نام پژوهشگر: ملکه عزیزپور

بررسی و تحلیل نقش شهرهای جدید در انتظام فضایی منطقه
پایان نامه وزارت علوم، تحقیقات و فناوری - دانشگاه تبریز - دانشکده علوم انسانی و اجتماعی 1388
  سید مجید سید فاطمی   کریم حسین زاده دلیر

چکیده تمرکز فضایی جمعیت و عملکردها در یک یا چند نقطه کلان شهری، باعث از بین رفتن تعادل فضایی و پخش نامناسب جمعیت در فضای سرزمینی شده است. پیامدهای اقتصادی- اجتماعی و اکولوژیکی ناشی از این تمرکز، ترکیبی نظری به منظور پذیرش سیاست تمرکززدایی فضایی و برنامه ریزی شهرهای جدید را در کشورهای مختلف دنیا بوجود آورد. این تحقیق به دنبال بررسی و تحلیل نقش شهرهای جدید در انتظام فضایی کلان شهر تبریز است که یافته های تحقیق حاکی از عدم کارایی این سیاست در منطقه بزرگ شهری تبریز است و خروجی مدلهای آنتروپی و کشش پذیری جمعیت، تغییرات قابل توجهی را در قبل و بعد از احداث شهر جدید سهند نشان نمی دهد.

ساماندهی شهری با استفاده از راهبردهای شهرسازی نوین مطالعه موردی(شهرستان ملکان)
پایان نامه وزارت علوم، تحقیقات و فناوری - دانشگاه تبریز - دانشکده علوم انسانی و اجتماعی 1388
  مصطفی شگوری   رسول قربانی

نام خانوادگی: شگوری نام: مصطفی موضوع پایان نامه: ساماندهی شهری با استفاده از راهبردهای شهرسازی نوین : مطالعه موردی ؛ (شهرستان ملکان) استاد راهنما: دکتر رسول قربانی استاد مشاور: خانم دکتر ملکه عزیزپور رشته: جغرافیا و برنامه ریزی شهری گرایش: جغرافیا و برنامه ریزی شهری مقطع تحصیلی: کارشناسی ارشد دانشگاه: تبریز دانشکده: علوم انسانی و اجتماعی تاریخ فارغ التحصیلی: 28/11/1388 تعداد صفحات:206 کلید واژه ها: ساماندهی شهری، شهرسازی نوین ، محلات نو- سنتی (tnd)،محلات در حال گذر (tod)،روستا – شهر ((urban _ village)،شهرستان ملکان . چکیده: مشکلات حومه نشینی در نیمه دوم قرن بیستم برای شهرهای بزرگ حادتر شد .مراکز شهری جمعیت خود را به نفع حومه ها از دست دادند ولی خود حومه ها نیز با مشکلاتی روبه رو بودندکه جدایی شدید کاربریهای اصلی ، نبود امنیت و استفاده بیش از حد از اتومبیل شخصی و آلودگی و تخریب زیست محیطی از جمله این مشکلات بود . برای ساماندهی وضعیت موجود شهرها و حومه ها، شهرسازی نوین از طرف شهرسازانی چون آندرس دوانی،پیترکالثروپ و خانم الیزابت پلتر زیبریک دراواخر قرن بیستم مطرح شد.سه الگوی اصلی شهرسازی نوین یعنی توسعه محلات نو –سنتی (tnd)،توسعه محلات در حال گذر (tod)و روستا – شهر(urban _ village )برای ساماندهی و حل مشکلات شهر های امروزی در ایالت متحده آمریکا و سایرکشورهای توسعه یافته مطرح شدند.انگاره اصلی هر سه موضوع ایجاد مجتمع های زیستی پیاده- محور و در راستای اهداف توسعه پایدار شهری می باشد، که محور برنامه ریزی را انسان و محله او قرار داده است.شهرستان ملکان از شهرستانهای جنوبی استان آذربایجان شرقی است که در سالهای اخیر توسعه فیزیکی زیادی داشته و عمده توسعه شهر و روستاهای آن بر روی باغها و زمینهای کشاورزی مرغوب بوده است تا جایی که بیشترین تخریب زیست محیطی را در دهه اخیر داشته است.در این تحقیق با استفاده از سه راهبرد شهرسازی نوین به ساماندهی محلات داخلی شهر تمرکز فعالیتهای حومه ای در تقاطع شریانهای اصلی و ایجاد روستا- شهرها پرداخته شد،اطلاعات پایه از سازمانهای زیربط اخذ گردیده و نقشه ها در محیط autodesk map به نقشه خروجی تبدیل شده اند. بر اساس یافته های تحقیق با ساماندهی شهری و محلات ، و هدایت توسعه آتی شهر به سمت زمینهای بایر در سمت شمال شهر از نابودی باغات و محیط زیست شهر جلوگیری می کند.یا ایجاد روستا – شهر از رشد بی شکل شهرستان ملکان جلوگیری نمود. ودر کل ساماندهی و انسجام فضایی شهرستان ملکان ارتقاء بخشیده و به توسعه پایدار آن کمک کرد.

