روابط جنسی و اخلاق مربوط به آن به عنوان بخشی از فرهنگ اجتماعی هر قوم و ملتی همواره در طول تاریخ حیات انسان مورد توجه و مطالعه قرار داشته است و کهن ترین تمدن های شناخته شده ی بشری درمورد آن دستورالعمل ها وقواعدی لحاظ داشته اند. ایرانیان نیز بعنوان یکی از قدیمی ترین فرهنگها وتمدنهای جهان از این قاعده مستثنی نبوده اند. به شهادت مورخان یونانی، پارسیان که بنیانگذاران تمدن ایرانی- آریایی شناخته می شوند ، مردمانی لذت جو و تقلیدپذیر از فرهنگها و آداب و رسوم ملل همجوار بودند. این خوی و خصلت همواره در مردمان این سرزمین بصورت پایدار وماندنی نسل به نسل به میراث رسیده است. اخلاق جنسی مردمان عصر قاجار نیز تا حد زیادی وابسته به آئین ها وسنن کهن ایرانی – اسلامی بوده که آن را آمیزه ای متضاد از آداب و سنن نیکو و ارزشمند و عقاید و رسوم خرافاتی و تقلیدی می سازد. آداب مربوط به زناشویی یا رفتارهای جنسی خارج از چهارچوب خانواده، هر دو به نسبتی یکسان در رابطه با این عقیده قابل توجه و بررسی است. نیمه نخست حکومت قاجارها یعنی تا اوایل حکومت ناصرالدین شاه دوران سنتی و قدیم اینگونه آداب و رسوم است و از نیمه دوم آن که با آشنایی گسترده تر ایرانیان با فرهنگ و تمدن اروپایی آغاز می گردد، بتدریج خلقیات جنسی از نوع فرنگی آن در جامعه رسوخ و تسری می یابد ، چنان که در سالهای پایانی عصرقاجاریه، بیشتر آداب و رسوم اجتماعی مربوط به روابط جنسی بخصوص در شهرهای بزرگی مانند تهران، متأثر از رسومات اروپاییان است. این پژوهش به شناختی تاریخی از تحول اخلاق جنسی ایرانیان دوران قاجار از ابتدا تا انتهای آن دوران پرداخته است.

عبدالحسین هژیر فرزند محمد وثوق همایون که سمت غلام پیشخدمتی دربار مظفرالدین شاه قاجار را داشت هیچ سابقه سیاسی نداشت. هژیر از طبقه سوم برخواست و پس از پایان تحصیلات و آشنایی به زبان های فرانسه و روسی در اواخر سلطنت قاجار به عنوان مترجم در وزارت خانه مشغول به کار شد و پس از تأسیس سفارت شوروی به عنوان مترجم وارد سفارت روس شد و به مدت هشت سال در آنجا مشغول به کار بود و پس از اخراج از سفارت روس به امور سیاسی گرایش یافت و به کمک سیدحسن تقی زاده وارد عرصه سیاست شد. و از آن پس هژیر پیوسته در مشاغل بازرس طرق، مدیر کل وزارت دارایی، وزارت مشاور، وزارت راه، وزارت کشور و وزارت بازرگانی، نخست وزیری، در خدمت پادشاهان پهلوی و در ارتباط با آنها بود و آخرین مقام او وزیر دربار بود. کابینه ی عبدالحسین هژیر در زمان محمدرضا پهلوی بود. اما کابینه وی از بدو تشکیل مورد مخالفت توده ای از دانشجویان، بازاریان و روحانیون قرار گرفت. و اقدام مهم چشمگیر مهمی در دوران نخست وزیری از وی دیده نشده است. ولی اقدام مهمی که در وزارت دربار انجام داد سکان داری انتخابات مجلس شانزدهم و تقلب توسط درباریان بود و همین امر نیز باعث ترور وی توسط سیدحسن امامی اصفهانی از اعضای فدائیان اسلام شد. این پژوهش می کوشد تا با تکیه بر روش تحقیق اسنادی و نظری به زندگی و دوران سیاسی عبدالحسین هژیر بپردازد و قصد دارد تا شرایط روزگار حیات و تحولات دوران کاری او را به بحث بکشاند. و پس از تتبع و تأمل در نگاشته ها و اسناد گوناگون به تحلیل و استنتاج در باب چگونگی فراز و فرود یکی دیگر از مدیران سیاسی کشور در عصر پهلوی بپردازد.

سالیان متمادی مهندسین ساختمان در پی دست یافتن به دیواری با مشخصات عملکردی بهتر و حداکثر کارایی بوده اند. سبک سازی، مقاومت در برابر زلزله، دوام پایداری و عدم نیاز به نگهدارنده، مقاومت در برابر حرارت، رطوبت و صوت، همگی از مشخصات عملکردی یک دیوار است. یکی از عمده ترین مشکلات به کارگیری پانل های گچی در دیواره های پیش ساخته، استحکام و چقرمگی پایین آن نسبت به سایر دیوارها و مقاومت پایین آنها در مقابل ضربه به ویژه درهنگام زلزله است که به علت کاهش ایمنی، استفاده از آن ها را در ساختمان سازی محدود می کند. روشهای مختلفی برای استحکام دهی پانل های گچی وجود دارد ولی باید توجه داشت که این روش ها نباید باعث افزایش زیاد قیمت مواد اولیه، پروسه تولید و وزن محصول شود. در مرحله اول تحقیق دو نوع پانل گچی کامپوزیتی با الیاف کولار و پلی پروپیلن با توزیع یکنواخت ساخته شد. در مرحله دوم برای کاهش وزن پانل حفراتی داخل پانل ایجاد و رفتار پانل در هنگام خمش مورد بررسی قرار گرفت. در مرحله سوم برای کاهش مصرف الیاف، از الیاف بلند کولار برای بهبود خواص مکانیکی به صورت لایه ای استفاده شد. نتایج به خوبی نشان می دهد که استحکام خمشی پانل ها در همه نمونه ها بسیار بالا رفته است و همچنین مقدار جذب انرژی پانل های ساخته شده قبل از شکست کامل بسیار بیشتر از پانل های ساده گچی است.

