نام پژوهشگر: مرتضی دلیری

بررسی اثر دوز های مختلف ngf در محیط کشت بر بلوغ تخمک های گاوی
پایان نامه وزارت علوم، تحقیقات و فناوری - دانشگاه صنعتی اصفهان - دانشکده کشاورزی 1389
  امیر حسین اباذری کیا   مرتضی دلیری

چکیده فاکتور رشد عصبی یکی از اعضای خانواده نروتروفین ها می باشد. این فاکتور رشد تحت اثر گنادوتروپین ها از سلول های گرانولوزا و تیکا ترشح می شود، و به مایع فولیکو لی اضافه می شود. در این آزمایش قصد داشتیم با اضافه کردن این فاکتور رشد به محیط کشت اثر این فاکتور رشد را بر بلوغ تخمک های گاوی و مراحل بعدی رشد و نمو رویانی که عبارتند از مرحله بعد از لقاح و مرحله بلاستوسیست بررسی کنیم. کمپلکس تخمک-کومولوس های گاوی از تخمدان های آورده شده از کشتارگاه بدست آمد. کمپلکس تخمک-کومولوس های گاوی به مدت 24 ساعت در محیط های کشت کنترل و تیمار های 1، 2 و 3 کشت داده شدند. گروه کنترل فاقد فاکتور رشد عصبی و گروه های آزمایشی به ترتیب حاوی 1، 10 و 100 نانوگرم فاکتور رشد عصبی در هر میلی لیتر محیط کشت بودند. آنگاه تخمک ها به مدت 24 ساعت داخل محیط کشت لقاح قرار داده شدند، سپس به محیط کشت رویان منتقل شدند. 48 ساعت بعد از لقاح، نرخ تقسیم شدن رویان ها (نرخ کلیوآژ) بررسی شد و در روز 7 تعداد بلاستوسیست های بدست آمده حساب شد. اضافه کردن فاکتور رشد عصبی به محیط کشت بلوغ اثری بر بلوغ هسته ای تخمک ها نگذاشت و تفاوت معنی داری بین تیمارها و همچنین تیمارها با گروه کنترل مشاهده نشد. در نرخ کلیوآژ تخمک ها نیز تفاوت معنی داری بین تیمارها و تیمارها با گروه کنترل مشاهده نشد ولی در تعداد بلاستوسیست های بدست آمده بین تیمارهای 2و3 با تیمار 1 و همچنین با گروه کنترل تفاوت معنی داری (05/0p<) مشاهده شد، تیمار های 2 و 3 از این نظر معنی دار نبودند، تیمار 1 نیز با گروه کنترل تفاوت معنی داری نداشت. این مشاهدات نشان داد که اضافه کردن فاکتور رشد عصبی به محیط کشت بلوغ تخمک های گاوی توانایی رشد و نمو تخمک ها به مرحله بلاستوسیست را افزایش می دهد. همچنین پیشنهاد می شود که این اثر افزایشی به واسطه افزایش توانایی سیتو پلاسمی تخمک است که از رشد و نمو رویان حمایت می کند.

انتقال ژن gfp به سلول های کبدی جوجه با استفاده از وکتورهای لنتی ویروسی نوترکیب
پایان نامه وزارت علوم، تحقیقات و فناوری - دانشگاه زابل - دانشکده کشاورزی 1389
  عباس رحیمی شم آبادی   موسی گردانه