ارزیابی تخصص گرایی فضایی کاربری های تجاری و خدماتی خارج از هدایت رسمی (نمونه موردی : کلان شهر تبریز)
پایان نامه وزارت علوم، تحقیقات و فناوری - دانشگاه تبریز 1389
  محبوبه سلیما نزاده ینگی ارخ   محمدرضا پورمحمدی

چکیده آمایش زمین توسط هر یک از گروههای اجتماعی یکی از کارکردهای اساسی شهرها و وجه تمایز آن از محیط پیرامونی است. و بالطبع یکی از دغدغه های اصلی برنامه ریزان و مدیران شهری است. در تبیین گسترش کاربری های شهری نظریات مختلفی مطرح شده اند که اغلب مبتنی بر مکانیسم بازار در این روند تاکید می کنند. این تحقیق با هدف ارزیابی و تبیین پراکنش و تمرکزگرایی فضایی کاربری های تجاری-خدماتی تخصصی شهر تبریز صورت می گیرد. در این راستا پس از تعریف و تحدید موضوع، نظریات مختلف در مورد پراکنش کاربری های تجاری-خدماتی در شهر بررسی و نتایج حاصل از آن جمع بندی شده است. پس از معرفی خصوصیات منطقه مورد مطالعه ابتدا فعالیت های تجاری-خدماتی بر اساس خصوصیات ویژه مکانی تفکیک و مکان استقرار فعلی هر یک در شهر تبریز بررسی شده است. سپس با انتخاب سه فعالیت نمونه تخصص گرایی فضایی آنها با توجه به معیارهای انتخابی مکان بهینه بنگاههای اقتصادی و ارزیابی گردیده است. برای وزن دهی به عوامل موثر در مکان بنگاه اقتصادی به روش تحلیل سلسله مراتبی جدول مقایسه دودویی عوامل تشکیل و امتیاز نهای و وزن عوامل محاسبه و سپس بر اساس مقایسه میزان فعلی عامل نسبت به حداقل و حداکثر میزان عامل در شهر تبریز نمرات نهایی هر عامل و نمره کل بدست آمده است. نتایج حاصل نشان می دهد کاربریهای تجاری-خدماتی بر اساس شرایط ویژه خود در مناطق مختلفی گسترش یافته اند. فعالیت های آلودگی زا دور از مناطق مسکونی یا حداقل دور از مراکز جمعیتی مکان یابی شده اند. واحدهای تجاری-خدماتی روزانه، هفتگی یا ماهانه بر اساس میزان دسترسی و محدودیت آن در نواحی مختلف شهر و در جوار مناطق مسکونی استقرار یافته اند. برخی از فعالیت ها نیز در نزدیکترین فاصله ممکن با مشتریان ویژه یا فعالیت های مکمل خود توسعه یافته اند. در این میان در توسعه فعالیتهای تجاری-خدماتی که یا در راس سلسله مراتب به عنوان عمده فروشی عمل میکنند یا حالت تخصصی داشته و در سطح شهر یا حوزه نفوذ وسیعتر منحصر به فردند. اکثرا نوعی تخصص گرایی فضایی وجود دارد. از سه فعالیت نمونه انتخاب محل استقرار پزشکان متخصص شهر با معیارهای مکان یابی بنگاههای اقتصادی تطایق داشت. ولی مکان استقرار فروشندگان مبلمان منزل و البسه خارجی با این معیارها مطابقت نداشته اند. نتایج حاصل نشان می دهد که عوامل دیگری نیز غیر از عوامل حاصل از نظریات مکان یابی بنگاههای اقتصادی در تخصص یابی فضایی کاربری تجاری-خدماتی تاثیر گذارند. عواملی که چه ناشی از انتخاب تصادفی و نقش اینرسی سکون باشد یا ناشی از مسائل روان شناختی مانند روانشناسی محیطی و یا فرایند خرید نیازمند بررسی بیشتر در تحقیقات آینده است.