چکیده ندارد.

چکیده ندارد.

چکیده ندارد.

چکیده ندارد.

چکیده ندارد.

بخش اول این رساله اختصاص دارد به سیستم حکومتی ایران در عصر قاجار. این بخش پنج فصل است که در فصلهای اول تا سوم به نقش شاه و شاهزادگان و دربار، روحانیون و ایالات در سیستم حکومتی ایران عصر قاجار پرداخته ام و تلاش نموده ام که از زوایای مختلف به این امر و علی الخصوص کلیه گروههائیکه پایه های حکومت مستبدانه قاجاریه بوده اند بپردازم. در فصل چهارم و پنجم این بخش به بررسی واژه های مشروطه و استبداد، ابتدا از دیدگاه لغت شناسی، بعد مفهومی و سرانجام برداشتهای مردمی از این واژه پرداخته ام. در بخش دوم، در فصل اول و دوم به عوامل بیداری مردم و علل انقلاب و نهایتا انقلاب و پیروزی مردم پرداخته ام، در این قسمت به شکل کلی به وقایع اشاره نموده ام، علی الخصوص وقایعی که بیشتر با موضوع رساله مرتبط باشد. در فصل سوم و چهارم به مفهوم قانون اساسی، تفکیک قوا و محدودشدن اختیارات پادشاه پرداخته ام. اما تلاش ما بر این بوده که ضمن بررسی مفاهیم و تاریخ قانون اساسی و تفکیک قوا، به عکس العمل پادشاه و دربار قاجار در برابر آنها بپردازم. بخش سوم ارتباط به روابط مجلس و محمدعلی شاه از ولیعهدی تا کودتای اول دارد، که در فصل اول از دوران ولیعهدی تا تاجگذاری آمده است و در فصل دوم به هدف محمدعلی شاه از احضار امین السلطان و روابط وی با مجلس نهایتا علل و شیوه قتل او پرداخته ام. در فصل سوم حادثه میان توپخانه و نقش محمدعلی شاه و سفارتخانه های خارجی و روحانیون در این حادثه مهم (کودتای اول) را مورد تجزیه و تحلیل قرار داده ام. در بخش چهارم که از بخشهای حساس رساله است به نقش روسیه و انگلیس در ظهور استبداد صغیر پرداخته ام که خود در دو فصل است : در فصل اول به نقش روسیه از همان ابتدای انقلاب مشروطه و مسئله بریگاد قزاق و نهایتا نقش آنها در انهدام مجلس را بررسی نموده ام، در فصل دوم همچنین به روابط انگلیس و مجلس از اوان انقلاب مشروطه تا بمباران مجلس اشاره نموده ام. تلاش ما در این بخش بر این بوده که با استفاده از کتب و اسناد مختلف ، نقش این دو کشور استعمارگر در انقلاب مشروطه و ظهور استبداد صغیر را روشن نمایم. بخش پنجم که مهمترین بخش رساله است ، اختصاص به حوادث از ترور شاه تا پایان بمباران مجلس دارد. که خود در دو فصل گسترده است . در فصل اول به حادثه ترور شاه از زوایا و آراء مختلف و نهایتا استقرار محمدعلی شاه در باغ شاه پرداخته ام. در فصل دوم به چگونگی بمباران مجلس و سرنوشت آزادیخواهان پرداخته ام.

زبده التواریخ نوشته محمدمحسن بن محمدکریم تاریخی عمومی است که مطالب آن مانند دیگر تاریخهای عمومی از آدم شروع می شود و تا عصر مولف ادامه می یابد. تاریخ نویسان عصر صفوی وقایع تاریخی پیش از اسلام را تا دوره تیموری، معمولا از روی تاریخ روضه الصفای می خواند و نظایر آن می نوشته اند. بنابراین از نظر ارزش تاریخی و سندیت ، هرچه مطالب اینگونه کتابها به عصر نویسنده آن نزدیکتر می شود مهمتر است . تا آنجا که وقایع دوران زندگی نویسنده را با عنایت به سایر جهات تحقیقی می توان از منابع دست اول برای آن عصر بشمار آورد. کتاب محمدمحسن هم از این قاعده بر کنار نیست بنابراین بخش تاریخ صفویه آن برای تصحیح و توضیح انتخاب شده است که در همین بخش هم دوره شاه سلطان حسین که حدود نیمی از حجم بخش صفویه را به خود اختصاص داده است ، اهمیتی ویژه دارد زیرا مولف در همین دوره می زیسته است . محمدمحسن این کتاب را همانگونه که در دیباچه می گوید به فرمان رضاقلی میرزا ولیعهد نادرشاه افشار نوشته و محتوی آن عبارت است از: تاریخ انبیاء و پیامبران و امامان شیعه، بنی امیه و بنی عباس ، سلاطین و پادشاهان ایران پیش از اسلام، سلسله ها و حکومتهای کوچک و بزرگ ایران بعد از اسلام از قبیل طاهریان، صفاریان، سامانیان، غزنویان، آل بویه، سلجوقیان خوارزمشاهیان، اتابکان فارس و آذربایجان و عراق، قراختائیان، اسماعیلیان، سلاطین مغولی و تیموری و سلسله های چوپانیان، مظفریان، آل کرت ، سربداران، آق قوینلو، قره قوینلو و صفویان. عموم سلسله های یاد شده در زبده التواریخ به اختصار درج و گاه فقط به ذکر نامهای سلاطین اکتفا شده است . مطالب کتاب در دوره صفویه تفضیل بیشتری می یابد و در عصر نویسنده یعنی زمان سلطنت شاه سلطان حسین تا پایان رسمی دوره صفویه در دشت مغان، به بالاترین حد می رسد. محمدمحسن در پایان کتاب خود بعد از درج فهرست گونه نام سلاطین روم و بقول مولف "فرهنگ " و حواریون حضرت عیسی (ع)، درباره "ولایت ارمن و افریخ" (افریقا) نیز مطالبی را نوشته است که در مورد دومی بیشتر "حکایات برخی از عجایبات و غرایبات " آن سرزمین است . و بالاخره علاوه بر چند حکایت کوتاه، قصه یوذاسف و بلوهر را از کتاب عین الحیات نوشته ملامحمدباقر مجلسی نقل کرده تا حدودی طولانی است .

