سبک وقوع حد واسطی است میان سبک عراقی و هندی. همانگونه که از نام وقوع بر می آید، وقوع بیان حالات واقعی میان عاشق و معشوق است، به زبانی ساده و به دور از تکلّف و تصنّع. شاعر احساسات و حالات خود را در نهایت سادگی و صمیمیّت بیان می کند. در این سبک عاشق پست و حقیر است و معشوق ارجمند و معمولاً مذکّر است، عاشق ناچار است در برابر هر آنچه محبوب می گوید فرمانبردار باشد در غیر این صورت عشق محبوب را بیشتر از دست خواهد داد. امّا محبوب در برابر عاشق بدکیش، بدمهر، جفاجو و بلا انگیز است. شیوه ای فرعی در مکتب وقوع پیدا شد که به آن واسوخت می گفتند. در واسوخت عاشق از محبوب بیزار می شود و به دنبال رهایی و بریدن از اوست. حیدری تبریزی از شاعران قرن دهم می باشد. او شاگرد لسانی شیرازی است که او را بنیان گذار سبک وقوع می دانند. این رساله به کلّیاتی در مورد حیدری و سبک وقوع می پردازد و سپس غزلیّات حیدری را بر پای? روانکاوی هورنای مورد بررسی قرار می دهد، آنگاه دیوان تصحیح شد? حیدری ارائه می شود که تنها یک نسخ? خطّی در مجلس دارد. تصحیح حاضر تعلیقات لازم را نیز دارد. کلید واژه: وقوع، دیوان، حیدری، تصحیح، کارن هورنای.

چکیده: انقلاب اسلامی تجربه ی جدیدی برای کشور ما در عصر حاضر بود که با شعارها و اهداف ملّی و دینی به ثمر رسید و افق های تازه ای در حوزه های گوناگون از جمله ادبیات و شعر گشود. شاعران که عضوی موثّر در بدنه ی جامعه اند در فراهم نمودن بسترها و پیشبرد آرمانهای انقلاب دخیل بودند. «غزل»، از پرکاربردترین و انعطاف پذیرترین قالبهای شعری فارسی، که با جذب موضوعات متعدد توانمندیهای خود را نشان داده است، در این عصر با افتخار میدان داری کرد و اکثر شاعران از این قالب بهره گرفتند امّا غزل انقلاب از ویژگیهای ممتاز زبانی، فکری و ادبی برخوردار است و این پایان نامه نیز در پی آن است که نشان دهد شاعران غزل سرای انقلاب از جمله نصرالله مردانی و قیصر امین پور چگونه و با چه مولفه های سبکی از دیگر شاعران متمایز می شوند. نوشته ی حاضر بر این نکته تأکید می کند که شاعرانی همچون نصرالله مردانی(با دست یابی به زبانی حماسی با استخدام اسامی «شاهنامه»، وزن های آهنگین و...،ترکیب سازی به خصوص در محور جانشینی) و قیصر امین پور( با فراهم آوردن هم بسته ها ی ادبی، فلسفی و...، کاربرد هنرمندانه ی زبان گفتاری و پیوند عمیق و نوگرایانه با سنتها) در ارائه ی چهره ی تعریف پذیر و تمایز آفرین غزل انقلاب گام های خوبی برداشتند. این پژوهش با روش توصیفی- تحلیلی در پنج فصل تنظیم شده است و ضمن خوشه چینی از غزلیات 22 شاعر انقلاب، بر ویژگیهای غزلیات نصرالله مردانی و قیصر امین پور تکیه دارد. هدف این پایان نامه ضمن آشکار کردن زوایای سبکی غزل انقلاب و به تبع آن گشایش عرصه های جدید پژوهشی، شناسایی سبک و شناخت سایر ظرفیتهای غزلیات این دو شاعر است. واژه های کلیدی: غزل انقلاب، سبک شناسی، ادبیات معاصر، نصرالله مردانی، قیصر امین پور

