« چکیده» پایان نامه حاضراستعارهای ختم الغرائب خاقانی وارکان وانواع آن وتاریخچه وسابقه ی استعاره یکی از صنایع علم بدیع ودیدگاه نام آورانی که هرکدام به نوعی این علم رامدنظر قرار داده اند، درمقدمه ای نسبتاً مبسوط بیان کرده و سپس به توصیف و توضیح انواع استعاره باذکر مثال پرداخته است . پایان نامه حاضردرباره پانصد وسه بیت ازمثنوی ختم الغرائب یابه قول مشهورتحفه العراقین خاقانی وهشتصد استعاره ازاین تعداد ابیات می باشد ودرنهایت به توصیف انواع استعاره درسروده های سخن سرای شروان باذکر آمار و نمودار ونتیجه گیری پرداخته است . صورخیال درشعرخاقانی جایگاه رفیع و ویژه ای دارد،به گونه ای که این کاربرد وسیع صورخیال، او را به شاعردشواریاب ونامی تبدیل کرده است.وی بااستفاده ازانواع صورخیال (به ویژه استعاره) شعرخویش را به گونه ای درآورده که دریافت ودرک معانی ابیات نیازمند حداقل آشنایی باعلوم مختلف می باشد.استعاره ابزاری است در دست شاعرتا به وسیله آن افکار زیبا و بدیع خود را خلق کند ودر عرصه نمایش قرار دهد وبه ظاهرزیباترین آفرینش او به وسیله استعاره در مورد آفتاب نمایان می شود.

بخش اول بیانگر دوران حکومت قاجاریه و سیطره استبدادی آنها بر ایران است. ظلم پادشاهان قاجار به مردم به تدریج زمینه جنبش مشروطیت را فراهم ساخت. سرانجام در زمان آخرین شاه قاجار حکومت به پهلوی رسید. بخش دوم شامل ویژگی های شعری دوران مشروطیت می شود. درون مایه شعر مشروطه در مقایسه با دوره قبل متفاوت بوده و مسائلی چون آزادی، وطن، صنعت غرب، زن، انتقادهای اجتماعی و تا حد زیادی دوری از نفوذ دین و فقدان تصوف را در برمی گیرد. آزادی بیان در این دوره باعث می شود که شعر مشروطه به زبان کوچه و بازار نزدیک شود و همچنین واژگان اروپایی به آرامی در آن جای گیرد. بخش سوم راجع به زندگی، مبارزات و عقاید فرخی یزدی است که دوران نوجوانی و جوانی او در جریان نهضت مشروطه گذشت. سال های مبارزات فرخی در تهران با انتشار روزنامه طوفان و نمایندگی مجلس شورای ملی به اوج خود رسید. وی به علت فعالیت های آزادی خواهی مجبور به فرار از کشور شد و بعد از مدتی که به ایران بازگشت به دستور رضاشاه زندانی و سپس کشته شد. بخش چهارم شامل سبک شعری فرخی، آثار و دیدگاه بزرگان علم و ادب در مورد او می باشد. قلمرو قالب شعر فرخی نوعی غزل است که می توان آن را غزل نیمه سیاسی خواند. رسالت این شعر، تلطیف آموزش های پیچیده و شعارهای خشک مسلک و ساده کردن و مردم فهم ساختن مباحث دشوار عقیدتی است.

با بررسی 15 اثر از سه نویسنده معاصر ، چگونگی بهره گیری آنان از واژگان جمع بررسی شده است . جستاری درباره نشانه های جمع در زبان فارسی و عربی و همچنین گونه های دیگر جمع مانند جمع مکسر و جمع دوباره انجام شده است .

چکیده ندارد.

جستجو در ختم الغرایب (تحفه العراقین) خاقانی و یافتن مایه های تلمیحی اشعار این حله گر سخن، کاری است سترگ که دانش پژوهی پرتلاش و فارغ بال می طلبید. اما عشق و علاقه حقیر به اشعار خاقانی و همچنین شوق تحقیق در ختم الغرایب به بنده جرات بخشید که گستاخ وار در این میدان وارد شده و گویی بزند. به نظر می رسد تلمیح مانند بسیاری از اجزای دیگر شیوه بیان شعر و نثر فارسی نیاز به پژوهش های بنیادی تری برای تعریف مجدد و تعیین حدود آن دارد، بنابراین شواهدی که از این پژوهش به دست می آید ابزار مناسبی برای این نوع پژوهش فراهم می آورد. پس از استخراج تلمیحات در قالب اشارات داستانی، اعلام، اشخاص، اماکن، آیات، احادیث و طبقه بندی آنها بر اساس حروف الفبا به شیوه کار در این پژوهش، پرداخته ایم: 1- اعلام، که حاوی شرح داستانهای مربوطه است.(در قسمت شرح تلمیحات، مطالب دارای شماره است، تا اولا نظم منطقی اجزای داستان حفظ شود و ثانیا اختصار رعایت گردد. 2- عناوینی که در حقیقت اجزای داستانی است. یعنی عناصری که در مراعات النظیر تلمیحی به کار برده شده است، که در این بخش ذیل عنوان، شواهد شعری از کتاب ختم الغرایب ذکر گردیده سپس به مرجع اصلی با ذکر شماره مندرج در شرح مربوطه ارجاع داده شده است. همچنین سعی شده از نقل روایات مفصل تفاسیر و کتب تاریخی خودداری شود و در مجموع از روایات و ماخذی که ضروری می نمود به صورت مختصر به عنوان سند، توضیح یا نقل، و به اسناد دیگر ارجاع داده شود. در این پژوهش علاوه بر ذکر اعلام معروف به ذکر اعلام دیگری که هر چند اشاره به آنها مربوط به داستانی نشود، پرداخته شده است. در پایان می توان اذعان داشت که شیوه بیان خاقانی در تلمیحات و استفاده ابزاری از تلمیح بسیار متنوع و متفاوت بوده و برخی از این تلمیحات به صورت اضافه تلمیحی، برخی تشبیه تلمیحی، و برخی به صورت اشاره سمبولیک و ... به کار رفته است، در این میان تلمیح به اعلام اشخاص سهم بیشتری از تلمیحات را به خود اختصاص داده است. واژگان کلیدی: ختم الغرایب، تلمیحات، خاقانی

فصل اول کتاب به تعریف قصیده و وجه تسمیه آن و تعریف اصطلاح شکل و به این که اصل شعر چه بوده است می پردازد. در فصل دوم کتاب رابطه نقد و بلاغت و پیوند نقد و بلاغت با دین با اشاره اجمالی به تاریخچه پیدایش آنها مورد تفحص قرار می گیرد. در فصل سوم کتاب مولف به موضوع لفظ و معنی و ارتباط آنها با یکدیگر و تقسیم شدن منتقدین به طرفداران لفظ و طرفداران معنی می پردازد. در فصل چهارم کتاب نظریه عبدالقاهر جرجانی در نظم مورد بررسی واقع می شود. در فصل پنجم کتاب نظریه عمود شعر که برپایه تمجیدقدیم و مخالف با هر نوع تولید و ابتکار استوار است مورد بحث و بررسی واقع می شود.