امروزه توجه خاصی به تولید پروتئین های نوترکیب از تریق ایجاد حیوانات تراریخته برای مصارف پزشکی و درمانی می شود. در سیستم های یوکاریوتی به دلیل تولید محصول بسیار مشابه با محصول طبیعی مورد توجه محققان قرار گرفته است. اما پیچیدگی ساختار سلولی در یوکاریوت ها، دستکاری و انتقال ژن در آن را دشوارتر می کند. امروزه پرنده ها به عنوان بیوراکتورهای تولید کننده پروتئین های دارویی مورد توجه خاص محققان قرار گرفته اند، چرا که پرنده ها دارای فاصله نسلی کوتاهتری بوده و تولید طیور تراریخته سریع تر و ارزانتر انجام می پذیرد. همچنین امکان تولید مقدار بیشتری از پروتئین نوترکیب با هزینه کمتر وجود دارد. نکته قابل توجه دیگر، شباهت زیاد سیستم های گلیکولیزاسیون انسان و طیور می باشد.اما به دلیل سیستم تولید مثلی متفاوت در پرندگان یکی از ابزارهای موثر و پرکاربرد برای تولید پرندگان ترانسژن، وکتورهای ویروسی می باشند. وکتورهای ویروسی به دلیل توانایی بالای آنها در الحاق ژن به ژنوم سلول های میزبان مورد توجه دانشمندان بوده. در بین وکتورهای ویروسی، سیستم های لنتی ویروسی یکی از قوی ترین و پرکاربردترین وکتورها می باشند. در این مطالعه، ژن گزارشگر gfp از روی وکتور ناقل برداشته شد و در وکتور بیانی لنتی ویروسی کلون گردید و بعد از تولید ویروس نوترکیب ناقل ژن هدف، کشت سلول های کبدی جوجه با ویروس نوترکیب آلوده شد و بعد 48 ساعت بیان ژن گزارشگر در کشت سلول های کبدی جوجه در زیر میکروسکوپ فلوروسنت مشاهده شد. همچنین، در این تحقیق بیان کنترل شده ژن گزارشگر gfp با استفاده از سیستم های القایی لنتی ویروسی مورد ارزیابی قرار گرفت. این تحقیق می تواند گام مقدماتی در راستای تولید پرنده های ترانس ژن با استفاده از وکتور های ویروسی محسوب گردد و ادامه این تحقیقات و تکرار آن در رده سلول های پایه ای جوجه و در نهایت تیمار بلاستودروم و جنین جوجه با ویروس های نوترکیب می تواند نتایج خوبی را برای رسیدن به هدف تولید پرنده های تراریخته به ارمغان آورد.

تاثیر گونادوتروپین ها و استرادیول17بتا بر بیان ژن فاکتورهای رشد شبه انسولین 1و2 و فاکتور رشد تغییرشکل دهنده آلفا در سلولهای اویداکت بز
پایان نامه وزارت علوم، تحقیقات و فناوری - دانشگاه زنجان 1389
  محمد جواد فاضلی   مرتضی دلیری