برنامه ریزی توسعه محله ای با تاکید بر مشارکت شهروندان محلی نمونه موردی ((محله خطیب تبریز))
پایان نامه وزارت علوم، تحقیقات و فناوری - دانشگاه تبریز 1389
  زهرا عبداللهی ترکمانی   ملکه عزیزپور

با افزایش جمعیت شهری و بالارفتن میزان مطالبات شهروندان، دولت های تمرکزگرا عملا درپاسخگویی به نیازهای شهروندان دچار چالش شدند، پیچیدگی فزاینده مسائل و مشکلات شهری بخصوص در کلانشهرها نیازمند جامع نگری است. براین اساس دردهه های اخیربحث واحدها یا سلول های شهری درقالب محله ها و در نتیجه این بحث رویکردهای گوناگون توسعه ی محله ای مطرح شده است، در بیشتر این رویکردها مشارکت اجتماعی نقش بسیار مهمی داشته است در واقع میان دو مفهوم توسعه و مشارکت همه جا پیوندی ناگسستنی وجود دارد تا جایی که به زعم بسیاری از محققان، توسعه مترادف با مشارکت تعریف شده است. در واقع مفهوم مشارکت شهروندان محلی درتوسعه در بطن رویکرد توسعه ی محله - مبنا قرار دارد و به آن معنا می بخشد. فرایند مشارکت، مداخله وکنترل مردم، بیشتر به تعیین آنچه که ازدیدگاه خود مردم یک زندگی بهتر را تشکیل می دهد منجر خواهد شد در این صورت تصمیماتی در ارتباط با اینکه چه چیز یک زندگی بهتر را می سازد، پیش از آنکه با آنچه مردم مهم و مقدس می شمارند منافات داشته باشد، نظام ارزشی آنان را منعکس می کند(مخبر،1365:133). نظریه های گوناگون مشارکت توضیح می دهند که چرا بعضی گرایش بیشتری برای مشارکت از خود نشان می دهند وبعضی میل کمتری به این موضوع دارند بنابراین پرداختن به اصول ومعیارهای توسعه ی محله ای کارآمد هنوز نیازمند تحقیق و پزوهش فراوان است.بی تردید موثرترین و پایدارترین برنامه های توسعه ای، آنهایی هستند که مبتنی بر ویژگی ها و نیازهای زیستی، روانی و اجتماعی خانواده ها و جمعیت های محله ای با نیاز اقتصادی و اجتماعی مشابه طراحی، تدوین و ارائه گردد و این امر جز درسایه مشارکت شهروندان محله امکان پذیر نخواهد بود. این پژوهش در محله ی خطیب شهر تیریز انجام پذیرفته تا نشان دهد که آیا می توان با دیدگاهی خرد و با توجه به منابع، نگرشها، مشارکت های اجتماعی ساکنان محله مسیر توسعه محله ای و درپی آن توسعه ی شهری را هموار نمود؟ در مقیاس محلی استفاده از فرایندهای مشارکتی توسعه، بر اساس مشارکت بهینه عموم مردم محلی به عنوان سرمایه های اجتماعی امری ضروری است.

