مهاجرت بنی هلال به شمال آفریقا یکی از مباحث مهم در تاریخ اسلام می باشد . در این پایان نامه تلاش شده تا تأثیر این قبیله بدوی حجاز در شمال آفریقا در قرن پنجم هجری مورد بررسی واقع گردد.وآنچه مقرر است در این پژوهش بدان پرداخته شود، فرآیند مهاجرت بنی هلال به شمال آفریقا و نتایج و عواقب این مهاجرت به همراه نقش آنان در تحولات سیاسی – اجتماعی شمال آفریقا خواهد بود. در ضمن این بررسی به دو سوال مهم نیز پاسخ در خور داده خواهد شد : 1-بنی هلال در تحولات سیاسی شمال آفریقا چه نقشی را ایفا نمودند؟ 2-بنی هلال در تحولات اجتماعی شمال آفریقا چه نقشی داشتند؟ اما فرضیاتی که در این پایان نامه مورد بررسی قرار گرفته عبارت است از :الف)قبایل بنی هلال زمینه سازآشفتگی های سیاسی و ایجاد حکومت های ملوک الطوایفی در شمال آفریقا شدند. ب)حضور بنی هلال درشمال آفریقا منجر به ایجاد نسل جدیدی به نام مستعجمه شد،این حضور موجب تغییر زبان بربری به عربی گردید.،در این پژوهش، به روش توصیفی و تحلیلی مطابق با روش بررسی تاریخی به تجزیه و تحلیل اطلاعات تاریخی پرداخته شده، فرضیات پژوهش مورد آزمون و بررسی قرارگرفته و این نتایج حاصل شد، که با ورود بنی هلال به مصر و بویژه افریقیه،به دلیل افزایش جمعیت آنان در شمال آفریقا و اسکان در کنار قبایل بربر و ایجاد تعامل و امتزاج میان آنان،از جانبی وحدت سیاسی شمال آفریقا را دگرگون نمودند، و از سویی جزئی از طبقات جامعه بربر شدند و به این طریق باعث نشر اسلام و تعریب فزون تر بلاد شمال آفریقا گشتند.

سفیانیان، یکی از تیره های امویان بودند که پس از خلفای راشدین خلافت را به دست آورده و دمشق را به پایتختی خود انتخاب کرده بودند. دمشق، در زمان سفیانیان در شرایطی پایتخت بود که مهم ترین هدف آن ها مشروعیت بخشی به خلافت و اخذ تأیید عمومی از جانب گروه های مردمی بود. در آن شرایط استقبال اعراب مهاجر ساکن دمشق از هم نژادان خود باعث تقویت حس هم وطنی دو طرفه بود. آنجا مقر سران هم رأی و هم نظر سردمداران بود. سفیانیان با یک چشم به تثبیت قدرت خود در قلمرو کنونی و با یک چشم دیگر به توسعه قلمرو و سرازیر نمودن ثروت به سوی دمشق می نگریستند. دمشقیان نسبت به سایر شهرهای مسلمان علی الخصوص مکه و مدینه از تسامح و تساهل بیشتری نسبت به اعمال حکومت برخوردار بودند و از سره و ناسره آن ها بی دغدغه و آرام تر می گذشتند. کم توجهی دمشقیان که عملا به بی تفاوتی شبیه بود، مجال بیشتری برای دخالت حکومت در تمامی جنبه های سیاسی، اجتماعی، اقتصادی و حتی معیشتی مردم فراهم می آورد. بی توجهی مردم سبب شد که فکر موروثی کردن خلافت از جنبه سیاسی به ذهن حکومت خطور کند و زمینه را برای ابراز آن فراهم بیند. با اندکی اغماض، تشکیل جامعه دمشق از دو دسته بومیان مسیحی و مسلمانان حامی خلافت، اندیشه تزریق افکار مدافع اعمال صواب و ناصواب خلیفه را به سر حکومت انداخت؛ برای آن برنامه ریخت و در قالب دسته جات فکری، عقل و منطق جامعه را به سمت رکود بیشتر پیش بردند. اندیشه کسب ثروت و اندوخته بیشتر که در ذهن اشراف و سردمداران سفیانی می پرورید با خمودی جامعه دمشق دست یافتنی می نمود. مسیحیان دمشق به سبب احترام حکومت به حقوقشان به کلی از اوضاع روزمره سیاسی، اجتماعی فاصله