضافه و نیز تغییرات شایع طراحی شده مورد بررسی قرار گرفتند. در مرحله بعد تمام نواحی هر دو ژن بااستفاده از پرایمرهای اینترونی تکثیرو با روش توالی یابی مستقیم بررسی گردیدند. نتایج حاصل با روش های بیوانفورماتیکی و آماری آنالیز گردیدند.نتایج: بررسی نمونه ها وجود تغییرات ساختاری بزرگ را در دو ژن scn1bو scn1a تائید نکرد، اما بررسی توالی یابی در ژن scn1a چهار جهش شامل دو جهش جدید() و دو جهش گزارش شده() ، ناحیه تکراری پشت سرهم و تغییر پلی مورفیک را مشخص نمود. در عین حال بررسی ژن scn1b نیز وجود دو تغییر اگزونی جدید()، توالی تکراری پشت سرهم، و تغییر پلی مورفیک را مشخص نمود. نتیجه گیری: غربال مولکولی حملات صرعی ایدیوپاتیک ضمن کمک به تشخیص سریع، دقیق و کارآمد می تواند راهگشای خانواده و افراد در معرض خطر بویژه کودکان باشد. تشخیص زودرس می تواند ضمن ارائه راهکار درمانی مناسب و به موقع جلو عوارض بالینی بعدی را گرفته و پیشرفت علائم را پیش بینی نماید. واژه های کلیدی : صرع،جهش های ژنتیکی، کانالهای یونی سدیم، scn1a, scn1b, smei, mlpa