گردشگری از دهه ی 1970 به عنوان ابزاری برای توسعه مطرح بوده و نقش آن در کاهش فقر به ویژه، فقر قابلیتی ، از اواخر دهه ی 1990 مورد توجه قرار گرفته است و از آن زمان گردشگری حامی فقرا، به سرعت به روشی شناخته شده و ارزشمند جهت کاهش فقر تبدیل شد. از جمله روش های مطرح شده توسط سازمان جهانی جهانگردی، اشتغال و به کارگیری افراد فقیر در موسسات گردشگری است و یکی از روش های مناسب برای بررسی تأثیر اشتغال در گردشگری بر کاهش فقر قابلیتی، مقایسه ی شاخص های توسعه ی انسانی بین شاغلان بخش گردشگری و غیرگردشگری است که موضوع این پژوهش است. هدف مطالعه ی حاضر مقایسه ی ابعاد مختلف توسعه ی انسانی بین شاغلان بخش گردشگری و غیر گردشگری در شهر تهران به منظور بررسی تأثیر اشتغال در گردشگری بر کاهش فقر قابلیتی و ارائه پیشنهادهایی جهت بهبود ابعاد مختلف توسعه ی انسانی و در نتیجه، کاهش فقر قابلیتی است. در بعد نظری به منظور رسیدن به اهداف پژوهش، از دیدگاه اینگلهارت و همکارانش در خصوص ابعاد و شاخص های توسعه-ی انسانی استفاده شده است. این پژوهش به صورت پیمایشی و با ابزار پرسشنامه در بین شاغلان بخش های خدماتی مشابه، هتل و بیمارستان، در سال 1388 انجام شده است. روش نمونه گیری چند مرحله ای بوده و حجم نمونه 200 نفر است. یافته های تحقیق نشان می دهد که شاغلان بخش های خدماتی هتل در ابعاد توسعه ی انسانی مورد بررسی، که نشان دهنده ی وضعیت فقر قابلیتی است، نسبت به شاغلان بخش های خدماتی مشابه در بیمارستان از امتیاز بیشتری برخوردار هستند و در نتیجه از نظر وضعیت فقر قابلیتی در وضعیت بهتری به سر می برند به عبارت دیگر می توان چنین ادعا کرد که اشتغال در بخش گردشگری موجب بهبود شاخص های توسعه ی انسانی و در نتیجه کاهش فقر قابلیتی می گردد.

موضوع رقابت از زمانی آغاز شد که آدام اسمیت کتاب معروف خود را تحت عنوان ثروت ملل منتشر نمود. تعریف رقابت کار دشواری است، زیرا رقابت مفهومی نسبی و چند بعدی است و این دشواری زمانی بیشتر نمایان می شود که در صدد اندازه گیری رقابت بر می آییم . تا اواخر سال 1980 چارچوب نظری برای تحلیل، حفظ و بهبود رقابت یک کشور یا صنعت وجود نداشت و بنابراین با استفاده از معیارهای مختلف، از رقابت تحلیل هایی اقتصادی می شد. تعریفی که wef از رقابت گردشگری ارائه داده است عبارت است از: « عوامل و خط مشی هایی که یک کشور را در جهت توسعه بخش سفر و گردشگری، جذاب می نماید(wef, 2008). پورتر(1980)، گیلبرت(1984) و پون (1993) هر یک استرات‍ژی هایی را در ارتباط با رقابت مقصد گردشگری ارائه داده اند اما مدل کراچ و ریچی بر خلاف سایر مدل ها که بیشتر بر محصول گردشگری و تصویر مقصد تاکید می کنند، با افزودن عناصری همچون مدیریت مقصد، عوامل پشتیبان و مشخصه های تعدیل کننده به سایر عوامل ( جاذبه ها و منابع اصلی)، جامع تر از سایر مدل هاست. هدف مقاله حاضر بررسی و الویت بندی عوامل موثر بر مزیت رقابتی منطقه چابهار با استفاده از مدل کراچ و ریچی می باشد این پژوهش به صورت پیمایشی و با ابزار پرسشنامه در بین خبرگان و متخصصین حوزه گردشگری در در بازه زمانی1388 – 1389 انجام گرفته است. روش نمونه گیری تلفیقی از روشهای گلوله برفی و قضاوتی بوده و حجم نمونه برای پرسشنامه مربوط به ضرایب اهمیت 38 و برای پرسشنامه های مربوط به وضعیت شاخصها در منطقه 34 بوده است. نتایج تحقیق حاکی از آن است که از میان 5شاخص مذکور درمدل کراچ و ریچی به ترتیب برنامه ریزی، خط مشی و توسعه مقصد، مدیریت مقصد، منابع و جاذبه های محوری، عوامل و منابع پشتیبان و عوامل تقویت کننده از الویت برخوردارند. همچنین منطقه چابهار در زمینه عواملی همچون آب و هوا، سواحل و چشم اندازهای زیبا، فرهنگ و تاریخ، امنیت، مهمانپذیری، ظرفیت تحمل و غیره از نقاط قوت و در زمینه عواملی نظیر مدیریت بازدیدکنندگان، مدیریت بحران، مراکز تفریحی، همکاری میان بخش عمومی و خصوصی، بازاریابی، وجود برنامه های مدون توسعه مقصد و غیره از نقاط ضعف برخوردار می باشد.

