پژوهش حاضر در قالب دو آزمایش مجزا و به منظور بررسی تأثیر منابع آلی و غیرآلی مواد معدنی کم مصرف روی، مس و منگنز بر عملکرد تولیدی و فاکتورهای ایمنی مرغ های تخمگذار لگهورن طراحی گردید. در این تحقیق از 480 قطعه مرغ تخم گذار لگهورن سویه های- لاین(w-36) که در سن 48 هفتگی قرار داشتند، بر پایه یک طرح کاملاً تصادفی استفاده گردید. در آزمایش اول اثر، سه منبع غیرآلی عناصر روی، منگنز و مس در قالب یک آزمایش فاکتوریل 2×2×2 شامل دو سطح 0 و 70 میلی گرم بر کیلوگرم عنصر روی (از مکمل سولفات روی)، 2 سطح 0 و 80 میلی گرم بر کیلوگرم عنصر منگنز (از مکمل سولفات منگنز) و 2 سطح 0 و 10 میلی گرم بر کیلوگرم عنصر مس (از مکمل سولفات مس) مورد بررسی قرار گرفت. در این آزمایش تیمارها شامل 8 تیمار، 5 تکرار و 6 قطعه به ازای هر تکرار استفاده گردید. نتایج نشان داد استفاده کردن از منابع غیر آلی روی، مس و منگنز در جیره باعث افزایش تولید تخم مرغ، بازده تولید تخم مرغ و در گروه های آزمایشی شد (05/0 p<) و اثر متقابل روی× مس×منگنز در دوره اول بر تولید تخم مرغ (05/0 p<) معنی دار بود. کلیه منابع غیرآلی موجب افزایش ضخامت و استحکام پوسته شدند. در بررسی اثر عناصر در دوره اول، تأثیر مس و منگنز بر استحکام پوسته (05/0 p<) و منگنز بر ضخامت پوسته (05/0 p<) معنی دار بود. استفاده از منابع غیرآلی باعث افزایش پاسخ های ایمونولوژیکی علیه srbc و نیوکاسل (05/0 p<) شد. پس از اولین تزریق اثر منابع غیرآلی در تیمارهای روی× مس و روی× منگنز (01/0 p<) بر تیتر آنتی بادی srbc بسیار معنی دار بود . تیمار مس (05/0 p<) و تیمار روی (001/0 p<) باعث افزایش قابل توجه در تیتر نیوکاسل گردید. در آزمایش دوم نیز که با استفاده از مرغان تخمگذار سویه های- لاینw-36 صورت گرفت به بررسی اثر متقابل سه عنصر روی، مس و منگنز از منابع آلی پرداخته شد. این آزمایش نیز به صورت فاکتوریل 2×2× 2 شامل دو سطح 0 و 70 میلی گرم بر کیلوگرم عنصر روی (از مکمل روی-متیونین)، 2 سطح 0 و 80 میلی گرم بر کیلوگرم عنصر منگنز (از مکمل منگنز-متیونین) و 2 سطح 0 و 10 میلی گرم بر کیلوگرم عنصر مس (از مکمل مس-متیونین) در قالب طرح کاملاً تصادفی به مرحله اجرا گذاشته شد. در این آزمایش نیز تیمارها شامل 8 تیمار، 5 تکرار و 6 قطعه به ازای هر تکرار استفاده گردید. نتایج افزودن منابع آلی و بخصوص منبع آلی عنصر روی باعث افزایش مولفه های عملکردی در گروه های آزمایشی شد . اثر تیمار روی در دوره دوم بر تولید تخم مرغ بسیار معنی دار(01/0 p<) بوده و در کل دوره بر تولید، بازده تولید تخم مرغ و ضریب تبدیل خوراک معنی دار(05/0 p<) بود. منابع آلی مس(05/0 p<) ، روی (05/0 p<) و منگنز (01/0 p<) باعث افزایش ضخامت پوسته در وسط دوره شدند و اثر تیمار مس×منگنز بر استحکام پوسته (05/0 p<) معنی دار بود. تیمار مس در هفته اول بعد از واکسن نیوکاسل، باعث افزایش بسیار معنی دار (01/0 p<) در تیتر آنتی بادی علیه نیوکاسل شد. اثر تیمار روی در هفته اول و دوم بعد از واکسن، بسیار معنی دار(001/0 p<) بود. در کل نتایج حاضر حاکی از آن است که منابع آلی و غیرآلی روی، مس و منگنز می توانند تولید و عملکرد مرغ های تخمگذار را بهبود بخشیده و پاسخ های ایمنی را ارتقاء دهد. به منابع آلی (بخصوص منبع آلی روی) به خاطر زیست فراهمی بالاتر و اثر مثبت بر عملکرد تولیدی و سیستم ایمنی می تواند جایگزین مناسبی برای منابع غیرآلی باشد.