چکیده : تصحیح انتقادی خسرو و شیرین محمد صادق نامی و مقایسه با خسرو و شیرین نظامی مریم بخشی پور یکی از راههای تقویت بنیه ی علمی محققان ادبی ، توغل در متون گذشتگان است ، و تصحیح یک اثر قدیمی علاوه بر احیای یک متن و معرفی آن به جامعه ، خدمت به محققان و دانش پژوهان می باشد و برای مصحح نیز واجد منافع کثیر علمی است . یکی از این آثار ادبی که تا کنون به حلیه ی طبع آراسته نشده است، منظومه ی « خسرو و شیرین » محمد صادق خان نامی، وقایع نگار دوره ی زندیه است. وی خمسه ای به تقلید از نظامی سروده است. « خسرو و شیرین » اولین منظومه از پنج گنج او و حدود 4000 بیت می باشد که البته تفاوت های زبانی و محتوایی با اثر نظامی دارد. با تصحیح انتقادی این اثر که از روی سه نسخه ی معتبر ـ از میان نسخ متعدد ـ صورت گرفته است ، سعی بر آن بوده که به یک متن منقّح دسترسی حاصل شود و همچنین به اختلاف نسخه ها و توضیح مشکلات لغوی و پیچیدگی های معنایی اثر مذکور و نیز شرح احوال و آثار شاعر و مقایسه ی اثرش با خسرو و شیرین نظامی پرداخته شود .

چکیده : این رساله به بررسی ادبیات عامیانه و ارتباط آن با اسطوره در داراب نامه می پردازد . داراب نامه طرسوسی مجموعه ای از اساطیر و باورها و همچنین عناصر عامیانه قوم ایرانیست که ارتباط اسطوره و عناصر عامیانه را به خوبی می توان در آن یافت نمود . اسطوره ، نماد زندگی دوران پیش از دانش بشر و بیانگر اعتقادات آن در روزگاران باستان است .ادبیات عامیانه گونه های متنوعی از اساطیر بدوی ، قصه های پریان که موضوعهای آن بر گرفته از فرهنگ قومی است را در بر می گیرد . در داراب نامه طرسوسی ، داستانهای اساطیری به زبان عامیانه بیان شده و با هم در ارتباط هستند .

اسطوره در ذهن و زبان هر ملتی جای دارد و به شکل های مختلف به ظهور می رسد ، رویایی جمعی که به شکل باور در هر جامعه ای رواج می یابد و نهادینه می شود . عرصه رمان مناسب ترین عرصه برای ظهور اسطوره است ، به همین دلیل ، می توان به رمان از نگاه اسطوره ها نیز پرداخت . در این رساله به نماد شناسی اسطوره های آثار داستانی محمد محمدعلی ( م . 1327 ) پرداخته می شود . محمد علی از داستان نویسانی است که به طور اخص به اسطوره گرایش دارد او درقالب داستان هایش ، به ویژه در « سه گانه روز اول عشق » (آدم و حوا ،مشی و مشیانه و جمشید و جمک ) اسطوره های ایرانی را به تصویر می کشد . او سعی می کند برای کسب هویت ملی و پیوند گذشته به زمان حال ، نیاز به احیای اسطوره را به عنوان زیربنای محتوایی هر اندیشه و هنری به همه یادآوری کند و خود در این راه گام های بلندی بر می دارد . کلید واژه : اسطوره ، نماد شناسی ، محمد محمدعلی ، رمان پژوهشی ، سه گانه روز اول عشق

