نام پژوهشگر: محسن احدنژادروشتی

ارزیابی آسیب پذیری کالبدی شهرها در برابر زلزله با استفاده ازgis (نمونه موردی: بافت قدیم شهر خوی)
پایان نامه وزارت علوم، تحقیقات و فناوری - دانشگاه زنجان 1389
  شهناز جلیل پور   محسن احدنژادروشتی

همان طور که در مبانی نظری این پایان نامه به آن اشاره گردید، در ارزیابی آسیب پذیری شهری در حال حاضر در دنیا بر روی چهار رویکرد عمده آسیب پذیری فیزیکی(کالبدی)، آسیب پذیری اقتصادی، آسیب پذیری اجتماعی و آسیب پذیری سیاسی تاکید می شود و از آنجایی که بررسی همه جانبه تمامی عوامل آسیب پذیری شهری به طور یکجا امکان پذیر نیست در این پژوهش سعی گردید که این موضوع با استفاده از روش تجزیه و تحلیل سلسله مراتبی برای وزن دهی به عوامل فیزیکی (کالبدی) ساختمان ها انجام شود. به طور کلی این پایان نامه با هدف ارزیابی آسیب پذیری فیزیکی(کالبدی) ناحیه 1 شهر خوی در برابر زلزله بود که بر اساس روش ahp و با استفاده از امکانات ورودی داده ها، تصحیح، تحلیل و نمایش سیستم اطلاعات جغرافیایی ، ایجاد یک روش ارزیابی بهینه برای شهرهای ایران را دنبال می کرد که بتوان با اتکا به نتایج حاصله از بکارگیری این روش، آسیب-پذیری شهرها را در برابر مخاطرات طبیعی از جمله زلزله سنجید و از آن برای برنامه های کاهش عملی آسیب پذیری و مدیریت بحران استفاده نمود. منظور از آسیب پذیری کالبدی آن است که تاثیرات زلزله بر روی فرم و عناصر شهری به گونه ای خواهد بود که کارایی آنها را مختل نموده و یا کاهش خواهند داد. ذکر این نکته ضروری است که در کشور ما ایران، اکثر شهرها کشور دارای بافت تاریخی و فرسوده هستند و این بافت-ها عمدتا از مصالح کم دوام و بنایی در ساخت و سازها استفاده کردند و گذشت زمان باعث فرسایش این قبیل ساختمان ها شده است و همچنین این بافت ها دارای کوچه های بسیار تنگ و باریک، تراکم جمعیت بالا، کمبود فضای باز، عدم دسترسی به مراکز درمانی(بیمارستان) در بیشتر قسمت های این بافت ها، آسیب پذیری این بافت ها را در برابر زلزله نشان می دهد. در صورت بروز زلزله های با شدت کمتر این نواحی آسیب پذیر است و منجر به ایجاد اختلال در سیستم های شهری می شود. زلزله بم شاهدی زنده بر این مدعا است. با توجه به اهداف پایان نامه که سه هدف مشخص را دنبال می-کرد. نتایج این پژوهش عبارت از : 1- شاخص هایی چون نوع مصالح، قدمت ساختمان، طبقات ساختمان، دسترسی به شبکه معابر و ... در ارزیابی آسیب-پذیری کالبدی شهرها در برابر زلزله مهم هستند. همچنین به کارگیری روش های روی هم گذاری با به کارگیری gis و روش ارزیابی چند معیاری ahp نتیجه مطلوبی را برای ارزیابی آسیب پذیری کالبدی شهرها در برابر زلزله به همراه داشته است. 2- لزوم توجه به ارزیابی آسیب پذیری کالبدی شهرها با توجه به بالا بودن آسیب پذیری شهرهای ایران در مقابل مخاطرات ناشی از زلزله. 2- بکار گیری روش های علمی چون gisو ارزیابی چند معیاری مانند ahp می تواند در ارزیابی آسیب پذیری نقش موثری داشته و امکان مقایسه شاخص های مختلف و آسیب پذیری نهایی را با توجه به شاخص های مختلف به دست می دهد. 3- روش بکار گرفته شده در این مطالعه قابلیت تعمیم به سایر شهرهای کشور را دارد.