مطالعه حاضر به منظور ارزیابی تأثیر سطوح مختلف پروتئین خام و ترئونین جیره بر عملکرد، خصوصیات لاشه، پاسخ های ایمنی هومورال و ریخت شناسی سلول های پوششی ژژنوم در جوجه های گوشتی انجام پذیرفت. برای این منظور، از تعداد 432 قطعه جوجه خروس گوشتی سویه راس 308 استفاده گردید و جوجه ها به صورت تصادفی به 4 تکرار (12 جوجه در هر تکرار) هر یک از 9 تیمار آزمایشی در قالب یک آزمایش فاکتوریل 3×3 بر پایه طرح کاملاً تصادفی اختصاص یافتند. تیمارهای آزمایشی شامل 3 سطح پروتئین (100، 95 و 90 درصد توصیه های راهنمای پرورش سویه راس) و 3 سطح ترئونین (100، 110 و 120 درصد توصیه های راهنمای پرورش سویه راس) بودند. جیره های آزمایشی در طی سه دوره مختلف آغازین (12-1 روزگی)، رشد (24-13 روزگی) و پایانی (42-25 روزگی) در اختیار پرندگان قرار گرفت. میانگین افزایش وزن روزانه، مصرف خوراک روزانه و ضریب تبدیل به صورت دوره ای اندازه گیری شدند. در سن 16 روزگی، به همه پرنده ها واکسن نیوکاسل تزریق گردید. سپس در روز 28، دو پرنده از هر تکرار به صورت تصادفی انتخاب و نمونه های خون از طریق سیاهرگ بال آن ها جمع آوری شده و تیتر آنتی بادی علیه ویروس بیماری نیوکاسل از طریق تست مهار هماگلوتیناسیون انجام پذیرفت. هم چنین در روزهای 23 و 33 دوره پرورش، به دو پرنده از هر تکرار میزان 5/0 میلی لیتر سوسپانسیون 7 درصد گلبول قرمز گوسفندی برای بررسی پاسخ های ایمنی اولیه و ثانویه به عضله ران تزریق گردید. در سن 42 روزگی، دو پرنده از هر تکرار به صورت تصادفی برای بررسی تأثیر تیمارهای آزمایش بر بافت شناسی روده کشتار و نمونه های بافتی از ناحیه ژژنوم جهت بررسی توسط میکروسکوپ نوری جمع آوری گردید. هم چنین در پایان آزمایش لاشه، سینه، ران، پانکراس، چربی بطنی و اندام های لنفی شامل طحال و بورس فابریسیوس وزن شدند و براساس درصدی از وزن زنده بیان گردیدند. اطلاعات حاصل از این آزمایش با استفاده از رویه glm توسط نرم افزار sas آنالیز شدند. نتایج نشان داد که کاهش پروتئین جیره، بازده نسبی لاشه و وزن های نسبی چربی بطنی و پانکراس (05/0p<) را کاهش داد. هم چنین کاهش درصد پروتئین جیره تا 10 درصد تأثیر معنی داری بر وزن نسبی سینه و ران نداشت اما پس از اضافه کردن سطح دوم ترئونین، این صفات اقتصادی افزایش معنی داری (05/0p<) یافتند. کاهش سطح پروتئین جیره، پاسخ های ایمنی اولیه و ثانویه علیه گلبول قرمز گوسفندی را کاهش داد (05/0p>)، اما پس از افزایش سطح ترئونین به 110 درصد توصیه ها، این پاسخ ها بهبود یافت (05/0p<). اگرچه پس از کاهش سطح پروتئین جیره، ارتفاع پرز، عمق کریپت و تعداد سلول های جامی در ژژنوم کاهش معنی داری (05/0p<) یافت، اما تغذیه جیره های با حداقل 110 درصد ترئونین، این تغییرات را از طریق افزایش سطح ناحیه جذب روده ای و افزایش تعداد سلول های جامی جبران نمود. به علاوه، سطوح