گرفته بودند. نزدیکی فاصله دمشق از دریا رویای تجارت با سرزمین های همجوار و کسب ثروت را برای دمشقیان تحقق پذیر می کرد. رشد اقتصادی و تغییرات اجتماعی و فرهنگی زندگی جدیدی را برای ایشان رقم زد. مسئله این نوشتار روند تغییرات سبک زندگی فردی و جمعی مردم دمشق با حضور سفیانیان است؛ و بر این فرض استوار است که حکومت سفیانی و اموی در این تغییرات نقش اصلی را ایفا کرده است. سعی برای بررسی ریشه ها و زمینه های تغییرات اوضاع سیاسی، اجتماعی و اقتصادی دمشق، با در نظر گرفتن تمامی متغیرهای مربوط به این عصر امکان پذیر خواهد بود. لذا پژوهش حاضر در پی ارائه تحلیلی از خلافت سفیانیان در دمشق است. از اهداف اصلی این نوشتار توصیف و تجزیه و تحلیل رویدادهای آن دوره و بررسی تأثیر و تأثر و نتایج آن ها بر حوادث هم زمان، با استفاده از تفسیر منابع تاریخی است. نزدیکی فاصله دمشق از دریا رویای تجارت با سرزمین های همجوار و کسب ثروت را برای دمشقیان تحقق پذیر می کرد. رشد اقتصادی و تغییرات اجتماعی و فرهنگی زندگی جدیدی را برای ایشان رقم زد. مسئله این نوشتار روند تغییرات سبک زندگی فردی و جمعی مردم دمشق با حضور سفیانیان است؛ و بر این فرض استوار است که حکومت سفیانی و اموی در این تغییرات نقش اصلی را ایفا کرده است. سعی برای بررسی ریشه ها و زمینه های تغییرات اوضاع سیاسی، اجتماعی و اقتصادی دمشق، با در نظر گرفتن تمامی متغیرهای مربوط به این عصر امکان پذیر خواهد بود. لذا پژوهش حاضر در پی ارائه تحلیلی از خلافت سفیانیان در دمشق است. از اهداف اصلی این نوشتار توصیف و تجزیه و تحلیل رویدادهای آن دوره و بررسی تأثیر و تأثر و نتایج آن ها بر حوادث هم زمان، با استفاده از تفسیر منابع تاریخی است. نزدیکی فاصله دمشق از دریا رویای تجارت با سرزمین های همجوار و کسب ثروت را برای دمشقیان تحقق پذیر می کرد. رشد اقتصادی و تغییرات اجتماعی و فرهنگی زندگی جدیدی را برای ایشان رقم زد. مسئله این نوشتار روند تغییرات سبک زندگی فردی و جمعی مردم دمشق با حضور سفیانیان است؛ و بر این فرض استوار است که حکومت سفیانی و اموی در این تغییرات نقش اصلی را ایفا کرده است. سعی برای بررسی ریشه ها و زمینه های تغییرات اوضاع سیاسی، اجتماعی و اقتصادی دمشق، با در نظر گرفتن تمامی متغیرهای مربوط به این عصر امکان پذیر خواهد بود. لذا پژوهش حاضر در پی ارائه تحلیلی از خلافت سفیانیان در دمشق است. از اهداف اصلی این نوشتار توصیف و تجزیه و تحلیل رویدادهای آن دوره و بررسی تأثیر و تأثر و نتایج آن ها بر حوادث هم زمان، با استفاده از تفسیر منابع تاریخی است. نزدیکی فاصله دمشق از دریا رویای تجارت با سرزمین های همجوار و کسب ثروت را برای دمشقیان تحقق پذیر می کرد. رشد اقتصادی و تغییرات اجتماعی و فرهنگی زندگی جدیدی را برای ایشان رقم زد. مسئله این نوشتار روند تغییرات سبک زندگی فردی و جمعی مردم دمشق با حضور سفیانیان است؛ و بر این فرض استوار است که حکومت سفیانی و اموی در این تغییرات نقش اصلی را ایفا کرده است. سعی برای بررسی ریشه ها و زمینه های تغییرات اوضاع سیاسی، اجتماعی و اقتصادی دمشق، با در نظر گرفتن تمامی متغیرهای مربوط به این عصر امکان پذیر خواهد بود. لذا پژوهش حاضر در پی ارائه تحلیلی از خلافت سفیانیان