ارزیابی کمی وکیفی تحقق پذیری کاربری ارا ضی طرح تفصیلی 1367شهر زنجان با استفاده ازسیستم اطلاعات جغرافیایی(مورد مطالعه:منطقه1شهرداری زنجان)
پایان نامه وزارت علوم، تحقیقات و فناوری - دانشگاه زنجان - دانشکده علوم انسانی 1391
  زیور علی پور   محسن احدنژادروشتی

یکی از محورهای اصلی برنامه ریزی شهری، برنامه ریزی برای کاربری زمین است.که موضوع اصلی درآن، نحوه تخصیص زمین به کاربری های مختلف و هماهنگ کردن آنها با یکدیگر است. بر این اساس برنامه ریزی برای کاربری اراضی در قالب طرح های توسعه شهری از جمله طرح تفصیلی،که جزئیات استفاده از زمین تعیین می شود انجام می گیرد. در این بین ارزیابی یکی از راه هایی است که می توان با استفاده از تکنیک های موجود در آن به میزان تحقق یا عدم تحقق طرحهای شهری انجام شده پرداخت. با توجه به ضرورت ارزیابی میزان تحقق کاربریهای پیشنهادی در طرحهای تفصیلی شهری در این پایان نامه به ارزیابی کاربری های وضع موجود در سال 1385 و مقایسه آن با طرح تفصیلی مصوب 1367در منطقه 1 شهرداری زنجان پرداخته شده است. در راستای هدف تحقیق، درپژوهش فوق بعد از جمع آوری داده ها به صورت اسنادی و نقشه ای و مشاهده میدانی،کاربری-های منطقه یک شهرداری زنجان ابتدا مورد ارزیابی کمی واقع شده است بدین صورت که با استفاده از تکنیکهای ارزیابی موجودر نرم افزارهای سیستم اطلاعات جغرافیایی و با استفاده از روش تحلیلی تطبیقی و مقایسه سرانه ها و استاندارد پیشنهادی طرح تفصیلی مصوب سال1367،با سرانه وضع موجود،کاربری ها مورد ارزیابی قرار گرفته و میزان تحقق و عدم تحقق کاربری های پیشنهادی مشخص شده است. همچنین تعداد و درصد مغایرت ها وتبدیل کاربری هابه کاربری های دیگر،بعلل نیاز شهروندان و یا عدم نظارت براجرای طرح ها و...همراه با استخراج مصوبات کمیسیون ماده5 برای هرکاربری نشان داده شده است. نتایج حاصل از این پژوهش نشان می دهد، اکثرکاربری های مسکونی،آموزشی،تجاری،فضای سبز،پارک،و...دارای سرانه ی پایین ترازحداستاندارد(نسبت به جمعیت منطقه ) بوده و جمعا 289.659 هکتار از اراضی پیشنهادی طرح مصوب 1367نتوانسته اند به اهداف کمی کیفی خود برسند. برطبق یافته ها 178 هکتار از کاربری های مسکونی تا سال1385تحقق نیافته اند. همچنین بیشترین تغییر درکارکردکاربری های مصوب طرح تفصیلی مصوب1367 نیز مربوط به کاربری مسکونی بوده ،که با مساحت 34هکتار، حدود50 درصد از تغییرکاربری را به خود اختصاص داده است. در جهت ارزیابی کیفی کاربریها در این پژوهش از ماتریس های چهارگانه(سازگاری، مطلوبیت، ظرفیت، وابستگی) استفاده شده، که نشان دهنده سازگاری60 درصدی کاربری هاست و بقیه نیز بی تفاوت و درصدکمی نیز ناسازگار می باشند.