مختلف پروتئین و ترئونین تأثیر معنی داری بر قابلیت هضم ماده خشک و پروتئین در جوجه های گوشتی نداشتند (05/0p>). نتایج حاضر بیان گر آن است که در دوره آغازین، بهترین عملکرد زمانی مشاهده گردید که از سطوح بالای پروتئین و ترئونین استفاده شد که این امر به دلیل نیاز بالای پرندگان در سنین ابتدایی به پروتئین و اسیدهای آمینه است. به علاوه در دوره های رشد و پایانی نتایج نشان داد که می توان میزان پروتئین جیره را تا 10 درصد بدون اثر نامطلوب بر عملکرد کاهش داد و به نظر می رسد که با توجه به تأثیرات مثبت ترئونین بر عملکرد سیستم ایمنی و بافت روده، افزودن 10 درصد ترئونین بالاتر از سطح نیاز، نتایج رضایت بخشی را سبب گردد.

مساله تغذیه طیور یکی از تنگناهای توسعه مرغداری در کشور ما به شمار میرود. کمبود مواد اولیه و محدود بودن تولید آن در کشور سبب گردیده است که هر ساله مقدار زیادی مواد اولیه از خارج با پرداخت مقادیر قابل توجهی از ثروت ملی کشور وارد شود. ذرت در جیره های غذای طیور در دنیا و در ایران به عنوان تامین کنندهاصلی منبع انرژی مورد استفاده قرار میگیرد. خوراک همچنان بیشترین هزینه پرورش طیور را به خود اختصاص داده است به همین خاطر به حداقل رساندن هزینه های خوراک امری ضروری میباشد. به منظور کاهش هزینه های خوراک، در طول 20 سال گذشته بهره گیری از روش جیره نویسی با حداقل قیمت معمول شده است البته بایستی توجه داشت که استفاده از جیره های با حداقل قیمت، همواره حداکثر سود اقتصادی را از لحاظ محصول نهایی در پی نخواهند داشت. بنابراین همواره باید به این نکته بسیار مهم توجه نمود که نوشتن یک یا چند جیره به روش فوق فقط نقطه شروع یک برنامه تغذیه ای به شمار می آید.

هدف از انجام این پژوهش بررسی اثر نمره ی وضعیت بدنی بر مقدار تولید شیر درصد چربی شیر فراسنجه های تولیدمثلی و ناهنجاری های متابولیکی در گاوهای شیری هلشتاین بود برای نیل به این هدف از داده های مربوط به 312 گاو شیری چند شکم در دو گاوداری صنعتی استفاده گردید. ارزیابی نمره ی وضعیت بدنی گاوها از یک ماه قبل از خشکی شروع و تا روز 120 بعد از شیردهی ادامه یافت و در طی 7 ماه به هر گاو 13 بار نمره ی وضعیت بدنی داده شد. ارزیابی نمره وضعیت بدنی گاوها توسط دو داور مستقل صورت گرفت در ضمن یک هفته قبل و یک هفته بعد از زایمان خون گیری از ورید دمی گاوها انجام شد و غلظت گلوکز، انسولین، لپنین، تری گلیسرید، بتاهیدروکسید بوتیرات و اسیدهای چرب غیر استریفیه موجود در آنها اندازه گیری شد. میزان تولید شیر د دوره ی شیردهی قبلی و دوره شیردهی قبلی و دوره شیردهی حاضر و نیز درصد چربی شیر دهی حاضر ثبت گردید فراسنجه های تولید مثلی شامل میزان گرایی از اولین تلقیح فاصله زایمان تا اولین تلقیح روزهای باز و تعداد تلقیح به ازای هر آبستنی با استفاده از سیستم کامپیوتری گاوداری ها به دست