نام پژوهشگر: محمد مطلبی

گویش بردسیری
پایان نامه وزارت علوم، تحقیقات و فناوری - دانشگاه شهید باهنر کرمان - دانشکده ادبیات و علوم انسانی 1387
  سمیه فخرآبادی   محمدصادق بصیری

گویش بردسیری یکی از گونه های زبان فارسی است که درشهرستان بردسیر واقع درمرکز استان کرمان بدان تکلم می شود.این تحقیق به توصیف زبانشناسی این گویش از نظر صرفی ونحوی، واج آرایی ،فرایندهای واجی می پردازد. پیکره زبانی این تحقیق از طریق مصاحبه با تعدادی ازگویشوران با سواد وبی سوادساکن شهرستان بردسیرجمع آوری گردیده ،سپس به تجزیه وتحلیل زبانی ومیزان کاربرد کلمات در گویشوران 30تا20ساله پرداخته است. این تحقیق مشتمل بر شش فصل یک پیوست می باشد: فصل اول طرح پژوهش می باشد که شامل بیان مسئله،هدف تحقیق،پیشینه نظری تحقیق،روش اجرایی تحقیق،قالب تجزیه وتحلیل ووضعیت جغرافیایی ،طبیعی وفرهنگی وپیشینه تاریخی شهرستان بردسیر است. فصل دوم بررسی آوا شناسی وواج شناسی گویش است که به توصیف آوایی همخوانها،واکه ها،واج آرایی ،تکیه وفرایندهای آوایی می پردازد. از مهمترین یافته های این فصل می توان به نکات زیر اشاره کرد: -دراین گویش 29 واج شامل 23 همخوان و 6 واکه وجود دارد. -ساخت هجایی برمبنای ((cv (c (c است بدین معنا که در آن سه هجای cvcc,cv,cv وجود دارد. -در ساخت هجایی cvcc کلیه همخوانها هم در موقعیت اول هجا وهم در آخر هجا ظاهر می شوند.تنها همخوانهای /z/،/h/، /ُ/در آخر هجا ظاهر نمی شوند. -/γ/ و/q/ دو واج مستقل هستند. فصل سوم درباره صرف می باشد که به تجزیه وتحلیل اسم،صفت،ضمیر،قید ،حرف وفعل می پردازدکه نکات مهم آن به شرح ذیل است: -از لحاظ ساخت شناسی،نحوه جمع بستن اسم،نشانه مفعول، نشانه های معرفه ، ظاهرشدن وظاهر نشدن نشانه اضافه با فارسی تفاوتهایی وجود دارد. -مضارع اخباری برای بیان آینده نیز به کار می رود. -طریقه تشخیص افعال زیر به وسیله جایگاه تکیه بر روی فعل است: -ماضی نقلی وماضی ساده فصل چهارم به نحو اختصاص دارد که به تعریف جمله،اجزای آن، الگوهای اولیه ساختمانی وتجزیه روساختی جمله در این گویش می پردازدکه با فارسی تفاوت زیادی نداردومی توان به نکات زیر اشاره کرد: -متمم معمولا" بعد از فعل می آید. -نهاد می تواند بعد ازفعل یا بین مفعول وفعل قرار گیرد. -گاهی اوقات مفعول قبل از نهاد یا بعد از فعل قرار می گیرد. فصل پنجم شامل واژه نامه گویش بردسیری که دارای 3300واژه است ودر این قسمت سعی شده واژه های مخصوص گویش آورده شودواز ذکر واژه های مشترک بین فارسی امروز واین گویش اجتناب شود.در این قسمت واژه ها از لحاظ رایج ومتروک بودن مشخص شده اند که در مجموع80/93 درصدواژه ها رایج و19/07درصد متروک می باشند. فصل ششم به نتیجه گیری نظری وکاربردی اختصاص یافته است که به اهم یافته های این تحقیق می پردازد. پیوست شامل 6 حکایت از گویشوران می باشدکه آوانویسی گردیده وبه فارسی روان ترجمه گردیده است.