ارزیابی سیاستهای مواجهه با اسکان غیررسمی با تاکید بر سیاست تخریب وپاکسازی(مورد مطالعه : اسلام آباد کرج)
پایان نامه وزارت علوم، تحقیقات و فناوری - دانشگاه زنجان - دانشکده علوم انسانی 1382
  سمیه علیپور   محسن احدنژادروشتی

چکیده به دنبال سیر شتابان شهرنشینی در دهه های گذشته و نتایج آن، بد مسکنی و تصرف غیرقانونی زمین به یکی از مسائل اساسی پیش روی مدیران شهری تبدیل شده است فقر نابرابری و ناتوانی گروه هایی از افراد در تأمین مسکن، کاستی های نظام برنامه ریزی و مدیرت در زمینه برخورداری این گروه ها از مسکن بهنجار و تأثیر مناسبات فراملی در اشکال مختلف، شکل گیری سکونتگاه های غیررسمی و اسکان غیررسمی را در پی داشته است. ایران نیز از جمله کشورهایی است که با این مسئله ی شهری درگیر است. بر اساس تأکیدات موجود در قانون اساسی جمهوری اسلامی ایران، تأمین سرپناه مناسب و در خورشان انسان، یکی از وظایف بسیار مهمِ دولت در قبال شهروندان ایرانی به شمار می آید. هدف از تحقیق مورد نظر ارزیابی روند سیاست تخریب و پاک سازی در مواجهه با اسکان غیررسمی محله اسلام آباد کرج می باشد که این ارزیابی سعی در شناخت ابعاد گوناگون این نوع سیاست مواجهه با اسکان های غیررسمی و همچنین نتایج مثبت و منفی طرح مورد نظر دارد. نوع تحقیق کاربردی و از لحاظ روش نیز تحلیلی – تبیینی می باشد که با رویکرد کمی و کیفی و جمع آوری اسنادی و اکتشافی داده ها در دو گروه داده های آماری مربوط به روند تخریب واحدهای مسکونی و تصاویر ماهواره ای دوره ای از سطح منطقه و داده های پرسشنامه ای حاصل از سه سطح متفاوت، سعی در بازنمایی ابعاد و روند سیاست تخریب و پاک سازی محله اسلام آباد داشته و به بررسی میزان موفقیت طرح و رضایت یا عدم رضایت بخش بودن سیاست از دیدگاه ساکنین فعلی محله، ساکنین منتقل شده از محله و کارشناسان حوزه حاشیه نشینی و اسکان غیررسمی دارد. یافته های تحقیق نشان می دهد که طرح تخریب و پاک سازی محله اسلام آباد از سال 1370 در پی سفر ریس جمهور وقت به شهر کرج و بازدید از محله اسلام آباد و تصمیم جهت بهبود سکونت اهالی محله گرفته شده است. طرح مورد نظر برای محدوده 72 هکتاری از تپه مرادآب مشخص شده که اکنون با گذشت دو دهه از آغاز آن تعداد 3905 واحد مسکونی در تمام محله های محدوده طرح تخریب شده اند که مساحتی بالغ بر 26 هکتار را شامل می شود که در مقایسه با محدوده 72 هکتاری پیشنهادی طرح تنها 3/1 از میزان مورد نظر در محله تخریب و پاک سازی شده است. در طی دو دهه از آغاز طرح تا کنون سال 1392 تعداد 29568 نفر نیز از محله مورد مطالعه منتقل شده است که به صورت پراکنده در سطح شهر کرج به خصوص نقاط حاشیه نشین و اسکان غیررسمی ساکن شده اند. همچنین یافته ها حاکی از نارضایتی مردم و کارشناسان از طرح مورد نظر می باشد که این امر بیشتر به علت کاستی ها و نواقص موجود در نحوه اجرای طرح و طولانی شدن زمان اجرایی طرح و نرسیدن به اهداف بلند مدت و پیش بینی شده می باشد

برسی اثرات خشکسالی برروی پوشش گیاهی طبیعی بااستفاده ازتصاویر ماهواره ای modis مطالعه موردی استان آذربایجان شرقی
پایان نامه وزارت علوم، تحقیقات و فناوری - دانشگاه زنجان - دانشکده علوم انسانی و اجتماعی 1390
  کبری پورمرادی   حسین میرموسوی