نظام های سیاسی شاهنشاهی که براساس خودکامگی اداره می شود، حاکی از ظلم و ستم و بیداد در میان سرزمین ها و اقوام است. حکومت این نظام ها براساس استبداد مطلقه است. شاهنامه به انتقاد این نظام ها می پردازد و عمق فاجعه را در امور داخلی و خارجی آنها به نمایش می گذارد. حکومت های فریدون و کیخسرو که نهایتاً به حکومت های ضحاک و گشتاسب می گراید، حاکی از نوع نظام سیاسی یکسان است. بنابراین، با وجود حاکمانِ مختلف، نتیجه همسان خواهد بود. در این پروژه از نگاه «ماکس وبر» و «فوکو» مبحث قدرت در شاهنامه و به تبع آن در حکومت های استبداد مطلقه بررسی می گردد و در آن به کارکردهای قدرت توجه می شود. زیرا در نظام سیاسی خودکامه جنبه های ضرر بار قدرت خسارت و زیان فراوانی را به شهروندان وارد می کند. بنابراین، فاعلان قدرت در شاهنامه متفاوتند، اما کارکردهای قدرت در آن در یک سمت و سو قرار می گیرد. برای دستیابی به کارکردهای مثبت قدرت، باید در نوع نظام های سیاسی تغییر و تحول اساسی ایجاد گردد. روش تحقیق به صورت توصیفی- تحلیلی است. در این روش سعی شده است تا با مطالعه کامل شاهنامه فردوسی، ابیات و داستانهای مربوط به استبداد و بازتاب ها و نیز زیرمجموعه های آن استخراج گردد و براساس مضامین گوناگون دسته بندی شود. بنابراین، در این پژوهش مشخص خواهد شد که فردوسی با سرودن شاهنامه به معرفی حاکمان، جنبه های زیان بار قدرت و مهم تر از همه به نوع نظام سیاسی واحد می پردازد که براساس استبداد و خودکامگی اداره می شود. کلید واژه: فردوسی، قدرت، خودکامگی، شاهنامه

شعر از زیباترین جلوه های زبان هنری است که با هدف انتقال معانی از طریق ارتباط زبانی با مبانی هنری و زیباشناسی به کار گرفته می شود. چهارپاره یا دو بیتی های پیوسته فالبی است که بعد از دوره مشروطه و مقارن رواج شعر نو و در پی تاثیرپذیری از ترجمه آثار اروپایی به وجود آمد. چهارپاره ها مرکّب از بندهای دوبیتی اند که در قافیه متفاوتند، امّا اتّحاد معنا دارند و جملگی برای بیان یک مطلب سروده شده اند. ساختار شعر و چینش کلمات و جایگاه واژه در شعر و سرانجام مفهومی که از آن ها ارائه می شود، نیاز مند تأمّل و بررسی است. شاعران چهار پاره سرا از نظر موسیقی، زبان و گاه بیان رومانتیـک جایـگاه والایی را در القاء مفاهیـم شعـری دارند و تصویرسـازی های شاعـرانه، به خصوص تصاویری که توسّط یک شاعـر برای اولیّن بار خلق می شود تشبیهاتی نوین و ابتکاری اند که در زیباشناسی این قالب نیمه نوین نقش به سزایی را ایفا می کنند. در این رساله چهارپاره ها از آغاز تا امروز از نظر مبانی زیباشناسی مورد بررسی و تحلیـل قرار گرفته و در آن به تصویرسـازی های شاعرانه-که از هنری ترین جلوه های زیبا شناسی است- پرداخته شده است. چهارپاره ها از نظر قافیه بندی متفاوتند، در چهارپاره های اولیّه از اشکال مختلف قافیه بندی استفاده شده است ولی امروزه بیشتر از قافیه بندی مصراع های دوم و چهارم استفاده می شود. چهارپاره ها از نظر فرم شبیه قالب های سنّتی شعر فارسی اند، امّا از لحاظ زبان و محتوا نوین و امروزی اند. استعاره و تشبیهات نوین و همچنین تصویری و نمایشی بودن چهارپاره ها در زیبایی آن نقش بارزی را ایفا می کنند.