پیشرفتهای سریع حاصل شده در اصلاح نژاد دامهای اهلی تا حدود زیادی مدیون به کارگیری تکنیک های نوین تولید مثلی می باشد. نگهداری تخمک های بارور شده در شرایط آزمایشگاهی، استفاده از آن برای انتقال جنین و یا تولید جنین به روش آزمایشگاهی با تقلید و اطلاعات به دست آمده از موجود زنده انجام می شود. لذا هرچه شرایط محیط طبیعی دستگاه تولید مثلی موجود زنده بهتر شناخته شود، موفقیت های آزمایشگاهی بیشتر خواهد بود. در این پژوهش به منظور بررسی اثر گونادوتروپین ها و استرادیول 17 بتا بر بیان ژنهای igf-i، igf-ii و tgf? از سلولهای اپیتلیال اویداکت بز استفاده شد. در این پژوهش اویداکت بزها پس از جداسازی از لاشه بزهای تازه کشتار شده در pbs حاوی جنتامایسین شستشو داده شد و سپس در دمای 4 درجه سانتیگراد از کشتارگاه به آزمایشگاه منتقل گردید. در آزمایشگاه سلولهای اپیتلیال مجرای اویداکت جمع آوری و در محیط کشت m199 دوبار شستشو داده شدند. به منظور بررسی اثر هورمونهای ذکر شده بر بیان ژنهای igf-i، igf-ii و tgf?، آزمایشات لازم در چهار تیمار که عبارت بودند از: تیمار شاهد شامل سلولهای اپیتلیال کشت در محیط کشت tcm199 حاوی ده درصد fbs و تیمارهای بعدی شامل سه تیمار که دارای شرایط تیمار شاهد بودند ولی به یکی از آنها 10 نانوگرم استرادیول17 بتا و به بعدی 1/0 واحد بین المللی lh و fsh و به تیمار آخری 1/0 واحد بین المللی lh و fsh و 10 نانوگرم استرادیول 17بتا اضافه گردید. سلولها در ظروف کشت چهارخانه ای و 37 درجه سانتیگراد و 5 درصد co2 کشت داده شدند. سلولها که شامل سلولهای مژه دار و ترشحی بودند پس از 24 ساعت به کف ظرف کشت چسبیده و شروع به رشد کردند. در طی رشد سلولهای مژه دار بدون مژه شدند و مورفولوژی سلولهای ترشحی را پیدا کردند. پس از گذشت 90 ساعت سلولها تمام کف ظرف کشت را پوشاندند. جهت استخراج rna، سلولها در مراحل 24 و 48 و 90-72 ساعت با انجام تیمار تریپسین برداشت شدند. از rnaی استخراج شده با استفاده از پرایمرهای تصادفی هگزامر cdna تهیه گردید. کلیه نمونه ها با استفاده از پرایمرهای اختصاصی و انجام واکنش pcr برای حضور و یا عدم حضور cdna مربوط به ژنهای igf-i، igf-ii و tgf? و ژن خانه دار بتااکتین مورد بررسی قرار گرفتند. نتایج بدست آمده نشان داد که سلولهای اویداکت در حضور هر یک از هورمونهای گونادوتروپین و استرادیول 17 بتا به خوبی رشد کرده و ژنهای igf-i، igf-ii و tgf? در همه تیمارها بیان شد. میزان بیان ژن igf-i در حضور هورمونهای گونادوتروپین و استرادیول 17بتا افزایش پیدا کرد. به دلیل اینکه igf-i در تکثیر و تمایز سلولهای جنینی تاثیر دارد این یافته می تواند بعد از بررسی سایر جوانب مطلب، در تهیه محیط های کشت جنین مورد توجه قرار گیرد.

تاثیر هورمونهای گونادوتروپین و استرادیول بر بیان ژن های فاکتورهای رشد
پایان نامه وزارت علوم، تحقیقات و فناوری - دانشگاه زنجان 1389
  احسان هاشمی   مرتضی دلیری

راویداکت اندام هدفی برای هورمون های استروژن و پروژسترون تولید شده در پاسخ به هورمون های lhو fsh تخمدان است. بنظر می رسد عمل پرو/زسترون وابسته به نوع سلول مورد استفاده در هم کشتی باشد. استروژن ممکن است بر رشد اولیه جنین از طریق مکانیسم های مختلف که توسط نوع سلولهای موجود واسطه می شود تاثیر داشته باشد. استروئیدها تنظیم کننده های اصلی عملکرد سلولی شامل رشد و تمایز در لوله تناسلی هستند. اثرات هورمون های استروئیدی از برهمکنش هایی رسپتورهای پروتئینی ویژه ای در بافت هدف وسپس تحریک رونویسی از ژن است. تاثیر استروژن ها در رشد سلول های رحمی غیر مستقیم است و عمل خود را از طریق استرومیدینها انجام می دهد. استروژن ها رشد رحمی را بوسیله تنظیم سنتز فاکتورهای رشد ( بعنوان مثال فاکتور رشد شبه انسولین نوع یک و فاکتور رشد اپیدرم) کنترل می کنند. در این مطالعه سلول های اپی تلیال اویداکت گاو را از اویداکت های که از کشتارگاه های نزدیک به انجام آزمایش بدست آمده بودند جدا شدند. سپس سلول ها در محیط کشت 199 که با 10 درصد سرم جنینی گوساله و غلظت های متفاوتی از هورمون های استرادیول، lh و fsh همراه بود کشت داده شد. شده بود. کل rna سلولی در زمان های 0،24 ،48و 72 ساعت پس از کشت سلولی و مرحله تک لایه سلولی از سلول های تیمار شده با هورمون جدا شد. آزمایش rt-pcr با استفاده از پرایمرهای ژن های igf-ii, igf-i وtgf-? بکارگرفته شد. محصولات واکنش pcr در ژل آگارز 5/1 درصد ران شدند. بیان ژن های igf-ii (77bp), igf-i(294 bp) وtgf-?( 234 bp) را در همه مراحل سلول های کشت شده اپی تلیال اویداکت تیمار شده با هورمون های مختلف بررسی شد اما تفاوتی در بیان این ژن ها در همه مراحل تست کشت مشاهده نشد. بیان ژن های igf-ii, igf-i وtgf-? ممکن است نباشد تحت تاثیر این هورمون ها ولی مطالعات اخیر نشان داده است که هورمون های استروئیدی شبیه استروژن و پروژسترون، رسپتورهای هسته ای در سلول ها دارند که می تواند اثرات مستقیم و غیر مسقیم در بیان ژن ها داشته ی باشد.