تحلیلی برروندتوسعه فیزیکی شهرتبریز و ارائه راهبردهای پایدارسازی آن با تاکید بر شاخص های زیست محیطی
پایان نامه وزارت علوم، تحقیقات و فناوری - دانشگاه تبریز - دانشکده علوم انسانی و اجتماعی 1389
  رباب عابدی جیقه   رسول قربانی

چکیده: در حال حاضر یکی از مسائل شهرهای کشور، رشد شهرنشینی و به تبع آن گسترش پراکنده بر اراضی پیرامون شهرهاست که پیامدهایی چون حاشیه نشینی، از بین رفتن اراضی کشاورزی، افزایش جمعیت شهرها، گسستگی بافتهای فیزیکی، گسترش شهر به نواحی بالقوه خطر ناک، مسائل زیست محیطی و بویژه آلودگی های زیست محیطی و نابسامانیهای سیمای شهرها را به دنبال داشته است. شهر تبریز نیز از این قاعده مستثنی نیست. این شهر، بزرگترین شهر شمال غرب کشور است که به لحاظ موقعیت مکانی ویژه ، از حوزه نفوذ بسیار وسیعی برخوردار است و به سبب مرکزیت سیاسی، اداری و تمرکز فعالیتهای صنعتی، اقتصادی، دانشگاهی و سطح بالای تخصص و خدمات، نقش مهمی را در منطقه ایفا می کند. به همین دلیل به طور مداوم بر گستره فضایی آن افزوده می شود. شهر تبریز طی دهه های اخیر رشدی شتابان و لجام گسیخته داشته و تحولات جمعیتی و کالبدی سریعی را تجربه کرده است. تحقیق حاضر با هدف بررسی و تحلیل روند توسعه فیزیکی شهر تبریز با تاکید بر شاخص های زیست محیطی آن به رشته تحریر در آمده است.این تحقیق با بهره گیری از روشهای توصیفی- تحلیلی و از طریق مطالعات کتابخانه ای واسنادی تدوین و نگارش شده است.همچنین دراین تحقیق ازروش excel برای ترسیم نمودارهااستفاده شده است.یافته های تحقیق نشان می دهد که رشد بی رویه شهر بدون توجه به قابلیتها ی اراضی همجوار صورت گرفته است که در نتیجه آن بسیاری از اراضی مستعد و باغات اطراف شهر به زیر ساختمانهای شهری رفته و بر اثر تراکم جمعیت و ازدحام صنایع و وسایط نقلیه،آلودگی های زیست محیطی چون آلودگی هوا تشدید یافته و همچنین به علت محدودیت های فضایی، گسترش شهر عمدتا به طرف مناطق پرخطر بوده است که این امر توسعه شهر را از منظر پایداری در بعد زیست محیطی زیر سوال برده است.

بررسی توانمندی های گردشگری شهرستان پاوه با استفاده از مدل swot و تأثیر آن بر توسعه شهری شهر پاوه
پایان نامه وزارت علوم، تحقیقات و فناوری - دانشگاه تبریز - دانشکده علوم انسانی و اجتماعی 1390
  شعیب ولدبیگی   رحیم حیدری چیانه