زبان زنانه و نوشتار زنانه را بیشتر فمینیست های تفاوت گرای فرانسوی مطرح کردند که از نوشته های ویرجینیا وولف در "اتاقی از آن خود" تأثیر پذیرفته اند. آنها بر زنانه نویسی در برابر نوشتار مرد محور که ریشه در سنّت سلطه ی مردان دارد، تأکید نموده اند و با روش های مختلفی سعی کرده اند زبان غالب را به چالش بکشند و مبانی استوار آن را سست کنند و درهم بریزند. در این راستا به خصوص از روش های پست مدرن بهره جسته اند. در این پایان نامه زبان زنانه در شعر شاعران زن از دوره ی مشروطه تا معاصر بررسی می گردد تا چشم اندازی از تحوّل ِ زبان شاعران زن در این دوره ی زمانی ارائه گردد. مبنای نظری این پژوهش براساس نظریات فمینیست های تفاوت گرا، هلن سیکسو، لوس ایریگاری و ژولیا کریستوا است که به طور ضمنی بر برخی اندیشه های آنها تأکید دارد. هدف این پایان نامه این است که تأثیر جنسیت بر زبان شاعران زن را در جهت رفع سلطه ی زبان مردانه و رسیدن به هم ارزشی هویت های جنسی ارزیابی کند و به واکاوی نحوه ی تعامل شاعران زن با زبان، براساس جنسیتشان بپردازد. شاعرانی که برای بررسی حاضر گزینش شدند عبارتند از: ژاله قائم مقامی، بدری تندری(فانی)، پروین اعتصامی، سیمین بهبهانی، فروغ فرخزاد و نازنین نظام شهیدی. در مجموع هر چه از نظر زمانی به جلو پیش می رویم، زنان هویت جنسی تأثیرگذارتری دارند و با نگرش های پیش روانه تری از زبان برای تثبیت و ارزش بخشی به زنانگی خود بهره برده اند.

درّه نادره در عصری به وجود آمد که در نثر تکلّف، تصنّع، سجع پردازی، کاربرد فراوان وازگان عربی و غریب، اطناب در کلام غلبه داشته است، بدون شک میرزا مهدی خان هم برای خلق اثر خود تحت تأثیر این فضا بوده و به نوعی دشوار گویی را مایه فخر می دانسته است. او در نگارش کتاب خود به طور خاص، اثر ادیب عبدالله(اثر وصّاف الحضره) یعنی تجزیه المصار و تزجیه الاعصار را مورد تقلید قرار داده و با اینکه هر دوی آن ها کتاب هایی تاریخی بودند و باید به ثبت واقعّیت ها می پرداختند، مطابق سبک و سیاق زمان? خود معنی را فدای لفظ کردندو کلام را در لفّاف? تصویر قرار دادند. همین پوشیده سخن گفتن، توصیفات طولانی، لفظ پردازی ها، شیرینی کلام او را گرفته و دلیل بی توجهی به آن شده است. این پژوهش بر زیبایی شنای اثر استوار است تا دریلبیم میرزا مهد خان تا چه اندازه از عنصر تشبیه و سایر صنایع ادبی برای رسیدن ب اهداف خود استفاده کرده و در به کارگیری ان چه میزان توفیق داشته است، این پزوهش تلاش دارد تا - با توجه به نظریه استعاره و مجاز یاکوبسن- ثابت کند : که اگرچه به عقیده او آثار منثور به دلیل پیروی از قانون مجاورت مجازبنیاد هستند، اما بنا به بررسی های ما، نثرهای سبک فنّی و مصنوع نیز به دلیل داشتن ویزگی های خاص، که با ویزگی های استعاره بنیاد بودن اثر مطابقت دارد، می توانند در زمره استعاره بنیادها واقع شوند که از جمله آنها درّ? نادره میرزا مهدی خان است. سعی بر این است تا با بررسی این موضوعات، خوانندگان و تلاشگران عرصه ادب را در درک و توجّه هرچه بیشتر به این اثر شگرف یاری رسانیم.