جادو وجادوگری با تکیه بر متون ایرانی پیش از اسلام
پایان نامه وزارت علوم، تحقیقات و فناوری - دانشگاه شهید باهنر کرمان - دانشکده ادبیات و علوم انسانی 1389
  مهناز حشمتی   معصومه باقری حسن کیاده

جادو و علوم مربوط به آن در طول حیات بشر، همواره مورد توجه بوده است و پیشینه هیچ قوموملتی از آن تهی نیست. به تدریج و در طول زمان، جادو به صورت دانشی درآمد که در دست انسانهای خاصی قرار داشت و استفاده انسانهای معمولی از آن با راهنمایی و راهبری آنان میسر می شد. عشق ها و نفرت ها، نقص ها و ناتوانی ها، و کشش انسان محدود به شناخت وآگاهی از ماوراء، او را به سوی جادو و انواع گوناگون آن کشانید. در ایران باستان و دین زرتشتی نیز دو گونه از جادو یعنی جادوی سیاه و جادوی سفید رواج داشته است که اولین مطرود و ناپسند و دومین بسیار ارزشمند محسوب می شود. نمونه های بسیاری از هر دو گونه را می توان در متن های دینی زرتشتیان مشاهده کرد. این متن ها حجم وسیعی از مطالب را که در قالب دستورات دینی ارائه شده اند، شامل می شوند. موضوع این متنها در اکثر موارد جادوی سفید و راهکارهای مقابله با جادوی سیاه است. در این پژوهش سعی شده است تا با ارائه شواهد، هر دو گونه ی جادو را با تکیه بر متون ایرانی پیش از اسلام طبقه بندی کرده و بتواند به صورت منسجم مورد مطالعه قرار گیرد. این پژوهش در هشت فصل تدوین یافته است که به ترتیب عبارتند از:1- مقدمه 2- پیشینه ی جادو در نزد اقوام آریایی3- پیشینه ی جادو در ایران و دین زرتشت 4- جادوی سیاه 5- جادوی سفید 6- جادو درمانگری 7- سعد ها و نحس ها 8- نتیجه گیری می باشد .

بررسی ریشه شناسی واژه های کتیبه های پهلوی اشکانی (پارتی)
پایان نامه وزارت علوم، تحقیقات و فناوری - دانشگاه شهید باهنر کرمان - دانشکده ادبیات و علوم انسانی 1390
  معصومه عابد موشایی   معصومه باقری حسن کیاده

چکیده : زبان های ایرانی شاخه ای از گروه زبان های هندی و ایرانی هستند که خود شاخه ی عمده ای از زبان های هند و اروپایی اند و دوره ی باستان، میانه و جدید را شامل می شوند. زبان پهلوی اشکانی و کتیبه ها ی برجای مانده از آن، از نظر تقسیم بندی زمانی در دورهمیانه، جای می-گیرند. باتوجّه به اهمیت کتیبه ها از نظر تاریخی، دینی، اجتماعی و زبانی، و دور بودن از تحریف، ریشه شناسی این آثار امری ملزوم به نظر می رسد. اهمیت پرداختن به این مسأله با توجه به کم بودن منابع دوره ی اشکانی دوچندان می گردد. در این پژوهش حرف نویسی، آوانویسی، ریشه شناسی، آوردن صورت های باستانی وجدید و تهیه ی یادداشت های تاریخی و زبانی و دستوری از طریق ارائه ی واژه نامه بر مبنای کتاب فیلیپ ژینیو، صورت گرفته است. نتایج، نشان دهنده این موضوع است که سبک نگارش کتیبه های پارتی متفاوت با دوره هخامنشی بوده، در حالی که در بعضی از کتیبه های چند زبانه اوایل ساسانی عکس این موضوع ثابت شده است.شماری از این واژه ها از نظر آوایی و معنایی تا فارسی نو تغییر چندانی نکرده و همهآنها صورت های باستانی و جدید نداشتند. واژه های دخیل از زبان ها ی غیر ایرانی در این کتیبه ها راه یافته و تعداد کمی از اسامی خاص ذکر شده به فارسی نو رسیده اند. کلید واژه: آوانویسی، حرف نویسی، ریشه شناسی، زبان پهلوی اشکانی، فارسی میانه، کتیبه، واژه نامه

واژه سازی در فارسی میان? زردشتی براساس متن دادستان مینوی خرد
پایان نامه وزارت علوم، تحقیقات و فناوری - دانشگاه شهید باهنر کرمان - دانشکده ادبیات و علوم انسانی 1391
  فاظمه شیبانی فرد   محمد مطلبی