تولید موش های کایمر با استفاده از سلول های بنیادی جنینی
پایان نامه وزارت علوم، تحقیقات و فناوری - پژوهشگاه ملی مهندسی ژنتیک وزیست فناوری 1390
  جعفر خضری   مهدی شمس آرا

حیوانات تراریخت ابزار های قدرتمندی در مدل سازی بیماری های ژنتیکی و مطالعه ی نقش و عملکرد ژن ها هستند. موش ها به دلیل مزیت های متعددی که در اختیار می گذارند به مراتب بیش از دیگر حیوانات عالی برای ساخت حیوانات تراریخت استفاده شده اند. تولید موش های تراریخت به واسطه ی سلول های بنیادی جنینی، امکان کنترل دقیق تغییرات ژنتیکی را فراهم می کند. برای ساخت موش های کایمر از دو روش تزریق بلاستوسیست و درهم آمیزی مرولا استفاده شد. در روش اول، سلول های بنیادی جنینی به حفره ی بلاستوسیست تزریق شدند. در روش دوم، کلون های سلول های بنیادی جنینی بین دو مرولا قرار داده شده و 24 ساعت کشت شدند. موش های کایمر از هردو روش به دست آمدند. موش های متولد شده دامنه ی وسیعی از کایمریسم را نشان دادند. موفقیت در تولید موش های knock-out تا حد زیادی به کیفیت سلول های بنیادی جنینی مورد استفاده بستگی دارد. بنابراین انتخاب سلول های بنیادی جنینی مناسب نقش کلیدی در کسب نتیجه ی دلخواه خواهد داشت.

بررسی انتقال و بیان ژن آلفا 1 -آنتی تریپسین در سلول های شبه کبدی تمایز یافته از سلول های بنیادی مشتق شده از بافت چربی موش صحرایی
پایان نامه وزارت علوم، تحقیقات و فناوری - دانشگاه تربیت مدرس - دانشکده علوم پزشکی 1391
  علیرضا خوشدل   عباس صاحبقدم لطفی