این پژوهش اغلب مسائل مهم این دوران از سالهای پس از مشروط تا آخرین دهه های جنگ را در بر دارد. مباحث آن به طور مشخص در سه بخش نسبتا بزرگ و هر کدام در چند فصل جداگانه مورد مطالعه و مداقه قرار گرفته اند. بخش اول به بررسی اوضاع ایران در عصر مشروطیت ، مناسبات خارجی، مجلس و احزاب سیاسی از تکوین تا تطور و ترسیم چشم اندازی از تحولات اجتماعی - اقتصادی می پردازد که هدف آن نمایش سیمائی کلی از ایران در آستانه جنگ جهانی اول است تا نشان دهد که آیا ایران با توجه به شرایط حاکم و ملاحظه مشکلاتش توانایی ورود به جنگ یا جبهه گیری متناسب با آن را داشت ؟ یا می توانست نسبت به آن بی تفاوت بماند؟ در بخش دوم اوضاع ایران از آغاز جنگ تا مهاجرت و جریانهای مقارن با وجود گستردگی، تنوع، پیچیدگی و گسیختگی آن بررسی شده اند. شامل موضوعاتی چون علل آغاز جنگ ، موضع بیطرفی دولت ایران، استراتژی نظامی دول متخاصم نسبت به ایران و ابزار و اهداف آن، تبلیغات آلمانها، نظر جناحهای گوناگون نسبت به جنگ و نقد آن، گرایشها و تمایلات جامعه ایران و زمامدارانش به متحدین و واکنش متفقین، جنبشها و شورشهای داخلی علیه روس و انگلیس ، کابینه های مختلف و عملکرد آنها، بحران سیاسی و شکاف در حاکمیت ، تلاش مستوفی الممالک در اتحاد با آلمانها و مسئله مهاجرت و حوادث پیرامون آن مفصل به تحریر درآمده است ، هرچند ممکن است به نظر رسد مباحث آن ارتباط چندانی با موضوع تحقیق ندارد اما از آنجا که مجموعه مسائل فوق در تحقق و تکوین اندیشه مهاجرت و انتقال پایتخت اثر مستقیم دارند و در شناخت و تحلیل منطقی تر از جریانات بعدی موثر خواهند افتاد ناگزیر از طرح آنیم. ایم دوران پرتنش ترین و ناپایدارترین دوره تاریخ معاصر و عرصه برخورد دیدگاههای متفاوت و بعضا متعارض است . بخش سوم به تلاش مهاجران، اقدامات کمیته دفاع ملی، مهاجرت به کرمانشاه تشکیل دولت ملی و عقب نشینی آن به خاک عثمانی و اعاده مجدد آن به همراه تحولات سیاسی، اقتصادی و نظامی، روابط خارجی و منازعات داخلی و دولت ملی در اوج تا حضیض با نگاهی به اوضاع دولت مرکزی ایران تا پایان مهاجرت را دربر خواهد داشت که هدف این رساله نیز طرح مسائل و اهداف ، نتایج و عملکرد آنهاست .

به منظور شناخت بهتر و تجزیه و تحلیل حزب دموکرات قوام السلطنه و نقش سیاسی وی در این دوران، ابتدا در بخش نخست اشاره ای به تاریخچه پیدایش احزاب سیاسی در ایران پس از پیدایش مشروطه و دوران پس از کودتای 1299 شده است . بخش دوم به حیات سیاسی قوام السلطنه از دوران مشروطه تا سالهای 1320 و سقوط رضاشاه اختصاص یافته است . بخش سوم، اوضاع سیاسی ایران پس از شهریور 1320 و 1326 و چگونگی پیدایش احزاب سیاسی، تاثیر حضور متفقین و پی آمد سقوط رضاشاه را مورد بررسی قرار می دهد. بخش چهارم به چگونگی تشکیل حزب دموکرات قوام السلطنه و تشکیلات گوناگون حزب و شخصیتهای سیاسی فرهنگی که در این حزب به فعالیت مشغول بوده اند، مورد تجزیه و تحلیل قرار گرفته است . بخش پنجم اشاره دارد به روابط قوام السلطنه و حزب وی با دول خارجی که در ایران حضور دارند. از جمله دولت انگلیس ، شوروی و آمریکا و همچنین نقش این دولتها در قضایای نفت شمال و فرقه دموکرات آذربایجان مورد بررسی قرار گرفته و از طرفی اشاره ای نیز به روابط دربار و قوام دارد. بخش ششم مطالبی دارد، پیرامون انتخابات مجلس پانزدهم و نقش حزب دموکرات قوام، چگونگی تشکیل مجلس ، طرح قرارداد نفت شمال در مجلس ، نقش نمایندگان حزب دموکرات در مجلس و موضع آنان در مقابل قوام و چگونگی سقوط دولت و حزب مورد بررسی قرار گرفته است . بخش هفتم به نتایج تشکیل حزب و شخصیتهای مختلف آن و روابط شخصیتهای حزب با قوام، روابط درونی و برونی اعضای حزب را مورد تجزیه و تحلیل قرار داده است .