خشکسالی از جمله ناهنجاریهای اقلیمی است که بر جنبه های مختلف اجتماعی، اقتصادی، و طبیعی تاثیر زیاد می گذارد و در سال های اخیر استفاده از تکنیک سنجش از دور در مطالعات وابسته به اقلیم از جمله بررسی تحولات پوشش گیاهی و ارتباط آن با پدیده های طبیعی نظیر تغییر در عناصر اقلیمی گسترش یافته است . در تحقیق حاضر با استفاده از تصاویر ماهواره¬ای سال¬های 2011-2000 سنجنده modis و داده¬های بارش ماهانه و سالانه ایستگاههای سینوپتیک در محدوده استان آذربایجان شرقی به بررسی اثرات خشکسالی بر روی پوشش گیاهی پرداخته شده است. در این بررسی با استفاده از شاخص ndvi و روش آماری احتمالاتی spi به تحلیل تغییرات پوشش گیاهی پرداخته شده و با استفاده از تفریق تصاویر میزان تغییرات پوشش گیاهی طی سال¬های مورد مطالعه بدست آمده است و برای بررسی میزان بارش بر پوشش گیاهی از همبستگی پیرسون استفاده شده و نتایج حاصل از همبستگی پیرسون نشان داد که شاخص ndvi و spi دارای ضریب همبستگی مثبت r=0/67 در سطح معنی داری 05/0 می باشد و همچنین نتایج حاصل از بررسی تغییرات پوشش گیاهی در ماه¬های رشد پوشش گیاهی (آگوست، سپتامبر، اکتبر و نوامبر) نشان می¬دهد که هر چه از آگوست به سمت نوامبر پیش می¬رویم از میزان پوشش گیاهی منطقه کاسته می¬شود.

ارزیابی کیفیت زندگی در شهرهای کوچک اندام()نمونه موردی:شهرآببر)
پایان نامه وزارت علوم، تحقیقات و فناوری - دانشگاه زنجان - دانشکده ادبیات و علوم انسانی 1394
  یدالله جمشیدی   محسن احدنژادروشتی

چکیده تحقیق در مورد کیفیت زندگی، به طور نسبی پدیده تازه ای است و در حال حاضر به یکی از مهمترین حوزه های مطالعات شهری تبدیل شده است؛ به طوری که نقش مهمی در پایش سیاست های حوزه عمومی و اثربخشی برنامه های مدیریت و برنامه ریزی شهری ایفا می کند. شهر به عنوان عالی ترین نمود تمدن بشری، نقش بنیادی در ایجاد زندگی خوب برای تمام شهروندان را دارد. اما در حال تأکید بر ابعاد کمی رشد در بسیاری از کشورها بویژه در کشور های در حال توسعه منجر به دو قطبی شدن شهرها گردیده است. از این رو برای حل مشکلات بشر شهر نشین و ارتقاء ابعاد کیفیت زندگی او مفهومی تحت عنوان کیفیت زندگی مطرح و مورد تحقیق قرار گرفت. در واقع هدف پژوهش سنجش مطلوبیت کیفیت زندگی در محلات شهر آببر و بررسی وجود تفاوت های شاخص های کیفیت زندگی در محلات شهر آببر می باشد. روش بکار گرفته شده در این پژوهش توصیفی – تحلیلی می باشد. برای بر آورد حجم نمونه از فرمول کوکران استفاده شده است ، در مجموع برای انجام تحقیق 321 نفر به عنوان جامعه نمونه از سرپرست های خانوار 10 محله انتخاب شدند.روش نمونه گیر ی در این پژوهش از نوع تصادفی می باشد . ابتدا مطالعات اکتشافی به صورت کتابخانه ای و بازدید مقدماتی صورت گرفته و مطالعات میدانی با استفاده از روش پرسشنامه انجام شده است. برای تجزیه و تحلیل داده ها از آزمون tتک نمونه ای، کروسکال والیس و تحلیل واریانس استفاده شده است. طبق نتایج بدست آمده از طریق آزمون تی تک نمونه ای، نشان می دهد که کیفیت زندگی در محلات شهر آببر نامطلوب می باشد. بررسی تفاوت شاخص های کیفیت زندگی در محلات شهر آببر از آزمون کروسکال والیس، مشخص شد که شاخص های کیفیت زندگی در همه ی محلات داری تفاوت معناداری می باشد. و محلات شهر آببر دارای برخورداری های متفاوت در ابعاد مختلف شاخص های کیفیت زندگی شهری می باشد. کلمات کلیدی: توسعه ی شهری، کیفیت زندگی، شهرستان طارم