آلفا-1 آنتی تریپسینaat ) ) یک پروتئین فاز حاد است که در سلول های کبدی ساخته میشود و به درون پلاسما ترشح می گردد. aat همچنین بوسیله ماکروفاژهای ریوی، مونوسیت های جریان خون و سلول های اپیتلیال ریوی تولید می شود. کمبود aat(aatd) با بسیاری از بیماریها از جمله آمفیزم، برونشیت مزمن،بیماری ریوی انسدادی مزمن، یرقان نوزادی، بیماریهای کبدی، وسکولیت و طیف وسیعی از بیماریهای اتوایمیون مرتبط است و امروزه کمبود aat یکی از عوامل مهم مرگ ومیر در کشور های صنعتی و کشورهای درحال توسعه می باشد، علیرغم پیشرفت های بسیار در روشهای مرسوم مورد استفاده در درمان کمبود aat از جمله استفاده از aat نوترکیب وaat پلاسمایی(پرولاستین و...) پیوند کبدی، این بیماری هنوز همراه با پیش آگهی ضعیف بوده و نتایج این تلاشها چندان رضایت بخش نمی باشد. چرا که علاوه بر قیمت بالا، هنوز روش قطعی برای حذف ویروسهای عفونت زا(همانند hiv-1، bvdv، prv، reo، hav، ppv) از محصول پلاسمایی (پرولاستین) ابداع نشده است. همچنین در مورد پیوند کبد، محدودیت دهنده و پدیده رد پیوند وجود دارد. امروزه روی سلول های بنیادی تحقیقات گسترده ای صورت گرفته است. یکی از روشهای نوین و کارآمد جهت درمان بیماری کمبود aat، استفاده از این نوع سلول هاست. سلول های بنیادی قادرند به بسیاری از سلول ها از جمله سلول های شبه کبدی تمایز یابند، همچنین با استفاده از وکتورهای لنتی ویروس میتوان ژن aat به درون این سلول های شبه کبدی تمایز یافته منتقل نمود. استفاده از سلول کبدی حاصل برای درمان بیماران کمبود aat یک روش کارآمد جهت درمان این بیماران است. تحقیقات مختلف نشان می دهددر میان سلول های بنیادی، سلول های مزانشیمی بافت چربی اهمیت ویژه ای دارند (از جمله: فراوانی و در دسترس بودن، روش ساده استخراج و ریسک پائین رد پیوند ). در این تحقیق، پس از استخراج سلول های مزانشیمی مستقر در بافت چربی رت، آنها را به سلول های شبه کبدی تمایز دادیم. سپس ژن aat را به کمک وکتور لنتی ویروس به سلول های تمایز یافته انتقال داده و بیان این پروتئین را در سلول های تمایز نیافته(گروه کنترل )، تمایز یافته و همچنین تمایز یافته حاوی ژن aat بررسی کردیم. ما در این بررسی انتقال ژن aat به درون سلول شبه کبدی و بیان آنرا در این نوع سلول تائید نمودیم. با تحقیقات بیشتر می توان از این سلول ها جهت درمان افراد با نقص aat استفاده نمود.

بررسی میزان بیان ژن ctcf در طی فرآیند بلوغ تخمک گاو
پایان نامه وزارت علوم، تحقیقات و فناوری - دانشگاه فردوسی مشهد - دانشکده کشاورزی 1391
  محمود امیری رودبار   مرتضی دلیری

هدف از انجام این تحقیق بررسی تغییرات بیان ژن ctcf در طی مرحله ی پیش از لانه گزینی در گاو بود. برای این منظور نمونه های rna از اووسیت ها و رویان های تولید شده در شرایط آزمایشگاهی در طی مراحل قبل از بلوغ، بلوغ، 2، 4، 8 سلولی و بلاستوسیست در سه تکرار استخراج شد. پس از تبدیل rna به cdna، میزان بیان این ژن با استفاده از روش real time pcr نسبی مورد بررسی قرار گرفت. به منظور تعیین بیان ژن، داده های خام از دستگاه استخراج و سپس با استفاده از نرم افزار linreg، مقادیر ct و کارایی تکثیر هر واکنش مشخص شد. سپس این اعداد با استفاده از نرم افزار rest، بر پایه ی روش پی فافل تجزیه و تحلیل شد. نتایج نشان داد میزان بیان ژن ctcf در مرحله ی بلوغ نسبت به قبل از بلوغ به طور معنی داری (p<0.05) کاهش یافت. همچنین در مراحل 2، 4، 8 سلولی و بلاستوسیست میزان بیان این ژن نسبت به مرحله ی قبل بلوغ به طور معنی داری (p<0.05) افزایش نشان داد. بنابراین احتمالا بیان این ژن و چگونگی تغییرات بیان آن در مراحل ابتدای رویان می تواند نقش تعیین کننده ای در درست انجام شدن فرآیند نمو و کیفیت رویان داشته باشد.