بخش اول این رساله نخست زیر عنوان "نکاهی گذرا به پیشینه احزاب سیاسی در ایران از مشروطه تا تشکیل حزب زحمتکشان" (مقدمه)، به شیوه ای کوتاه پیرامون "آغازین رویکردهای جامعه سیاسی ایران به برپایی احزاب سیاسی نوین" و نقش و تاثیر انقلاب مشروطه در روند حزب گرایی بحث می کند. در ادامه و پس از اشاره به گوشه هایی از اوضاع سیاسی و اقتصادی ایران در دوران پس از شهریور 1320 به بررسی و مطالعه "احزاب سیاسی در ایران از شهریور 1320 تا تشکیل حزب زحمتکشان" پرداخته ایم و در اندازه نیاز درباره احزاب چپ گرا (حزب توده و فرقه دموکرات آذربایجان) و احزاب راست گرا و ملی (حزب اراده ملی و حزب ایران) و نقش آنان در تحولات سیاسی و اجتماعی دوران پس از شهریور 20 مباحثی در خود ارائه می کند. "شخصیت و زندگی سیاسی بقایی تا آغاز نخست وزیری دکتر مصدق" (بخش یکم)، از آن روی ضروری می نماید که از سوی، به یک شناخت کلی از موقعیت خانوادگی و تحصیلات بقایی (فصل یکم) دست می یابیم، و از سوی دیگر با زمینه های رشد و تکوین شخصیت سیاسی و اجتماعی، حزبی پارلمانی دکتر بقایی (فصل دوم) آشنا می شویم. در فصل سوم به بررسی قرارداد الحاقی نفت و واکنش مخالفت آمیز اقلیت مجلس پانزدهم، از جمله دکتر بقایی در برابر این اقدام دولت پرداخته شده است . دلایل تشکیل مجلس موسسان قانون اساسی و واکنش نمایندگان مجلس پانزدهم و پیامدهای این اقدام، از جمله استیضاح دولت ساعد، مباحث اساسی فصل چهارم را تشکیل می دهد. در فصل پنجم روند انتخابات مجلس شانزدهم و چگونگی برپایی جبهه ملی را مورد مطالعه قرار داده شده و در فصل ششم زیر عنوان "شبه کودتا و فراکسیون وطن" به قدرت یابی رزم آرا و واکنش اعضای جبهه ملی و نمایدگان این جبهه در مجلس پرداخته شده است . بخش دوم رساله حاضر را تحت عنوان "حزب زحمتکشان و نقش آن در رویدادهای سیاسی و اجتماعی ایران در دوره اول نخست وزیری مصدق"، یکسره به چگونگی برپایی حزب زحمتکشان ملت ایران (فصل یکم)، سازمانها و تشکیلات حزب (فصل دوم)، هدفها و برنامه های حزب زحمتکشان ملت ایران (فصل سوم)، اختصاص داده شده، و به یک سخن نقش و تاثیر حزب مزبور را به رهبری نخبگانی چون دکتر بقایی در تحولات سیاسی و اجتماعی ایران آن دوران مورد بررسی و باز کاوی قرار داده شده است . فصلهای چهارم تا ششم را پیرامون رویدادهای برجسته دوره اول نخست وزیری مصدق، یعنی مسئله "خاع ید"، "انتخابات مجلس هفدهم" و "قیام سی ام تیر" و نقش گروهها و احزاب مختلف ، بویژه نقش حزب زحمتکشان در آن رویدادها، تنظیم شده است . بخش پایانی (چهارم) این مجموعه را به روند فعالیت "بقایی و حزب زحمتکشان پس از کودتای 28 مراد 1332" اختصاص داده شده اشت . در زیر بخش نخست نگاهی گذرا به کودتای مزبور داریم، و ضمن آن واکنشها و عملکردهای بقایی و حزبش در این رویداد را به بحث گذاشته ایم (فصل یکم) آنگاه در فصل دوم اقدام دولت کودتا در برقراری روابط مجدد با انگلستان و واکنش افراد و گروهها، بویژه دکتر بقایی و حزب او در مقابل این رویداد را مورد بحث قرار داده است . سپس در دو فصل جداگانه فعالیت بقایی و حزب او در مقابل این رویداد را مورد بحث قرار داده است . سپس در دو فصل جداگانه فعالیت بقایی و حزب زحمتکشان را در انتخابات مجلس شورای ملی در دوره های هجدهم (فصل سوم) و بیستم (فصل چهارم)، بررسی کرده است . در پایان، در بحثی زیر عنوان "نتیجه" تحلیلی از روند تکاپوه و فعالیتهای بقایی و حزب زحمتکشان تا استعفای وی از رهبری حزب در سال 1359 و سپس درگذشت او در سال 1366 ارائه نموده است .