چکیده هدف از پژوهش حاضر، برآورد تابع تقاضای گردشگری در ایران و محاسبه کشش های درآمدی و قیمتی تقاضای گردشگری می باشد. هدف تحقیق، شناسایی عوامل تاثیرگذار بر تقاضای گردشگری می باشد که بااستفاده از روش های آماری و اقتصادسنجی برای تحلیل ساختار تقاضای گردشگری جمهوری اسلامی ایران محقق می گردد. در واقع ضمن بررسی تاثیر متغیرهای اقتصادی و اجتماعی بر تابع تقاضای برآورد شده، ارزیابی تابع تقاضای سفر با روش تحقیق کتابخانه ای بااستفاده از داده های سری زمانی انجام می شود. در این تحقیق تابع تقاضای گردشگری ایران از پنج کشور پر درآمد که طبق آمار سازمان جهانی گردشگری، گردشگران این کشورها در کشور مقصد هزینه بیشتری متقبل می شوند، با استفاده از روش رگرسیون حداقل مربعات برای دوره ی (1385-1348) تخمین زده شده است. متغیرهای مستقل عبارتند از نسبت شاخص قیمت مصرف کننده ایران به کشور های مبدأ، میانگین تولید ناخالص داخلی کشورهای مقصد، نرخ حقیقی ارز، حجم تجارت به صورت مجموع صادرات و واردات غیر نفتی ایران و کشورهای جهانگرد فرست، متغیر مجازی برای دوران جنگ و تعداد جهانگردان ورودی به ایران به عنوان متغیر وابسته منظور شده است. در ابتدا مانایی یا نامانایی متغیرها بررسی می شود و تنها دو متغیر نرخ ارز حقیقی و نسبت قیمت داخلی به میانگین شاخص قیمت کشورهای مبدأ نامانا می باشند. در ادامه هم انباشتگی متغیرها با استفاده از آزمون انگل-گرنجر و جوهانسون بررسی می شود، هر چند ممکن است خود این سریهای زمانی دارای روند تصادفی بوده باشند (ناما باشد) یکدیگر را درطول زمان ( بلند مدت) به خوبی دنبال می کنند، بنابراین تخمین تابع تقاضا بدون دیفرانسیل گرفتن از متغیرها از نظر تئوری قابل انتظار بوده و همه متغیرها از در سطح 95 درصد معنی دار می باشند. واژگان کلیدی: گردشگر، کشور مبدأ، روش حداقل مربعات معمولی(ols)

“وب سایت” دریچه و نقطه آغازین یک تجارت الکترونیک در محیط اینترنت و از طرفی، پل ارتباطی بین مشتریان بالقوه و عرضه کننده خدمت و کالا محسوب می شود. از این رو، شاید تعجب بر انگیز نباشد که ویژگی های یک وب سایت، تاثیر قابل توجهی بر کسب سود، افزایش و حفظ مشتریانِ عرضه کنندگان ایفا نماید. ویژگی های وب سایت مشتمل بر ابعاد مختلفی است که این ابعاد اغلب در واژه “کیفیت الکترونیکی” خلاصه می گردد. از این رو، هدف اول پژوهش حاضر، شناسایی ابعاد کیفیت "وب سایت های ذخیره اتاق هتل" با در نظر گرفتن ایده ها و دیدگاه های کاربران داخلی اینترنت است. همچنین، تحلیل روابط خطی میان متغیرهای رضایت الکترونیکی، اعتماد ال.، کیفیت ال. و وفاداری ال. با استفاده از مدل سازی معادلات خطی و با تاکید بر وب سایت های ذخیره اتاق هتل هدف دوم پژوهش حاضر را تشکیل می دهد.جامعه آماری این تحقیق شامل دو گروه متفاوت مشتریان بالقوه (کاربران اینترنت که قبلاً تجربه یک ذخیره/خرید از وب سایت های گردشگری را داشته اند) و مشتریان فعلی (کاربرانی که حداقل یک ذخیره اتاق هتل را از وب سایت مورد مطالعه انجام داده اند) است. نتایج حاصله از روش تحلیل عاملی اکتشافی نشان داد که مهمترین ابعاد کیفیت ال. عبارتست از: 1) پاسخگویی و تکمیل فرایند،2) امنیت، 3) طراحی وب سایت و4) کاربردی بودن. همچنین نتایج حاصله از مدل ارائه شده نشان داد که در هر دو گروه مشتریان بالقوه و فعلی: کیفیت ال. بر سه متغیر اعتماد ال.