آمد ضمن این که نسبت آبستنی با استفاده از تعداد تلقیح به ازای هر آببستنی محاسبه شد وقوع سخت زایی جفت ماندگی جابه جایی شیردان، لنگش و ورم پستان در طی 120 روز اول شیردهی ثبت گردید یک آزمایش فاکتوریل 2*2 با دو عامل گاوداری (1 و یا 2) و نمره وضعیت بدنی در زمان زایمان (کمتر از 5/3 و یا بزرگتر و مساوری 5/3) در قالب طرح کاملا تصادفی نامتعادل برای بررس اثر نمره ی وضعیت بدنی در زمان زایمان بر تولید شیر درصد چربی شیر فراسنجه های تولیدمثلی و ناهنجاری های متابولیک طراحی و اجرا شد برای بررسی اثر نمره ی وضعیت بدنی و تغییرات آن در زمان مختلف بر مقدار تولید شیر از تحلیل رگرسیونی و تحلیل مولفه های اصلی استفاده گردید تفاوتی بین دو داور از نظر ارزیابی نمره ی وضعیت بدنی مشاهده نگردید. از اواسط دوره خشکی تا اواخ ماه دوم شیردهی نمره وضعیت بدنی بالا و پایین در زمان زایمان معنی دار نشد (7/0 >p) اما درصد چربی شیر مقدار تولید چربی و تولید چربی و تولید شیر تصحیح شده بر اساس چربی شیر مقدار تولید شیر و تولید شیر تصحیح شده بر اساس چربی شیر در گاوهای دارای نمره ی وضعیت بدنی بالا به طور معنی داری بیشتر بود با استفاده از تحلیل رگرسیون خطی چندگانه مشخص گردید که تولید شیر با افزایش نمره ی وضعیت بدنی در زمان خشک کردن و با وقوع ناهنجاری های متابولیکی کاهش می یابد همچنین افزایش تولید شیر با افزایش نمره وضعیت بدنی در زمان خشک کردن و با وقوع ناهنجاری متابولیکی کاهش می یابد همچنین افزایش تولید شیر با افزایش نمره ی وضعیت بدنی در طول دوره خشکی به ویژه در 30 روز اول این دوره و با کاهش نمره ی وضعیت بدنی در ماه های اول و دوم شیردهی به اثبات رسید از لحاظ غلظت فراسنجه های موجود در خون تفاوت چندانی بین گاوهای با نمره ی وضعیت بدنی بالا و پایین مشاهده نگردید گاوهای دارای نمره منفی وضعیت بدنی بالا در مقایسه با گاوهای نمره وضعیت بدنی پایین ب طور معنی داری دارای فاله ی زایمان تا اولین تلقیح کمتری بودند (02/0 >p)همچنین گاوهای زایمان کرده با نمره ی وضعیت بدنی بالا دارای روزهای باز کمتری بودند (05/0 >p)و از لحاظ تعداد تلقیح به ازای هر آبستنی میزان گیرایی از اولین تلقیح و نسبت آبستنی تفاوت معنی داری بین دو گروه مشاهد نگردید گاوهای زایمان کرده با نمره وضعیت بدنی بالا در زمان زایمان دارای وقوع لنگش بیشتر (05/0 >p)و برعکس دارای وقوع ورم پستان کمتر (02/0 >p)بودند تفاوت آماری معنی داری از لحاظ وقوع سخت زایی جفت ماندگی و جابه جایی شیردان بین دو گروه مشاهده نگردید به منظور افزایش تولید شیر توصیه می شود گاوهای شیری با نمره ی وضعیت بدنی 15/2 تا 3 خشک شوند همچنین در فصول سرد سال به منظور افزایش تولید شیر، افزایش درصد چربی شیر بهبود عملکرد تولید مثلی و کاهش ورم پستان توصیه می شود که گاوهای شیری با نمره وضعیت بدنی با حداقل 5/3 زایمان کنند.