بعد از تبعید رضاشاه و بوجود آمدن فضای باز سیاسی و ناپدید شدن و کاهش نسبی قدرت امپریالیسم انگلیس و سست گردیدن حیطه نظارت بر مستعمرات و بدنبال آن حضور نظامی آمریکا و شوروی در ایران، احزاب ناسیونالیست مختلفی در سطح جامعه بوجود آمدند که یکی از آنها حزب پان ایرانیست می باشد. این حزب در جریان نهضت ملی شدن نفت حضور چشمگیر و سرنوشت سازی داشت . ولی بعد از سال 1331 دچار رکود شد. این روند تا سال 1339 ادامه یافت . بعد از این تاریخ حزب مجددا حرکت خود را آغاز کرد و بصورت فعال در عرصه های سیاسی حضور یافت . در قضیه اصلاحات ارضی تنها حریص بود که لوایح هشتگانه را مورد تایید و حمایت قرار داد و بعنوان رقیب حزب حاکم و حامی سیاستهای کلان شاهنشاهی به فعالیت خود وسعت قابل توجه بخشید. در دوره 22 مجلس پنج نفر از اعضای این حزب به مجلس راه پیدا کردند و فراکسیون پارلمانی حزب پان ایرانیست را بوجود آورده اند و به جدایی بحرین رای مخالف دادند. در سال 1353 به پیروی از دستورات شاه به حزب رستاخیز پیوست و در نتیجه موقتا اعلام انحلال کرد. در زمان جمشید آموزگار محسن پزشکپور رهبر جنبش پان ایرانیست طی نطقی که در مجلس 24 ایراد نمود احیاء مجدد حزب را اعلام داشت . این حزب تا سال 59 همچنان به ترویج افکار خود مشغول بود که با قرار رهبران به خارج از کشور عملا فعالیتهای حزب نیز به آنجا پرتاب شد. در سال 1370 با بازگشت رهبران به ایران مجددا کادرسازی جنوب پی گرفته شد و الان هم به فعالیت خود ادامه می دهد.

رساله حاضر نخستین کوشش ، در راه تبیین و بررسی منسجم حوادث جنوب و بطور اخص ایالت فارس ، مقارن با جنبش مشروطیت ایران و میزان ارتباط آن با جنبش مشروطه خواهی در سراسر ایران و بخصوص تهران است که مشتمل بر پیشگفتار، مقدمه، پنج بخش اصلی و نهایت کتابنامه و ضمائم می باشد. در بخش نخست با ترسیم فضای سیاسی - اجتماعی - اقتصادی و فرهنگی فارس در آستانه مشروطیت ، زمینه شناخت و فهم رخدادها، فراهم شده و در چهار بخش دیگر، سیر حوادث در قالب سه مقطع مشخص مورد توجه قرار گرفته است . در اولین مقطع، جنبش ضد استبدادی فارس بر ضد تعدیات شعاع السلطنه، مقارن با جنبش مشروطیت (تهران) بررسی شده است . در مقطع دوم، به کوششهایی که در راه همگامی با مشروطیت و رویارویی با استبداد داخلی انجام گرفت ، بعلاوه تقسیم نیروهای سیاسی - اجتماعی فارس به دو جبهه معارض پرداخته شده و در آخرین بخش ، به افول حرکت مشروطه خواهی شیراز در استبداد صغیر و اوج گیری تلاشهای مشروطه خواهی سید عبدالحسین لاری توجه شده است . در خاتمه بطور گذرا، اوضاع مغشوش فارس در آستانه فتح تهران و پایان سخن، به بررسی دستاوردهای این پژوهش اختصاص یافته است .

در دوره بیست ساله قردت گیری و سلطنت رضاشاه اقدامات بسیاری در جهت نوسازی جامعه ایرانی انجام شده است که از جمله مهمترین آنها اسکان عشایر یا "تخت قاپو" می باشد که بویژه در میان جامعه کوچ نشین ایرانی موجب تاثیر و تحولات فراوانی شده است . آنچه این رساله به آن تکیه می نماید انگیزه های رضاشاه در اجرای این سیاست و سپس بررسی پامدهای آن در ابعا سیاسی، اقتصادی و اجتماعی می باشد که به ویژه درباره پیامدهای آن در گذشته تحقیقات جامع و کاملی صورت نگرفته است . برای بررسی این پدیده نیاز به یک سری مقدمات از جمله پیشه کوچ و اسکان بوده است که در این رساله به بررسی تاریخی این دو پدیده پرداخته شده و بخصوص به تاریخچه کوچ نشینی و سپس سیاستهای عشایری قاجاریه و پهلوی اشاره شده است . بخش مهم دیگر این رساله چگونگی اجرای سیاست اسکان می باشد که در چند منطقه عشایری مورد بررسی قرار گرفته است در بخش پایانی، ارزیابی این سیاست آمده و باید دانست که اگر چه اسکان غیرعشایر یکی از پدیده های نوین و مثمر بوده، ولی در اجرای آن بی عدالتی ها و سوء رفتارهایی از سوی عوامل اجرایی صورت گرفت که به همراه دیگر دلایل از جمله انجام نشدن تحقیقات و مطالعات اساسی پیرامون جامعه شناسی و روانشناسی ایلات و عشایر، موجبات عدم موفقیت نسبی اسکان را فراهم آورد.

روابط انگلیس با خوانین بختیاری یکی از فصول مهم تاریخ بختیاری و ایران را تشکیل می دهد. این ارتباطات در مراحل قبل از سال 1986 م بصورت غیررسمی و ناکام بود اما از این تاریخ به بعد با انعقاد قرارداد جاده کاروان رو بختیاری [لینچ] در سال 1989 صورت رسمی و عملی بخود می گیرد و راه برای ارتباطات و قراردادهای مهمتر، از جمله مسئله نفت هموارتر می کند. کشف و استخراج نفت در منطقه بختیاری بدلیل سود دوطرفه ای که هم برای انگلیسها و هم بختیاریها داشت آنها را پیش از گذشته بهم وابسته نمود، از این تاریخ به بعد کل مسئله سیاسی، اقتصادی انگلیس با خوانین بختیاری تحت الشعاع نفت بود. انگلیس در برخورد با خوانین بختیاری به مدت 30 سال که موضوع این پایان نامه می باشد برخوردی از بختیاریها به طرف آلمانها بر این شک و دودلی افزوده شد. بعد از جنگ به دلیل بوجود آمدن پدیده ها و جریانات عدیده در ایران و اطراف آن سیاست انگلیس در ایران حکومت متمرکزی را طلب می کرد که حافظ منافع او باشد و با حمایت از نماینده گروههای تمرکزگرا به فعالیت همه فعالان گریز از مرکز از جمله خاتمه داده شد.