چکیده بررسی مقایسه ای نمادهای داستانِ آفرینش، در متون عرفانی منثور محمد رضا کریمی انسان همواره در پی کسب شناخت از خود، محیط و ماورای ماده بوده است. عرفان یکی از مهم ترین و جذاب ترین راههای فهم داستان آفرینش بشر نخستین بوده و در واقع تلاش آدمی در پاسخ به این پرسش اساسی است که ما از کجا آمده ایم؟ چرا و چگونه آمده ایم؟ و به کجا می رویم؟ دنیای نماد و منطقِ اندیشه زبان نمادین، مورد استفاده در اساطیر، ادیان توحیدی و عرفان، جهت کاویدن و یافتن کلید رمزی این معمای رازآلود به ظاهر سربسته به مُهرِ عدم اطمینان در درستی و راست آزمایی کارکردها، ویژگی ها و کاربردهای نمادین کارکترها و عناصر مادی / مفهومی؛ تشکیل دهنده ساختار اصلی و فرعی داستان آفرینش است. این پژوهش به روش علمی کاربردی ـ توصیفی و تحلیلی، با بهره برداری از شیوه جمع آوری اطلاعات کتابخانه ای پیرامون موضوع مطروحه به بررسی مقایسه ای داستان آفرینش آدم (ع) در متون عرفانی منثور؛ با گزینش منابع تفاسیر عرفانی از سه منظر: درجه غلظت و خلوص عرفانی متفاوت، مذاهب مختلف نویسندگان تفاسیر (اهل تسنن و تشیع) و نیز برداشت های خاص از مفاهیم عرفانی ـ دینی در فرآیند زمانی عصر نویسندگان تفاسیر (قرن پنجم تا قرن نهم) مانند: کشف الاسرار میبدی، مرصاد نجم رازی، روض الجنان ابوالفتوح رازی و ترجمه صافی فیض کاشانی پرداخته است. پژوهنده با استخراج نمادها در اسطوره ایرانی آفرینش، تورات، انجیل، قرآن و تفاسیر عرفانی مذکور؛ در وحله اول با مقایسه قرار دادن اسطوره ایرانی و ادیان توحیدی با هم دیگر و تفاسیر عرفانی با یک دیگر و سرانجام مقایسه نمادهای تحقیق به صورت یکجا و منسجم؛ همان گونه که از پیشینه تحقیق بر می آید، تاکنون به این گستردگی موضوع مطروحه مورد بررسی، توصیف و تحلیل قرار نگرفته است. به منظور سنجش میزان تأثیر پذیری تفاسیر عرفانی در زیرساخت و روساخت از منطق نماد و زبان نمادینِ اسطوره ایرانی و ادیان در پنج فصلِ پژوهش شامل: کلیات، مبانی نظری، مقایسه نمادهای اسطوره و ادیان، مقایسه نمادهای تفاسیر عرفانی و نیز استفاده از جداول، فراوانی عناصر و نمودار آماری به همراه توصیف، تحلیل و نتیجه گیری چنین معلوم گردید که: نمادهای عنوان شده، مطرح در تحقیقِ حاضر با 26/55% از قرآن؛ 16/13% از منابع مشترک: (اسطوره ایرانی، تورات، انجیل، قرآن) 53/10% از تورات؛ 53/10% از منابع مشترک: (تورات و قرآن) 26/5% از منابع مشترک: (اسطوره ایرانی و قرآن) 26/5% از سایر منابع: (عرفان اسلامی) تاثیر گرفته شده است. به عبارتی: مشخّص گردید که داستانِ آفرینش آدم (ع) استنباط شده در تفاسیر عرفانی موید درستی فرضیه های پژوهش بر اساس پرسش های تحقیق است.