در دمشق است. از اهداف اصلی این نوشتار توصیف و تجزیه و تحلیل رویدادهای آن دوره و بررسی تأثیر و تأثر و نتایج آن ها بر حوادث هم زمان، با استفاده از تفسیر منابع تاریخی است. نزدیکی فاصله دمشق از دریا رویای تجارت با سرزمین های همجوار و کسب ثروت را برای دمشقیان تحقق پذیر می کرد. رشد اقتصادی و تغییرات اجتماعی و فرهنگی زندگی جدیدی را برای ایشان رقم زد. مسئله این نوشتار روند تغییرات سبک زندگی فردی و جمعی مردم دمشق با حضور سفیانیان است؛ و بر این فرض استوار است که حکومت سفیانی و اموی در این تغییرات نقش اصلی را ایفا کرده است. سعی برای بررسی ریشه ها و زمینه های تغییرات اوضاع سیاسی، اجتماعی و اقتصادی دمشق، با در نظر گرفتن تمامی متغیرهای مربوط به این عصر امکان پذیر خواهد بود. لذا پژوهش حاضر در پی ارائه تحلیلی از خلافت سفیانیان در دمشق است. از اهداف اصلی این نوشتار توصیف و تجزیه و تحلیل رویدادهای آن دوره و بررسی تأثیر و تأثر و نتایج آن ها بر حوادث هم زمان، با استفاده از تفسیر منابع تاریخی است.

در خصوص جایگاه صحابه در تاریخ اسلام نقل و قول های متفاوتی شده است. برخی شمار صحابه شاخص را محدود به دوران پیامبر(ص) و تعداد محدودی به دوران خلفای راشدین می دانند و عده ای دیگر، معتقدند، تمام کسانی که به نحوی حضور پیامبر را درک کرده اند، چه ظاهرا و چه غایبا، صحابه هستند. اما آنچه در این میان، این دو نظر را از هم سوا می کند، وجود صحابه ی شاخصی است، که علاوه بر حضور در کنار پیامبر(ص) در غزوات(جنگ ها) و حضور در دیگر میادین نیز نقش داشته اند. این افراد بعد از رحلت پیامبر به نحوی موضع جدیدی را اتخاذ نمودند و در طول دوران خلفای راشدین در زمان جنگ های آنان به ظاهر به خاطر قرآن و سنت پیامبر(ص) جنگیدند. ولی با بررسی و تحلیل این جنگ ها به این نتیجه می رسیم، که آنان بیشتر برای بدست آوردن جایگاه و مقام حکومتی در تلاش بودند تا برپایی اندیشه قرآن و سنت نبوی. شاید بتوان گفت، میل و رغبت آنان به جنگیدن در راه قرآن و اسلام در دوران پیامبر(ص) بیشتر به چشم می خورد تا دوران خلفای راشدین. این پژوهش با استفاده از روش توصیفی- تحلیلی به بررسی و عملکرد صحابه شاخص در طول جنگ های خلفای راشدین پرداخته است.

چکیده : حکومت قاجار (1210ـ1342ق/1795ـ1925م) همزمان است با دگرگونی های اجتماعی و فکری در غرب و اوج گیری پیشرفته های علمی و فنی این در حالی بود که در ایران آنچنان به امر آموزش و تعلیم زنان توجهی نشده بود و تا قبل از نهضت مشروطیت، مراکز و سازمان های مشخصی و رسمی که در امر آموزش و تعلیم زنان فعال باشد وجود نداشتند و براساس شرایط خانوادگی افراد به مکتب خانه می رفتند اما بعد از مشروطه یکباره اوضاع متحول شد و مدرسه های جدید ویژه دختران بوجود آمد که البته این مدارس از سوی حکومت و مردم زیاد مورد استقبال قرار نگرفت و حتی بعضی از آنان بعد از مدتی فعالیت بنا به دلایل اقتصادی و یا شرایط جامعه تعطیل شدند اما در این بین مدارس اقلیتهای مذهبی و خارجی بوجود آمدند که از سوی گروه های مذهبی به فعالیت پرداختند. در سال 1311ش سیر تکاملی این مسأله در زمان رضاشاه منجر به تأسیس دانشگاه تهران می شود. کلید واژه : قاجار، مکتب خانه، مدارس، زنان، پهلوی، دانشگاه.