چکیده: ساختواژه (صرف) شامل دو لای? تصریفی و اشتقاقی است. در صرف تصریفی انواع مقولات دستوری مورد مطالعه قرار می گیرد و در صرف اشتقاقی (واژه سازی) به ساختِ خود کلمه توجه می شود. در زبانهای ایرانی، از جمله در فارسی میان? زردشتی، واژه از نظر ساخت اشتقاقی بر چهار نوع است: بسیط (ساده)، مشتق، مرکب و عبارت. هر یک از این انواع خود دارای گونه های مختلف است که به روش های مختلف ساخته می شود؛ به ویژه واژه های مشتق، براساس پیشوندها و پسوندهای مختلف، و واژه های مرکب، براساس نوع دستوری هر یک از دو جزء ترکیب، تنوع و گوناگونی بسیاری دارند. از جمله متن های فارسی میان? زردشتی که از جنبه ساخت اشتقاقی واژه اهمیت دارد متن «دادستان مینوی خرد» است که یکی از اندرز نامه های پهلوی به شمار می آید و تألیف آن را به دوره ساسانیان و احتمالاً زمان خسرو انوشیروان نسبت داده اند. این پژوهش به بررسی ساخت اشتقاقی واژه در این متن می پردازد. ابتدا هم? واژه های متن از نظر ساختمان بررسی شده، در چهار گروه (ساده، مشتق، مرکب و عبارت) دسته بندی شده اند. در هر دسته، شیوه ها و الگوهای مختلف واژه سازی استخراج شده است. در این پایان نامه پس از مقدمه در فصلِ «واژه سازی در مینوی خرد»، هم? شیوه های یافت شد? واژه سازی با ذکر مثال هایی آورده شده است. شیوه های کمیاب و نادر بیش از الگوهای شناخته شده مورد توجه بوده است. در فصل واژه نامه هم? واژه های متن آورده شده و برای هر یک، نوع دستوری، نوع ساختمانی و شیوه ساخت و در مواردی توضیحات ریشه شناسانه ذکر شده است. کلید واژه: دادستان مینوی خرد- فارسی میان? زردشتی- واژه سازی- ساختواژه- وندهای اشتقاقی- اشتقاق- ترکیب

بررسی توزیع جغرافیایی 178 متغیر زبان فارسی و رسم اطلس زبانی شهرستان سیرجان
پایان نامه وزارت علوم، تحقیقات و فناوری - دانشگاه سیستان و بلوچستان - دانشکده ادبیات و علوم انسانی 1390
  الهام عباسلو   پاکزاد یوسفیان

هدف از انجام این تحقیق، بررسی توزیع جغرافیایی برخی از متغیرهای زبانی، شامل متغیرهای واجی، ساختواژی، واژگانی و نحوی در شهرستان سیرجان و تهیه ی اطلس زبانی این منطقه است. با تهیه ی نقشه های زبانی، می توان تنوعات گویشی مناطق مورد بررسی را مشاهده کرده و اطلاعات گویشی را در اختیار مخاطب قرار داد. این پژوهش، به بررسی و مقایسه ی 178 صورت زبانی در 27 منطقه از شهرستان سیرجان می پردازد. برای تعیین متغیرهای زبانی از گویشوران زن و مرد مسن، کم سواد یا بی سواد گفتار آزاد تهیه شده و داده های جمع آوری شده مورد تجزیه و تحلیل قرار گرفته است. سپس، پرسشنامه ای با 178 پرسش تهیه گردیده و در پایان، بر اساس داده های به دست آمده، تفاوت ها و شباهت های گویش های منطقه نشان داده شده است. بعضی از معادل های فارسی میانه ی متغیرهای زبانی نیز در نقشه ها به نمایش گذاشته شده است. مهمترین فرایندهای واجی شناسایی شده در گونه های زبانی رایج در منطقه، عبارتند از: افراشتگی واکه ای، افتادگی، پیشین شدگی و پسین شدگی واکه ای، حذف، افزایش و کشش جبرانی. بررسی های انجام شده، نشان می دهد که متغیرهای ساختواژی، واژگانی و نحوی تا حد نسبتاً زیادی مشابه هم به کار می روند. اما به دلیل وجود برخی از تفاوت ها در رفتار زبانی گویشوران، می توان برای گویش سیرجانی، لهجه های متمایزی در نظر گرفت که بارزترین آن ها لهجه ی به کار رفته در منطقه ی خانه سرخ (لهجه ی گداری) می باشد. در این پژوهش، به گویش غیرسیرجانی کولیان ساکن در سیرجان نیز اشاره شده است. این کولیان به هر دو گونه ی زبانی سیرجانی و کولی صحبت می کنند.