بررسی بیان رسپتور ژن فاکتورهای رشد igf i ،igf ii و tgf? تحت تاثیر هورمون های lh،fsh ، پروژسترون و استرادیول در سلول های رحم انسانی
پایان نامه وزارت علوم، تحقیقات و فناوری - پژوهشگاه ملی مهندسی ژنتیک وزیست فناوری 1391
  سیمین موسوی ملکی   مرتضی دلیری

چکیده امروزه فناوری تولید جنین آزمایشگاهی که به عنوان جدیدترین و موثرترین روش درمان ناباروری محسوب می شود، به علت عدم اطلاعات کافی از اساس مولکولی فرایند های مرتبط با آبستنی بخصوص لانه گزینی جنین در رحم، با مشکلاتی مواجه است. لانه گزینی جنین از مهم ترین مراحل تاثیر گذار در ارزیابی کیفیت جنین آزمایشگاهی تولید شده می باشد. این پدیده بیشتر تحت تاثیر عوامل هورمونی، ژنتیکی و شرایط محیط رحم قرار می گیرد. شناسایی مکانیسم عوامل فوق می تواند راهکاری برای بهینه سازی شرایط سلولی و مولکولی جهت افزیش میزان لانه گزینی موفق در جنین آزمایشگاهی باشد. در این مطالعه بیان ژن های گیرنده عوامل رشدی igf ii, igf i و tgf ? تحت تاثیر هورمون های lh/fsh، استرادیول و پروژسترون در سلول های رحم انسان مورد بررسی قرار گرفت. جهت تهیه لاین سلولی، نمونه های بافت رحم انسانی پس از تهیه از مراکز باروری و ناباروری دانشگاه علوم پزشکی تهران، در محیط کشت dmem تحت شرایط دمایی 37 درجه سانتی گراد و غلظت ?% co2 کشت داده شدند. بعد از تهیه لاین سلولی، تعداد مشخصی از سلول ها انتخاب و با غلظت های مشخصی از هورمون های فوق تیمار شدند. غلظت صفر در هر یک از هورمون ها به عنوان شاهد در نظر گرفته شد. 24 ساعت بعد از تیمار هورمون ها، rna کل سلول ها استخراج شد و پس از تعیین غلظت در واکنش rt-pcr با پرایمرهای اختصاصی و کنترل مورد استفاده قرار گرفت. بررسی نیمه کمی بیان گیرنده هایigf ii ،igf i و tgf ?تحت تیمار هورمون های فوق نشان داد که هورمون های پروستروژن و lh/fsh باعث بیشترین سطح بیان در گیرنده های igf ii، igf i و هورمون استرادیول باعث بیشترین میزان بیان در گیرنده tgf ? گردید. درکل نتایج نشان داد که تاثیر هورمون های فوق باعث افزایش بیان گیرنده های عوامل رشدigf ii igf i وtgf? در مقایسه با شاهد در سطح معنی دار 001/0 گردید.

تعیین جنسیت در رویان موش با تکنیک pcr بر روی تکثیر توالی ژن sry
پایان نامه وزارت علوم، تحقیقات و فناوری - دانشگاه زابل - دانشکده کشاورزی 1386
  امید عابدی تورانی   مرتضی دلیری

چکیده ندارد.

کلونینگ و توالی یابی ژن 3b تحت تیپ نوپدید سروتایپ a ویروس بیماری تب برفکی جدا شده از ایران
پایان نامه وزارت علوم، تحقیقات و فناوری - دانشگاه تربیت مدرس - دانشکده کشاورزی 1387
  صابر جلوخانی نیارکی   مرتضی دلیری

چکیده ندارد.