گردشگری به عنوان صنعتی پر درآمد، به دلیل گسترش تکنولوژی ارتباطات، تدوین قوانین کار و ایجاد امنیت، در وضعیت کنونی جهان از چنان جایگاهی برخوردار گشته است که صرفنظر کردن از مزایای بیشمار آن کاری معقول نیست. بنابراین به همین دلایل طی دهه های اخیر صنعت گردشگری به مرحله-ای از تکامل دست یافته است که می توان از آن به عنوان فعالیت بخش چهارم اقتصاد نام برد. سیر تکاملی این صنعت در کشورهای جهان سوم روند آهسته تری را نسبت به کشورهای توسعه یافته طی می کند. برای ایران که در فکر خروج از مشکل اتکای بیش از حد به درآمدهای نفتی و مشکل اشتغال می باشد، با توجه به پتانسیل های بالقوه و بالفعل گردشگری آن توسعه این صنعت می تواند به عنوان یکی از گزینه های مناسب مطرح باشد، با وجود اینکه در سال های اخیر و در برنامه های پنج ساله و بر اساس چشم انداز بیست ساله کشور تلاش ها و فعالیت های خوبی در این زمینه صورت گرفته، که در قیاس با رشد فزاینده گردشگری جهان این فعالیت ها به هیچ عنوان کافی به نظر نمی رسد و در همین راستا شهرستان پاوه با وجود قابلیت های متنوع طبیعی و فرهنگی جهت بهره برداری مناسب از مواهب و مزایای این صنعت نیازمند توجه، برنامه ریزی و سرمایه گذاری مناسب و مدیریت کارا در این بخش است. واضح است که گردشگری شهرستان پاوه به عنوان جزئی از مجموعه گردشگری کشور از تحولات و برنامه ریزی های این بخش تأثیر خواهد پذیرفت. اهداف پژوهش حاضر شامل موارد زیر می باشند: 1- بررسی چالش های پیش روی صنعت توریسم شهرستان پاوه 2- شناخت جاذبه ها و توان های بالقوه و بالفعل توریستی این شهرستان 3- رتبه بندی جاذبه های توریستی این شهرستان (درجه جذابیت آن ها) 4- ارائه استراتژی های بهینه توسعه این صنعت در شهرستان پاوه 5- بخش بندی بازار گردشگری در این شهرستان 6- ارائه راه حل ها و راهکارهای و پیشنهاداتی برای بهبود صنعت توریسم در شهرستان پاوه. روش تحقیق این پژوهش میدانی و توصیفی- تحلیلی است، بنابراین در همین راستا جهت دست یابی به اهداف تحقیق به کمک مطالعات کتابخانه ای و میدانی و سپس با استفاده از پرسشنامه و نظرسنجی از گردشگران و مصاحبه با مردم این شهرستان و مسئولین مرتبط با مقوله ی گردشگری، اطلاعات لازمه جمع آوری شده و سپس در محیط نرم افزارهای spss و excel تحلیل های آماری مورد نیاز بر روی داده های به دست آمده صورت گرفته، و با استفاده از مدل استراتژیک swot سعی در شناسایی و تعیین مهم ترین نقاط قوت، ضعف، تهدیدها و فرصت های گردشگری شهرستان پاوه و ارائه بهترین استراتژی ها به ترتیب اولویت شده است و در نهایت برای ترسیم نقشه های لازم و ارائه آن ها از نرم افزار arc gis 10 استفاده شده است. نتایج پژوهش نشان می دهد، که در توانمندسازی صنعت گردشگری شهرستان پاوه، زیرساخت های گردشگری از نقش کلیدی برخوردار می باشند و همچنین برای تداوم و حضور بیشتر گردشگران در تمامی فصول سال، توسعه و ایجاد تنوع در محصولات گردشگری همانند مقاصد، جاذبه ها، کالاها و خدمات و ... در شهرستان پاوه نقش اساسی داشته و بنابراین تقویت و انعطاف پذیری در موارد مذکور، از نیازهای اساسی صنعت گردشگری این شهرستان می باشد.

توسعه پایدار شهری- نمونه موردی شهر تبریز
پایان نامه وزارت علوم، تحقیقات و فناوری - دانشگاه تبریز - دانشکده علوم انسانی و اجتماعی 1385
  معصومه راه رو خطیبی   ملکه عزیزپور

چکیده ندارد.

تحلیل الگوهای فضایی حواشی شهری (مطالعه موردی شهر تبریز)
پایان نامه وزارت علوم، تحقیقات و فناوری - دانشگاه تبریز - دانشکده علوم انسانی و اجتماعی 1386
  فریدون بابایی اقدم   کریم حسین زاده دلیر

چکیده ندارد.

ارزیابی ملاحظات شهرسازی در احداث و توسعه شهرهای جدید پیوسته تبریز؛ مورد نمونه: شهرک باغمیشه
پایان نامه وزارت علوم، تحقیقات و فناوری - دانشگاه تبریز - دانشکده علوم انسانی و اجتماعی 1386
  لیلا رضایی   ملکه عزیزپور

چکیده ندارد.

بررسی علل و پیامدهای رشد افقی شهرها و ارائه راهکارهای ساماندهی آن (مطالعه موردی: شهر یزد)
پایان نامه وزارت علوم، تحقیقات و فناوری - دانشگاه تبریز - دانشکده علوم انسانی و اجتماعی 1387
  نجما اسمعیل پور   ملکه عزیزپور

چکیده ندارد.

جایگاه مطلوب کاربری فضای سبز زمینه ساز پایداری توسعه در کلان شهرها نمونه موردی: شهر تبریز
پایان نامه وزارت علوم، تحقیقات و فناوری - دانشگاه تبریز - دانشکده علوم انسانی و اجتماعی 1388
  عزیز نوری   کریم حسین زاده دلیر

چکیده ندارد.