نتایج به دست آمده از این تحقیق نشان داد که پلت چسبان آمت میتواند در سطوح پایین خود در جایگزینی با پودر ماهی، خوب عمل کرده و بدون هیچ مشکلی در جیره استفاده شود و باعث افزایش عملکرد و راندامان استفاده از غذا گردد. بهترین سطح استفاده از آن همراه با پودرماهی، سطح 1/5 درصد آن و یا به عبارتی 25 درصد جایگزینی با پودر ماهی بود البته با توجه به اطلاعات بدست آمده از این تحقیق تیمار 3% آمت نیز عملکردی مشابه و در بعضی عناوین عملکردی بهتر از تیمار شاهد نشان داد همچنین اضافه نمودن این پلت چسبان علاوه بر بهبود کیفیت و دام پلت، موجب بهبود در انرژی قابل هضم جیره شده و با توجه به پروتئین بالا و مقدار و تناسب اسیدهای آمینه آمت، این ماده میتواند جایگزین بخشی از سویا در جیره شود که بهبود الگوی اسید آمینه ای جیره نیز کمک میکند.

سندروم آسیت یک عارضه متابولیک است که در جوجه های گوشتی به دلیل سرعت رشد زیاد ایجاد می شود و سالانه در حدود یک بیلیون دلار به صنعت پرورش طیور دنیا خسارت وارد می کند. در مناطق مرتفع کاهش فشار نسبی اکسیژن هوا موجب هایپوکسمیا (کمبود اکسیژن در خون) و افزایش فشار خون ریوی (ph) شده که می تواند منجر به بروز سندروم آسیت گردد. هدف از این تحقیق بررسی تغییرات ماتریکس خارج سلولی بافت شش و کبد، دو اندام مهم درگیر شونده درسندروم آسیت، در جوجه های گوشتی پرورش یافته در منطقه مرتفع شهرکرد و مقایسه آن با جوجه های منطقه کم ارتفاع رشت بود. بر این اساس در سنین دو، سه، چهار، پنج و شش هفتگی نمونه های شش و کبد از 20 جوجه در هر هفته و هر منطقه تهیه شد و تغییرات هیستوپاتولوژیکی و نیز تغییرات مقدار کلاژن و mmpهای این دو بافت مورد مطالعه قرارگرفت. برای بررسی های هیستولوژیکی، نمونه های بافتی در فرمالین %10 فیکس شده و پس از قالب گیری در پارافین و برش گیری با دستگاه میکروتوم به روش h&e رنگ آمیزی شدند. مقدار کلاژن بافت با اندازه گیری مقدار هیدروکسی پرولین به روش اسپکتروفتومتری و با استفاده از دو معرف کلرامین-t و ارلیخ ارزیابی شد. تغییرات میزان mmpها با روش ژلاتین زایموگرافی مورد بررسی قرار گرفت. داده های مربوط به مقدار کلاژن توسط رویه ttest از نرم افزار آماری sas آنالیز شدند و 05/0> p از لحاظ آماری معنی دار در نظر گرفته شد. درجوجه های رشت شش ها ظاهری طبیعی داشتند و آثاری از پرخونی در آن ها مشاهده نشد در صورتیکه در جوجه های شهرکرد شش ها پرخون بوده و مقدار زیادی لخته خون در آن ها وجود داشت که نشان دهنده ابتلاء این جوجه ها به ph است. مطالعات هیستولوژیکی نشان داد که پارابرونش های شش های جوجه های شهرکرد کوچکتر از جوجه های رشت بوده و در آن ها خونریزی وجود داشت. در بافت کبد نیز در جوجه های شهرکرد هپاتوسیت ها تحلیل رفته بودند و سینوسوییدهای کبدی متسع شده بودند. در این تحقیق برای اولین بار مقدار کلاژن بافت کبد و شش در جوجه های گوشتی مورد بررسی قرار گرفت و نیز برای اولین بار