بررسی ساختمان، صورت های تصریفی و مشتقات فعل در متن های کارنامه اردشیر بابکان و بندهش
پایان نامه وزارت علوم، تحقیقات و فناوری - دانشگاه شهید باهنر کرمان - دانشکده ادبیات و علوم انسانی 1391
  فرخنده السادات اسدی   محمد مطلبی

چکیده کارنامه اردشیر بابکان و بندهش هر دو از ارزشمندترین متن های پهلوی هستند. کارنامه اردشیر تنها اثر تاریخی به زبان فارسی میانه است. این اثر سرگذشت افسانه ای و تاریخی اردشیر موسس شاهنشاهی ساسانی است که می توان آن را نوعی رمان تاریخی نامید. نثر کارنامه بسیار ساده و متأخر است و تأثیر زبان فارسی در آن مشاهده می شود. بندهش به معنای آفرینش آغازین است، دلیل شهرت کتاب به این نام آن است که مهم-ترین فصول آن مربوط به آفرینش است. در حالی که مطالب کتاب فقط به بحث آفرینش مختص نمی شود بلکه به مسایل پایان جهان و حتی در مواردی به پیشگویی نیز پرداخته شده است. نثر بندهش ساده است و جملات کوتاه و روان در آن بکار رفته است و در حدود نثر معیار فارسی میانه به شمار می آید. این پژوهش مقول? فعل را در این دو متن بررسی می کند و هدف آن شناخت ساختمان فعل، ویژگی های صرف فعل و نقش ماده های فعل در واژه سازی است. هم? فعل های متن و واژ ه های مشتق از فعل مشخص شده، سپس انواع ساختمان فعل شامل بسیط، مشتق، مرکب و عبارت های فعلی استخراج شده اند. ویژگی های صرف فعل و نقش ماده های فعل در واژه سازی بررسی شده است. واژگان کلیدی : کارنامه اردشیر بابکان، بندهش، دستور تاریخی، ساختمان فعل، فعل پیشوندی، فعل مرکب، تصریف، اشتقاق، ترکیب، واژه سازی.

واژه نامه روایت آذر فرنبغ فزخزادان (آوا نویسی ,ترجمه ,ریشه یابی ونقش دستوری واژگان)
پایان نامه وزارت علوم، تحقیقات و فناوری - دانشگاه شهید باهنر کرمان - دانشکده ادبیات و علوم انسانی 1391
  سیما امجدی   معصومه باقری حسن کیاده

موضوع این پایان نامه بررسی پرسشهای متنی است به زبان پارسی میانه به نام (( روایات آذر فرنبغ فرخزادان)) این کتاب مشتمل بر 147 پرسش و پاسخ است که زردشتیان آن زمان از هیربد آذر فرنبغ پیشوای خود پرسیده اند. این اثر شامل پرسشهایی درباره ازدواج فرزندخواندگی، حضانت، ارث، طهارت و تجاست، گرویدن زردشتیان به اسلام و تبعات آن، زنا با کافر، گناه و ثواب، آیینهای دینی، بخشش، سوگند و توسل به آزمایش دینی، وام و گرو، نبستن کستی، خیرات، جنگ و خرید می از ترسایان می باشد. نویسنده کتاب که پیشوای زردشتیان پارس بوده در سده دوم و سوم هجری در دوران خلافت مامون عباسی (218 - 198 ه.ق) می زیسته است و آثاری چند از او به زبان پارسی میانه بر جای مانده است. تاریخ نگارش کتاب دقیقا روشن نیست اما با توجه به مدارک موجود می توان تخمین زد که این اثر از 218 ه. ق. متاخرتر نمی باشد. سبک نگارش آن ساده و به زبان گفتار نزدیک است. اصطلاحات حقوقی و دینی فراوانی در آن بکار رفته و از این نظر اهمیت دارد.این کتاب را دانشمند پارسی هندی بهرام گور انکلساریا در سال 1969 میلادی در بمبئی به انگلیسی ترجمه کرده، همراه با متن تصحیح شده پهلوی و آوانویسی منتشر کرده است . روش این پژوهش چنین بوده است که متن را براساس شیوه (فرهنگ کوچک زبان پهلوی اثر د.ن.مکنزی) آوانویسی و سپس برای آن واژه نامه ای بسامدی و به ترتیب الفبایی ارائه کند.ابتدا آوانویسی سپس حرف نویسی، و معانی فارسی واژگان متن،و ریشه باستانی واژگان در صورت وجود آمده است.کوشش شده تا حد امکان معادلهای ایرانی باستان ،فارسی باستان ،اوستایی وفارسی نو واژگان نیز آورده شود . همچنین نقش دستوری واژگان در متن ارائه شده است.