تاریخ معاصر ایران، بسیار مهم و عبرت آموز است . در این میان، کودتای 28 مرداد، از جمله حوادث بسیار مهم و تاریخ ساز آن محسوب می گردد. کودتا علاوه بر تهران، در سایر شهرها نیز انعکاساتی را به همراه داشت . در تهران تظاهرات ضدمصدقی از صبح آغاز شد، اما در شهرهای دیگر، مردم در صبح و بعدازظهر در دو حالت متفاوت ظاهر شدند. از صبح تا ظهر، تظاهرات به نفع مصدق و علیه شاه در جریان بود. در بعدازظهر، تظاهرات ، برعکس گردید. این موضوع که مسئله ای جالب توجه و حیرت انگیز می باشد، نظر عامه و خاصه مردم را به خود جلب می کند. جدید بودن موضوع، علاقه عوام و خواص مفید دانستن طرح این مقطع از تاریخ، از دلایل انتخاب این رساله می باشد. این رساله که اولین کتاب (تالیف) مستقل در این زمینه می باشد، با استفاده از منابع و ماخذ زیر آماده شده است : -1 کتابها -2 مطبوعات -3 اسناد و مدارک -4 روایتها (گفتگوهای مستقیم). این رساله دارای یک پیشگفتار، یک مقدمه، پنج فصل، روزشمار (کرونولوژی)، فهرست منابع و ماخذ ئ ضمایم (اسناد، مدارک و عکسها) می باشد. پنج فصل این رساله عبارتند از: فصل اول: مطبوعات ، عملکردها و مواضع قبل و بعد از کودتا. فصل دوم: نظامیان. فصل سوم: احزاب ، جمعیتها و گروهها. فصل چهارم: مشهد از ملی کردن صنعت نفت تا کودتای 28 مرداد. فصل پنجم: پرده آخر، برداشتهایی از تاریخ. خواننده در این رساله، با مهمترین حوادث و رویدادهای مشهد از ملی کردن صنعت نفت تا کودتای 28 مرداد آشنا می شود. در کنار این امر، ما تلاش کردیم تا حدودی با بینش ، طرز فکر و جهان بینی مردم در آن زمان آشنا بشویم. همچنین آشنایی با بعضی از علتهای شکست نهضت ملی شدن صنعت نفت و تغییر رنگ مردم، از دیگر هدفهای ما در این رساله می باشد. بنابراین هدف اصلی از نوشتن این رساله، نه محکوم کردن افراد و گروهها، بلکه روشن کردن یک مقطع مهم از تاریخ معاصر مشهد می باشد.

بنا به نوشته مورخین و جغرافیدانان، مرزهای شمال شرقی ایران از دوران باستان به رود جیحون می رسید. این ناحیه به سبب موقعیت جغرافیایی همواره در معرض تهاجمات و مهاجرتهای اقوام مختلف قرار داشت . با سرنگونی دولت ساسانی توسط اعراب مسلمانان مرزهای شمال شرقی از بین رفته و زمینه ورود اقوام خارجی از این نقاط به داخل ایران مهیا شد. ولی در اکثر اوقات همچنان رود جیحون مرز شمال شرقی دولتهای ایران را تشکیل می داد. در زمان قاجاریه ناامنی مرزهای شمال شرقی و تهاجمات ترکمنها و ازبکان از مشکلات عمده این دولت بود و دولت قاجاریه که از حل این موضوع از طریق نظامی عاجز بود و فرصت های متعددی را برای ایجاد امنیت در این منطقه از دست داده بود و با شکست در مرور در سال 1867 م / 1277 ه آخرین امید خود را از دست داد و دولت روسیه که منتظر فرصت برای رسیدن به مرزهای هندوستان از این نقاط بود و با تصرف شهرهای این مناطق در نبرد گرگ تپه آخرین پایگاه ترکمانان را تصرف کرد و در پی آن با با قرارداد آخال و خراسان در سال 1881 م / 1299 ه و قراردادهای دیگری که مکمل آن بشمار می رفتند مرزهای جدید شمال شرقی مشخص شد. مسئله قریه فیروزه از مسائل عمده در روابط بین ایران و روسیه بود که روسها شاه قاجار را وادار به چشم پوشی از آن کردند و هر چند که طبق قرارداد 1921 بین ایران و شوروی روسها فیروزه را به ایران واگذار کردند همچنین در تصرف روسها باقی ماند.

این پایان نامه به بازخوانی مجموعه مکاتیب امیرنظام که شامل 252 نامه و یک صورت تلگراف می باشد پرداخته است .

میرزاعلی خان - در متن بسیاری از وقایع و رویدادهای درون نظام حکومتی دوران ناصری و مظفری، بوده است و در تمامی این هنگام از اوان جوانی، تصدی مشاغل و موقعیت های مهم درباری را به عهده داشته است ، و این امر، امکانی مناسب برای وی به وجود آورده بود که برقم اعظمی از، مسایل و حوادث دوران زندگی خویش واقف گردد، و با آثاری که از خود به یادگار گذاشته است ، تقریبا تصویری روشن از آن عصر را همراه با بعضی از ظرایف آن بازگو نماید.