نقد ادبی دارای رویکردها و روش های مختلفی است که می توان با استفاده از آن ها تمامی جنبه های گوناگون یک اثر ادبی را تجزیه و تحلیل کرد.برخی از این شیوه ها متعلق به گونه ی نقد سنتی هستند که بیشتر بر علت ها و عوامل پیدایش آن اثر تاکید دارند و به وسیله ی آن ها می توان به شرایط اجتماعی،تاریخی دوران زندگی خالق آن اثر پی برد.در نقد ادبی نو ، تاکید بر خود اثر ادبی است و ادبیت متن مورد توجه منتقد است.طرفداران و مخالفان هر کدام از رویکردهای نقد،بر اهمیت شیوه ی مورد نظر خود اصرار دارند و دلالیل محکمی را هم برای سخن خود بیان می کنند.سخن این جاست که می توان از بیشتر رویکردهای نقد ادبی برای بررسی آثار بهره برد،بدون این که اصول و شاخص های هر کدام از این شیوه ها نقض گردد.قوانین و الگوهای معرفی شده برای هر کدام از این شکل های نقد،تشکیل دهنده ی چهارچوب و کلیت آن هستند و عدم توجه آن ها می تواند لطمه ای بزرگ به یک نقد ادبی سالم و بدون ایراد بزند.آسیب شناسی نقد ادبی در همین راستا شکل می گیرد و در این امر کوشش می شود که ایرادات متداول نقد ادبی نشان داده شود تا منتقدان بتوانند با آکاهی از آن ها نقدی صحیح و سالم را ارائه دهند.جلال آل احمد به عنوان یکی از مهم ترین و پر حرف و حدیث ترین نویسندگان معاصر،نمونه ی بسیار خوبی برای بررسی جریان نقد ادبی معاصر است.شخصیت،افکار و آثار وی از جنبه های گوناگون مورد توجه بسیاری از منتقدان ادبی قرار گرفته است و رویکردهای مختلف در این امر به کار برده شده است.می توان از دیگر روش های نقد هم برای این کاوش ها بهره برد و در سطحی وسیع تر این شخصیت تاثیر گذار و آثارش را بررسی کرد.

این پایان نامه که به تحلیل شخصیت و آثار هوشنگ ابتهاج متخلص به سایه شاعر معاصر گیلانی می پردازد، در چهار فصل تنظیم شده است . فصل اول شامل کلیات است که عبارت است از: بیان مسئله، اهمیت و ضرورت تحقیق، پیشینه تحقیق ، سوالات تحقیق، فرضیه های تحقیق، اهداف تحقیق، تعریف واژه های کلیدی ، قلمرو تحقیق. در فصل دوم به مبانی نظری مرتبط با موضوع پرداخته شد. فصل سوم در بر گیرنده زندگی نامه ابتهاج وتحلیل شخصیت هنری او از نگاه بزرگان شهر و ادب ایران است . در ادامه فصل سوم مجموعه های شعر او مورد نقد و تحلیل قرار گرفت . این مجموعه ها عبارتند از: سیاه مشق ( که شامل غزلها، مثنوی ها،رباعی ها ، دوبیتی ها و قطعه های سایه می باشد.)، نخستین نغمه ها، سراب ، شبگیر، زمین، چند برگ از یلدا، یادگار خون سرو،تاسیان . در فصل چهارم آثار ابتهاج در سه سطح زبانی ، فکری و ادبی تحلیل و بررسی شد . سطح زبانی شامل سه بخش آوایی (ردیف ،قافیه ، وزن )، فکری با رویکرد( مذهبی ، عرفانی ، اجتماعی )و ادبی است . آن چه در سطح ادبی بررسی شد ، عبارت است از : الف - فرم . ب - زبان .ج - وزن و قافیه . د- صور خیال ( تشبیه، استعاره، مجار، کنایه،حس آمیزی ). ه - نمادها ( مرسوم ، ابداعی ). و: آرایه های ادبی ( استخدام، مراعات النظیر، جناس، ایهام و ایهام تناسب، اغراق، تقابل ، پارادوکس ، تلمیح ، تضمین ، استقبال ).

چکیده ندارد.

چکیده ندارد.

چکیده ندارد.

چکیده ندارد.

چکیده ندارد.

چکیده ندارد.