، وفاداری ال. و رضایت ال. و از طرفی، اعتماد ال. بر وفاداری ال. تاثیر مثبت دارد. نقاط تمایز این دو گروه آن است که برای مشتریان فعلی بر خلاف مشتریان بالقوه: رضایت ال. بر اعتماد ال. و برای مشتریان بالقوه بر خلاف مشتریان فعلی رضایت ال. بر وفاداری ال. تاثیر مثبت دارد.انتظار می رود که نتایج این تحقیق بتواند دید وسیعی در اختیار طراحان وب سایت ها و مدیران هتل ها قرار دهد تا با آگاهی از دیدگاه های مورد تاکید مشتریان خود و همچنین سرمایه گذاری برای بهبود این نقاط بتوانند وب سایت های خود را ارتقاء و زمینه لازم را برای ایجاد و حفظ روابط بلند مدت با مشتریان خود فراهم آورند.

یکی از دلایل اصلی اهمیت ترویج و توسعه ی بخش گردشگری، فواید اقتصادی آن می باشد زیرا گردشگران با خرید کالاها و خدمات مختلف اثرات مستقیم وغیر مستقیمی بر تولید اقتصاد کشور ایجاد می کنند. این نکته در حقیقت به ضرورت و اهمیت انجام پژوهش هایی در این باب اشاره دارد. نکته ی قابل توجه این می باشد از آنجا که گردشگری یک فعالیت تقاضا محور است در کدهای حساب های ملی کشورها به عنوان بخشی مشخص و مجزا تعریف نشده است. بنابراین در این پژوهش بخش هتل و رستوران را به عنوان جزئی از بخش گردشگری انتخاب کردیم و به بررسی تاثیر اقتصادی آن بر تولید دیگر بخش ها پرداختیم. این پژوهش کاربردی است و روش تحقیق علی، توصیفی، تحلیلی می باشد. داده های مورد نظر از جدول داده- ستانده سال 1385 ایران برگرفته شده و محاسبات اقتصادی به کمک نرم افزار excel انجام پذیرفته است. برای بررسی تاثیر اقتصادی بخش هتل و رستوران بر تولید ایران به محاسبه ی ضریب فزاینده تولید و ضرایب فزاینده ی پیوند های پسین و پیشین تولید پرداختیم. در این پژوهش به دنبال مشخص کردن اینکه آیا بخش هتل و رستوران جزء بخش های کلیدی نظام تولیدی اقتصاد ایران می باشد و بر متغیر تولید تاثیری بیشتر از متوسط تولید ایران دارد و کدام بخش های اقتصادی ایران ارتباط پسین و پیشین قوی با بخش هتل و رستوران ایران دارند، بودیم. پیوند پیشین، اهمیت بخش هتل و رستوران به عنوان فراهم کننده داده های مورد نیاز برای دیگر بخش ها در اقتصاد و پیوند پسین، اهمیت این بخش را به عنوان تقاضا کننده داده های مورد نیاز از دیگر بخش ها در اقتصاد را بررسی می کند. در این پژوهش دریافتیم که بخش هتل و رستوران ایران دارای پیوند پسین قوی می باشد و محصولات خود را که اکثرا به صورت خدمات رسانی می باشد در چه بخش هایی قوی تر و در چه بخش هایی ضعیف تر ارائه می دهد. با توجه به محاسبات انجام شده دریافتیم که تولید کل بخش هتل و رستوران برابر با 0.9 درصد از کل تولید ملی اقتصاد ایران است که این مقدار سهم عرضه ی کمی در تولید کل اقتصاد می باشد و بیشترین تقاضای نهایی بخش هتل و رستوران مربوط به خانوارها با 78.6 درصد می باشد. با مقایسه ی تقاضای نهایی صادرات با خانوارها، تفاوت عمده ای را مشاهده می کنیم. در واقع این به دلیل ورود گردشگران خارجی اندکی و درپی آن درخواست کمتری از بخش هتل و رستوران می باشد.