سید محمدبیرجندی (تدین) در سال 1260 خ در بیرجند بدنیا آمد. پس از تحصیلات مقدماتی در بیرجند و مشهد برای ادامه تحصیل به تهران رفت . در سال اول مشروطه وارد جریانات سیاسی شد و در همان زمان مدرسه ای به نام مدرسه "تدین" تاسیس کرد. در اوایل جنگ جهانی اول تدین به دموکراتهای تشکیلی پیوست و با کمک همین گروه وارد مبازرات انتخاباتی شد در نهایت باعث انتخاب شدن او به عنوان نماینده تهران در مجلس چهارم، گردید. در مجلس پنجم تدین به عنوان نایب رئیس مجلس ، به قضایای انتقال سلطنت از قاجاریه به پهلوی کمک کرد در سال 1306-1305 کمتر از یکسال وزیر معارف و در سال 1309 مبتنی استاندارد کرمان بود. پس از شهریور 1320 تدین دوباره به سیاست نزدیک شد و مدتی در دولتهای فروغی و سهیلی به ترتیب وزیر فرهنگ - مشاور - خواربار - و کشور شد. در سال 1326 دشمنانش او را به دادگاه کشاندند ولی وی تبرئه گردید. در سال 1328 به عنوان سناتور انتخاب شد و در سال 1330 در تهران درگذشت .

پس از شناسایی پنج نسخه در داخل و دو نسخه در لندن تلاش برای تهیه عکس یا کپی از آنها آغاز شد. کتابخانه موزه بریتانیا پس از دو بار مکاتبه ای که مدیر کتابخانه مرکزی دانشگاه فردوسی مشهد با آن انجام داد، از دادن کپی نسخه خود طفره رفت . اگر چه در پاسخ به نامه اول قول همکاری داده بود. کتابخانه دانشگاه کمبریج هم برای دادن کپی آن هم از یک سوم نسخه خود، مبلغی را درخواست کرد که تهیه و پرداخت آن تقریبا محال بود. کتابخانه های دانشگاه تهران و ملی از دادن عکس کامل نسخه های موجود در این دو کتابخانه خودداری کردند اما اجازه دادند تا با حضور مستمر از زبده التواریخ را نگهداری می کند فقط اجازه یک روز استفاده از آنها را داد اما میکرو فیلم هر دو نسخه در کتابخانه آستان قدس رضوی در مشهد موجود بود. کتابخانه اخیر خود یک نسخه از کتاب مورد نظر را نگهداری می کند که کپی کامل آن را در اختیار گذاشت و اجازه داد که مدت دو ماه روزانه جهار ساعت میکرو فیلم های دو نسخه متعلق به کتابخانه ملک مطالعه و یادداشت برداری شود. با مطالعات اجمالی نسخه ها معلوم شد نسخه دانشگاه تهران نسبت به بقیه نسخ کم اشتباه تر است بنابراین بعنوان نسخه اصلی، بقیه نسخه ها با آن تطبیق داده شد. برای این کار با استفاده از کپی نسخه مشهد و مدت دوازده روز، روزانه هفت ساعت حضور در کتابخانه دانشگاه تهران کار تطبیق آغاز گردید. سپس با همکاری مدیر بخش خطی کتابخانه ملی و حضور مستمر در محل این کتابخانه اختلافهای این نسخه نیز یادداشت شد. بقیه کار در مشهد و پای دستگاه میکرو فیلم این کتابخانه آستان قدس ادامه یافت تا سرانجام کار سنگین و طاقت فرسای تطبیق به پایان رسید. خواندن خطوط نویسندگان سه قرن پیش کاری ساده نبود، پوسیدگی ها، افتادگی ها، غلطنویسی به هنگام استنساخ، اختلاف در تاریخ ها و سالهای اعلام شده و درج ارقام به خط سیاق بر دشواریها می افزود. اما این بخش مهم با تلاش فراوان پایان یافت . برای تهیه مختصری از ندگی مولف به دهها تذکره عصر صفویه و قاجاریه و منابع مختلف تاریخی مراجعه شد اما تقریبا در هیچ کجا نشانی از وی نبود. متن زبده التواریخ هم اطلاعاتی اندک دارد ولی همین مقدار اطلاعات هم در مورد زندگی محمدمحسن مستوفی استخراج نشده بود. توضیحات لارنس لکهارت نویسنده کتاب سقوط سلسله صفویه و ایام استیلای افاغنه در مورد زندگی مولف زبده التواریخ مختصر، مغشوش و همراه با اشتباه بود.

از مشروطیت تا سقوط قاجار یکی از دورانهای حساس تاریخ کرمان می باشد. درست یک سال قبل از وقوع انقلاب مشروطه بود که کرمانیان علیه دستگاه استبداد قاجاریه به پا خاستند و همگام با سایر نقاط ایران خواهان برقراری حکومت مشروطیت گردیدند. در این دوران وقایع مهمی در کرمان بوقع پیوسته که بر حیات سیاسی و اجتماع این سرزمین تاثیرات بسزایی بر جای نهاد. اقدامات هواداران حزب دمکرات در کرمان و تلاش آنان در جهت اعتلای فرهنگی و سیاسی این سرزمین با انتشار روزنامه ها و تاسیس مدارس ، قیام سران ایلات و عشایر علیه حاکم وقت تحت عنوان "سلاطین عشره"، وقوع جنگ جهانی اول و فعالیت نمایندگان کشورهای متخاصم در جنگ در جنوب ایران از رویدادهای بسیار مهم این دوره در کرمان می باشد.