میزان mmpهای این دو بافت در جوجه های پرورش یافته در مناطق مرتفع بررسی شد. در جوجه های رشت، میزان mmp-2 بافت کبد و شش با افزایش سن کاهش یافت ولی در جوجه های شهرکرد در تمام سنین به جز چهار هفتگی میزان mmp-2 بالا بود. در چهار هفتگی به دلیل اعمال محدودیت غذایی میزان این آنزیم کاهش قابل ملاحظه ای داشت که منجر به کاهش فعالیت کلاژنولیتیکی و افزایش میزان کلاژن بافت شد. مقدار کلاژن بافت شش جوجه های شهرکرد در تمام سنین به طور معنی داری بالاتر از جوجه های رشت بود که می تواند به دلیل افزایش سنتز کلاژن در شرایط هایپوکسیا باشد. ولی مقدار کلاژن بافت کبد بین دو منطقه تفاوت معنی داری نداشت. مقدار کلاژن بافت کبد و شش در جوجه های رشت در ابتدا و انتهای دوره پرورش تفاوت معنی-داری نداشت ولی در جوجه های شهرکرد مقدار کلاژن این دو بافت در پایان دوره به طور معنی داری کمتر از دو هفتگی بود. میزان بالای mmp-2 در کبد و شش جوجه های شهرکرد باعث ریمادلینگ این دو بافت شده که منجر به بروز تغییرات هیستوپاتولوژیکی می شود. در نهایت با وجود اینکه جوجه های شهرکرد ظاهری سالم داشتند، ولی وجود شرایط هایپوکسیا و ph ناشی از آن سبب ایجاد تغییرات قابل توجهی در سطح سلولی و ملکولی در کبد و شش این جوجه ها شد که این تغییرات می تواند زمینه ساز بروز سندروم آسیت باشد. محدودیت غذایی از طریق کاهش موقتی میزانmmp-2 و کاهش تخریب بافتی باعث کاهش سرعت روند ایجاد آسیت شده و در نتیجه مانع بروز آن تا پایان دوره پرورش می شود ولی اگر این جوجه ها برای مدت طولانی تری نگهداری می شدند احتمال بروز سندروم آسیت در آن ها وجود داشت.

برای تعیین میزان نیاز مرغ های تخمگذار لگهورن سویه های - لاین از واریته ‏‎w-36‎‏ در مرحله اول تولید (سن 30 هفتگی) به پروتئین و اسید امینه های گوگرد دار ، آزمایشی به اجرا درآمد . پنج سطح اسیدآمینه های گوگرددار و 5 سطح پروتئین طی یک آزمایش فاکتوریل در قالب کاملا تصادفی بر روی 600 قطعه مرغ که در 150 قفس پخش شده بودند و هر 6 قفس برای یک تیمار بود مورد بررسی قرار گرفتند.هر یک از 25 نوع جیره آزمایشی (تیمار) نیز به مدت 8 هفته به مرغ ها داده شدند . صفات مورد بررسی عبارت بودند از مصرف خوراک ، تولید تخم مرغ ، وزن تخم مرغ ، تولید توده ای تخم مرغ ، تلفات و ضریب تبدیل غذایی. غیر از تلفات تمامی صفات تحت تاثیر معنی دار سطوح پروتئین و اسید آمینه های گوگرد دار قرار گرفتند ولی تنها مصرف خوراک و وزن تخم مرغ تاثیر معنی داری از اثر ترکیبی پروتیئن و اسید آمینه ها داشتند. در نتیجه این آزمایش معلوم شد که سطوح 6/16 گرم در روز پروتیئین و 760 میلی گرم در روز اسید آمینه گوگرد دار برای مرغ ها در این سن بهترین حالت خود را دارند که برای هر فاکتور سطوح پیشنهادی بالای ‏‎nrc‎‏ به ترتیب 15 گرم در روز و 580 میلی گرم در روز می باشد. همچنین اثر اسید امینه های گوگرد دار بر عملکرد مرغ ها در سطوح پایین ، بهتر و مشخص تر بود.