بربرسی زبانشناسانه گویش داریون فارس
پایان نامه وزارت علوم، تحقیقات و فناوری - دانشگاه شهید باهنر کرمان - دانشکده ادبیات و علوم انسانی 1391
  سکینه مراد پور   محمد مطلبی

زبانشناسی

بررسی زبا ن شناختی گویش رونیزی فارس
پایان نامه وزارت علوم، تحقیقات و فناوری - دانشگاه شهید باهنر کرمان - دانشکده ادبیات و علوم انسانی 1392
  راحیل منصوری رونیزی   محمد مطلبی

گویش «رونیزی»، گویش رایج در منطقه رونیز علیا از بخش-های شهرستان استهبان، از توابع استان فارس است. گویش رونیزی یکی از گونه های زبان فارسی محسوب می شود از آنجا که درک متقابل بین فارسی زبانان و رونیزی ها امکان پذیر است، بنابراین گویش رونیزی در هر یک از سطوح سه گانه تفاوت چندانی با فارسی ندارد که باعث عدم درک متقابل شود. این گویش مانند هر یک از گونه های فارسی، با زبان فارسی معیار تفاوت هایی دارد.این پژوهش به بررسی زبانشناختی گونه رایج در شهر رونیز می پردازد. پیکره زبانی پژوهش، تماماً از طریق مصاحبه با گویشوران بومی و ضبط گفتار آنان گردآوری شده، سپس با تجزیه و تحلیل آنها، این گویش از لحاظ دستگاه آوایی، صرف و نحو و واژگان بررسی شده است. در این تحقیق گون? رونیزی فارسی، تنها با رویکرد همزمانی مورد بررسی قرار می گیرد

بررسی دستوری فعل در کتاب پنجم دینکرد
پایان نامه وزارت علوم، تحقیقات و فناوری - دانشگاه شهید باهنر کرمان - دانشکده ادبیات و علوم انسانی 1393
  صدیقه رضوی   محمد مطلبی

دینکرد، مهمترین و بزرگترین اثر به زبان فارسی میانه است؛ دانشنامه ای است شامل نٌه کتاب، در بردارندة آثاری قدیم تر به شکل گزیده، با تعبیر و تفسیر. به طور کلی هدف این کتاب ها دفاع منطقی و مستدل از دین زردشتی و رد دیگر ادیان است. کتاب پنجم دینکرد متشکل از پرسش هایی است که پیروان دین زردشتی مطرح کرده و آذرفرنبغ به آنها پاسخ می گوید. در این پرسش ها و پاسخ ها، موضوعاتی از قبیل تاریخ دین، زندگی و تعالیم زردشت، تاریخ جهان، شاهان اساطیری، احکام، گناهان و ثواب ها، و مراسم آیینی مطرح می شود. این پژوهش مقولۀ فعل را در کتاب پنجم دینکرد بررسی می کند و هدف از آن شناخت ویژگی های فعل از نظر ساختمان، صرف و نحو است. همۀ مصدر های به کار رفته و ماده های آن ها در متن استخراج و بر اساس نوع آن ها دسته بندی شده اند. همۀ صورت های صرفی فعل، بررسی و ویژگی های صرفی و نحوی آن ها بیان شده است. همچنین با بررسی مشتقات فعل در این متن، نقش ماده های فعل در واژه سازی مشخص شده است. بر اساس یافته های این تحقیق، مهم ترین ویژگی دستوری فعل در دینکرد پنجم ساخت فعل مجهول با صورت های مختلف فعل کمکی «ēstādan» است.

واژه نامه دستوری متن پهلوی روایت امید اشوهیشتان
پایان نامه وزارت علوم، تحقیقات و فناوری - پژوهشگاه علوم انسانی و مطالعات فرهنگی - پژوهشکده فرهنگ و زبانهای باستانی ایران 1391
  حدیث بهتاج   معصومه باقری حسن کیاده

فارسی نو بازمانده فارسی دری، فارسی دری بازمانده فارسی میانه زرتشتی است و از جهت آوایی و واژگانی و صرف و نحو شباهت بسیاری به آن دارد. در واقع می توانیم انعکاس این زبان را درزبان فارسی نو مشاهده کنیم. اهمیت فارسی میانه زرتشتی در تنوع زیاد آثار باقی مانده است؛ از دیرباز متون پهلوی همواره به عنوان منابع بسیار مهم و ارزنده برجای مانده ایرانی مورد توجه زبانشناسان و تاریخ نویسان و محققان در زمینه ادبیات کهن ایران بوده است.دسته ای از این متون روایتها می باشند که در سده های اولیه اسلامی به زبان پهلوی و گاه فارسی نوشته و تدوین شده اند،و شامل پرسشها و پاسخهایی در مورد مسایل دینی و حقوقی و اجتماعی زردشتیان می باشند که از علمای این دین روایت شده اند.این متون از حیث پژوهش و بررسی تاریخی در مورد این دین و اشنایی با مسایل گوناگونی که در ان مطرح و مورد بحث بوده و عقاید و اداب و رسوم رایج در زمانهای مختلف ونیز اشنایی بامتون زبان پهلوی اهمیت دارند که روایت امید اشوهیشتان یکی از انهاست..در این متن قوانین حقوقی-اجتماعی،و حقوق شرعی و تکالیف موبدان به وجهی جامع و قاطع امده است. موضوع این تحقیق تهیه واژه نامه بر اساس متن روایت امید اشوهیشتان می باشد. واژه ها به صورت آوانوشت و به ترتیب الفبایی آمده اند. ابتدا آوانویسی، سپس حرف نویسی و معنی واژه ها و نوع و ساختمان واژه ها و تا حد امکان سعی شده معادل اوستایی و فارسی باستان و فارسی نو نیز آورده شود .