سردار سپه به هنگام رسیدن به نخست وزیری، احمد شاه را از ایران اخراج نمود و با کمک نظامیها در انتخابات مجلس پنجم دخالت نمود و نمایندگانی به مجلس راه یافتند که هوادار سردار سپه بودند بنابراین سردار سپه برای برانداختن سلطنت قاجاریه، خواهان برقراری جمهوری گردید. جمهوری بر خلاف باور بعضی از تاریخ نگاران که آن را توسط انگلیسیها می دانند، ابتکار فردی سردار سپه برای پایان دادن به دودمان قاجاری بود. جمهوری با مخالفت روحانیون بویژه مدرس و بازاریها شکست یافت و سردار سپه موقع شناس به قم رفت و از رهبران نذهبی قم خواست تا مقوله جمهوری به فراموشی سپرده شود. بی گمان رویدادهای پی درپی داستان جمهوری سردار سپه را هوشیار نمود که راه هموارتر ار آن است که در چنبره جمهوری در جا بزند و به آن بسنده کند. تلگراف احمد شاه در 15 فروردین 1303 از پاریس برای غزل سردار سپه از نخست وزیری، نه تنها موضع وی را سست ننمود بلکه با رسیدن به نخست وزیری مجدد موضعی استوارتر از گذشته یافت . سردار سپه از ابزارهای روز بهره گرفت و بخشی از روحانیت را با خود همراه ساخت و هم به اشراف و خویشان شاه باوراند که در دستگاه آینده او امنیت مالی و پایگاه اجتماعی آنها پاس داشته خواهد شد. رضا خان سردار سپه پس از سرکوبی شیخ خزعل و رفتن به عتبات پیروزمندانه و با تجلیل فراوان نظامیها و مردم به تهران برگشت و در 26 بهمن 1303 از مجلس مقام فرماندهی کل قوا را که ویژه شاه بود، از آن خود کرد و برای دست یافتن به این مقام، رضایت و حمایت مدرس را به دست آورد و در عوض قول داد که احمد شاه را به ایران بازگرداند. تصمیم احمد شاه به بازگشت ، ریختن نمک بیشتر بر زخم پیوند دربار و سردار سپه بود. رضا خان بر آن شد که به هر شیوه ممکن از بازآمدن احمد شاه جلوگیری کند. انگلیسیها هم با هر دیدگاه و برنامه ای که در این باره داشتند در پاریس به احمد شاه خاطرنشان کردند که بازگشتن به ایران مصلحت نیست ، زیرا منافع انگلیس در خوزستان نفت خیز به خطر می افتاد. احمد شاه که مردم پیکار و رزم سیاسی نبود از آمدن به ایران درگذشت و در پی اقدامات سردار سپه بسیاری از افراد بویژه مالکان، بزرگان، روحانیون، روشنفکران، مردم عادی به سردار سپه گرویدند زیرا اقدامات وی را برای حفظ استقلال و تمامیت ارضی ایران مفید می دانستند.

این پایان نامه در ده فصل تنظیم شده است: فصل اول، به بیان وجه تسمیه شهر مشهد، موقعیت جغرافیایی، مشهد در گذر تاریخ و بررسی اوضاع سیاسی و اجتماعی از نهضت مشروطیت تا شهریور 1320 ه.ش . فصل دوم به تعلیم و تربیت سنتی و جایگاههای آن . فصل سوم به آموزش و پرورش نوین. فصل چهارم، به روزنامه و روزنامه نگاری و نمایش. فصل پنجم به ورزش و تربیت بدنی. فصل ششم به کتابخانه ها و موزه ها. فصل هفتم به چاپ و چاپخانه. فصل هشتم به انجمن ها و محافل فرهنگی . فصل نهم به مشاهیر علم و ادب. فصل دهم به بناهای فرهنگی ماندگار پرداخته است.

در رابطه با موضوع رساله سوالهای زیر به ذهن مطرح می گردد که پایان نامه مزبور سعی در پاسخ دادن آن دارد: 1-دلایل توجه روسها و انگلیسی ها به آسیای مرکزی چه بود؟ 2-آیا شاهان قاجار توانایی برقراری امنیت در مرزهای شمال شرقی ایران را داشتند؟ 3-دولت قاجار برای برقرار کردن امنیت و ثبات سیاسی چه راهکارهایی اتخاذ نمود؟ 4-نقش روسها و انگلیسی ها در میزان موفقیت یا عدم موفقیت ایران تا چه اندازه ای بود؟ 5-عکس العمل انگلیسی ها در مقابل پیشروی روسها در آسیای مرکزی چه بود؟ 6-دولت قاجار در مقابل پیشروی روسها در آسیای مرکزی و بخصوص مناطق ترکمن نشین آخال، مرو، سرخس چه واکنشهایی نشان داد؟

چکیده ندارد.

هدف این مطالعه در مرحله اول بررسی مشکلاتی است که یک دانش آموز ایرانی در برخورد با ساختن جمله های مرکب دارد. پس از آن تشکیل رده ای از مشکل ترین جملات تا ساده ترین آنها موردنظر می باشد. و آخرین وهله بررسی این نظریه تطبیقی می باشد که آیا ممکن است اشکالات برخوردی دانش آموزان را پیش بینی کرد یا نه . حوزه این مطالعه شامل چگونگی ساختمان این گونه جمله ها توسط دانش آموزان ایرانی است که حاوی بخشهای عملی ساختمان جملات مرکب در انگلیسی و فارسی و مقایسه آنها برای دریافت نواحی پیچیده این گونه ساختمانها می باشد. براساس پیش بینی هائی که در قسمت ساختمان جملات مرکب در فارسی و انگلیسی بخاطر تعیین اشتباهات فرضی دانش آموزان بعمل آمده است سئوالاتی بصورت چهارجوابی، تکمیلی و ترکیبی به گروهی که این مباحث را خوانده اید به پرسش گذاشته شده است . نتیجه سئوالات این موضوع را مجددا" تائید می کند که مشکل ترین قسمتها آنهائی هستند که بیشترین تعداد گشتار را لازم دارند تا از شکل یک جمله فارسی انگلیسی شده به صورت یک جمله صحیح انگلیسی درآیند.