واژه نامه دستوری متن پهلوی روایت امید اشوهیشتان
پایان نامه وزارت علوم، تحقیقات و فناوری - پژوهشگاه علوم انسانی و مطالعات فرهنگی - پژوهشکده فرهنگ و زبانهای باستانی ایران 1391
  حدیث بهتاج   معصومه باقری حسن کیاده

فارسی نو بازمانده فارسی دری، فارسی دری بازمانده فارسی میانه زرتشتی است و از جهت آوایی و واژگانی و صرف و نحو شباهت بسیاری به آن دارد. در واقع می توانیم انعکاس این زبان را درزبان فارسی نو مشاهده کنیم. اهمیت فارسی میانه زرتشتی در تنوع زیاد آثار باقی مانده است؛ از دیرباز متون پهلوی همواره به عنوان منابع بسیار مهم و ارزنده برجای مانده ایرانی مورد توجه زبانشناسان و تاریخ نویسان و محققان در زمینه ادبیات کهن ایران بوده است.دسته ای از این متون روایتها می باشند که در سده های اولیه اسلامی به زبان پهلوی و گاه فارسی نوشته و تدوین شده اند،و شامل پرسشها و پاسخهایی در مورد مسایل دینی و حقوقی و اجتماعی زردشتیان می باشند که از علمای این دین روایت شده اند.این متون از حیث پژوهش و بررسی تاریخی در مورد این دین و اشنایی با مسایل گوناگونی که در ان مطرح و مورد بحث بوده و عقاید و اداب و رسوم رایج در زمانهای مختلف ونیز اشنایی بامتون زبان پهلوی اهمیت دارند که روایت امید اشوهیشتان یکی از انهاست..در این متن قوانین حقوقی-اجتماعی،و حقوق شرعی و تکالیف موبدان به وجهی جامع و قاطع امده است. موضوع این تحقیق تهیه واژه نامه بر اساس متن روایت امید اشوهیشتان می باشد. واژه­ها به صورت آوانوشت و به ترتیب الفبایی آمده­اند. ابتدا آوانویسی، سپس حرف نویسی و معنی واژه­ها و نوع و ساختمان واژه ها و تا حد امکان سعی شده معادل اوستایی و فارسی باستان و فارسی نو نیز آورده شود .

واژه نامه دستوری متن پهلوی روایت امید اشوهیشتان
پایان نامه وزارت علوم، تحقیقات و فناوری - پژوهشگاه علوم انسانی و مطالعات فرهنگی - پژوهشکده فرهنگ و زبانهای باستانی ایران 1391
  حدیث بهتاج   معصومه باقری حسن کیاده

اثاری که به زبان پهلوی تالیف شده اند ،بیشتر آثار دینی زردشتی است زبانی که آثار زردشتیان بدان نوشته شده فارسی میانهء زردشتی، فارسی میانهء کتابی یا پهلوی زردشتی و پهلوی کتابی می گویندخطوط زبانهای ایرانی میانه همه اصل ارامی دارند وبه صورتهای گوناگون برای نگارش بکار می رفتند. اهمیت فارسی میانه زردشتی در تنوع زیاد آثار باقیمانده و همچنین این موضوع که فارسی دری بازما نده فارسی میانه زردشتی است و از جهت آوایی واژگا نی و صرف و نحو شباهات بسیاری به آن دارد.(آموزگار،تفضلی،1376 :45). روایت امید اشوهیشتان یا توضیح المسائل امید اشوهیشت می باشد.این اثر متعلق به قرن چهارم هجری و مجموعه ای از قوانین دینی اجتماعی و مدنی مربوط به زردشتیان است که به صورت پرسش و پاسخ تدوین یافته و نمایانگر اعتقادات فقه اصول و عرف های دین زردشتی است که در دوران ساسانی (244 تا640 میلادی)در ایران متداول و حکمفرما بوده.این قوانین که از امید اشوهیشت از موبدان مهم این دوران روایت شده برای ایجاد نظم و هماهنگی در جامعه ی زردشتی آن زمان تدوین شده.در عین حال اعتقاد بر این بوده که اجرای این قوانین رستگاری روح را در دنیای دیگر نیز تضمین می نماید. روایت امیداشوهیشتان از چندین نظر تفاوت عمده با روایات دیگر دارد.یکی اینکه مانند اغلب روایات با یک مقدمه مفصل رساله وار اغاز نمی شود.دیگراینکه سبک مغلق و مفروضاتی که متداول روایات است در این روایت بکار نرفته.گوئی امید موبد موبدان فارس و کرمان بیشتر به وعظ بی تکلف و به صراحت شناساندن مسائل فقهی و اصول دینی توجه خاص و عاجل داشته تا به رعایت صناعات بدیع و توضیحات عالمانه و تاملات در علوم الهی. (صفای اصفهانی، 1376: 20-12). موضوع این تحقیق تهیه واژه نامه روایت امید اشوهیشتان شامل استخراج وازه ها و در صورت وجود ارائه صورتهای باستانی و جدید می باشد و همین طور تعیین نوع دستوری و ساختمان وازه هاست.از انجا که مقولاتی مثل اسم و صفت ،یا قید و صفت بسیار به هم نزدیکنند و گاه به هم تبدیل می شوند ،تعیین نوع دستوری در مواردی به سختی امکان پذیر می باشد و همین طور تعیین مشتق یا مرکب بودن وازه کار اسانی نیست. استخراج و تدوین واژه نامه بسامدی متن بر اساس متن نسخه خطی تهمورس انکلساریا معروف به td2 آوا نویسی و ترجمه هر واژه به روش مکنزی و بررسی واژگان و اصطلاحات اوستایی موجود در متن با روش هوفمان می باشد. متن روایت امید اشوهیشتان. مجموعه ای متنوع از پرسشها پاسخهای فقهی زردشتی است واز نظر نمایاندن چگونگی وضعیت زردشتیان و مشکلاتی که در قرون نخستین هجری در قلمرو حکومت اسلامی با انها رو به رو بوده اند در خور توجه است. از انجا که موضوع کتاب فقه زردشتی است و واژه ها و ترکیبات تخصصی در ان فراوان به کار رفته است کارهای انجام شده برای استخراج واژگان و اوانویسی صحیح ان و شرح واژگان متن یافتن اصطلاحات تخصصی مندرج در متن نا کافی به نظر می رسد.ضمن اینکه لازم است بسیاری از واژگان و اصطلاحات از نظر ریشه شناختی بررسی شده و اگاهی های کافی و جامع همراه با ذکر مرجع در اختیار قرار گیرد.

بررسی ساختمان، صورتهای تصریفی و مشتقات فعل در متن ارداویراف نامه
پایان نامه وزارت علوم، تحقیقات و فناوری - دانشگاه شهید باهنر کرمان - دانشکده ادبیات و علوم انسانی 1390
  آزاده میرکمالی راینی   محمد مطلبی

ارداویراف نامه یکی از معروف ترین متن های پهلوی است که موضوع آن شرح سفر روحانی فردی به نام ارداویراف به جهان دیگر و ذکر مشاهدات وی از دوزخ و بهشت است. ارداویراف نامه یکی از اساسی ترین منابع برای شناخت باورهای ایرانیان پیش از اسلام درباره جهان پس از مرگ است.این متن به دلیل ویژگی هایی چون پیچیدگی دستگاه فعلی و همچنین آمیختگی آن با فارسی حایز اهمیت است.

واژه سازی در کتاب گزیده های زادسپرم
پایان نامه وزارت علوم، تحقیقات و فناوری - دانشگاه شهید باهنر کرمان - دانشکده ادبیات و علوم انسانی 1394
  حمیده رزمجویی   محمد مطلبی

ساختواژه (صرف) شامل دو لایه تصریفی و اشتقاقی است. در صرف تصریفی انواع مقولات دستوری مورد مطالعه قرارمی گیرد و در صرف اشتقاقی (واژه سازی) به ساخت خود کلمه توجه می شود. در زبان های ایرانی ، از جمله در فارسی میانه زرتشتی ، واژه از نظر ساخت اشتقاقی بر چهار نوع است : بسیط (ساده) ، مشتق، مرکب و عبارت. هر یک از این انواع خود دارای گونه های مختلف است که به روش های مختلف ساخته می شود، به ویژه واژه های مشتق ، بر اساس پیشوند ها و پسوند های مختلف ، واژه های مرکب ، بر اساس نوع دستوری هر یک از دو جزء ترکیب ، تنوع و گوناگونی بسیاری دارند. از جمله متن های فارسی میانه زرتشتی که از جنبه ساخت اشتقاقی واژه اهمیت دارد متن گزیده های زادسپرم است که یکی از دانشنامه های پهلوی به شمار می آید که در قرن سوم هجری در سی و پنج فصل تألیف شده است. این پژوهش به بررسی ساخت اشتقاقی واژه در این متن می پردازد. ابتدا همه واژه های متن از نظر ساختمان بررسی شده ، در پنچ گروه (ساده ، مشتق ، مرکب، مشتق مرکب و عبارت) دسته بندی شده اند. در هر دسته ، شیوه ها و الگوهای مختلف واژه سازی استخراج شده است. در این پایان نامه پس از مقدمه در فصل دوم «واژه نامه گزیده های زادسپرم » همه واژه های متن آورده شده و برای هر یک ، نوع دستوری ، نوع ساختمانی و شیوه ساخت ذکر شده است و در فصل سوم " واژه سازی در گزیده های زادسپرم " همه شیوه های یافت شده واژه سازی با ذکر مثال هایی آورده شده است. شیوه های کمیاب و نادر بیش از الگوهای شناخته شده مورد توجه بوده است

بررسی زبانشناختی گویش دوانی فارس
پایان نامه وزارت علوم، تحقیقات و فناوری - دانشگاه شهید باهنر کرمان - دانشکده ادبیات و علوم انسانی 1394
  نسرین رجبی   محمد مطلبی

گویش «دوانی» گویش رایج در دوان یکی از روستاهای توابع استان فارس است. روستای دوان واقع در 12 کیلومتری شهرستان کازرون ، روستایی تاریخی و کوهستانی است. دوانی از گویش های شاخ? جنوب غربی زبان ها و گویش های ایرانی به شمار می رود و تفاوت-های آوایی، صرف و نحوی و واژگانی زیادی با زبان فارسی دارد، به طوری که درک متقابل بین گویشوران آنها وجود ندارد. از طرفی بسیاری از عنصرهای دور? میانه را در خودحفظ کرده است.مانند ساخت ارگاتیو در صرف افعال ماضی متعدی ، ساخت دستوری واژه ها و تلفظ واژگان .از آنجایی که تا به حال فرد زبان شناسی پژوهشی دقیق و مختص گویش دوانی را انجام نداده است ، لذا انجام این پژوهش ضرورت دارد . هدف اصلی این پژوهش بررسی زبانشناختی گویش دوانی است .و طی تحقق این هدف ، چکید? زبانی پژوهش، تماماً از طریق مصاحبه با گویشوران بومی و ضبط گفتار آنان گردآوری شده، تمامی موارد ضبط شده به صورت آوا نوشت درآمده و سپس با تجزیه و تحلیل آنها، نظام آوایی و واج شناسی گویش، نظام صرفی و نحوی گویش و واژگان گویش، بررسی شده است. در بعضی موارد، مقایسه با فارسی میانه صورت گرفته است، بنابراین پژوهش حاضر پژوهش همزمانی و در زمانی است.

ریشه شناسی واژه های اندرزنامه های پهلوی منقول در متن های پهلوی جاماسب آسانا
پایان نامه وزارت علوم، تحقیقات و فناوری - دانشگاه شهید باهنر کرمان - دانشکده ادبیات و علوم انسانی 1387
  فرناز بروشکی   محمد مطلبی

چکیده ندارد.

بررسی زبانشناختی گویش مینابی
پایان نامه وزارت علوم، تحقیقات و فناوری - دانشگاه شهید باهنر کرمان - دانشکده ادبیات و علوم انسانی 1387
  رحمت الله عباسی دمشهری   محمد مطلبی

چکیده ندارد.

کتاب ششم دینکرد، حرف نویسی،آوانویسی، ترجمه، یادداشت ها و واژه نامه (صفحات 537-590)
پایان نامه وزارت علوم، تحقیقات و فناوری - دانشگاه شهید باهنر کرمان - دانشکده ادبیات و علوم انسانی 1387
  ژینوس هدایت   معصومه باقری حسن کیاده

چکیده ندارد.

ترجمه نامه های دوم و سوم منوچهر
پایان نامه وزارت علوم، تحقیقات و فناوری - دانشگاه شهید باهنر کرمان - دانشکده ادبیات و علوم انسانی 1387
  سعیده سیفی   محمود طاووسی

چکیده ندارد.

آفرینش و رستاخیز در باور ایرانیان باستان و مقایسه آن با باورهای مردم بین النهرین و مصر باستان
پایان نامه وزارت علوم، تحقیقات و فناوری - دانشگاه شهید باهنر کرمان - دانشکده ادبیات و علوم انسانی 1387
  ارمغان بنان   شمس الدین نجمی

چکیده ندارد.